MƯỜI MỘT

Báo là có thanh tra Cảnh sát Maigret đến!

Ông không muốn cũng phải mỉm cười vì đây là lần đầu ông bước ra ngoài, sung sướng được đi thong thả như mọi người. Ông cảm thấy kiêu hãnh nữa, niềm kiêu hãnh của đứa bé bước những bước chập chững đầu tiên.

Thế mà bước đi của ông vẫn còn run rẩy. Người giúp việc quên mời ông ngồi, ông phải kéo chiếc ghế về phía mình vì cảm thấy có những giọt mồ hôi đọng trên trán.

Một người bồi phòng, mặc áo gilet sọc, kiểu người quê mùa được làm chức phận và ra vẻ.

— Xin ngài chịu khó theo tôi. Ngài biện lý sắp tiếp ngài ngay.

Người bồi phòng không ngờ rằng leo lên các thang lầu mà lại khó nhọc đến thế. Maigret nắm lấy lan can. Trời nóng bức. Ông đếm từng bước một... Còn tám bậc nữa.

— Xin mời vào! Xin chờ một chút...

Căn nhà thật giống như Maigret đã tưởng tượng! Đó là cái phòng làm việc danh tiếng trên lầu một mà ông đã nhiều lần gợi ra trong trí: Trần nhà trắng có các cây đà bằng gỗ sồi đánh vécni. Một cái lò sưởi thật rộng. Mà nhất là sách, sách để đầy các bức tường.

Không có ai ở đây cả. Trong nhà không nghe thấy bước chân đi vì sàn đều phủ những tấm thảm dày.

Mặc dù cần phải ngồi ngay, Maigret vẫn bước tới chỗ các ngăn sách dưới thấp nơi có một tấm lưới sắt và tấm màn che các quyển sách khỏi những con mắt tò mò. Ngón tay ông xuyên qua lỗ các tấm lưới một cách khó khăn. Ông vén tấm màn ra. Phía sau không có gì hết, các hộc trống trơn.

Và khi quay lại, ông thấy Duhourceau đứng nhìn ông.

— Tôi chờ ông hai ngày nay rồi. Tôi nhận...

Ông ta sút đến mười ký là ít. Đôi gò má tóp xuống. Và nhất là những nếp nhăn nơi mép dễ sâu đến gấp đôi!

— Xin mời ông ngồi!

Ông Duhourceau không được tự nhiên. Ông không dám nhìn người khách ngồi ngay trước mặt. Ông ngồi đúng vào chỗ thường ngày, sau một cái bàn đầy hồ sơ.

Maigret nghĩ rằng cũng nên có tinh thần khoan dung để nói cho xong việc trong vài câu thôi. Đã bao lần ông biện lý sai sót đối với ông. Chắc bây giờ ông ta phải nghĩ mà hối hận rồi.

Một ông già sáu mươi lăm tuổi, sống một mình, có chức phận xét xử cao cấp nhất trong thị xã, một con người đơn độc trong cõi đời.

— Tôi thấy ông đã đốt mấy quyển sách kia rồi.

Không có tiếng trả lời. Chỉ có chút màu đỏ trên gò má của ông già.

— Xin để tôi kết thúc về mặt luật pháp của vụ án này đã. Với lại tôi cũng nghĩ là lúc này mọi người ai cũng đồng ý về việc đó rồi.

— Samuel Meyer mà tôi có thể gọi là một tay phiêu lưu tư sản, nghĩa là một thương nhân có bằng cấp bơi trong khu vực cấm, người đó có tham vọng muốn cho con trai mình thành một nhân vật quan trọng: Học thuốc. Bác sĩ Meyer trở thành phụ tá của giáo sư Martel. Tương lai rộng mở tưởng chừng như không gì có thể ngăn trở được.

Màn thứ nhất: Ở Alger, Meyer cha tiếp các tay tòng phạm đến đe doạ. Ông ta liền tiễn chúng sang thế giới bên kia.

Màn thứ hai: Vẫn ở Alger. Lão bị kết án tử hình. Nghe lời khuyên, lão giả bị bệnh đau màng óc. Rồi người con cứu lão.

Còn người được đem đi chôn dưới cái tên của lão. Đã thực chết lúc đó hay không? Điều đó chúng ta không bao giờ được biết.

Meyer con bấy giờ lấy tên là Rivaud, không phải là thứ người dễ dàng bộc lộ ra ngoài. Anh ta là một người có bản lĩnh đủ sức tự lo thân. Đây là một kẻ có nhiều tham vọng. Một con người rất thông minh, sắc sảo, biết được giá trị của mình và muốn lợi dụng khả năng đó với bất cứ giá nào. Chỉ có một điểm yếu đuối: Anh mơ hồ cảm thấy yêu cô bé bệnh hoạn và cưới cô, sau đó mới thấy là không được lợi gì hết.

Viên biện lý không nhúc nhích. Phần này của câu chuyện đối với ông ta không có liên quan gì hết. Ông ta đang đợi phần khác có nhiều điều phải lo âu hơn.

— Rồi anh chàng Rivaud gởi ông già sang Mỹ. Anh ta ở đây với vợ, với cô em vợ trẻ và để bà mẹ vợ ở Bordeaux. Rồi chuyện tất nhiên phải xảy đến đã đến. Cô gái nhỏ sống dưới mái nhà anh ta đã dần dà làm cho anh ta bứt dứt, khó chịu và cuốn hút anh ta. Đấy là màn ba. Bởi vì, lúc này, bằng cách nào tôi không rõ, ông biện lý lại gần tìm ra được sự bí mật của viên bác sĩ giải phẫu ở Bergerac. Có phải thế không?

Ông biện lý trả lời rành mạch không chút ngập ngừng:

— Đúng vậy!

— Như thế thì phải làm cho ông ta im miệng. Rivaud biết rằng ông biện lý đó có một đam mê tương đối không hại lắm. Những quyển sách khiêu dâm mà người ta gọi một cách nhẹ nhàng là: “Ấn phẩm dành cho những người yêu sách.” Đó là thói đam mê của các anh trai già có tiền để tiêu mà lại thấy trò đi sưu tập thì quá buồn nản. Rivaud lợi dụng điểm này. Cô em vợ được giới thiệu cho ông như một người nữ thư ký hoàn hảo. Cô ta tới để thu xếp hồ sơ. Và từ từ cô ấy đã khiến ông phải theo đuổi tán tỉnh...

Xin lỗi ông biện lý. Chuyện đó không có. Cái khó là đây: Françoise có mang. Và muốn xỏ mũi ông thì phải thuyết phục làm sao cho ông tin rằng ông là cha đứa bé.

Rivaud không muốn chạy trốn nữa, không muốn đổi tên, không muốn tìm một vị trí khác. Mọi người bắt đầu biết tiếng ông ta. Tương lai thật là sáng sủa.

Françoise đã thành công. Và tất nhiên khi cô ta báo tin sắp làm mẹ thì ông bị mắc mưu ngay. Từ đấy trở đi, ông không thể nào nói được nữa. Người ta nắm gáy ông rồi! Đi sinh lén ở Bordeaux, nhà Joséphine Beausoleil, nơi mà ông vẫn đến với đứa bé ông tin là con ông.

— Chẳng là bà Beausoleil nói với tôi điều đó.

Maigret xấu hổ, không nhìn người đối diện.

— Ông hiểu chưa? Rivaud là một tay hãnh tiến! Một con người không phải hạng vừa! Một người không thể bị ngăn trở vì quá khứ được! Ông ta yêu thương thật tình người em vợ. Thế mà, mặc dù yêu, ông ta vẫn bận tâm về tương lai hơn nên ông ta chịu ít ra là một lần để cô ta rơi vào tay ông. Đây là câu hỏi độc nhất xin phép đặt ra với ông. Một lần phải không?

— Một lần!

— Sau đó là cô ta tránh?

— Cô lấy nhiều lý do... Xấu hổ...

— Không phải đâu! Cô ta yêu Rivaud! Cô ấy chịu ông chỉ là để cứu Rivaud thôi.

Maigret tiếp tục không nhìn về phía ghế của người đối diện. Ông đăm đăm nhìn lò sưởi có ba khúc củi thật gọn.

— Ông cứ đinh ninh là đứa con của ông. Và ông phải im lặng mãi mãi! Ông được tiếp đãi tại biệt thự! Ông đi Bordeaux thăm con gái ông. Rồi bi kịch xảy tới. Ở Mỹ, Samuel - tay Samuel của chúng ta ở Ba Lan và Alger thì điên thực sự. Lão ta giết hai người phụ nữ ở Chicago và kết thúc bằng cách cắm một cây kim vào trái tim. Điều này, tôi đọc thấy ở trong văn khố.

Bị truy lùng, lão trở về Pháp. Lão không còn tiền nữa. Lão đến Bergerac. Người ta cho lão tiền để đi trốn lần nữa nhưng khi đó thì lão lại nổi cơn lên nên lại phạm tội. Cũng như thế thôi: Bóp cổ. Cây kim. Trong khu rừng Cối Xay Gió Mới trên đường từ biệt thự của người bác sĩ đến nhà ga. Lúc đó, ông đã nghi ngờ gì chưa?

— Chưa! Tôi thề đấy!

— Lão trở lại. Lão lại bắt đầu. Lão trở lại lần nữa và hụt. Cứ mỗi lần như vậy. Rivaud lại cho lão tiền để lão đi. Ông ta không thể nhốt lão trong nhà thương điên, lại càng không thể để lão bị bắt.

— Tôi có nói với ông ta là nên chấm dứt đi...

— Đúng! Ông ta quyết định rồi! Lão Samuel gọi điện thoại, người con bảo lão nhảy tàu trước khi đến ga một chút.

Mặt ông biện lý tái mét, không thể nói một lời, không cử động được nữa.

— Xong rồi! Rivaud đã giết lão xong. Ông ta không thể tha thứ cho cái gì xen giữa người cha và cả tương lai đã thấy rõ. Ngay cả đến người vợ, một ngày nào đó cũng sẽ được ông ta đưa đi đến thế giới khác tốt đẹp hơn. Vì ông ta đã có Françoise với đứa con gái, đứa con gái mà...

— Đủ rồi!

Maigret đứng bật dậy, giản dị như sau một cuộc viếng thăm bình thường.

— Thưa ông biện lý, hết rồi!

— Nhưng mà...

— Ông thấy không, đó thật là một đôi tình nhân say đắm. Họ không chịu bỏ qua cản trở nào. Rivaud đã tìm ra được một người tình hợp với ông ta. Françoise chịu để ông ôm ấp là để hi sinh cho ông ta.

Maigret bây giờ chỉ nói chuyện với một con người tội nghiệp không có phản ứng gì.

— Cả đôi đã chết. Bây giờ chỉ còn một người đàn bà chưa bao giờ thật thông minh mà cũng chưa bao giờ thật nguy hiểm. Bà Rivaud chắc sẽ được hưởng trợ cấp. Bà ta sẽ sống với mẹ trong một ngôi nhà ở Bordeaux hay ở nơi nào khác. Cả hai người ấy không nói ra đâu.

Maigret cầm lấy cái mũ trên ghế.

— Còn tôi, tôi phải trở về Paris, hết phép rồi!

Ông bước vài bước tới bàn giấy, chìa tay ra:

— Xin vĩnh biệt, ông Duhourceau!

Và trong khi người đối thoại vội vã chụp bàn tay đó như sắp bày tỏ lòng cảm ơn bằng những lời rối rít, Maigret nói chặn lại:

— Không hờn oán gì cả!

Ông bước ra, đi sau người bồi phòng mặc chiếc áo gilet sọc, qua quảng trường chói nắng, mệt nhọc đến khách sạn Anh quốc và nói với người chủ:

— Thực đơn hôm nay. Nấm bao, gan ngỗng ở đây. Rồi tính tiền đi! Đến lúc phải đi rồi đấy!

HẾT