Chương XXXIII ❖ 1 ❖
Chính ủy Khang đi họp ở Quân chủng vừa về. Anh gặp trung đoàn trưởng Luân và Tú đang ngồi với hai ca nước trắng trong căn nhà lá mới dựng tạm cạnh hầm của sở chỉ huy. Luân và Tú đều không uống trà và không nghiện thuốc lá. Anh hỏi:
- Hai nhà chiến thuật đang đàm đạo gì phải không?
- Đang đợi anh về để nghe tình hình đây.
Chính ủy treo mũ lên cái rui nhà, đặt chiếc túi da xuống bàn và kéo ghế ngồi.
- "Thời kỳ hòa hoãn đã qua" - chính ủy nhắc lại một câu mà gần đây hai người đôi lúc đã nói với nhau - Giôn- xơn đã đánh lại. Trên nhận định nó sẽ đánh mỗi ngày càng ồ ạt và nhắc chúng mình mau chuẩn bị làm ăn.
- Từ hôm qua đã cho cơ quan vào cấp I rồi. Đã động viên anh em lái chờ lệnh xuất kích. Nhưng nếu có làm ăn được tốt chưa thì lại còn là chuyện khác... Đang bàn với ông Tú xem có phương kế nào. Anh lên trên đó, có vỡ ra được điều gì hay không?
Bộ mặt đang tươi tỉnh của chính ủy trầm hẳn xuống. Chiều hôm qua, chính ủy đoàn bay Sao Mai và chính ủy đoàn bay Sao Vàng ngồi thành một đôi đánh bài với hai đồng chí chính ủy đơn vị cao xạ và tên lửa. Cặp đôi cao xạ tên lửa mấy bữa nay đánh không chịu thua ai. Mấy người cùng đi họp kéo đến xem, mách nước cho đôi bên. Chính ủy đoàn Sao Mai vì bài nhiều cây lẻ nên phải tìm cách về trước. Chính ủy Khang còn lại một mình, phải đối phó với hai người. Họ phối hợp với nhau rất khéo. Nhưng chính ủy Khang còn giữ bí mật được một cây bài.
Chính ủy tên lửa giục bạn:
- Ông cứ tranh thủ tiêu hết những món lẹp nhẹp đi, khi họ sắp hết bài, tôi cho một phát là họ lại thu cả lên.
Chính ủy cao xạ đánh tiếp, chống đỡ. Cuối cùng, anh chỉ còn một con bài trên tay.
Chính ủy cao xạ bảo bạn:
- Anh làm phát quyết định đi, gì cũng không tiếc nhé, rồi ta về với nhau, tôi thế là xong rồi.
Chính ủy tên lửa rút con bài quật đánh đét xuống mặt bàn, đồng thời kêu lên:
- Rời bệ phóng!
Một con K hoàng bài nằm ngửa trên đống bài. Khang làm ra bộ ngẩn ngơ cầm con K lên như để xem cho rõ, rồi anh mới xòe ngửa con bài cuối cùng trên tay và hỏi:
- Đỡ bằng con này được không nhỉ?
Tiếng cười phá ra trong căn phòng.
Chính ủy cao xạ ném bài mình xuống bàn, phân bua với mọi người:
- Tôi đã đoán anh Khang có át hoàng bài nhưng thấy ông Rồng lửa nói mạnh quá tôi lại tưởng át hoàng bài ở tay người nhà mình!
Khang cười rất khoái chá:
- Đây là mẹo du kích đánh vào tư tưởng chủ quan của đối phương.
- Tôi tưởng anh chỉ có Mic 17 chứ anh dùng đến Mic 21 đánh chặn thì xin chịu.
Trong khi mọi người cười vui vẻ thì nụ cười tắt trên môi chính ủy Khang.
Câu chuyện đó lúc này lại hiện ra trong óc anh. Sự kỳ vọng vào những máy bay mới, vào đoàn Sao Vàng tới nay đã sút kém tới mức trở thành những lời châm biếm. Có người đã gọi đùa đơn vị anh là đoàn "Sao Xám" sau những lần đánh không thắng và những tai nạn luôn luôn xảy ra. Ngay trong đơn vị anh cũng bắt đầu xì xào cái câu không biết ai đặt ra: "Người lái ngồi trên hạt nổ, thợ máy đứng cửa nhà tù". Suốt mùa hè và mùa thu năm ngoái, tinh thần của đoàn bay này lên phơi phới như diều gặp gió. Những cuộc mừng công nối tiếp nhau. Tên tuổi đoàn bay không ngừng có mặt trên báo chương. Nhưng cũng vẫn những con người đó, được trang bị những máy bay tốt hơn, thì nay lại chưa làm được gì, nhất là trong lúc chiến tranh đang đi dần đến cao điểm. Đoàn bay của họ từ chỗ là một niềm tin tưởng, tự hào đã trở thành một mối băn khoăn, lo lắng của toàn Quân chủng. Để giải quyết tình hình này, anh biết không còn cách nào hơn là phải đánh thắng một số trận. Những người lái của đơn vị luôn luôn sôi sục đòi xuất kích. Họ có thể đánh địch bất cứ lúc nào. Tiếp tục chiến đấu với kẻ địch là một điều rất dễ. Nhưng cấp trên đã chỉ thị cho họ và điều này rất hợp với yêu cầu xây dựng đơn vị: đã đánh là phải thắng. Vì nếu tiếp tục đánh mà không thắng, khó khăn sẽ càng tăng. Trong lúc đó, những người lãnh đạo, chỉ huy đơn vị chưa hoàn toàn tin nếu tiếp tục ra quân nhất định sẽ đánh thắng...
Chính ủy Khang nói:
- Các anh trên có gợi ý đơn vị ta là nếu đánh ban ngày chưa chắc, thì cứ chuẩn bị thêm, nhưng cỗ đánh lấy một vài trận ban đêm cho tốt.
Dạo này địch hoạt động ban đêm nhiều.
Trung đoàn trưởng lẩm bẩm:
- Có vẻ ta đang được "nâng đỡ" nhiều. Yêu cầu của trên đối với chúng ta cứ mỗi ngày càng hạ thấp!
Tú nói:
- Nếu cần có ngay một vài chiến công mới để làm đà cho đơn vị, các anh thử nghiên cứu ý kiến của đồng chí Đông xem. Cậu Đông đề nghị cho đánh vài trận với máy bay cũ. Tôi tin rằng đánh với máy bay cũ, chúng ta có thể dứt điểm được. Đánh ban ngày hẳn hoi.
- Trên đã bằng lòng cho một số anh em vừa chuyển loại vừa trực với máy bay cũ. Nhưng nếu ta có đánh thắng vài trận với máy bay cũ thì cũng chưa giải quyết được vấn đề chủ yếu của đơn vị - Trung đoàn trưởng nói.
Chính ủy tiếp lời anh:
- Cậu Đông còn đề nghị với tôi tổ chức một biên đội gồm đồng chí Tú, đồng chí Hoa, đồng chí Quỳnh và cậu ấy để làm một trận...!
Nôn nóng quá. Chỉ mong đánh mà không nhớ mình là cán bộ còn phải chỉ huy đơn vị.
Tú mân mê chiếc mô hình máy bay trong tay. Anh nói:
- Mang một biên đội toàn cán bộ đi như vậy thì không nên. Anh em mới sẽ có ý nghĩ là mình không tin họ. Nhưng riêng tôi, tôi đề nghị các anh cho dẫn anh em đi một trận. Tôi có số giờ bay nhiều nhất so với anh em đang chuyển loại.
Trung đoàn trưởng đưa mắt nhìn chính ủy vẫn im lặng, nói:
- Riêng tôi đồng ý để đồng chí Tú dẫn anh em mới đi một trận.
Nhưng với điều kiện là sau khi đồng chí đã hoàn thành bay độ cao thấp.
Thằng địch dạo này có chiếu hướng lủi xuống thấp. Và cả đồng chí Tú cũng không nên nôn nóng...
Bây giờ chúng ta hãy bàn về việc giải quyết sớm mấy tháng đi "ăn sương" theo gợi ý của Quân chủng...
Chính ủy bấy giờ mới nói:
- Tôi hiểu tinh thần của Quân chủng là rất khẩn trương. Trong thời gian địch tạm ngừng ném bom, chúng đã tiến hành gần bốn trăm chuyến bay trinh sát trên miền Bắc. Địch đã đánh trở lại. Ta dự kiến gần như chắc chắn mục tiêu của chúng lần này sẽ là Hà Nội và Hải Phòng. Nhiệm vụ của ta là phải có những đòn phủ đầu, đánh giãn chúng nó ra. Chúng ta có những hoạt động sớm giờ nào hay giờ ấy.
Trung đoàn trưởng vụt đứng dậy.
- Chuẩn bị đánh ngay đêm nay, nếu các đồng chí nhất trí, ta sẽ không để chậm đến ngày mai.
Anh quay về phía nhà bên gọi đồng chí liên lạc. Một chiến sĩ trẻ chạy tới.
- Đồng chí sang sở chỉ huy nói với đồng chí trực chỉ huy chuẩn bị nửa giờ nữa họp bàn kế hoạch triển khai chiến đấu. Mời đồng chí tham mưu trưởng ở sân bay về. Quân báo nắm tình hình địch và dự kiến hoạt động của quân địch tối nay. Nhớ triệu tập cả đồng chí đại đội trưởng đại đội bay đêm...
Ngay buổi trưa hôm đó, cả cơ quan chỉ huy nhộn nhịp hẳn lên.
Với trung đoàn trưởng Luân, trận đánh không bao giờ đến một cách bất chợt. Khi mọi người thấy anh còn ngồi nghe báo cáo hàng ngày với vẻ bình thường, còn đi đây đó kiểm tra các đơn vị, còn mang theo một khẩu súng săn để chờ những con cầy, con nhông xuất hiện trên dọc đường, thì mặc dù những cuộc báo động liên tiếp, cũng chưa có chuyện gì xảy ra. Nhưng khi cả guồng máy của cơ quan chỉ huy đã quay gấp như hôm nay, nhất định là sắp có việc. Dù ngắn, dù dài, bao giờ anh cũng dành cho cơ quan một khoảng thời gian chuẩn bị trước khi bắt tay vào trận đánh.
Trung đoàn trưởng nghe quân báo báo cáo tỉ mỉ tình hình địch, hỏi những số liệu và dự kiến về thời tiết đêm nay, có ý kiến về việc dùng rãnh sóng, nhắc tham mưu trưởng trực tiếp kiểm tra việc sửa soạn máy bay. Sau khi cuộc họp giải tán, Luân ngồi lại khá lâu với sĩ quan dẫn đường, một đồng chí trung úy mặt vuông, đôi mắt sắc sảo.
Người sĩ quan cấp thấp này có quan hệ trực tiếp tới sự thành công của trận đánh. Nhiệm vụ của anh gần giống như nhiệm vụ của người hoa tiêu trên một con tàu biển. Máy bay có đi đến nơi, về đến chốn, có gặp địch hay không, có chiếm được lợi thế trước khi vào trận đánh là do những số liệu anh đưa ra. Đồng chí sĩ quan trẻ tuổi linh hoạt hẳn lên, có vẻ phấn chấn đặc biệt giống như chính anh là người lái vừa được chỉ định đi chiến đấu đêm nay. Trung đoàn trưởng dặn người sĩ quan:
- Hiệp đồng thật kỹ với ra-đa và người lái trước khi trực. Kẻ trước trên bản tiêu đồ tuyến cấp I và tuyến cất cánh.
Luân trở về căn nhà nhỏ ở cạnh sở chỉ huy. Anh ngả người xuống tấm phản gỗ, đầu gối trên vòng tay, mắt nhìn lên mái nhà tranh. Mọi người đều đã biết trong giờ phút này không ai nên đụng tới anh.
Anh nằm đó tự mình duyệt lại toàn bộ kế hoạch chiến đấu. Anh lần lượt lật lại tất cả những vấn đề mà vừa ban nãy chính anh đã thỏa thuận với các cán bộ. Anh nêu cho mình nhiều câu hỏi phức tạp: Nếu tình hình sẽ diễn ra như thế này... thì sao? Nhưng nếu nó lại diễn ra như thế kia...? Và anh tự trả lời. Anh chia ra những vấn đề cán dặn dò thêm người lái, cần thông báo cho sĩ quan dẫn đường, và những vấn đề cần giữ lại để nêu lên vào giây phút cuối cùng khi tình huống xảy ra.
Cuộc chiến đấu trên không chỉ diễn ra trong ít phút. Có những tình huống rất bất ngờ. Do đó, đòi hỏi sự nhạy cảm cao độ, sự ứng phó thật kịp thời của người lái và người chỉ huy. Chiến sĩ lái thường xuyên được kiểm tra trình độ phản ứng nhanh, nhạy của mình.
Nhưng đối với Luân, người lái cũng như người chỉ huy không được ỷ lại vào sự nhanh nhạy của mình. Bao giờ cũng phải có chuẩn bị trước thật tỉ mỉ, thật chu đáo. Người chỉ huy giỏi, người lái tốt là người dự kiến được mọi tình huống, sẵn sàng những đáp số để ứng dụng khi cần. Chỉ như vậy, họ mới có được những quyết định chính xác trong phút giây cần thiết. Điều này không hề mâu thuẫn với yêu cầu mỗi người lái, mỗi người chỉ huy phải có sự nhạy bén. Nó chỉ làm tăng thêm sự nhạy bén đó lên. Khi một người đã dự kiến được hầu hết những tình huống sẽ xảy ra và đã có cách giải quyết, anh sẽ rất yên tâm dồn tinh lực vào việc đối phó với một số trường hợp mà anh chưa tính tới. Và trong khi chuẩn bị đối phố với mọi tình huống có thể xảy ra, anh đã chuẩn bị ít nhiều nếu không phải là phần lớn cho những tình huống sẽ tới bất ngờ. Chúng không thể nào không liên quan với nhau.
Người lái cũng như người chỉ huy họ trước khi bước vào trận đánh, phải có sự tự tin cao độ. Sự tự tin đó dựa trên cơ sở biết mình sẽ làm chủ được mọi diễn biến của trận đánh. Luân cho rằng những ai bước vào trận đánh với một cái đầu trống rỗng, chờ xem sự thể thế nào rồi "tùy cơ ứng biến" không thể là một người lái hoặc một người chỉ huy tốt.
Cuộc chiến đấu trên không quá quyết liệt, quá nhanh chóng, sẽ tước đi hầu hết những sự tình cờ có lợi cho những anh chàng cầu may...
Cho đến nay, sau mỗi bất ngờ xảy ra trong các cuộc không chiến, Luân lại ân hận là mình chưa chịu động não, chưa chịu đào sâu suy nghĩ trước. Anh cho rằng những tình huống như vậy đều có thể phán đoán được. Và tất nhiên, trong dự kiến của anh, có tính đến cả sự tổn thất. Nhưng đó là sự tổn thất trong những trường hợp bất khả kháng.
Anh chợt nhớ tới dòng sông Mã nằm trên miền rừng núi mà trận đánh có thể diễn ra đêm nay... Đã có những anh chàng đi chiến đấu quên không đem theo phao bơi hoặc cố tình không đem theo vì nghĩ ràng ở vùng mình chiến đấu không cần dùng đến nó...
Anh ngồi bật dậy, ra bàn, cầm máy điện thoại yêu cầu nói chuyện với đồng chí đại đội trưởng đại đội bay đêm.
Đầu dây đằng kia, tiếng Quỳnh:
- Có tôi.
- Luân đây.
- Tôi biết rồi ạ...
- Đồng chỉ đã tính đến trường hợp máy bay địch có đèn thì dùng khí tài như thế nào chưa?
- Nếu địch có đèn, tôi sẽ bí mật tiếp cận.
- Còn trường hợp đống chí vọt lên trước?
- Đề nghị sở chỉ huy dẫn lại, tôi sẽ tiếp tục công kích.
- Đồng ý. Khu vực tác chiến có sông. Đồng chí nhớ đem theo phao bơi.
- Rõ...
Trung đoàn trưởng trở lại giường nằm. Bây giờ anh đã khá yên tâm. Anh nghĩ tới người lái sẽ ra đi chiến đấu tối nay. Nhưng những ý nghĩ này không liên quan tới các tình huống chiến đấu. Đó là những chuyện thuộc về tình cảm gắn bó giữa anh và những người đồng chí đã cùng nhau chia ngọt sẻ bùi trên mười năm nay, trong một gia đình lớn.. Không, không... Cậu ấy sẽ hoàn thành nhiệm vụ trở về, trường hợp đó sẽ không xảy ra... Mình phải ngủ lấy vài giờ để giữ được tỉnh táo trong đêm nay...
❖ 3 ❖Chiếc xe ca mới sơn xì lại màu ngụy trang đưa những người bay đêm ra sân bay. Chân trời về chiều đỏ rực có những đám mây tím.
Đang mùa xuân, trời vẫn còn lạnh, nhưng đã có những báo hiệu sắp sang hè.
Quỳnh được giao nhiệm vụ từ buổi trưa. Mấy tháng nay, chuyển sang bay đêm anh đã tạm ngừng những cuộc xuất kích. Anh cảm thấy mọi người đã quên mình. Anh vẫn ở tại đây nhưng đã tạm thời lùi vào một khu vực rất yên tĩnh. Cái đó cũng giống như ở một trận địa khi máy bay địch đến đánh phá, có những người ngồi trên bệ pháo giữa trời và những người vào núp trong hầm tránh bom đạn. Nhưng từ trưa hôm nay, mọi cặp mắt của những người ở đoàn bay này đã hướng về đại đội bay đêm. Quỳnh được gọi lên sở chỉ huy trung đoàn trao đổi kế hoạch đánh địch. Ai cũng muốn dặn dò anh. Chiều nay, đồng chí dẫn đường tới để hiệp đồng lại, nói cho anh biết những mật ngữ vừa thay đổi:
- Cất cánh là Cờ hồng, quay về là Liên hoan, địch là Cá sấu, độ cao là Cây thông, mở ra-đa là ánh sao... Không biết anh chàng nào ở trên Bộ tư lệnh được phần công thảo ra hàng chục bản mật ngữ như thế này, bản nào cũng dễ nhớ. Đồng chí trợ lý dẫn đường hỏi anh:
- Nhớ chưa?
Quỳnh đáp:
- Có gì mà không nhớ!
Nhưng cuối cùng, đồng chí trợ lý vẫn đưa Quỳnh một mảnh giấy có ghi rõ ràng tất cả những mật ngữ đó.
- Anh cứ kẹp nó trong mi-ca buộc chặt vào đùi cho tôi, không rồi đến lúc đó lại lú đi!
Ai cũng muốn giúp đỡ mình đến mức tối đa - Anh nghĩ. Nhiều người tối hôm nay không có nhiệm vụ ở sân bay đã tới bắt tay Quỳnh trước khi anh lên xe.
Quỳnh ngồi im lặng nhìn đám lửa của hoàng hôn và những đám mầy tím lẫn trong đó ở chân trời, nghĩ đến trận đánh. Những màu sắc ở trước mắt anh chính là màu sắc của cuộc chiến đấu. Không có những cuộc chiến đấu hiền lành. Hình ảnh của chiến đấu phải là hình ảnh dữ dội như cuộc giao tranh màu sắc giữa đỏ và đen, giữa ánh sáng và bóng tối ở phía xa kia. Nhưng nó không hể đe dọa anh. Trái lại, nó tạo cho anh một sức hấp dẫn lạ thường. Đã mấy tháng nay, anh mới tìm thấy những giờ phút rạo rực trước giờ chiến đấu.
Cuộc chiến đấu ban đêm không hoàn toàn giống chiến đấu ban ngày. Loại máy bay Quỳnh dùng đêm nay vẫn thuộc loại Mic cũ. Nó được lắp thêm một máy ra-đa để tìm địch ban đêm. Loại ra-đa này không tốt lắm. Mặt khác, máy bay cũ không có tên lửa. Người lái buộc phải đánh gần. Với các máy bay phản lực có tốc độ lớn, đánh gần ban đêm, chỉ cẩn một sơ suất nhỏ trong giây phút có thể dẫn tới tai nạn.
Nhưng khó khản lớn hơn cả vẫn là làm sao tìm được kẻ địch và tạo được thời cơ nổ súng. Điều đó cho đến nay, Quỳnh và các bạn chưa lần nào làm được! Máy bay địch đi ném bom đêm gần đây, thường có tiêm kích đi kèm. Bọn tiêm kích này có ra-đa hiện đại hơn máy bay của ta.
Chúng lại dùng tên lửa nên có lợi thế hơn ta trong chiến đấu. Quỳnh biết nhiệm vụ của anh đêm nay không dễ dàng...
❖ 4 ❖Những chuyến bay huấn luyện đã xong. Mấy đồng chí lái trẻ vào nhà trực chào Quỳnh trước khi ra về. Một người nói:
- Đại đội trưởng ạ, lên trên mây, trời trong lắm. Sáng cứ như ban ngày. Nếu hôm nay không phải buổi tập chặn kích thì khi bay trên đó có cảm giác như đang dắt tay người yêu đi dạo giữa cánh đồng.
Thạch đêm nay trực ban chính trị, bảo người lái trẻ:
- Cấm đồng chí Nhuần không được làm tản mạn tư tưởng của đại đội trưởng.
Một anh lái trẻ khác nói:
- Đẹp thật anh ạ, nhất là khi bay qua ngã ba sông ở Việt Trì.
Hoàn thành thêm một chuyến bay bao giờ cũng tạo cho họ sự phấn chấn.
- Anh cố chọc thủng lưới đêm nay, phá vỡ con số "không". Chúc anh thành công.
Trái với lệ thường, những người lái trẻ bắt tay đại đội trưởng.
Quỳnh tiễn anh em ra xe. Trăng rất đẹp. Những dãy đèn màu trên sân bay đã tắt, ánh trăng êm đềm rãi trên sân bảng mịn màng và trên cánh đồng cỏ đã nảy mầm nhiều sau những trận mưa xuân. Trên trời, những đám mây bối bừa trải rộng, trông như những cánh đồng vừa cày vỡ xong. Một vừng trăng sắp thành nửa hình tròn, sáng quắc, treo lơ lửng.
Từ tối đến giờ, chưa có báo động. Khung cảnh bình yên quá khiến cho Quỳnh có cảm giác như các đồng chí chỉ huy đã quên mình đang từng phút đợi lệnh đi chiến đấu ở đây...
Nếu giờ này, cô ấy còn thức, cũng đang ngắm trăng chắc sẽ nhớ tới cái đêm trăng đi chơi với mình lần đầu...
- Anh Quỳnh này, trăng sáng, có thể nhìn thấy địch bằng mắt không?
Quỳnh quay lại, nhận ra người vừa hỏi mình là Đức, tổ trưởng thợ máy.
- Khó lắm, trừ khi chúng bay có đèn, vẫn phải dựa vào cái ra-đa của anh thôi.
- Nay mai ông chuyển loại xong thì còn cẩn gì đến loại cổ lỗ này nữa!
- Chưa hẳn đã là thế. Còn phải thử xem. Hiện nay vẫn có người nói dùng máy bay cũ tốt hơn máy bay mới.
- Đứng về quan điểm của thợ máy thì chúng tôi không nghĩ thế.
Tôi đang định xin học thêm để bảo quản máy bay mới. Tôi sẽ phụ trách máy bay cho anh mỗi lần anh mở đầu một loại mới.
- Như vậy thì chắc nhắn anh sẽ giúp tôi làm ăn tốt.
Chợt họ nghe một tiếng nổ nhỏ. Chiếc pháo hiệu màu xanh quen thuộc đã xuất hiện trên đầu, chỉ có khác là trong đêm màu sắc của nó trong lên như ngọc.
Đức giơ tay bắt tay Quỳnh.
- Dứt điểm nhé!
Cả hai người cùng chạy vế phía máy bay. Nghe phía nhà trực có ai đang gọi to: "Đồng chí Quỳnh đâu?", Quỳnh vội đáp:
- Tôi đây rồi!
Và anh lao nhanh vào khoang lái. Anh biết là lệnh cất cánh sẽ đến rất nhanh.
Máy phát điện nổ. Những hàng đèn trên sân bay vừa bật sáng.
Quỳnh vừa mở máy thông thoại xong đã nghe tiếng đồng chí dẫn đường ở sở chỉ huy:
- 102 đâu!
- Nghe rõ!
- Cờ hồng.
- Nghe rõ: Cờ hồng Chiếc máy bay lăn ra đường băng cất cánh giữa hai hàng đèn màu.
Đường băng dài hun hút đã sáng lên trước ánh đèn. Mình đừng có sơ suất một ly. Mọi ý nghĩ tản mạn trong đầu anh vụt biến hết. Cả vầng trăng và cái ánh sáng kỳ ảo của nó cũng đâu mất. Trước mắt anh chỉ còn là trời sao rực rỡ của những chấm sáng và những chiếc kim đồng hồ. Trừ đôi mắt đang làm việc, mọi giác quan của anh lúc này đều tập trung ở đôi tai. Đó là cánh cửa cuối cùng để tiếp xúc với thế giới bên ngoài. Từ đó, giữa những tạp âm lạo xạo vô nghĩa sẽ phát hiện ra những tín hiệu đầu tiên chỉ huy mọi hoạt động của anh, kể cả hoạt động của bộ óc.
Chiếc máy bay rung lên nhè nhẹ. Anh đang lướt đi giữa hai hàng cờ màu tuyệt đẹp bay phấp phới. Những lá cờ vàng, những lá cờ xanh và cuối cùng là những lá cờ đỏ.
Quỳnh lại nhìn thấy ánh trăng.
Chiếc máy bay của anh đang lướt nhanh trên những cánh đồng mây. Trên đầu anh, một vài đám mây mỏng rải rác ở rất xa, vũ trụ mở ra bao la vô tận.
Anh chợt nhìn thấy bên trái, phía dưới, một con sông và một mảng dày những chấm sáng nhỏ li ti như những hạt vừng. Thủ đô đó, giờ này đang yên nghỉ với ánh đèn ấm áp.
Quỳnh đã lấy đủ độ cao và đang bay theo hướng và tốc độ của sở chỉ huy đã cho.
Mây thưa dần. Trước mắt anh, một vùng rừng núi điệp trùng quyện những đám sương hoặc mây rải rác, hiện ra dưới ánh trăng. Anh đang bay về phía núi rừng miền tây của Tổ quốc.
Không gian im ắng. Anh cảm thấy chiếc máy bay của mình đang lao trong không gian với tốc độ của một quả tên lửa và chẳng mấy chốc nữa nó sẽ vượt ra ngoài biên giới. Sao mãi chưa thấy ở nhà chỉ thị gì thêm. Anh biết sở chỉ huy hạn chế dùng vô tuyến điện để giữ bí mật.
Chưa lần nào anh chờ đợi một tiếng nói từ mặt đất như thế. Một dòng sông nữa hiện ra dưới cánh bay. Anh nhận ra mình chỉ mới đến Hòa Bình. Anh tự hỏi sao mỗi phút bay đêm nay kéo dài đến như vậy. Máy bay vượt qua sông. Rồi chỉ ngay sau đó, anh lại cảm thấy sốt ruột. Sao ở nhà chưa chỉ thị gì thêm cho mình? Có "cá sấu" không? Chúng ở đâu?
Hay là máy vô tuyến điện của mình bị hỏng...? ý nghĩ đó làm anh hơi hoảng. Anh đang định yêu cầu sở chỉ huy thông báo tình hình, thì nghe một giọng nói bình thản:
- 102! Khí tượng chỗ anh như thế nào?
- Nhìn thấy sông, thấy núi - Quỳnh vui vẻ đáp lại.
- Sửa trái 15 độ.
- Rõ. Sửa trái 15 độ.
Chắc mình sắp đi vào khu chiến.
Máy bay của Quỳnh tiếp tục lướt nhanh trên vùng rừng núi không có một đốm đèn hay một đám lửa đốt rừng. Nơi đây dường như không có dấu vết của con người. Quỳnh đã bay trên vùng này nhiều lần, nhưng anh chỉ bay ban ngày. Ban đêm, nó trở nên xa lạ.
-102! Vòng trái?
- Nghe rõ: Vòng trái.
- Anh chờ ở đây.
Quỳnh bắt đầu hiểu là đường bay của mình và đường bay của kẻ địch đang được sở chỉ huy theo dõi rất chặt chẽ. Có lẽ địch đã tới mục tiêu và chúng đang lượn vòng để đánh phá nên anh phải chờ cho tới khi chúng có một đường bay tương đối ổn định.
Ý nghĩ kẻ địch không còn ở xa và chúng đang trút xuống mặt đất những trái bom làm cho người anh như có lửa đốt.
Quỳnh cho máy bay lượn vòng theo đúng lệnh của sở chỉ huy.
- 102! Cây thông. Ba ngàn.
Quỳnh thực hiện lệnh và báo cáo với sở chỉ huy.
- Hướng 210 độ. Tốp độ...
Trận đánh sắp bắt đầu, Quỳnh nghĩ. Anh sửa đường bay, cho máy bay tăng tốc độ. Anh nhìn chiếc màn hiện sóng ở trước mặt. Sắp tới lúc phải dùng đến nó.
- Lệch trái: 10 độ - Lệch trái: 10 độ. Sửa xong.
Thời khắc lúc này mới thật là dài. Sao mãi chưa có lệnh mới?
- Cá sấu, phía trước, mười cây! ánh sao!
Quỳnh ấn công tắc ra-đa, màn hiện sóng sáng lên. Những cánh sóng hình gấp khúc quét đi, quét lại trên màn huỳnh quang. Không thấy bóng dáng của máy bay địch. Chắc là còn quá xa mục tiêu, anh nghĩ. Mình phải kiên nhẫn! Đồng tử anh căng ra, cố tìm kiếm qua màn ánh sáng màu xanh lơ một cái chấm hình chữ thập, dấu hiệu đầu tiên của máy bay địch.
- Cá sấu trước mặt, tám cây!
Đầu óc Quỳnh nóng bỏng. Tại sao vẫn chưa tìm thấy nó? Nhưng chỉ vài giây sau, anh nhận thấy một vết sáng lờ mờ ở góc cao bên trái màn hiện hình. Nó chăng? Cái dấu hình chữ thập còn khuyết một cạnh rõ dần. Đúng nó rồi. Quỳnh nói như reo:
- Phát hiện!
Một lệnh ngắn gọn vang lên từ sở chỉ huy:
- Kiên quyết tiêu diệt!
Quỳnh nhận ra tiếng của trung đoàn trưởng. Đây là câu nói đầu tiên của anh.
Cái dấu chữ thập khuyết một cạnh ở phía dưới báo hiệu máy bay địch ở cao hơn anh. Bây giờ, anh phải đưa nó vào cái trục thẳng đứng ở giữa màn ra-đa và phải làm cho nó hiện thành một hình chữ thập với đủ bốn cạnh. Quỳnh cho máy bay tăng thêm độ cao.
Dấu chữ thập đã nằm trên trục. Anh còn cách địch năm ki-lô-mét.
Chợt Quỳnh nhìn thấy mấy chấm sáng trước buồng kính. Thoạt đầu, anh tưởng mắt mình bị hoa. Nhưng không, anh đã phân biệt được rõ màu sác khác nhau của hai chấm sáng. Hai ngọn đèn đầu cánh. Máy bay địch thắp đèn! Anh muốn kêu lên: Vô phúc cho mày rồi! Quỳnh mở thêm cửa dầu. Anh toan tắt ra-đa nhưng lại thôi vì nhớ lại chỉ thị của trung đoàn trưởng. Máy bay anh đuổi theo những ngọn đèn.
Nếu nó không bất thẩn biến mất thì nó không thể nào thoát khỏi ba khẩu pháo bắn cùng loạt của mình. Con quạ đen bắt đấu hiện hình trên máy ngắm. Đôi cánh của nó mỗi lúc một mở rộng. Quỳnh đặt tay trên vòng cò.
Hai ngọn đèn, một màu đỏ, một màu xanh in hình rất rõ trong máy ngắm. Đôi cánh của con quạ đen cũng được mở rộng thêm. Gần làm rồi! Sắp tới cự ly nguy hiểm. Quỳnh nghiến răng siết chặt cò súng.
Một luồng sáng lóe lên trong đêm trước mắt anh. Chiếc máy bay rung lên.
Quỳnh hiểu ánh sáng vừa rồi mới là ánh sáng của những viên đạn ra nòng. Anh tiếp tục siết cò súng. Một đám cháy bùng lên trước mũi máy bay. Quỳnh vội bẻ cần lái sang phải để khỏi lao vào đám lửa đang chặn đường mình.
Quỳnh ngoái đầu lại. Một khối lửa lớn cùng những đốm lửa nhỏ hơn đang lả tả lao xuống đầu những mỏm núi. Khối lửa mỗi lúc một bốc to.
- Cháy rồi! - Anh reo lên.
- Ngoặt trái!
Một giọng trầm hơi rè vang lén từ sở chỉ huy. Quỳnh nhận ra tiếng nói của Hồng, trợ lý dẫn đường trên màn hình. Anh đoán chung quanh mình vẫn còn địch và nghe lệnh:
- Hướng bay 230 độ! Tiếp tục công kích địch!
Quỳnh hiểu là trận đánh chưa kết thúc. Cái tiếng trầm trầm quen thuộc ngay cả lúc này cũng vẫn giữ điệu dề dà của đồng chí dẫn đường, đã làm anh phấn chấn lên. Quỳnh nhớ lại câu anh đã nói với mình lúc ban chiều: "Khi Hồng này lên tiếng thì anh cứ yên trí!" Bộ mặt vuông vức, lanh lợi đầy tự tin của Hồng hiện ra trước mắt. Và Quỳnh nghĩ là mình còn tiếp tục dứt điểm.
- Sửa phải 15 độ! - vẫn giọng nói khê khói thuốc lá.
- Rõ, sửa phải 15 độ.
Quỳnh lại nhìn thấy một con sông. Anh không nhận ra đây là sông Đà hay sông Mã.
- Cá sấu phía trước, bên dưới, mười cầy.
Quỳnh dồn tinh lực nhìn ra phía trước.
Bầu trời xanh mênh mông, có những đám mây bay rải rác. Bây giờ anh mới thấy là trăng vẫn sáng. Những phút vừa qua anh tưởng như nó đã lặn đâu rồi.
- Tám cây!
Vẫn chưa thấy một vật gì lạ trên màn huỳnh quang.
- Bảy cây!
Tiếng nói của Hồng từ sở chỉ huy tiếp tục vang lên một cách đếu đặn và tự tin:
- Sáu cây...
- Năm cây...
- Bổn cây...
Hay là ra-đa của máy bay đã bị hỏng? Anh liếc nhìn cả bầu trời bàng bạc ánh trăng. Không thấy một chấm sáng. Địch đã biết một tên đồng bọn bị tiêu diệt nên chúng tắt đèn, anh nghĩ.
- Phát hiện chưa? - Sở chỉ huy hỏi.
Đẩu óc anh căng lên. Bỗng phía bên trái anh, khoảng bốn mươi độ, hiện ra một ngôi sao rất to. Có phải là một ngọn đèn không?
Nhưng đó không phải là màu sắc của những ngọn đèn ban nãy anh đã nhìn thấy. Một ngọn đèn hay một ngôi sao? Đốm sáng vàng trôi ngang trước mắt anh. Đúng nó rồi! Chiếc máy bay này không thắp đèn ở hai đầu cánh mà chỉ có một ngọn đèn trên lưng. Anh lập tức báo cáo:
- Phát hiện!
- Bình tĩnh công kích địch! - Lệnh của trung đoàn trưởng.
Thằng địch này không dùng đèn ở đầu cánh, chắc là nó đã thấy động. Quỳnh tắt ra-đa. Anh mở hết cửa dầu cho máy bay đuổi theo mục tiêu. Lần này, anh hết sức bình thản. Cái khờ khạo lớn của bọn ăn sương là chúng vẫn đinh ninh màn đêm sẽ che chở cho chúng khỏi bị trừng trị từ trên không. Tên địch này vẫn còn giữ ngọn đèn trên lưng vì nó cho rằng đồng bọn vừa rồi bị bắn đã trúng hỏa lực từ mặt đất.
Ngọn đèn vàng to lên trong máy ngắm. Quỳnh lại nghiến chặt răng bóp cò súng. Máy bay anh thôi rung. Anh hiểu rằng mình đã bắn hết đạn. Một đám cháy thứ hai đã bùng lên giữa trời...
Sở chỉ huy vui rộ lên.
Chiếc máy bay chiến thắng của ta đang trên đường về.
Trung đoàn trưởng vẫn dán chặt cặp mắt trên bàn tiêu đổ bảo sĩ quan dẫn đường:
- Đo lại cự ly giữa ta và địch!
Một máy bay địch, có lẽ là một chiếc F.4 vẫn ở phía sau Quỳnh.
Đồng chí sĩ quan dẫn đường đặt cái thước xuống bản đổ rồi nói:.
- Báo cáo anh, yên trí. Địch vẫn cách ta ba phút. Tôi đã cho đồng chí Quỳnh xuống thấp hơn nó hai ngàn.
Những hàng đèn trên đường băng lại bắt đầu rực sáng. Lần đầu, giữa ban đêm, một đám rất đông người tụ tập trên sân đậu hân hoan chờ đón một chiếc máy bay đi chiến đấu trở về.