- 3 - Động vật ăn xác thối
Xương cốt hiệp sĩ đã hóa cát bụi,
Thanh bảo kiếm cũng chẳng còn vẹn nguyên;
Ta tin, linh hồn ông đã về với cõi sáng.
S. T. Coleridge
Serafina Pekkala, nữ hoàng bộ tộc phù thủy Hồ Enara, nức nở khóc khi bay qua bầu trời mù mịt của vùng Cực Bắc. Cô khóc vì phẫn uất, kinh sợ và hối tiếc: phẫn uất trước người đàn bà mang tên Coulter, kẻ cô đã thề sẽ tự tay giết chết; kinh sợ điều sắp xảy đến với vùng đất thân thương của mình; còn hối hận… Cô sẽ đối mặt với hối hận sau.
Trong lúc đó, cô nhìn xuống những chỏm băng đang tan chảy, những khu rừng vùng trũng ngập nước, mặt biển dậy sóng, và cảm thấy chán nản.
Nhưng cô không dừng lại để ghé thăm quê nhà, hay để an ủi và động viên các chị em của mình. Thay vào đó, cô bay về phương bắc, xa, xa hơn nữa, vào trong sương mù và gió bão quanh Svalbard, vương quốc của gấu mặc giáp Iorek Byrnison.
Cô gần như không nhận ra nổi hòn đảo chính. Những dãy núi đen ngòm nằm trơ trọi, chỉ có một vài thung lũng ẩn sâu, quay lưng lại phía mặt trời là còn giữ lại được chút tuyết trong những góc phủ bóng của chúng; nhưng mà mặt trời đang làm gì ở đây, vào thời gian này trong năm chứ? Thiên nhiên đã bị đảo lộn hết cả rồi.
Cô mất nguyên gần một ngày để tìm được vua gấu. Cô thấy nó giữa những tảng đá bên rìa phía bắc của hòn đảo, bơi nước rút theo sau một con moóc. Sẽ khó khăn hơn cho gấu để giết được con mồi ở dưới nước: Khi mặt đất được băng đá bao phủ và những loài động vật có vú lớn ở biển phải trèo lên để thở, lũ gấu sẽ có lợi thế ngụy trang trong khi con mồi của chúng thì đã ra khỏi môi trường thuận lợi của mình. Đáng lẽ sự việc phải diễn ra như thế.
Nhưng Iorek Byrnison đang đói, nên thậm chí cả những cái ngà sắc nhọn của con moóc sung mãn kia cũng chẳng thể cản nổi nó. Serafina quan sát hai sinh vật giao chiến, biến bọt biển trắng xóa thành màu máu đỏ, và thấy Iorek lôi cái xác ra khỏi những ngọn sóng rồi lên một bãi đá rộng lớn. Quan sát chúng từ một khoảng cách tôn trọng là ba con cáo lông mao tả tơi, chờ đợi đến lượt mình thưởng thức bữa tiệc.
Sau khi vua gấu đã ăn xong, Serafina bay xuống nói chuyện với nó. Giờ là lúc cô phải đối mặt với nỗi hối hận của mình.
“Quốc vương Iorek Byrnison,” cô lên tiếng, “cho phép tôi nói chuyện với ông được chứ? Tôi hạ vũ khí xuống đây.”
Cô đặt cung và tên lên tảng đá ướt nằm giữa họ. Iorek thoáng nhìn về phía chúng, và cô biết rằng nếu gương mặt nó có thể biểu lộ chút cảm xúc nào thì đó sẽ là ngạc nhiên.
“Nói đi, Serafina Pekkala,” con gấu gầm lên. “Chúng ta chưa từng có mâu thuẫn, phải không nào?”
“Quốc vương Iorek, tôi đã phụ lòng Lee Scoresby, bạn của ông.”
Không hề có chút động tĩnh nào từ đôi mắt đen láy nhỏ xíu và cái mõm dính đầy máu của nó. Cô có thể nhìn thấy gió vờn lăn tăn trên ngọn những sợi lông màu trắng kem dọc theo lưng con gấu. Nó không nói gì.
“Ông Scoresby đã chết rồi,” Serafina nói tiếp. “Trước khi chúng tôi chia tay, tôi đã đưa cho ông ấy một bông hoa để gọi tôi đến khi cần. Tôi nghe thấy ông ấy gọi và bay tới chỗ ông ấy, nhưng lại đến quá trễ. Ông ấy đã hi sinh khi chiến đấu với một lực lượng của Muscovy nhưng tôi không biết điều gì đã đưa chúng tới đó, hay lí do ông ấy phải cầm chân chúng trong khi bản thân có thể dễ dàng trốn thoát. Quốc vương Iorek, sự hối hận đang giằng xé tôi.”
“Chuyện đó xảy ra ở đâu?” Iorek Byrnison hỏi.
“Tại một thế giới khác. Phải mất một lúc tôi mới thuật lại được hết.”
“Vậy thì bắt đầu đi.”
Cô phù thủy kể cho con gấu về việc Lee Scoresby đã lên đường thực hiện: Để tìm người đàn ông được biết tới dưới cái tên Stanislaus Grumman. Cô kể về việc ranh giới giữa các thế giới đã bị Ngài Asriel phá thủng ra sao, và về một vài hệ quả - ví dụ như băng tan. Cô kể về hành trình bay của phù thủy Ruta Skadi theo sau các thiên thần, và cố gắng miêu tả những sinh vật biết bay này với vua gấu giống như Ruta đã miêu tả họ cho cô: ánh sáng chiếu rọi trên thân thể, vẻ ngoài trong vắt như pha lê, vốn tri thức giàu có của họ.
Rồi cô tả lại những gì đã thấy khi đáp lại lời kêu gọi của Lee.
“Tôi đã phù phép lên cơ thể của ông ấy để ngăn nó mục rữa,” cô nói với con gấu. “Nó sẽ được bảo quản cho tới khi ông đến gặp ông ấy, nếu ông muốn làm điều đó. Nhưng điều này khiến tôi thật sự đau khổ. Tôi cảm thấy phiền muộn về mọi thứ, nhưng phần lớn là vì điều này.”
“Đứa bé đâu rồi?”
“Tôi để cô bé lại với các chị em của mình, vì tôi phải đáp lại lời kêu gọi của Lee.”
“Cũng ở trong thế giới đó à?”
“Phải, cũng thế giới đó.”
“Làm thế nào tôi có thể đi từ đây đến đó được?”
Cô giải thích. Iorek Byrnison lắng nghe một cách vô cảm, rồi nó nói: “Tôi sẽ tới chỗ Lee Scoresby. Sau đó tôi phải tiến về phía nam.”
“Phía nam ư?”
“Băng đang biến mất khỏi những vùng đất nơi đây. Tôi đã suy nghĩ về việc này suốt rồi, Serafina Pekkala ạ. Tôi đã thuê một con tàu.”
Ba con cáo nhỏ vẫn đang kiên nhẫn chờ đợi. Hai trong số chúng đang nằm xuống, đầu tì lên bàn chân, quan sát, còn con còn lại vẫn đang ngồi thẳng, dõi theo cuộc trò chuyện. Lũ cáo vùng Cực Bắc, vốn là động vật ăn xác thối, đã nhặt nhạnh được chút ít ngôn ngữ, nhưng do não bộ đã được định dạng quá rõ ràng, chúng chỉ có thể hiểu được những câu nói ở thời hiện tại. Đa phần những gì Iorek và Serafina nói chỉ là những âm thanh vô nghĩa với chúng. Hơn nữa, những gì chúng nói ra hầu hết đều là dối trá, cho nên nếu chúng có lặp lại những gì mình nghe được thì cũng chẳng sao: Không ai có thể lọc ra được phần nào là sự thật, dù cho đám quỷ vực nhẹ dạ thường tin phần lớn câu chuyện, và chẳng bao giờ biết rút kinh nghiệm từ những lần đã phải thất vọng. Loài gấu và các phù thủy thì đều đã quá quen với những cuộc đối thoại bị nhặt nhạnh đào bới của chúng, giống như chỗ thịt mà chúng sẽ dọn nốt.
“Còn cô, Serafina Pekkala?” Iorek nói tiếp. “Giờ cô sẽ làm gì?”
“Tôi sẽ đi tìm những người du mục,” cô đáp. “Tôi nghĩ sẽ cần đến họ.”
“Ngài Faa,” con gấu nói, “phải. Những đấu sĩ thiện chiến. Bảo trọng.”
Nó quay đi, đầm mình vào làn nước mà không tạo ra tiếng động nào, rồi bắt đầu quạt nước bơi đi một cách đều đặn và không mệt mỏi về phía thế giới mới.
Một thời gian sau, Iorek Byrnison bước qua những bụi cây thấp đã sạm đen và những tảng đá bị nhiệt bửa đôi bên rìa một khu rừng bị cháy. Mặt trời gay gắt rọi qua màn sương đầy khói, nhưng con gấu phớt lờ sức nóng ở đây cũng như nó phớt lờ thứ bụi than đang nhuộm đen bộ lông trắng muốt của mình và lũ ruồi nhuế đang tìm kiếm vô ích da của kẻ nào đó để đốt.
Con gấu đã vượt qua một chặng đường dài. Có lúc trong cuộc hành trình của mình, nó đã biết mình bơi vào thế giới khác ấy. Nó nhận ra sự thay đổi về mùi vị của nước, cũng như nhiệt độ của không khí, nhưng không khí vẫn khá dễ thở, còn nước thì vẫn nâng đỡ cơ thể của nó, nên con gấu cứ bơi tiếp. Giờ thì biển đã lùi lại phía sau, và nó đã gần đến được nơi mà Serafina Pekkala miêu tả. Iorek Byrnison nhìn quanh, đôi mắt đen ngước lên lớp đá lấp lánh ánh nắng trên vách núi đá vôi sừng sững trước mặt.
Nằm giữa bia rừng cháy sém và rặng núi, một con dốc lởm chởm đá cuội và đá vụn rải đầy những mảnh kim loại bị đốt rụi và xoắn vặn: rầm và thanh chống đã từng thuộc về một thứ máy móc phức tạp nào đó. Iorek Byrnison quan sát chúng dưới con mắt của một thợ rèn cũng như một chiến binh, nhưng chẳng có gì nó có thể tận dụng được trong số những mảnh vụn này. Nó vạch một đường lên thanh chống ít bị hư hại nhất bằng một cái móng vĩ đại của mình, khi cảm thấy sự mỏng manh trong chất lượng của thứ kim loại này, nó liền lập tức bỏ đi và lại rà soát bức tường núi đá.
Rồi nó nhìn thấy thứ mà mình đang tìm kiếm: một khe núi hẹp nằm giữa những bức tường đá nhọn hoắt, và một tảng đá thấp cỡ lớn tại lối vào.
Con gấu điềm tĩnh trèo về phía cái khe. Dưới bàn chân đồ sộ của nó, xương khô gãy răng rắc một cách ồn ào trong sự tĩnh lặng. Biết bao nhiêu người đã bỏ mạng tại đây, để rồi bị lũ sói đồng cỏ, kền kền và những sinh vật nhỏ hơn rỉa sạch thịt. Nhưng con gấu vĩ đại chẳng buồn đoái hoài mà vẫn cẩn thận leo lên về phía tảng đá. Nền đất dưới chân bở bùng bục, trong khi nó thì nặng nề, nhiều lần đá vụn chuội đi dưới chân, khiến nó lại tụt xuống cùng với bụi đất và sỏi đá bay tung tóe. Nhưng khi vừa trượt xuống, nó lại bắt đầu trèo lên, không hề nao núng, kiên nhẫn, cho tới khi tới được chỗ tảng đá, nơi nền đất chắc chắn hơn.
Tảng đá đã bị lõm và sứt mẻ vì vết đạn. Mọi thứ cô phù thủy nói đều khớp. Và để xác nhận, một bông hoa nhỏ vùng Cực Bắc - hoa tai hùm màu tím - đang xòe cánh hết sức phi lí tại một vết nứt trên tảng đá, nơi cô phù thủy trồng nó làm tín hiệu.
Iorek Byrnison đi vòng lên phía cao hơn. Đó là một chỗ trú khá tốt với kẻ địch ở phía dưới, nhưng không đủ tốt; vì trong số những loạt đạn bắn phá khiến tảng đá sứt mẻ, có một vài viên đã tìm tới đúng mục tiêu, chúng dừng lại tại đó, trong cơ thể của người đàn ông đang nằm co cứng nơi bóng râm.
Thi thể ông vẫn toàn vẹn, không phải một bộ xương, vì cô phù thủy đã phù phép để giữ cho ông không bị thối rữa. Iorek có thể thấy gương mặt người đồng chí cũ của mình nhăn nhúm lại vì cơn đau từ những vết thương, và thấy những cái lỗ tả tơi trên quần áo ông, nơi đạn cắm vào. Phép thuật của cô phù thủy không bao hàm lượng máu đã chảy ra, để cho côn trùng, nắng và gió phát tán đi hoàn toàn. Lee Scoresby trông không có vẻ gì là đang ngủ, cũng chẳng hề thanh thản; trông ông như thể đã hi sinh trong chiến trận; nhưng trông ông dường như cũng biết rằng trận chiến của mình đã thắng lợi.
Và bởi vì ông phi công người Texas là một trong số những con người rất ít ỏi mà Iorek quý trọng, con gấu đón nhận món quà cuối cùng của người đàn ông dành cho nó. Bằng những cử động vuốt khéo léo, nó rạch quần áo của người đã chết, phanh cơ thể bằng một nhát chém, rồi bắt đầu thỏa thuê đánh chén máu thịt người bạn cũ của mình. Đó là bữa ăn đầu tiên của nó trong nhiều ngày trời, nó đang rất đói.
Nhưng một mạng lưới những suy nghĩ phức tạp đang tự đan dệt nên trong tâm trí vua gấu, chứa đựng nhiều nhánh sợi hơn cả cơn đói và sự thỏa mãn. Ở đó có kí ức về cô gái nhỏ Lyra, người nó đã đặt tên là Silvertongue, cũng là người lần cuối cùng nó thấy là khi cô bé băng qua cây cầu phủ tuyết mỏng manh bắc ngang khe nứt trên hòn đảo Svalbard của chính mình. Rồi lại có sự khích động giữa các phù thủy, lời đồn về những hiệp ước, về các liên minh và chiến tranh; và còn có sự thật kì lạ hơn tất thảy về chính cái thế giới mới này, sự khẳng định của cô phù thủy rằng còn có nhiều những thế giới khác như vậy, và rằng số phận của chúng đều bằng cách nào đó phụ thuộc vào số phận của đứa bé.
Rồi lại cả việc băng tan chảy. Con gấu và thần dân của nó sống trên băng; băng chính là nhà của chúng; băng là thành trì nơi chúng ngụ. Kể từ khi có những nhiễu động lớn trên Cực Bắc, băng bắt đầu biến mất, và Iorek biết rằng nó phải tìm một pháo đài bằng băng cho giống loài của mình, nếu không chúng sẽ bị diệt vong. Lee đã kể cho nó nghe rằng ở phía nam có những ngọn núi cao đến mức khí cầu của ông cũng chẳng thể bay qua nổi, đỉnh của chúng được băng tuyết bao phủ quanh năm suốt tháng. Khám phá những ngọn núi này là nhiệm vụ tiếp theo của nó.
Nhưng tạm thời, một thứ đơn giản hơn đang chiếm hữu trái tim của nó, một thứ sáng rực, cứng rắn và không thể lay chuyển: Báo thù. Lee Scoresby, người đã cứu Iorek khỏi hiểm nguy bằng khí cầu của mình và kề vai sát cánh chiến đấu với nó tại vùng Cực Bắc thuộc thế giới của nó, đã chết. Iorek sẽ báo thù cho ông. Xương thịt của con người tử tế này sẽ nuôi dưỡng nó, cũng như khiến nó không thể nghỉ ngơi cho tới khi máu đã chảy đủ nhiều để có thể xoa dịu trái tim mình.
Mặt trời đang lặn dần vào lúc Iorek dùng xong bữa, không khí cũng trở nên mát mẻ hơn. Sau khi thu thập những mảnh còn sót lại thành một đống, con gấu dùng miệng nhấc bông hoa lên rồi thả vào chính giữa, giống như con người hay thích làm. Giờ thì bùa chú của cô phù thủy đã bị phá vỡ; phần còn lại của cơ thể Lee sẽ được dành cho bất cứ kẻ nào tới. Chẳng bao lâu nó sẽ nuôi dưỡng đủ loại sự sống khác nhau.
Rồi Iorek lên đường xuống con dốc để trở về phía biển, về hướng nam.
Lũ quỷ vực rất khoái thịt cáo, khi chúng có thể kiếm được. Những sinh vật nhỏ bé ấy rất gian xảo và khó mà bắt nổi, nhưng thịt của chúng thì lại mềm và có mùi nồng nặc.
Trước khi giết con cáo này, con quỷ vực để cho nó nói, rồi cười nhạo sự lảm nhảm ngu độn của nó.
“Gấu phải đi về phía nam! Thề đấy! Phù thủy đang phiền muộn! Sự thật! Thề! Hứa đấy!”
“Gấu đâu có đi về phía nam, đồ nói dối bẩn thỉu!”
“Thật mà! Vua gấu phải đi về phía nam! Cho ngươi xem con moóc - ngon béo ngọt…”
“Vua gấu đi về phía nam?”
“Còn sinh vật bay có được kho báu! Sinh vật bay - thiên thần - kho báu trong suốt như pha lê!”
“Sinh vật bay - như quỷ vực ấy à? Kho báu?”
“Giống như ánh sáng, không phải như quỷ vực. Lộng lẫy! Trong trẻo! Còn phù thủy phiền muộn - phù thủy hối tiếc - Scoresby chết…”
“Chết? Gã lái khí cầu chết rồi?” Tiếng cười của con quỷ vực vang vọng khắp những vách đá khô khốc.
“Phù thủy giết hắn - Scoresby chết, vua gấu đi về phía nam…”
“Scoresby chết! Ha, ha, Scoresby chết rồi!”
Con quỷ vực vặt rời đầu con cáo rồi giành giật bộ lòng với đám anh em của nó.
*họ sẽ tới, chắc chắn thế!”
“Nhưng cậu đang ở đâu vậy Lyra?”
Cô bé không thể trả lời câu hỏi đó. “Tớ nghĩ mình đang mơ, Roger ạ,” là tất cả những gì cô có thể vắt óc nghĩ ra được.
Phía sau Roger, cô có thể thấy nhiều con ma khác, hàng tá, hàng trăm con, đầu chúng chụm lại với nhau, nhòm tới thật sát và lắng nghe từng lời một.
“Còn người đàn bà đó?” Roger hỏi. “Hi vọng là bà ta chưa chết. Hi vọng bà ta sẽ sống lâu nhất có thể. Vì nếu bà ta xuống đây, chẳng có chỗ nào để trốn cả, bà ta sẽ tóm được chúng ta mãi mãi. Đó là điểm tốt duy nhất tớ có thể thấy được ở việc chết đi, rằng bà ta thì không. Mặc dù tớ biết một ngày nào đó rồi bà ta cũng chết…”
Lyra hốt hoảng.
“Tớ nghĩ mình đang mơ, tớ không biết bà ta ở đâu cả!” Cô bé nói. “Bà ta ở đâu đó quanh đây, nhưng tớ không thể