21 NNL - NNL - NNL -

KHÔNG, đó không phải là tên tắt của một cơ quan quốc tế mới đâu, cũng không phải là tên của một thứ bột giặt mới đâu. Nó có ích lợi cho bạn nhiều hơn các cơ quan quốc tế và các thứ bột giặt, mà lúc nào cần tới, bạn cũng có sẵn tức thì, chẳng cần phải tìm kiếm.

N - N - L có nghĩa là "Nói - Nghe - Làm".

N - ta tự nói với ta.

N - ta nghe điều ta tự nói với ta.

L - ta làm theo điều ta nói. NNL là một trong những cơ năng mạnh nhất của ta. Theo chỗ chúng tôi thấy, thì chỉ loài người mới có cơ năng đó. Loài vật nghe và làm theo ngũ quan, bản năng của chúng. Đem chúng về nuôi, chúng ta cứ luyện cho chúng nghe theo mệnh lệnh của ta. Chúng nghe và tuân theo nhu cầu của cơ thể chúng, còn chúng ta nhiều khi không thèm nghe cơ thể và bản năng của mình. Chúng ta thích nghe và tuân theo những mệnh lệnh của thâm tâm ta, dù những mệnh lệnh đó hữu lý hay không.

Cơ năng NNL tự nó hoạt động. Thường khi một cách bất giác, đôi khi một cách tai hại. Thực ra, không lúc nào chúng ta ngừng nói, vì khi chúng ta không nói thành tiếng thì thường thường cũng nói thầm với lòng mình. Không ai chăm chú nghe ta bằng chính ta: có bao giờ chúng ta tự ngắt lời mình đâu. Cả trong giấc ngủ, một phần cơ thể ta cũng tiếp tục nói, còn phần kia thì tiếp tục nghe. Các nhà bác học đã có chứng cứ về hiện tượng đó. Một ngày hai mươi bốn giờ thì cả hai mươi bốn giờ ta say mê nghe ta nói.

Cái NNL của ta cũng thường được người khác dùng và ta cũng hoạt động theo ý kiến của họ. Môn quảng cáo thời nay đã lén lút lợi dụng cơ năng tiếp nhận đó của đại đa số thính giả, khán giả đăng trí của các đài phát thanh và viễn thị.

Vì có NNL mà chúng ta gây nên những tội ác ghê gớm. Hitler đã chứng thực điều đó. Bằng cách lặp đi lặp lại hoài những khẩu hiệu nhịp nhàng, mà bọn Đức quốc xã điều khiển, chỉ huy được quần chúng, đưa lại tới cảnh tàn sát hàng loạt dân Do Thái vô tội. Trong tiểu thuyết Hòn đảo, Aldous Huxley đã tìm cách làm sao cho năng lực NNL có thể dùng vào những việc hữu ích cho nhân loại.

Đọc tiểu sử cô Helen Keller (trong cuốn Phép mầu ở Alabama), một người thiếu cơ năng NNL cho tới hồi bảy tuổi, ta mới thấy được một cách rõ ràng và kinh ngạc sự quan trọng bực nhất của cô nàng đó. Hồi bảy tuổi, cô Helen Keller vừa đui, vừa câm, vừa điếc, không hề tưởng tượng được rằng người ta có thể nói được, nghe được và nhìn thấy từ ngữ viết lên giấy được. Hồi đó cô y như một con thú rừng, tàn bạo, cô độc, bị nhốt trong cái khám của mình, không sao cứu được. Cô chỉ dùng vị giác và xúc giác để tiếp xúc với thế giới bên ngoài. Rồi một việc lạ lùng xảy ra:

"Chúng tôi (Helen và cô giáo của cô: Anne Sullivan) đi theo con đường mòn tới cái chòi che giếng nước vì bụi nhẫn đóng phủ chòi đó tỏa hương ngào ngạt, thu hút chúng tôi lại. Có người bơm nước, và cô giáo của tôi đặt bàn tay tôi ở dưới vòi nước. Trong khi tia nước mát chảy xối trên mu một bàn tay tôi thì cô viết lên mu bàn tay kia chữ "water" (nước), mới đầu viết chậm chậm rồi sau viết mau. Tôi đứng yên, chú hết tinh thần vào những cử động của ngón tay cô. Thình lình tôi có một cảm giác huyền bí, như một hồi ký đã quên, như một tư tưởng vụt hiện lại, và tôi không hiểu do cách nào mà lúc đó tôi phát giác được sự bí mật của ngôn ngữ. Tôi bỗng hiểu ra rằng w-a-t-e-r trỏ cái gì mát mẻ lạ lùng đương chảy vào bàn tay tôi. Từ ngữ linh động đó làm giác tĩnh tâm hồn tôi, đem ánh sáng, niềm hy vọng, nỗi vui vào tâm hồn tôi, giải thoát tâm hồn tôi."

May mắn hơn cô Helen Keller, đại đa số em bé mới sinh ra đều được trời phú cho khả năng học và hiểu ngôn ngữ. Chúng ta dùng ngôn ngữ nhiều cách: để tổ chức đời sống cho hợp lý; để tiếp xúc với người khác; để nói với chính mình - tóm lại là để dùng cơ năng NNL của ta. Con người là một cơ thể có nhiều khía cạnh, khả năng đa tạp và vô biên đến nỗi chúng ta cũng không biết hết được. Chúng ta có thể lựa một khả năng nào đó để phát triển đến cùng cực, và lựa một khả năng khác để làm cho nó thui chột đi. Cái NNL của ta là một phương tiện hiệu nghiệm để làm việc đó.

Khéo dùng cái NNL, ta có thể làm thay đổi được hoàn cảnh ở ngoài - vì hoàn cảnh và biến cố gần như luôn luôn tùy thuộc ý tưởng, tình cảm, lời nói, hành động của ta, mà những cái này lại chịu ảnh hưởng trực tiếp của NNL. Trước hết chúng ta phải nhận cái năng lực của NNL - rồi quyết tâm lợi dụng nó chứ đừng để nó sai khiến ta.

Tôi thí dụ rằng tôi luôn luôn mệt mỏi. Có ích lợi gì đâu nếu tôi tự nhủ rằng, tôi thấy tôi tươi tỉnh, khỏe mạnh, vì nói vậy là sai. Nhưng nếu tôi nói: "Tôi luôn luôn mệt mỏi", thì là tôi đã dùng những tiếng đó để tạo một trạng thái vĩnh viễn (luôn luôn mệt mỏi) mà thực ra trạng thái đó chỉ là nhất thời. Dùng cái cơ năng nói - nghe - làm để xác định sự mệt mỏi của tôi, với dùng nó để làm cho sự mệt mỏi bớt đi, thì đằng nào hơn? Đáng lẽ nói: "Tôi luôn luôn mệt mỏi" thì sao không nói: "Tôi có thể nghỉ ngơi hoàn toàn?".

Một thí dụ khác: có những kẻ - bạn cũng đã gặp họ rồi chứ? - do nhiều hoàn cảnh xảy tới một lúc, rồi đâm chán đời, tự cho rằng chẳng được một người nào mến cả, hoàn toàn cô độc. Có thể rằng kẻ đó vốn không gây được thiện cảm của người khác. Hắn tự nhủ: "Chẳng ai yêu tôi cả!" Tiếp xúc với một người lạ, luôn luôn hắn giữ thái độ tự vệ, chìa lông ra như con nhím, có vẻ như bảo: "Tôi có làm gì thì làm, chú cũng chẳng yêu tôi, thế thì tôi làm cho bỏ ghét ngay đi!". Hắn để hiện cái vẻ khó thương nhất của hắn ra, và hắn có thể tiếp tục tự nhủ hoài rằng: "Chẳng ai yêu mình cả". Nếu hắn chịu khó suy nghĩ một cách lành mạnh thì tất thấy rằng chính hắn gây ác cảm của người khác. Hắn thay đổi thái độ với người khác đi thì hầu hết các người khác sẽ thay đổi thái độ với hắn. Vậy, hắn chỉ cần tự vấn tâm một cách thành thực là sẽ nhận ra rằng sự cô độc của hắn phần lớn do năng lực NNL phá hoại của hắn.

Thuật này còn có mục đích biến đổi thói bép xép bậy bạ thành đức ăn nói đàng hoàng. Chúng ta luôn luôn biến đổi, và tự ta có thể hướng dẫn sự biến đổi đó được. Trong đời ta có những sự kiện bất di bất dịch, nhưng ta có thể thay đổi thái độ đối với chúng. Cái NNL - NNL - NNL luôn luôn sẵn sàng để giúp ta hay phản ta.

Nếu cứ nhắc đi nhắc lại hoài những cái nhảm nhí thì riết rồi những cái nhảm nhí thành ra có thực. Tốp cái sức tự phá hoại đó đi, nhận xét tình thế một cách rõ ràng thì có thể tìm được một cách xây dựng, sáng tạo để tự hướng dẫn mình mà không bóp méo sự thực.

Thuật này có hai mục đích:

- Diệt cái thói xấu nó làm cho ta, như một cái máy, lặp đi lặp lại những lời nói tính cách xác định và tăng cường những thái độ phá hoại hoặc tích cực.

- Nhận rằng sự thực hiện tại không phải là bất biến mà có thể biến đổi được. Thuật của tôi có vài điểm giống với phương pháp tự tỉnh, tự cải hóa của người xưa và người nay. Nhưng theo tôi thì nó khác ở hai điểm này:

Nó không phải chỉ dùng từ ngữ mà thôi, còn dùng ca nhạc, tiết điệu, nhất là bắp thịt nữa - bắp thịt là quan trọng nhất.

Nó không bắt bạn phải phủ nhận sự thực hiện tại.

Tôi xin lấy một thí dụ có tính cách cực đoan: tôi ghét một người mà tôi lại nói rằng yêu người đó. Nói như vậy là gây một sự xung đột ghê gớm trong lòng tôi. Bạn thử tưởng tượng nếu bạn vừa sang số cho xe chạy mau lên, lại vừa thắng nó lại. Như vậy có khác gì phá hủy bộ máy không? Thái độ trên có thể không làm hại cho bạn tới mức đó đâu, nhưng chắc chắn là làm cho sức cửa bạn suy đi mà không diệt được tình cảm xấu nữa. Mình ghét mà nói rằng yêu, như vậy đâu phải là một đắc thắng về tinh thần. Nhận rằng mình ghét đấy, nhưng tự nhủ: "Mình sẽ hết sức đổi lòng ghét đó thành lòng tôn trọng, hiểu biết", như vậy mới thực là thắng được lòng mình. Đắc thắng về tinh thần là không xét đoán, phê bình người mình ghét. Đắc thắng về tinh thần là tránh những cử chỉ, ngôn ngữ, tư tưởng có thể làm tổn thương người mình ghét. Và tất nhiên, nếu đi đức báo oán được thì còn là một đắc thắng lớn hơn nữa về tinh thần; thái độ này có thể làm cho oán ghét tự nhiên tiêu tan đi.

Vậy chúng ta phải cẩn thận, đừng tự dối lòng mình. Những người luyện được một tâm hồn hòa nhã, quân bình, có lẽ không thông mình gì hơn, không có nghị lực, tài năng gì hơn những người khác đâu: họ chỉ tự dối lòng mình ít hơn thôi.

Muốn cải thiện một cái gì, từ sức khỏe tới sự giao thiệp với người khác, từ ký tính tới tài đánh quần vợt, thì phương pháp cũng vậy: phải dùng cái NNL. Đây bạn làm như sau:

Lập một bảng ghi những nét về tính tình của bạn, những thói quen hoặc khả năng mà bạn muốn thay đổi. Cái gì cũng có thể thay đổi được, trừ những sự kiện bất di bất dịch. Tất nhiên nếu mắt bạn đen mà muốn cho nó hóa xanh thì năng lực NNL nào cũng không thể giúp bạn được. Nhưng bạn có thể thay đổi thái độ của bạn đối với cặp mắt đen của bạn mà yêu nó chứ đừng ghét nó.

Mỗi lần chỉ thay đổi một cái thôi. Gắng sức cho đến khi nào thành công rồi sẽ qua cái khác. Đừng bao giờ gắng thay đổi hai cái một lúc.

Tìm một câu ngắn diễn được mục đích của bạn. Mục đích đó phải thực tế, thực hiện được. Và trong câu đó bạn nói rằng bạn thực hiện nó tức thì.

Dùng NNL ta biến đổi được tiềm thức của ta; tiềm thức không biết lý luận, phê phán, lựa chọn mà tuân lệnh ta một cách gần như máy móc. Chẳng hạn nếu bạn nói: "Ngày mai ta sẽ bỏ thói này, thói nọ", thì tiềm thức tin rằng lệnh đó luôn luôn thuộc về vị lai, nghĩa là tới "ngày mai", nó chưa bỏ thói đó đâu, lại để qua "ngày mai", rồi "ngày mai" nữa. Nhưng nếu bạn nói "Tôi quyết định tức thì, ở đây và ngay bây giờ..." thì lệnh đó được thi hành tức thì.

Sự xung động, từ cõi ý thức lắng xuống cõi tiềm thức, rồi lại nỗi lên cõi ý thức, lên xuống hoài như vậy; lúc thì xây dựng, lúc thì phá hoại, tùy cách dùng của ta.

Khi tìm một câu để vạch mục đích, bạn có thể tự coi là mình đương nói với một em nhỏ. Chẳng hạn bạn muốn trị tánh nhút nhát của bạn. Bạn tự hỏi: "Nếu mình muốn trị tánh đó cho một em bé thì mình nên nói cách nào cho hợp lý nhất, xác định nhất, cho em ấy dễ bị thuyết phục nhất?" Và nói với em bé ra sao, bạn cũng nói với mình như vậy. Lựa những tiếng bạn thường dùng hằng ngày. Làm một câu ngắn, sáng sủa, tự nhiên và dễ nhớ.

Khi dùng cái NNL - NNL - NNL, ta có thể tự xưng là "tôi", hoặc tự gọi mình là "chú em", hoặc gọi thẳng tên mình ra, hoặc nói trống không, chẳng hạn: "Khá đấy".

(Giảng thêm: Hồi nhỏ, ta thường tự xưng ở ngôi thứ ba: Bé Xuân muốn ăn kẹo - và thói thơ ngày đó, nhiều khi ta lớn lên mà vẫn còn, và ta cũng bất giác tự xưng như vậy. Khi dùng cái NNL - NNL - NNL, ta nên để ý tới khả năng đó, và tới khả năng này: ta có thể, trong tiềm thức, nghĩ tới ta nếu ta tự gọi ta bằng cái tên mà hồi nhỏ cha mẹ dùng để gọi ta.)

Khi đã lựa được một câu rồi,

Bạn tìm một điệu nhạc thật nhịp nhàng. Ghép câu của bạn theo nhịp đó.

Rồi hát câu của bạn lên, chung quanh có người thì hát thầm, nếu không thì hát lớn tiếng.

Vừa hát vừa làm những cử động theo nhịp, chẳng hạn thót bụng lại, hoặc bước đều đều, hoặc nhảy dây, đánh trống, chèo thuyền, vỗ vỗ vào một trái banh... bất kỳ cử động nào cũng được, miễn là nhịp nhàng. Hát lại câu ở đó trong đầu. Nhưng không phải chỉ lập lại từ ngữ mà thôi; phải làm thêm những cử động nhịp nhàng nữa. Bắp thịt nào nhão thì lấy gân co nó lại trong khi hát thầm như vậy.

Lặp lại câu đó nữa mỗi khi nghỉ ngơi - và nhất là buổi tối khi lên giường nằm, những lúc đó đừng hát, chỉ lặp thầm lại thôi, hoặc bằng một giọng thì thầm, rất thấp, đều đều đơn điệu, cho tới khi thiu thiu ngủ.

Khoảng thời gian từ lúc còn tỉnh cho tới lúc ngủ là một khoảng rất quan trọng để dùng năng lực NNL. Lúc đó ta còn liên lạc với phần ý thức, mà đồng thời lại bắt đầu tiếp xúc với phần tiềm thức. Phần tiềm thức này không phê phán, lựa chọn gì cả, sẵn sàng tiếp nhận mọi ám thị. Nó như giải băng ghi âm còn nguyên vẹn: bạn ghi gì vào đó cũng được, cho nên câu bạn muốn ghi vào phải sáng sủa, trực tiếp, gọn, không hiểu lầm được và phải có tính cách xây dựng.

Buổi sáng mới tỉnh dậy, bạn hát ngay câu đó đi, trong khi thay quần áo. Hát nó lên khi bạn sửa soạn đi làm hoặc đi chợ, hoặc lại một cuộc hội họp.

Lặp lại câu đó với nhiều hình thức và trong nhiều lúc, thì sẽ ảnh hưởng tới được nhiều phần trong bản thể ta:

Khi ta nói và cử động theo nhịp với điệu nhạc, là ta ảnh hưởng tới các bắp thịt, tới phần thể chất của ta. Khi ta nghỉ ngơi, nói và nghe ta nói, là ta ảnh hưởng tới cái phần ở giữa ý thức vả tiềm thức. Khi ta đã thiu thiu ngủ mà nói và nghe ta nói là ta ảnh hưởng tới phần tiềm thức và chỉ huy nó.

Phương pháp tấn công bằng nhiều cách và về mọi mặt đó có hiệu quả mạnh mẽ, cho nên ta phải thận trọng.

Cần nhất là phải tự nói với mình một cách sáng sủa, gọn và tinh xác, đừng bao giờ nói những điều SAI hoặc có thể hiểu lầm được.

Khi trong óc bạn nảy cái ý dùng NNL - NNL - NNL một cách phá hoại, bạn nên tức thì dùng câu của bạn để đuổi ý đó đi.

Nếu có thể được, nên thầm hô hấp ít lần trước khi lặp lại câu của bạn.

Điều đó rất quan trọng: trước hết, khi bạn thở theo cách tôi đã chỉ ở Chương 2 - Biến đổi năng lực, bạn tập trung tinh thần vào việc thở và cái NNL - NNL - NNL bất giác ngưng lại liền; lại thêm sự thâm hô hấp làm cho cơ thể và tinh thần bạn sẵn sàng để tiếp nhận những mệnh lệnh của bạn.

Có người thích viết câu của họ lên một miếng giấy rồi lấy sợi dây thun cột nó vào cổ tay trong lúc ngủ, Bác sĩ Rolph Alexander đã khuyên cách đó trong cuốn Creative Realism, một cuốn rất hay, bàn luận rất kỹ về phương pháp NNL tôi đương giới thiệu với bạn.

Dưới đây là ít câu làm thí dụ để gợi ý cho bạn tìm lấy câu của bạn:

Càng ngày càng dễ quyết định hơn.

Càng ngày càng thấy vui hơn trong sự làm quen với người lạ.

Ngưng nói bậy bạ đi, ngay bây giờ.

Có thể thay đổi được.

Nó đương biến đổi đấy.

Tôi có thể biến đổi tôi.

Thay đổi thái độ di, ngay bây giờ.

Lúc này đây tôi quyết định...

Ngưng lại tức thì.

Bắt đầu tức thì.

Tôi không cần (thuốc lá, rượu, kẹo...)

... (tên của bạn) có thể làm được việc đó.

NNL - NNL - NNL của ta tuy mạnh thật nhưng không phải là trị được bách bệnh. Bạn nên dùng thuật này chung với nhiều thuật khác để kết quả được hoàn hảo.

Xin nhớ: Nếu bạn muốn thấy công hiệu của thuật này thì đem thí nghiệm nó với trẻ trong nhà. Trẻ dễ sửa tánh hơn ta nhiều. Chỉ trong một thời gian rất ngắn, bạn sẽ thấy kết quả ngay.

Thí nghiệm như vầy:

Khi nó đi ngủ, bạn bảo nó lặp lại một câu. Một bà bạn của tôi, thông minh và âu yếm, đã dùng câu này: "Bé thích ngoan ngoãn và sung sướng và làm cho mọi người sung sướng".

Cứ bảo nó lặp lại như vậy thôi, đừng giảng giải, phê bình gì cả, cũng đừng cho nó biết làm như vậy là vì mục đích gì. Thứ nhất là trước mặt nó đừng khoe thuật đó với người khác. Chỉ coi đó như một trò vui buổi tối trước khi ngủ, và buổi sáng khi mới thức dậy, trong lúc thay quần áo cho nó. Mới đầu bạn cũng lặp lại câu đó với nó; rồi sau đó để nó lặp lại một mình. Dù nó nói còn ngọng thì cũng để cho nó lặp lại: tuổi nó càng nhỏ thì thuật càng có lợi cho nó. Khi đặt nó vào giường, chơi cái trò đó trong vài phút, lặp lại câu đó bằng một giọng êm đềm như buồn ngủ, rồi sáng dậy, lặp lại nữa.

Cái NNL - NNL - NNL có một sức mạnh rất lớn khi ta còn bé nhỏ; khi ta lớn lên, sức nó kém đi. Coi chừng, trước mặt trẻ, bạn phải thận trọng khi áp dụng phương pháp đó cho bạn.

Nếu bạn chịu gắng sức thì thuật này tất hiệu nghiệm.

Đừng tách rời thể chất và tinh thần. Đừng cho rằng thuật này để luyện thể chất, thuật nọ để luyện tinh thần. Thuật nào cũng để biến đổi trọn bản ngã của bạn mà bản ngã đó thuần nhất không thể chia xẻ ra được.