Chú Thích

[1] Trong truyện này, “đảo” chỉ đảo Đài Loan.

[2] Hán tự Huê (bán nhà) khi bong mất phần trên chữ thứ hai sẽ thành (lối ra).

[3] Từ năm 1895 đến năm 1945.

[4] Giờ, ngày, tháng, năm sinh.

[5] Giống cau Đài Loan quả nhỏ, thường gói cả quả trong lá trầu làm một miếng.

[6] Là các trường giáo dục miễn phí dành cho trẻ em hoạt động bằng kinh phí trung ương hoặc địa phương ở Đài Loan từ năm 1898, trong thời Nhật thuộc.

[7] Đơn vị tính diện tích ruộng đất của nông dân Đài Loan, 1 giáp = 9699 mét vuông, tức gần 1 héc ta.

[8] Nhục viên hay Ba-wan là một món ăn vặt của Đài Loan, bánh hình tròn, vỏ trong mờ, nhân thường được làm từ thịt lợn, măng và nấm hương, khi ăn chấm với nước tương đặc.

[9] Được ghép từ hai chữ Motor và Hotel, là hình thức nhà nghỉ bình dân dành cho khách vãng lai, thường nằm cạnh đường quốc lộ.

[10] Cách gọi Nhà Trắng (White House), nơi ở và làm việc chính thức của tổng thống Mỹ.

[11] Trong tiếng Trung, Thiền (l) có nghĩa là ve.

[12] Ở Đài Loan, giáo dục cơ bản gồm: tiểu học sáu năm, trung học cơ sở ba năm, trung học phổ thông ba năm. Lớp 7 là năm đầu tiên của trung học cơ sở (cấp hai).

[13] Một câu trong bài thơ Tới Giang Lăng – Sáng rời thành Bạch Đế của Lý Bạch thời Đường.

[14] Một loại mì muối rất mảnh được làm từ bột mì, có nguồn gốc từ Phúc KiếnTrung Quốc.

[15] Tượng đồng kiêm đài phun nước nhỏ Manneken Pis, một biểu tượng nổi tiếng của thành phố Brussels, Bỉ.

[16] Ở Đài Loan, từ “cây cau” cũng được dùng để ví von người chưa trải sự đời, liều lĩnh, lỗ mãng.

[17] Cảm ơn (tiếng Đức).

[18] Gà kho với nước tương, rượu gạo và dầu vừng

[19] Thành ngữ Đài Loan. Rằm tháng Bảy cúng cô hồn đều giết vịt, không giết gà, nhưng con vịt không rõ tập tục nhân gian, rằm tháng Bảy đến rồi mà vẫn không biết mình sắp chết. Câu này dùng để ví những người không biết nguy hiểm sắp đến, nhắc nhở người ta phải nhận thức rõ hoàn cảnh của mình, chú ý sát sao đến những thay đổi và có sự ứng phó thích hợp.

[20] Một trong ba thức cột cổ điển của hệ thống kiến trúc cổ đểin, xuất phát từ vùng Ionia giữa thế kỷ 6 trước công nghuyên, được bắt đầu sử dụng ở Hy Lạp từ thế kỷ 5 trước Công nguyên. Thức cột Ionic đặt trên phần đế và có phần bệ đỡ cột nằm giữa thân cột và đế cột. Đầu cột Ionic có đặc điểm gồm hai vòng cuốn xoắn ốc được gắn trên đầu cột tráng trí gờ chỉ.

[21] Câu nói của Mao Trạch Đông, nghĩa là: chưa đến Vạn Lý Trường Thành thì chưa tính là đấng nam nhi

[22] Đài loan hiện vẫn dùng lịch Dân Quốc (năm Dân Quốc đầu tiên ứng với năm 1912 theo Tây Lịch

[23] Một loại hình ca kịch dân gian phổ biến ở Đài Loan và tỉnh Phúc Kiến, Trung Quốc

[24] Viết tắt của Regional Express. Loại tàu này chạy giữa các thành phố lớn của Đức.

[25] Trong tín ngưỡng thờ cúng của Đài Loan, hóa lư hương (đặc biệt khi ngọn lửa bùng lên từ chân hương) có nghĩa thần linh hoặc tiên hiền linh giao tiếp với người trần.

[26] Hay “Đông Sơn phục khởi”, là thành ngữ chỉ những người thất thể khôi phục lại được thanh thế; xuất phát từ điển cố Tạ An thời Đông Tấn từ quan về ẩn cư ở Đông Sơn, sau lại ra phụng sự triều đình, làm quan đến chức tư đồ.

[27] Đồ đồng tính (tiếng Đức).

[28] Đảng Công nhân Đức Quốc gia Xã hội chủ nghĩa (Đảng Quốc Xã).

[29] Ngoài Quốc dân Đảng

[30] Tức Tưởng Giới Thạch.

[31] Tức Bộ Tổng tư lệnh quân cảnh giới Đài Loan (Taiwan Garrison Command), cơ quan mật vụ trực thuộc lực lượng quân đội Trung Hoa Dân Quốc, được thành lập cuối Thế chiến II và giải thể vào 1/8/1992.