Chương 23 MẠO CHỦ TỊCH HAI LẦN BỊ NGẤT

Ngày 13 tháng 1, sau một cơn sốt cao, Mao Chủ tịch đột nhiên ngất đi, bác sĩ trưởng Tiểu Ngô quá căng thẳng, bắt mãi không được mạch. Biết tin, Chu Ân Lai vội đến, nét mặt trắng bệch, chân tay run run, một lúc lâu vẫn chưa xuống được xe. Mao Chủ tịch tỉnh lại, ngơ ngác hỏi: "Xảy ra chuyện gì rồi?" Chu Ân Lai khom người, ghé tai Mao Chủ tịch nói nhỏ...

Tháng 1 năm 1972, ở Bắc Kinh, nhiệt độ xuống thấp, trời rất lạnh. Trong giai đoạn này, không hiểu sao số lần Mao Chủ tịch hoạt động ở bên ngoài tăng lên. Chiều ngày 11 tháng 1, tâm trạng của Chủ tịch không tốt, ngồi ở nhà Người không chịu nổi, Chủ tịch chỉ mặc một bộ đại y, lên xe, đến lầu 12 ở Điếu Ngư Đài, gặp người để tìm hiểu tình hình, đến tận khuya mới trở về chỗ ở trong Trung Nam Hải.

Chiều ngày 12 tháng 1, Mao Chủ tịch lại đến phòng 118 ở Đại lễ đường để họp hoặc gặp ai đó để nói chuyện. Do liên tục đi ra ngoài trong lúc trời rét, mặc không đủ ấm, tâm trạng hụt hẫng, cơ thể mệt mỏi, suy nghĩ thái quá cộng với đau buồn, ngày 13 tháng 1, Mao Chủ tịch đột nhiên lâm bệnh nặng.

Đợt ngã bệnh lần này xảy ra đột ngột, bệnh phổi phát tác, sốt cao liên tục dẫn đến thiếu dưỡng khí trầm trọng, Mao Chủ tịch đột nhiên ngất đi. Lúc này, bất luận là các nhân viên công tác hay các bác sĩ chăm sóc sức khỏe cho Mao Chủ tịch, không ai có thể dự liệu trước được tình huống này, một người luôn khỏe mạnh, tự tin như Mao Chủ tịch đột ngột đổ bệnh nặng như vậy, không ai có thể ngờ tới, do đó không hề có sự chuẩn bị gì. Ngay như những người lão luyện giỏi xử lý những chuyện như thế này, cũng không kịp trở tay.

Bác sĩ trưởng Tiểu Ngô hét to: "Người đến nhanh lên, người đến nhanh lên!" Nghe tiếng gọi, chúng tôi chạy vào phòng ngủ của Mao Chủ tịch, Chủ tịch đang nằm trên giường, Người dường như đang ngủ, mà là ngủ rất say, toàn thân không nhúc nhích. Nhưng, bác sĩ trưởng lại lo lắng hốt hoảng ra mặt, đang bắt mạch cho Mao Chủ tịch. Không biết là do thần kinh quá căng thẳng hay do yếu tố nào đó, Tiểu Ngô giọng run run nói với bác sĩ vừa từ bên ngoài chạy vào: "Không có mạch, không bắt được mạch nữa rồi!"

Tiểu Ngô vừa dứt lời, mọi người ai nấy đều lo sợ, cuống cả lên.

Bác sĩ với khẩu khí giống như trung đội trưởng ra lệnh xung phong chiến đấu cho các chiến sĩ: "Cấp cứu!"

Lúc này Mao Chủ tịch đang ở vào trạng thái hôn mê toàn phần. Chúng tôi lo lắng vô cùng, nhưng không biết làm thế nào, đành đứng cạnh, trông chờ vào bác sĩ.

Bác sĩ Hồ Húc Đông là chuyên gia tim mạch nổi tiếng được mời đến, bác sĩ đỡ Mao Chủ tịch ngồi dậy, dùng búa cao su mem gõ vào lưng Mao Chủ tịch, tiến hành hô hấp nhân tạo, đồng thơi liên tục gọi to: "Mao Chủ tịch, Mao Chủ tịch..." Chúng tôi đứng bên cạnh cũng thay nhau gọi to: "Mao Chủ tịch, Mao Chủ tịch..." Chu Ân Lai biết tin Mao Chủ tịch bị ốm nặng thì rất lo lắng, Thủ tướng nhanh chóng rời khỏi văn phòng, từ sảnh Tây Hoa đến chỗ ở của Chủ tịch.

Tôi vội ra cửa nghênh đón. Khi tôi mở cửa xe mời Thủ tướng xuống, khuôn mặt Thủ tướng nhợt nhạt, hai tay run run, đôi chân không nghe theo sự sai khiến nữa, một lúc khá lâu vẫn không thể xuống xe. Thấy Thủ tướng như vậy, tôi càng lo hơn, chân tay tôi bủn rủn. Trong những lúc Mao Chủ tịch gặp nguy nan, Thủ tướng thường có biểu hiện như vậy.

Khi lái xe dìu Thủ tướng xuống xe, đưa Thủ tướng đến chỗ cấp cứu Mao Chủ tịch, thật đúng lúc, Mao Chủ tịch đã tỉnh lại.

Mao Chủ tịch kiên cường chống lại bệnh tật, Chủ tịch đã thở trở lại, ngực bắt đầu phập phồng, mắt từ từ mở.

Chủ tịch nhìn thấy dụng cụ y tế, nhìn thấy khuôn mặt Chu Ân Lai phờ phạc, đôi lông mày nhíu lại, nhìn thấy những khuôn mặt quen thuộc vừa trải qua một trận căng thẳng... Người vừa cảm thấy gần gũi, vừa cảm thấy xa lạ, đưa mắt nhìn mọi người, tỏ ý hỏi: "Sao vậy? Ở đây đang xảy ra chuyện gì? Mọi người làm gì ở đây mà đông thế?"

Tại đây vừa diễn ra một cuộc chiến giành lại tính mạng của một con người vĩ đại, Mao Chủ tịch hoàn toàn không hề hay biết.

Chu Ân Lai thấy Mao Chủ tịch đã khá dần lên, lúc này Thủ tướng mới cảm thấy mình mệt mỏi vô cùng, dường như trong người không còn sức lực nữa, Thủ tướng ghé sát tai Chủ tịch nói nhỏ điều gì đó. Mao Chủ tịch liên tục gật đầu, cứ nghe hết một câu lại gật đầu một lần.

Trước khi ra về, Thủ tướng dặn mọi người để Mao Chủ tịch nghỉ ngơi, sau đó mới lên xe.

Sức khỏe của Mao Chủ tịch vốn rất tốt, song từ sự kiện "13-9" trở lại, ngày càng đi xuống. Trong lòng Mao Chủ tịch chứa đựng rất nhiều đau khổ khó nói thành lời. Mục tiêu theo đuổi của Người, đức tính tự tin của Người đã bị tổn hại nghiêm trọng.

Chủ tịch không thể ngờ rằng, Lâm Bưu lại là người phá tan sự nghiệp của mình, càng không nghĩ rằng Lâm Bưu lại ác độc như vậy, y dự định tấn công vào Mao Chủ tịch, cho nổ tung đường sắt, ném bom sân bay, ám sát bằng súng lục, phun lửa thiêu sống và một số thủ đoạn cực đoan khác nhằm tiêu diệt Mao Trạch Đông.

Lâm Bưu nhanh chóng nắm được quyền hành lớn trong quân chính Đảng, chỉ bằng một bước nhảy trong cuộc Cách mạng Văn hóa đã leo lên địa vị Phó Thống soái, là người kế thừa Mao Chủ tịch, điều này đã được ghi vào Hiến pháp và Điều lệ Đảng, đây là trường hợp chưa từng có trong lịch sử, trong khi có rất nhiều đồng chí không tán thành, nếu không có Mao Chủ tịch đứng ra thuyết phục mọi người, ra sức ủng hộ thì chắc chắn Lâm Bưu không được như vậy. Đối với Lâm Bưu, có thể nói rằng Mao Chủ tịch là người hết tình hết nghĩa, song ngược lại, y lấy oán trả ơn..., cuối cùng tự chuốc kết cục bi thảm.

Sau khi Lâm Bưu chạy trốn, mấy ngày sau đó Mao Chủ tịch không hề chợp mắt, ngoài câu nói nổi tiếng: "Trời mưa là việc của trời, gái lớn thì đi lấy chồng, muốn đi đâu thì cứ đi", Người không nói thêm câu nào nữa.

Mấy tháng liền sau đó, Chủ tịch ăn không ngon ngủ không yên, thậm chí không muốn gặp ai nữa. Đúng vậy, nếu đồng chí, chiến hữu, bạn bè, cấp dưới đến hỏi thăm, là Chủ tịch của một nươc như Mao Trạch Đông sẽ nói gì? Chủ tịch suốt ngày buồn bã, đau khổ, vì thế sức khỏe suy sụp. Đương nhiên rồi, đây chỉ là mường tượng của tôi, những người ở xung quanh tôi, những người mà tôi thường xuyên tiếp xúc, cấp trên có, cấp dưới có, đối với vấn đề này, biết đấy nhưng không ai dám nói ra. Quả thật, tất cả chúng tôi không ai muốn xát thêm muối vào vết thương lòng của Mao Chủ tịch, không ai muốn Chủ tịch buồn.

Vào một buổi chiều cách ngày Chủ tịch bị ngất không xa, một lần nữa Chủ tịch lại bị ngất. Tiểu Trương trực ban hốt hoảng chạy tới chỗ tôi thông báo, sau đó hớt hải quay trở lại chỗ Chủ tịch. Tôi lập tức báo cáo cho Thủ tướng, lúc bấy giờ Thủ tướng đang họp trong Đại lễ đường, tôi liền báo cáo cho tất cả các vị lãnh đạo đang họp cùng nghe.

Chu Ân Lai lập tức lên xe đến chỗ ở của Mao Chủ tịch ở Trung Nam Hải. Tôi chạy lại mở cửa xe, mời Thủ tướng xuống xe, tôi thấy khuôn mặt Thủ tướng tiều tụy, mặt nhợt nhạt, toàn thân run rẩy, Thủ tướng khom người định xuống xe nhưng rất khó khăn. Lúc này trông Thủ tướng già đi rất nhiều.

"Thưa Thủ tướng, Chủ tịch đã tỉnh lại rồi." Tôi vội vàng báo cáo tin mới nhất về bệnh tình của Chủ tịch cho Thủ tướng biết, bởi tôi biết, đây là nội dung Thủ tướng quan tâm nhất trong lúc này. Sau lần ngất đầu tiên, bộ phận bảo vệ sức khỏe cho Chủ tịch thành lập tổ chẩn đoán và điều trị, tổ chức nghiên cứu chuyên môn, mọi công tác chuẩn bị đều đã được chuẩn bị chu đáo nên công tác cấp cứu đạt hiệu quả rất nhanh trong lần ngất thứ hai này.

Nghe xong, Thủ tướng thở phào nhẹ nhõm, song không nói gì. Ngồi ở trong xe một lát sau, Thủ tướng mới từ từ xuống xe, chậm rãi bước vào giường bệnh thăm Mao Chủ tịch. Mao Chủ tịch không ngồi dậy được, vẫn nằm ở trên giường, sắc mặt đã khá hơn, thần sắc dần được hồi phục. Được tận mắt nhìn thấy Chủ tịch, lúc này Thủ tướng mới thực sự yên tâm.

Mao Chủ tịch nhìn thấy Chu Ân Lai đến, với vẻ khiêm nhường, Chủ tịch nói: "Thủ tướng lại được một phen vất vả rồi."

"Ở đây có việc, tôi cần phải đến ngay mà!" - Chu Ân Lai đáp - "Tôi rất lo cho sức khỏe của Chủ tịch... cầu mong Chủ tịch mau chóng bình phục."

Mao Chủ tịch ra hiệu cho Chu Ân Lai ngồi xuống, hai người cùng nhau nói chuyện.

Từ sau "sự kiện 13-9", trên thực tế, một vai Chu Ân Lai gánh hai trọng trách: Trung ương Đảng và Quốc vụ viện (Quốc hội), tăng cường công tác trên tất cả các lĩnh vực, cố gắng đưa Đảng và Nhà nước vượt qua cảnh khó khăn này.

Người ngoài chỉ biết rằng, Mao Chủ tịch "dung mạo tươi tỉnh, thần sắc sáng ngời", chắc chắn họ không thể ngờ Mao Chủ tịch đang mang trọng bệnh.

Qua hai lần Mao Chủ tịch bị ngất, Trung ương ra quyết định thành lập tổ chỉ đạo chữa trị bệnh cho Mao Chủ tịch gồm bốn người: Chu Ân Lai, Vương Hồng Văn, Trương Xuân Kiều và Uông Đông Hưng, sau đó tăng thêm Đặng Tiểu Bình, Hoa Quốc Phong, bổ sung thêm một vài bác sĩ và y tá, ngày đêm chăm lo sức khỏe cho Mao Chủ tịch.