- 9 -

ÔNG MINH NGỪNG KỂ. KHÔNG KHÍ TRONG NHÀ LẶNG LẼ MỘT LÚC. Ông Minh ngẩng nhìn mọi người, bà Minh mắt ngấn lệ thương xót. Nét mặt Vũ thoáng buồn bã còn Kiệt thì vẫn ngây ngô ngồi nhìn không dám đùa nghịch gì.

Ông chép miệng:

- Đã bao nhiêu mùa Thu qua, đã bao nhiêu Rằm tháng Tám. Bây giờ Minh đã trở thành người lớn, có vợ con. Nhưng lúc nào Minh cũng thiết tha cầu nguyện cho đất nước thanh bình. Vũ biết không, ông nội bây giờ quá già, không hy vọng trở về làng cũ. Ông Chú đã mất, ông Bác cũng mất. Đời ba và mẹ con cũng chỉ có hy vọng mong manh trở về miền Bắc. Không biết đến đời con nguồn hy vọng có sáng sủa hơn không? Cái gì đã làm người ta chán chường đến vậy? Chiến tranh đó, con biết không? Vì chiến tranh nên bao nhiêu người đã chết, bao nhiêu người còn tiếp tục phải cầm súng bắn nhau. Ba cũng đã cầm súng gần mười năm, đến bây giờ mới được nghỉ. Nhiều lúc ba tự hỏi, chiến tranh còn kéo dài đến bao giờ? Vì thế ba sợ chiến tranh, sợ hận thù. Nên khi con tỏ ý thích chiếc đèn kéo quân và mơ đi lính cho oai – như ngày còn nhỏ ba đã nghĩ vậy – ba chợt giật mình. Con đã gợi cho ba trở về với những kỷ niệm xa vời lúc trước. Và ba muốn cho con sớm biết sự thật của những gì con đang tưởng tượng: chiến tranh không phải là vui đùa, là cơ hội cho mọi người sống trên máu và nước mắt của kẻ khác.

Nói xong ông Minh mới chợt nhận ra mình đang nói những câu khó hiểu. Vũ chưa đủ trí khôn để hiểu được những điều ông nói. Nhưng vợ ông đọc rõ những thiết tha của ông trong câu đó. Bà bảo con:

- Lớn thêm dăm tuổi nữa con sẽ hiểu những gì Ba nói hôm nay.

Bữa tiệc vui tối Trung Thu chấm dứt. Bà Minh giục các con đi ngủ để mai còn đi học. Trước khi vào giường Vũ vẫn còn đứng ngó những hàng quân chạy vòng tròn trong chiếc đèn. Trong lòng Vũ vẫn còn thắc mắc nhè nhẹ. Những thắc mắc mà không ai cởi mở cho Vũ nổi: Vũ chỉ nghe mọi người nói đến đánh nhau và chứng kiến những hình ảnh ấy trên vô tuyến truyền hình. Quân đội ta diệt giặc trong rừng sâu, oai hùng như xem phim Combat đài Mỹ. Nghe ba kể về những khủng khiếp do chiến tranh gây ra Vũ bắt đầu sợ hãi bâng quơ, nhưng vẫn chưa thực sự biết được thế nào là trận chiến.

Vũ đứng tì cằm lên hai tay đặt trên thành cửa sổ. Trăng Rằm càng lúc càng sáng rực rỡ trên tít cao. Ngoài phố, đường bắt đầu vắng vẻ. Trong đêm khuya có tiếng xe hơi ì ì chạy lại gần và Vũ nhìn thấy chiếc xe nhà binh hiện ra ở một đầu đường. Chiếc xe chạy ngang nhà Vũ. Trên xe, hai hàng ghế đầy những người lính cầm súng đi tuần tiễu. Họ ngồi im lặng và chiếc xe từ từ tiến tới. Bỗng nhiên Vũ thấy buồn, thấy thương họ. Đáng lẽ giờ này họ phải được sống đoàn tụ với gia đình, như Vũ, như ba. Nhưng chiến tranh đã bắt họ xa nhà, hẳn họ đang buồn khi nhìn trăng thật tròn, thật sáng. Ai sẽ thắp đèn, kể chuyện cho con, cho em họ tối nay?

Vũ bỗng nhận thấy đây là điều thứ nhất mà Vũ biết được, một hậu quả của chiến tranh gây ra: sự chia lìa xa cách của những người thân, sự tan vỡ của gia đình. Như một câu nói trong cuốn sách nào Vũ đã học:

“Chiến tranh làm nhà tan cửa nát, đất nước tang thương, gia đình ly tán”.

Vũ buồn buồn quay vào giường, trong lòng tràn đầy niềm thương xót cho những người lính ngoài kia.