MƯỜI

Im lặng kéo dài một lát từ khi Maigret nhìn thấy Françoise nhíu đôi mày nhìn ra quảng trường rồi vụt quay đầu lại với dáng lo âu. Đó chỉ là bà Rivaud bước qua khoảng đất trống đi về phía khách sạn. Nhìn lầm chăng? Hay là vì đã xảy ra những sự kiện quan trọng nên Maigret thấy cái gì cũng nghi ngờ? Tuy nhiên, nhìn ở xa thì bà ta luôn luôn khiến ta nghĩ đến một nhân vật của vở bi kịch. Hình như bà ta bị đẩy tới bằng một sức vô hình mà bà ta không muốn cưỡng lại.

Mặt bà rõ nét. Khuôn mặt xanh xao, đầu tóc rối bời. Chiếc áo choàng không gài nút. Thế rồi bà Beausoleil nhận ra.

— Kìa Germaine! Chắc có ai nói với nó là tôi ở đây.”

Bà Maigret tự nhiên bước tới mở cửa. Và khi trông thấy bà Rivaud ở gần, người ta thấy ngay là bà đang sống trong giờ phút bi thảm thật sự. Nhưng bà cố gắng bình tĩnh để nở một nụ cười. Tuy nhiên cái nhìn vẫn có vẻ thác loạn, vật vờ. Nét mặt vẫn có những nét run rẩy không kềm lại được.

— Xin lỗi ông cảnh sát trưởng, có người nói là mẹ và em tôi ở đây nên.

— Ai nói với bà như thế?

— Ai...? - Bà ta lặp lại run run.

Giữa bà và Françoise sao mà khác biệt! Bà Rivaud là con người bị hi sinh, người phụ nữ vẫn còn giữ được vẻ bình dân và người ta đối xử không chút trọng nể. Ngay cả bà mẹ cũng nhìn bà với một chút nghiêm khắc.

— Ủa, con không biết là ai sao?

— Ở ngoài đường cái.

— Con không gặp chồng con à?

— Ồ không!... Không!... Xin thề là không.

Maigret lo lắng nhìn lần lượt ba người phụ nữ rồi nhìn ra quảng trường, chưa thấy bóng Leduc trở lại. Thế này là nghĩa gì? Cảnh sát trưởng muốn tin rằng viên y sĩ giải phẫu vẫn ở trong tay mình. Ông đã bảo Leduc đi trông chừng ông ta và nếu cần thì kèm ông ta theo về đến tận khách sạn.

Bỗng nhiên bà Maigret nghiêng mình đến nói thì thầm:

— Đưa cho em cái tẩu thuốc.

Suýt nữa là ông cự nự. Nhưng không! Ông vừa thấy bà thả một mảnh giấy nhỏ trên nệm. Ông đọc: “Bà Rivaud vừa đưa một miếng giấy nhỏ cho cô ta nắm trong lòng bàn tay.”

Nắng sáng rõ bên ngoài. Thành phố có những tiếng động. Maigret thuộc lòng từng thứ một. Bà Beausoleil đang đợi chờ ngồi thật thẳng trên ghế, kiểu của người phụ nữ mực thước. Trái lại, bà Rivaud không thể nào có dáng tự nhiên ổn định, trông giống như cậu bé học trò tinh nghịch vừa bị bắt quả tang. Maigret nói:

— Cô Françoise.

Cô ta giật nẩy cả thân hình. Mắt cô ta bắt gặp ánh mắt của Maigret trong một giây ngắn ngủi. Cái nhìn của cô thật xẳng, thật tỉnh táo, vững vàng.

— Xin cô bước lại đây một chút và.

Bà Maigret thật giỏi! Có phải bà biết được những gì sắp xảy ra không? Bà đi một vòng để bước ra cửa lớn. Nhưng Françoise đã nhảy vụt ra ngoài. Cô đi dọc theo hành lang, xuống thang lầu.

— Cái gì thế? - Bà Joséphine Beausoleil hoảng hốt kêu lên.

Maigret không nhúc nhích không thể nào nhúc nhích được. Ông cũng không thể nào bảo bà vợ chạy đuổi theo cô gái lủi trốn. Ông đành chỉ hỏi bà Rivaud:

— Chồng bà đưa miếng giấy vào lúc nào?

— Giấy gì?

Bắt đầu làm một cuộc thẩm vấn cực nhọc nữa để làm gì? Maigret gọi vợ:

— Em hãy ra phía cửa sổ trông xuống phía sau khách sạn.

Vừa lúc ấy thì ông biện lý bước vào. Ông có dáng kiểu cách, không tự nhiên. Chắc vì sợ hãi nên ông ta cố tạo vẻ mặt thật nghiêm khắc, gần như là đe doạ.

— Có ai gọi tôi đến đây.

— Ông Duhourceau, xin mời ông ngồi.

— Nhưng. Người gọi tôi...

— Françoise vừa chạy trốn xong. Có thể người ta bắt được cô ta lại. Nhưng ông cũng có thể là biết bà Beausoleil phải không?

— Tôi ấy à?... Ồ, không...

Rồi ông ta cố nhìn theo ánh mắt của Maigret, bởi vì rõ ràng là ông cảnh sát trưởng nói chỉ để mà nói, nói cho có chuyện, trong khi trí ông lại nghĩ đến chuyện khác, hay đúng hơn là đang theo dõi một cảnh chỉ riêng ông thấy thôi. Ông nhìn ra quảng trường nghe ngóng, rồi chăm chú nhìn vào bà Rivaud.

Bỗng nhiên có tiếng ồn ào, lộn xộn ngay trong khách sạn. Người ta chạy rầm rập trên cầu thang. Các cánh cửa dập ầm ầm. Và hình như có cả tiếng súng nổ.

— Cái gì thế?... Cái gì thế?

Tiếng la hét. Tiếng bát đĩa vỡ. Rồi có tiếng người đuổi nhau trên lầu trên, tiếng một cửa kính tung ra từng mảnh rơi xuống phía đường.

Bà Maigret vội vã chạy vào phòng, khoá cửa lại, thở dốc.

— Hình như Leduc đã chặn được họ.

— Leduc à? - Ông biện lý thốt lên với giọng nghi ngờ.

— Chiếc xe của ông bác sĩ đậu nơi đường hẻm phía sau khách sạn. Ông bác sĩ có mặt ở đó, đang đợi chờ một người nào. Đúng lúc Françoise chạy ra cửa và sắp ngồi vào xe thì chiếc Ford cũ mèm của Leduc vừa tới nơi. Suýt nữa thì tôi đã kêu bảo anh ta gấp lên. Tôi thấy anh ta vẫn ngồi trên ghế. Nhưng anh có ý riêng nên thản nhiên rút súng bắn vào bánh xe kia.

Cả hai người không biết nên làm thế nào. Ông bác sĩ quay qua quay lại như chong chóng. Rồi khi thấy Leduc bước xuống xe, tay cầm khẩu súng, ông ta đẩy cô gái vào khách sạn và chạy theo. Leduc đuổi theo họ dọc hành lang. Bây giờ thì họ ở trên kia.

Ông biện lý mặt mày trắng bệch, nói từng tiếng:

— Tôi vẫn không hiểu gì hết!

— Không hiểu những gì xảy ra trước đây à? Dễ lắm! Nhờ một đoạn thông báo ngắn, tôi mời được bà Beausoleil đến đây. Ông bác sĩ không muốn có cuộc gặp gỡ này nên bảo Françoise ra ga để ngăn bà mẹ. Tôi đã đoán được như thế. Tôi liền cho Leduc phục ở sân ga và thay vì dẫn cho tôi một người thì lại đưa tới cả hai.

Ông thấy rõ là mọi chuyện cứ theo nhau xảy đến. Françoise thấy mọi việc đổ bể nên đã gọi điện thoại cho người anh rể đến đây. Còn tôi thì cho Leduc đi trông chừng Rivaud. Leduc đến bệnh viện quá chậm. Người bác sĩ đã đi rồi. Ông ta về nhà, ông viết một mảnh giấy cho Françoise và ép vợ mang đến đây lén lút trao cho cô ta.

Ông hiểu rồi chứ?. Ông ta để xe ở hẻm sau lưng khách sạn chờ Françoise để đi với nàng. Chỉ ba mươi giây nữa là ông ta thành công. Nhưng Leduc đã đến kịp và nghĩ rằng có chuyện không ngay thẳng nên đã bắn bể lốp xe và rồi...

Trong khi ông nói thì tiếng ồn ào trong khách sạn vụt tăng lên trong khoảng vài giây ở phía trên kia. Nhưng chuyện gì đã xảy ra vậy? Rồi bỗng nhiên im lặng như là chết! Đến mức độ mọi người cùng nhận thấy nên tất cả đều lặng yên.

Có tiếng Leduc ra lệnh ở lầu trên. Nhưng chẳng ai biết anh ta nói gì cả. Một tiếng va nặng nề. Rồi tiếng thứ hai. Tiếng thứ ba. Cuối cùng là tiếng cánh cửa bị phá tung ra.

Người ta chờ đợi những tiếng động tiếp theo và sự chờ đợi ấy thật nhức nhối. Tại sao trên kia họ không rục rịch gì hết nữa? Tại sao có những bước chân chậm chạp, lặng lẽ của mỗi một người đi trên sàn ván thôi?

Bà Rivaud mở to mắt ra nhìn. Ông biện lý vuốt vuốt bộ ria mép. Joséphine Beausoleil suýt bật ra tiếng khóc hoảng hốt.

— Chắc là họ chết cả rồi! - Maigret nhìn lên trần nhà nói chầm chậm từng tiếng một.

— Sao?... Ông nói gì thế?

Bà Rivaud bị kích động dữ dội, chạy xô tới bên ông cảnh sát trưởng, mặt mày nhăn nhúm, đôi mắt điên dại.

— Không đúng! Không đúng...

Lại những bước chân. Cửa mở ra. Leduc bước vào, tóc xoã xuống trán, chiếc áo vest rách, sắc mặt bi thảm.

— Chết rồi phải không?

— Không đúng! Tôi biết là không đúng... Tôi muốn đi xem.

Bà Rivaud như muốn hụt hơi. Còn bà mẹ thì không biết phải làm gì cả.

Ông Duhourceau ngồi nhìn đăm đăm tấm thảm trên sàn. Có thể tin rằng ông ta là người sửng sốt, bàng hoàng nhất trước cái tin này. Sau cùng, ông ta quay về Leduc hỏi:

— Sao mà cả hai?

— Tôi chạy theo họ trên cầu thang, trong hành lang. Họ kéo nhau vào một căn phòng cửa mở và đóng lại trước khi tôi kịp đến. Tôi đâu có đủ sức đạp cái cánh cửa nặng như thế. Tôi cho người đi tìm ông chủ. Ông ta khoẻ. Tôi nhìn họ qua lỗ khoá...

Germaine Rivaud như điên dại đứng nhìn Leduc. Ông ta lại nhìn Maigret như muốn hỏi có nên tiếp tục kể hay không?

— Tại sao không? Tại sao không kể hết? Kể hết tấn thảm kịch này, sự thật này!

— Họ ôm chặt lấy nhau. Nhất là cô gái, run rẩy trong tay người bác sĩ. Tôi nghe cô ta nói: “Em không muốn. Không!.. Thà.” Thế rồi chính cô rút khẩu súng lục trong túi áo bác sĩ ra. Cô đặt vào tay ông ta. Tôi nghe có tiếng: “Bắn đi. Hôn em và bắn đi.” Tôi không thấy gì nữa vì ông chủ khách sạn đã đến và...

Ông đưa tay lau mồ hôi. Mặc dù chiếc quần dài che khuất, người ta vẫn thấy hai đầu gối ông run rẩy.

— Muộn quá, không hơn hai mươi giây! Khi tôi cúi xuống thì Rivaud đã chết. Françoise còn mở mắt. Ban đầu tôi tưởng là xong rồi. Nhưng giữa lúc tôi không ngờ thì...

— Thì sao? - Ông biện lý gần như khóc nấc lên.

— Cô ta mỉm cười với tôi. Tôi lấy cánh cửa chận ngang lối đi. Không ai dám động đến. Đã báo cho bệnh viện rồi.

Joséphine Beausoleil hình như không hiểu gì hết. Bà ta cứ ngơ ngẩn nhìn Leduc. Rồi bà quay lại nhìn Maigret, nói như trong cơn mơ:

— Không thể thế được, phải không ông?

Mọi người đều rộn ràng quanh Maigret lúc này nằm im lặng trên giường. Cửa bật mở. Ông chủ khách sạn ló bộ mặt nhăn nhúm vào. Và trong khi nói, ông thở ra toàn mùi rượu. Chắc là để lấy lại bình tĩnh, ông đã xuống quầy nốc hết một ly. Trên chiếc áo trắng, chỗ vai trái bị rách vấy máu.

— Ông bác sĩ tới. Có nên...?

— Để tôi! - Leduc miễn cưỡng nói.

— Ông biện lý, ông ở đây à? Ông biết hết rồi chứ. Giá như ông trông thấy họ ông sẽ khóc hết nước mắt. Cả hai đẹp đôi làm sao! Người ta nói là...

— Thôi đi đi! - Maigret kêu lên.

— Tôi có phải đóng cửa khách sạn lại không? Người ta tụ lại quá đông trước quảng trường. Ông cảnh sát trưởng lại không có ở văn phòng... Kìa! Nhân viên công lực kia rồi.

Khi Maigret nhìn lại Germaine Rivaud thì thấy bà ta nằm dài trên giường của bà Maigret, úp mặt xuống gối. Bà không khóc, không gào, chỉ rên những hồi dài thê thảm như con thú bị thương.

Bà Beausoleil lau nước mắt, đứng dậy hỏi với giọng đầy nghị lực:

— Tôi đến thăm chúng được không?

— Lát nữa đã. Để bác sĩ khám xong đã rồi...

Bà Maigret quẩn quanh bên Germaine Rivaud không biết làm cách nào để an ủi cả. Còn ông biện lý thở dài:

— Tôi đã nói mà!

Tiếng động từ dưới đường vang lên đến tận căn phòng. Hai nhân viên công lực đạp xe tới gạt những người tò mò ra. Có tiếng phản đối.

Maigret nhồi thuốc vào tẩu, nhìn ra ngoài, nhìn mà không thấy rõ. Thật đúng về hướng cửa hàng bán tạp hoá nhỏ trước mặt mà bây giờ ông đã thuộc hết mặt khách hàng rồi.

— Bà Beausoleil, bà để đứa bé ở lại Bordeaux phải không?

Bà ta quay sang ông biện lý như để hỏi ý kiến.

— Tôi... vâng.

— Bây giờ chắc nó lên ba?

— Mới có hai.

— Con trai?

— Con gái đấy. Nhưng mà sao...

— Con gái của Françoise phải không?

Ông biện lý đứng dậy, dáng quả quyết:

— Ông cảnh sát trưởng, tôi xin ông...

— Ông có lý. Thôi để lát nữa đã. Mà thôi, để khi bình phục, tôi sẽ đến thăm ông.

Hình như người đối thoại thấy nhẹ mình đi vì câu nói.

— Tới lúc đó thì mọi việc đã xong rồi... Tôi nói gì nhỉ? Không, ngay bây giờ thì mọi việc cũng đã xong rồi. Chắc ông cần có mặt ở trên kia, chuyện phải mời đến Viện công tố đấy.

Ông biện lý vội vã đến quên cả chào. Ông chạy trốn như cậu học trò được tha phạt.

Rồi khi cửa đã được đóng lại thì một cảnh riêng tư được diễn ra. Germaine vẫn rên rỉ. Bà không trả lời tiếng gọi của bà Maigret đang đắp khăn nước lạnh lên trán bà. Nhưng bà run rẩy đẩy ra làm nước thấm ướt cả gối. Bên cạnh Maigret, bà Joséphine Beausoleil đang thở dài ngồi xuống.

— Tôi có ngờ đâu như thế này!

Thật là một phụ nữ đảm đang! Bản tính thật tốt. Cả đời bà ta sống như thế là thường! Còn đòi hỏi ở gì bà ta nữa? Những giọt nước mắt ứa từ đôi mí xếp nhăn rồi lăn trên gò má làm rã vết phấn ra.

— Cô đó được bà yêu mến nhất.

— Đúng quá! Nó đẹp, nó tinh tế quá mà! Nó thông minh hơn đứa kia nhiều! Chẳng phải lỗi của Germaine, nó bệnh hoài. Cho nên nó không phát triển được. Khi ông bác sĩ muốn cưới Germaine, Françoise còn nhỏ quá. Chưa được mười ba tuổi. Thế mà, ông tin hay không là tuỳ, lúc đó tôi đã nghĩ rằng sau này sẽ có chuyện. Thật đúng như vậy.

— Ở Alger ông Rivaud tên gì?

— Bác sĩ Meyer... Chắc không cần gì phải giấu giếm nữa. Vả lại, ông đã làm như thể là ông biết hết rồi.

— Có phải chính ông ta đã tìm cách cho người cha là Samuel Meyer trốn khỏi bệnh viện không?

— Vâng. Và chính vì thế mà có chuyện với Germaine. Trong bệnh viện lúc ấy chỉ có ba người đang nằm. Con gái tôi, ông Samuel như người ta cho biết vậy, và một người khác. Rồi một đêm, người bác sĩ thu xếp làm cho cháy phòng. Ông ấy thề rằng chính người kia. Người bị cháy trong lửa. Và sau đó Meyer được coi là đã chết rồi. Tôi tin như vậy vì ông đó không phải người xấu. Đáng lẽ thì ông ấy không nên lo cho người cha làm gì, hắn làm nhiều chuyện ngu ngốc quá mà.

— Tôi hiểu! Người kia được ghi trên sổ khai tử là Samuel Meyer. Ông bác sĩ cưới Germaine. Rồi ông mang cả ba người về Pháp ư?

— Chưa ngay đâu. Ban đầu chúng tôi đi Tây Ban Nha. Ông ta đợi giấy tờ mà không tới.

— Còn Samuel?

— Đẩy đi Mỹ với lời căn dặn không bao giờ được đặt chân về châu Âu. Lúc đó hắn đã có vẻ không bình thường.

— Rồi chàng rể của bà nhận được giấy tờ mang tên Rivaud. Ông ta về ở đây với vợ con à?

— Ông ấy cho tôi một số tiền để tôi ở Bordeaux. Tôi thích Marseille hơn, nhất là Nice. Nhưng ông ấy muốn ở gần để trông chừng. Ông ấy làm việc cật lực. Ai nói sao thì nói chứ ông ấy vẫn là một bác sĩ tốt không bao giờ làm hại một người bệnh nhân nào cả.

Maigret đóng cánh cửa sổ để tiếng rì rầm bên ngoài khỏi lọt vào. Lò sưởi làm ấm gian phòng. Mùi thuốc lá toả lên.

Germaine cứ rên rỉ mãi như một đứa bé. Người mẹ giải thích:

— Từ khi mổ óc, bệnh nó còn tệ hơn trước. Lúc trước, nó đã không vui rồi. Ông nghĩ xem! Một đứa bé mà suốt thời thanh xuân cứ nằm mãi trên giường! Rồi sau đó, hở một chút gì cũng khóc. Cái gì cũng làm cho nó sợ mà...

Cả thị xã Bergerac không nhận ra được gì hết! Cả một cuộc đời bi thảm, rối loạn ghép vào trong cuộc sống của cái thành phố nhỏ này và không ai nghi ngờ gì. Người ta cứ nói: “Biệt thự của ông bác sĩ”; “Xe hơi của ông bác sĩ”; “Bà vợ ông bác sĩ”; “Cô em vợ ông bác sĩ”... Rồi người ta chỉ thấy cái biệt thự đẹp đẽ, xin xắn, chiếc xe hơi đời mới có mui dài; cô gái thể thao có thân hình hấp dẫn, người vợ hơi mệt mỏi.

Còn ở Bordeaux, bà Beausoleil ráng sống nốt cuộc đời còn nhiều xáo trộn, trong một căn nhà sang trọng nào đó. Bà đã từng lo lắng biết bao cho tương lai, bà đã từng phụ thuộc vào sự thất thường của bao người đàn ông, nay lại được sống dưỡng già yên tĩnh! Chắc trong khu vực đó, bà được mọi người nể vì. Bà đã quen ở đấy. Bà không thiếu nợ một ai. Lúc nào các con bà đến thăm thì cũng là trong chiếc xe sang trọng.

Bây giờ bà lại khóc. Bà xỉ mũi trong chiếc khăn tay quá nhỏ bé, ren thêu gần hết.

— Ông mà biết đến Françoise. Lúc đó đến đẻ ở nhà tôi. Vâng đúng là chuyện ấy xảy ra ở nhà tôi. Chuyện này có thể nói trước mặt Germaine được. Nó biết hết rồi.

Bà Maigret nghe mà hoảng hồn. Vì đối với bà, đó là cả một thế giới kinh hoàng, bây giờ bà mới thấy lần đầu.

Nhiều chiếc xe hơi đến đậu dưới cửa sổ. Bác sĩ pháp y tới với ông dự thẩm, ông lục sự, cảnh sát trưởng vừa được tìm thấy trong phiên chợ làng bên, lúc ông đang đi tìm mua mấy con thỏ.

Có ai gõ cửa. Leduc rụt rè nhìn Maigret như muốn biết xem có vào được không.

— Để mặc chúng tôi, được không?

Cứ ở lại trong cái không khí riêng tư này lại hơn. Tuy nhiên Leduc vẫn tiến lại phía giường hỏi nhỏ:

— Nếu các bà muốn biết họ chết như thế nào thì.

— Thôi! Thôi...

Để làm gì kia chứ? Bà Beausoleil chờ cho kẻ làm rộn ấy bước ra. Bà đang nôn nóng muốn tiếp tục tâm sự. Bà thấy tin tưởng nơi cái ông to lớn nằm dài này đang nhìn bà thật nhân hậu.

Maigret hiểu bà. Ông không ngạc nhiên. Ông đâu có hỏi câu nào lố bịch.

— Hình như bà đang nói về Françoise.

— Đúng. Nói lúc đứa bé sinh ra. Nhưng mà chắc ông chưa biết hết.

— Tôi biết!

— Có phải Françoise nói với ông không?

— Lúc ấy có mặt ông Duhourceau?

— Đúng! Tôi chưa hề thấy người đàn ông nào run rẩy, khốn khổ hơn. Ông ta nói đẻ con là một tội ác vì có thể làm hại đến tính mạng của người mẹ. Ông lắng nghe những tiếng la hét. Tôi rót cho ông từng ly rượu nhỏ nhưng cũng vô ích.

— Nhà bà có rộng không?

— Ba phòng.

— Có cô mụ không?

— Có. Rivaud không muốn một mình lãnh trách nhiệm. Thế rồi...

— Nhà bà ở phía cảng phải không?

— Gần sát cây cầu, trong một con đường nhỏ có...

Lại thêm một cảnh mà Maigret tưởng như là ông đã chứng kiến. Nhưng trong lúc ấy, ông lại thấy một cảnh khác, cảnh đang diễn ra phía trên đầu ông nằm: Cảnh Rivaud và Françoise ôm chặt nhau khiến ông bác sĩ pháp y phải cố sức gỡ ra, có những người phụ tá phụ giúp mới được.

Mặt ông biện lý chắc là trắng hơn các tờ giấy kê khai mà người lục sự đang cầm ghi trên tay run run. Và ông cảnh sát trưởng mà một giờ trước còn chỉ biết có mấy con thỏ trong chợ.

— Khi ông Duhourceau biết sinh con gái, ông ta khóc rưng rức, đầu gục vào ngực tôi. Thật khó, khóc đến nỗi tôi cứ tưởng ông ta có thể ngất đi. Tôi chỉ biết ngăn ông ta vào phòng, vì...

Rồi bà ta lại ngừng nói, nhìn lén Maigret với vẻ nghi ngờ.

— Tôi chỉ là một người đàn bà khốn khổ, gắng làm được gì thì hay nấy. Nhưng mà lạm dụng thì không được tốt lắm.

Germaine Rivaud đã ngừng rên rỉ, bà ta ngồi trên mép giường nhìn thẳng trước mặt, thẫn thờ.

Lúc này thật khó chịu đựng nhất. Người ta đang chuyển các xác chết đặt nằm trên cáng và nghe có tiếng va chạm vào vách tường. Những bước chân nặng nề thận trọng của những người khiêng đi xuống từng bậc thang. Và có tiếng ai:

— Coi chừng cái lan can thang gác.

Một lúc sau, Leduc gõ cửa, miệng cũng nồng hơi rượu, lí nhí nói:

— Xong rồi.

Đúng vậy, ngoài kia một chiếc xe vừa mở máy.