- 8 -

TỪ ĐÓ, HÌNH ẢNH CHIẾN TRANH KHÔNG CÒN LÀ ĐẸP ĐẼ, GIỐNG CHIẾC đèn kéo quân ngày Rằm tháng Tám như Minh đã tưởng.

Mỗi năm Minh mỗi lớn hơn, nên Minh càng cảm thấy những mất mát, do chiến tranh mang tới.

Làng Minh càng ngày càng tiêu điều, vì bom đạn, vì những trận đánh của hai bên. Trên mái nhà, trên tường nhà Minh đầy dấu vết đạn, cây cối gẫy đổ, trơ trụi chẳng còn đơm hoa, kết trái. Mọi gia đình nghèo xơ xác.

Bộ đội thỉnh thoảng về đóng tại làng. Nhưng Minh không còn thấy ở họ hình ảnh dễ thương như lúc trước. Họ hoạnh họe đủ thứ thuế để nuôi quân. Dân nghèo lại nghèo thêm. Những người không lo nổi bị bắt đi lúc nửa đêm. Mọi người vài ngày lại phải tập trung ở Đình Thuế để nghe anh Chính Trị Viên giảng thuyết và hối thúc đóng thuế nhiều hơn nữa. Thầy càng ngày càng lặng lẽ, và chỉ thở dài thở vắn.

Một đêm, anh Đình về. Mấy bố con đang ngủ, bỗng có tiếng gọi cửa xen lẫn trong mưa:

- Thầy ơi. Minh ơi, mở cửa mau.

Thầy ngồi dậy, húng hắng ho :

- Ai đó ?

- Con ạ. Đình đây ạ.

Thầy ngạc nhiên :

- Đình à, sao lại về lúc nữa khuya thế này ?

Anh Đình hối thúc :

- Vâng, thầy mở cửa cho con.

Thầy mở cửa lách cách. Anh Đình lách qua khe cửa, người ướt như chuột. Thầy vặn lớn ngọn đèn. Trông anh Đình tiều tụy, gầy còm làm sao.

Anh thì thào với Thầy :

- Con bỏ trốn về thầy ạ.

Thầy lo sợ :

- Sao lại thế ?

- Chúng con đánh trận liên miên mới đây lại thua trận nữa. Cấp trên ra lệnh đưa chúng con lên khu Tư học tập. Anh em khổ quá đứng lên phản đối, bị kết tội là thành phần Tiểu Tư Sản, trong Đơn Vị rất nhiều, cần thanh lọc, đưa đi tẩy não.

Chúng con rủ nhau bỏ trốn. Bây giờ chỉ còn một lối thoát là Thầy và con đưa các em trốn ra Hà Nội. Ở lại không được nữa rồi.

Thầy trầm ngâm :

- Đi thoát không ?

- Thì đành liều. Bây giờ hãy còn dễ đi lại. Thu dọn ngay đêm nay mới kịp. Ở lại thế nào cũng bị bắt đi dân công, chết hết.

- Còn họ hàng thì sao ?

- Thầy cứ bảo các em sửa soạn. Mang vài đồ dùng lặt vặt thôi. Để con sang báo tin cho các bác, các chú biết mà trốn đi.

Thế là đêm đó họ hàng nhà Minh trốn đi, trong cơn mưa to gió lớn. Qua bao vất vả khó nhọc mấy gia đình mới đi thoát ra Phát Diệm. Từ đây mọi người mua vé máy bay ra Hà Nội và di cư vào Nam theo lớp người di cư năm năm mươi tư.

Minh hồi tưởng lại những ngày cũ ở quê nhà. Không còn gì nguyên vẹn để nhớ, kể cả chiếc đèn kéo quân được thắp sáng rực rỡ kỳ diệu Rằm tháng Tám năm nào. Minh không còn ước ao những điều mơ hồ chỉ có trong tưởng tượng. Hơn ai hết, Minh biết rằng ai ai cũng cầu mong sớm chấm dứt chiến tranh, hòa bình trở lại và tất cả mọi người được sống trong vòng tay yêu thương, đầm ấm của gia đình.