Chương 3 Nhà nước phong kiến tập quyền các triều đại Lý và Trần (Thế kỷ thứ XI-XIV) - Sơ lược

Như vậy là, sau một thời kỳ dài bị lệ thuộc đế quốc phong kiến Trung Hoa, thời kỳ được đánh dấu bằng nhiều cuộc khởi nghĩa, dân tộc Việt Nam cuối cùng đã giành lại được quyền độc lập của mình vào thế kỷ thứ X. Nền độc lập được khôi phục, đất nước hướng dần vào việc tạo dựng một Nhà nước quân chủ tập quyền. Sự tập quyền này trở nên cần thiết bởi hai lẽ: việc xây dựng những công trình thủy lợi lớn, đặc biệt là các đê điều và các dòng sông đào để cho nông nghiệp phát triển, và sự duy trì nền độc lập dân tộc chống lại các âm mưu tái chiếm của đế quốc Trung Hoa.

Tuy nhiên, trước khi thành lập được một nhà nước quân chủ trung ương tập quyền được tổ chức một cách vững chắc, đất nước đã phải trải qua một giai đoạn không ổn định, trong đó các xu hướng cát cứ phong kiến vẫn luôn tồn tại. Chỉ với sự lên ngôi của nhà Lý năm 1009, chế độ quân chủ mới xây dựng được chính quyền thực sự ổn định. Nhà Trần kế ngôi nhà Lý năm 1225, tiếp tục sự nghiệp thống nhất và xây dựng quốc gia ấy cho đến tận cuối thế kỷ thứ XIV. Trong bốn trăm năm, đất nước đã trải qua một thời kỳ phát triển trong nhiều lĩnh vực.

Chế độ kinh tế, xã hội và chính trị dưới nhà Lý và nhà Trần

Sau khi lên ngôi, Lý Công Uẩn, lấy vương hiệu là Lý Thái Tổ, năm 1010, hạ chiếu dời đô đến Thăng Long, trên địa điểm Hà Nội ngày nay. Thăng Long là thủ đô cho đến thế kỷ thứ XIX. Nhà vua ra lệnh tổng ân xá, cho thiêu hủy các dụng cụ tra tấn. Năm 1054, vua Lý Thánh Tông lấy quốc hiệu là Đại Việt. Dưới hai triều Lý và Trần, chế độ được củng cố dần dần và mãi đến cuối thế kỷ thứ XIV, mới diễn ra những biến đổi sâu sắc.