Hồi Thứ Mười Sáu Hoa Lư náo động, ba mặt dàn quân ứng chiến
Ra tài thao lược, Lê Thảo hiến kế giải nguy

Đây thuật lại đêm Phạm Cự Lượng gấp rút lui binh, thoát khỏi hai đạo tả hữu dực của binh triều cản mất đường về. Cự Lượng định đóng quân lại để cự địch, rồi sai quân cấp báo về Hoa Lư, nhưng đến tờ mờ sáng hôm sau thì được tin cho biết: binh triều uy hiếp hai mạn Bắc Nam mạnh lắm, một đạo quân nhỏ của Lượng không tài nào đương cự nổi.

Lượng được tin, liền thương lượng với các tướng, cuối cùng quyết định mang quân về sát Hoa Lư, dàn thành đạo tiền quân cố thủ ở bên ngoài, đợi chờ động chúa huy động ba quân ứng chiến.

Trong động, động chúa Đinh Bộ Lĩnh vừa tiếp tin Cự Lượng đại chiến quân triều bị bại phải lui về bên này sông, thì trong lòng buồn bực lắm. Động chúa vội phát lệnh triệu tập các tướng để bàn việc. Hội nghị còn đang náo nhiệt, thì lại được tin quân của Phạm Cự Lượng gấp rút kéo về sát Hoa Lư, cố thủ bên ngoài và có quân vào xin trình mọi việc.

Bộ Lĩnh truyền cho quân vào ngay, Quân vào bẩm rằng:

- Tướng quân Cự Lượng tuy thắng địch một trận, nhưng phải lui quân vì hai mặt Nam Bắc đều có đại quân triều đình để đến vây hãm, tình thế bây giờ nguy cấp lắm!

Đinh Bộ Lĩnh truyền duyệt xét lại tình thế, rồi bảo rằng:

- Một mình Cự Lượng không thể cự dịch được là phải lắm. Bây giờ ta phải cùng một lúc xuất quân cự địch của ba mặt mới xong. Các tướng nghĩ thế nào?

Lê Hoàn bàn:

- Quân triều đình đông sáu nghìn, ba mặt tiền đánh ta, lại chiếm mất cả các chỗ trọng yếu. Việc trước hết là phải làm sao đoạt lại các chỗ xung yếu, sau mới có thể nghĩ đến việc đuổi địch ra xa được. Các chỗ xung yếu, ta bị mất nhưng có thể len lỏi đường rừng đường núi tiến đánh địch bất thần, nhưng chỉ e như thế thì chậm quá, nhỡ binh triều xuất trận ngay thì ta khó lòng làm được điều mình dự định.

Đinh Điền thì bàn:

- Nếu ta vơ vét tất cả quân sĩ đem ra trận thì cũng chưa đủ bằng được địch, cái thế của địch là “công”, ta lâm vào “thủ” như thế cái lợi không về phần ta. Vậy, ta chỉ nên đóng chặt cửa thành, tạm thời nhường địch để đợi xem sao đã thì hơn.

Động chúa chưa biết quyết định ra sao, thì tướng Phạm Hạp lại bàn:

- Nếu không ra quân ngay, để cho địch yên doanh trại, vững thế thủ rồi khởi thế công, thì lúc ấy địch mạnh gấp bội so với lúc này, ta cự lại càng khó hơn nữa. Chi bằng, hảo hán anh hùng ở đây không thiếu, ta hãy đọ sức với địch một trận trước đã, trước là làm cho địch bớt đi nhuệ khí, sau là để lấy lại thế công của ta rồi hãy tính kế lâu dài.

Lời bàn của Phạm Hạp, xem ra không quá nông nổi, cũng không làm mất tinh thần của quân sĩ Hoa Lư, nên được mọi người có ý tán thành. Động chúa Bộ Lĩnh bảo:

- Nhất định là ta phải đánh rồi. Hiện giờ, bên ngoài có Phạm Cự Lượng cố thủ, ai muốn ra trận trước để hợp với Lượng lấy lại uy thế cho Hoa Lư ta nào?

Đinh Điền đứng dậy xin đi, Bộ Lĩnh rất hài lòng, truyền Đinh Điền mang một nghìn quân xuất động. Lại sai Lê Hoàn đem năm trăm quân làm thế yểm trợ kéo đi sau.

Quân chưa ra khỏi động, đã lại được tin cấp báo; tình thế khẩn cấp lắm, binh triều uy hiếp suốt từ mặt Bắc xuống đến Nam, chỉ còn có một phía Tây là để trống. Từ chiều, binh triều đã bắt đầu rục rịch, mặt trận lớn lắm khiến Phạm Cự Lượng phải khẩn báo rằng: một mình Cự Lượng xin liều chết cố thủ mặt trước, Động chúa hãy tìm cách chống đỡ hai mặt Bắc Nam đừng để quân triều đình ép vào giữa!

Đinh Bộ Lĩnh nhận tin, trong lòng hoang mang quá đỗi, liền truyền quân tạm đóng lại, Bộ Lĩnh lại hội chúng tướng bàn thêm nữa. Bộ Lĩnh bảo:

- Ta vừa được tin của Lượng gửi về, tình thế hết sức khẩn trương, không thể hồ đồ xuất quân ngay được. Việc bây giờ, không phải là tranh thế công thế thủ gì hết, mà phải làm sao giữ vững được trận thế, nếu không thì Hoa Lư chỉ một sớm một chiều, là bị nguy ngay đấy!

Nguyễn Bặc góp lời:

- Nếu như vậy, thì ngay bây giờ phải có thêm đạo quân yểm trợ cho Lượng, rồi lại phải cắt đặt các đạo bố phòng. Tôi xin đem quân ra giúp Lượng, Động chúa cử người canh giữ các nơi.

Bộ Lĩnh bằng lòng, sai Nguyễn Bặc đem năm trăm quân ra ngoài động lên phía Bắc mà đỡ tả dực cho quân của Phạm Cự Lượng. Hai đạo quân giằng co với nhau có thể giữ tạm vững được mặt trước, có thể làm cho địch muốn tiến lên cũng bị chậm lại. Lúc quân Nguyễn Bặc ra khỏi động, thì trời chiều đã chạng vạng.

Bộ Lĩnh cắt đặt các tướng đem quân đi giữ các mặt, trong lòng vẫn không yên vì chưa có cách gì phá được địch, lại còn lo là nếu cứ như thế này mãi thì cũng khó đương cự được lâu.

Trời vừa tối hẳn, giữa lúc quân tấp nập theo tướng ra các nơi trấn giữ, thì lại được tin: Tiền quân của Nam Tấn Vương đã lại gần, hai đạo binh triều ở hai mặt Nam Bắc cũng đang điều động theo. Động chúa nhận tin chưa biết phải hành động ra sao, liền sai tướng Lê Hoàn đem thêm năm trăm quân nữa ra ngoài động rẽ xuống phía Nam, đóng ở hữu dực trung quân của Phạm Cự Lượng, tạm giữ mặt Nam.

Quân các lộ điều động tấp nập, náo động cả Hoa Lư, khiến cho Đinh lão lấy làm lạ gọi quân vào hỏi xem có việc gì. Quân trình rõ mọi việc. Đinh lão cả kinh vội rủ Lê Thảo cùng ra đại sảnh xem tình thế. Từ lúc gặp Lê Thảo, Đinh lão rất lấy làm hoan hỉ, liền đưa Thảo về nhà riêng thù tạc liên miên, bàn việc thiên hạ không ngừng. Hai người ra vẻ tương đắc, một già một trẻ nói chuyện tưởng như không bao giờ vơi được câu chuyện. Nay được tin khẩn cấp, tình hình nguy ngập, thì hai người như tỉnh rượu, vội ra đại sảnh ngay.

Đinh lão và Lê Thảo bước vào đại sảnh, cũng là lúc quân của Lê Hoàn vừa kéo tới nhận được lệnh Động chúa mà ra khỏi doanh.

Đinh lão mời Động chúa cùng các tướng vào nghị sự. Động chúa thuật rõ tình thế, kể lại từ khi Cự Lượng đem quân sang sông giao chiến với dịch, việc Đoàn Phúc Hải say rượu để lỡ việc quân, việc Lượng chém tướng địch rồi lui quân ra sao, lại nói rõ binh triều ba mặt vây đánh thật nguy cấp, và Hoa Lư đã cử quân đi giữ các mặt như thế nào, nhất nhất kể ra một lượt.

Đinh lão nghe xong, trầm ngâm nghĩ ngợi, chưa biết phải hành động ra sao, giây lâu ngửng lên hỏi Lê Thảo:

- Ý túc hạ thế nào?

Lê Thảo từ khi nghe Động chúa thuật rõ mọi việc, trong lòng cũng kinh hãi lắm, còn đang suy tính thì nghe Đinh lão hỏi, liền đứng dậy trịnh trọng vái Động chúa Bộ Lĩnh một vái, rồi lại vái Đinh lão, sau mới thủng thẳng nói rằng:

- Thưa Động chúa, tôi từ ngàn dặm tới đây, chỉ mong giúp Động chúa nay vừa đến cũng đúng vào lúc Hoa Lư có việc nếu như Động chúa yêu mà hỏi đến, tôi không dám từ chối...

Bộ Lĩnh cắt ngang:

- Nếu túc hạ có ý kiến hay, cứ việc nói ra đi, đừng khách sáo gì nữa cả!

Lê Thảo lại nói:

- Nếu Động chúa muốn nghe ý kiến của tôi, thì trước hết tôi xin Động chúa cho triệu hồi ngay các đạo quân trấn giữ ngoài động, để tránh cái cảnh quan vừa ra trận đã thảm bại, sau sẽ có kế hay!

Chúng tướng ngạc nhiên, Bộ Lĩnh cau mày nói như gắt:

- Mới chỉ một trận, tướng của ta đã chém cụt tay tướng địch, lại đâm ngã tướng khác, thế không bằng nhau mà ta thắng, thì nay dàn quân cẩn mật ba mặt cự địch, làm sao lại chỉ trận đầu là bị thảm bại được? Túc hạ có sợ, thì cứ việc lẩn trước đi cho yên thân, đừng làm cho tướng sĩ của ta bận lòng với những biện luận của túc hạ.

Lê Thảo vẫn thản nhiên đáp:

- Ấy cũng vì tướng quân Phạm Cự Lượng không sợ địch nên mới phải lui về: ấy cũng chỉ vì Hoa Lư không sợ thiên hạ, nên mới phải ở cái thế thủ nguy ngập ngày nay! Động chúa không sợ tướng triều đình, nên mới chọn cái thế chống đỡ yếu ớt để mong thắng được sức mạnh ào ạt của binh Triều! Hỏi làm sao mà thắng được?

Đinh Liễn, là con Động chúa, liền hỏi:

- Địch đến thì ta đem quân cự địch, là điều phải. Nay, ngài bảo phải lui quân tránh thảm bại, tức là xui Hoa Lư chạy dài để tránh cái chết, sao gọi là có thể tìm cơ hội thủ thắng được chứ?

Lê Thảo mỉm cười đáp:

- Hoa Lư ỷ vào địa thế, vào gươm sắc giáo nhọn, mình không mặc giáp mà xông ra trận, quân để bụng đói mà ứng chiến, hỏi làm sao nên việc lớn cho được? Lui chưa chắc đã là bại hẳn, tiến như binh triều chưa chắc đã toàn thắng. Lúc này không phải là lấy sức cự địch được nữa rồi, ta cần phải giữ lấy sức mạnh để xoay lại tình thế trước khi thực sự đẩy được địch đấy!

Đinh lão nói:

- Theo ý túc hạ thì ta lui như thế nào? Thế đẩy lui địch của ta ra sao?

Lê Thảo đáp:

- Trước hết, tôi xin thưa rằng: Động chúa là chủ Hoa Lư, nhưng đã bỏ mất cái thế làm chủ, khiến cho binh Triều lúc này uy hiếp ta nặng nề quá, thế là binh Triều lại chiếm mất cái thế làm chủ của ta. Ta nguy vì ở vào thế “khách thụ động” trong vùng Hoa Lư này. Thế nguy ấy, ta khăng khăng giữ lấy làm gì, Binh Triều từ xa tới đây, cướp mất cái thế “làm chủ” của ta, thì ta nên nhường cho họ cái “thế làm chủ nhưng lại là khách thụ chiến” của ta bây giờ, để đổi lấy cái thế “khách từ ngoài đến làm chủ” của họ. Có thế, mới mau chóng lật ngược được tình thế này!

Đinh lão hai mắt như nổ sao, chăm chăm nhìn Lê Thảo không chớp, ông bàng hoàng như sống giữa một cơn xúc động lạ kỳ đến không nhận được mọi việc trước mặt! Từ trước đến giờ, Đinh lão chưa từng được nghe một ai góp lời lạ lùng kì diệu như nhân vật trẻ tuổi mới từ xa đến đây như Lê Thảo, ông chưa từng bao giờ lại quyết định việc gì mà phải hỏi đến kế của người khác, một mình ông là linh hồn của chúng anh hùng Hoa Lư, một mình ông thiết kế định mưu cho Hoa Lư hùng cứ ở phương trời này. Bây giờ, cuộc chiến đấu thực sự diễn ra, ngay từ đầu cháu ông là Động chúa bị lâm vào thế nguy, lần đầu tiên ông được nghe những lời bàn luận sắc bén đến như vậy. Đinh lão vụt đứng dậy, hai tay ôm chầm lấy vai Lê Thảo ông lay mạnh rồi nói:

- Quả thật đây mới là tay thao lược hiếm có ở đời! Đổi khách làm chủ, lấy chủ làm khách! Binh thư chiến pháp thật chưa có như vậy!

Động chúa Bộ Lĩnh, vốn rất kính trọng Đinh lão, trăm việc đều nghe lời Đinh lão chỉ dẫn, nay nghe Lê Thảo luận, Động chúa tuy chưa hiểu ra sao cả, chỉ thấy Đinh lão đứng bật dậy nói như thế, thì Động chúa cũng hoang mang lẫn vui mừng, trong bụng chưa biết tính ra sao thì lại thấy Đinh lão hỏi:

- Như vậy, nếu ta đổi ngôi chủ khách với binh triều thì ta phải làm gì để cứu vãn được tình thế đây?

Lê Thảo nhìn Động chúa, lại nhìn chúng tướng một lượt rồi ung dung biện giảng:

- Hoa Lư so với thiên hạ thật ra chưa có sức để công, chỉ nhờ vào địa thế giữ được thủ kín đáo. Hiện nay, thế thủ của ta hoàn toàn không có gì, làm sao có thể khởi công được? Tại hạ lúc mới đến đây, chẳng đã nói rằng: bao nhiêu trọng địa yếu hiểm đều bỏ ngỏ cả, nếu như dịch từ ngoài đánh vào lại biết lợi dụng những chỗ ấy, thì liệu sức nào ta đương cự được. Nay quả nhiên là đúng!

Đinh Bộ Lĩnh bảo:

- Thật ra các hiểm địa trọng yếu của ta có sơ suất thật, nhưng ta vẫn có thể sử dụng được các nơi ấy vào cuộc tranh hùng chứ!

Lê Thảo đáp:

- Động chúa nói không sai, nhưng bây giờ thì các trọng điểm hiểm yếu của ta không thể sử dụng được ngay, vì không có chuẩn bị, lại bị địch uy hiếp nặng quá, làm gì còn thì giờ để bày trận được nữa. Việc trước mắt là phải đối phó ngay với địch, Động chúa định làm như thế nào?

Bộ Lĩnh bị Lê Thảo hỏi vặn lại, lúng túng đáp:

- Thì ta đã cử các mặt chống dịch, quân đã lên đường rồi!

Lê Thảo nói:

- Thưa Động chúa, giả sử địch ba mặt cùng tiến đánh ta, lại nhân mùa nắng mà dùng hỏa công, đốt Hoa Lư này thì lúc ấy ta chạy vào đâu? Nếu phải mùa nước, địch dùng thủy công ngăn sông, khơi dòng, dồn nước vào các hang động, thì liệu ta còn giữ lại được gì trên sườn núi, sống thế nào ở đỉnh núi cao đây?

Đinh Bộ Lĩnh cùng các tướng ngồi lặng thinh, Đinh lão gật gù rồi hỏi:

- Thế ý túc hạ định thế nào?

Lê Thảo trang trọng:

- Lúc nãy tại hạ có trình rồi, nếu Động chúa cho phép, thì tại hạ xin đưa ngay các đạo quân ra cự địch về gấp.

Đinh Bộ Lĩnh hỏi:

- Tại sao lại không chống địch, mà phải về gấp như vậy?

- Thưa Động chúa, sức ta bây giờ không cự nổi địch, thế chiến của ta bị bỏ mất cả các lợi thế, nếu tung quân tản mác ra trận cự địch, thì hào khí của các anh hùng sẽ bị uổng nơi chiến trường, chủ lực của ta tan nát, không làm nên việc lớn mà lại hao quân tổn tướng. Nếu ta tập trung sức mạnh đánh vào một mặt của địch, cùng lắm cũng chỉ vượt được vòng vây, chứ không thể phá địch được. Vả chăng, cứ địa Hoa Lư của ta không phải là theo quân cùng vượt vây chạy trốn được, lúc ấy Hoa Lư vẫn mất, ta lại thêm hại tướng thiệt quân, mang tiếng là thua trận, làm sao cứu vãn tình trạng suy sụp được nữa! Chi bằng ta tạm lui nhường địch, để địch gánh lấy những bất lợi của ta, ta giành lại các lợi thế bên ngoài trong tay địch mà đánh địch lúc ấy đang lâm vào cái thế nguy của ta hôm nay là khôn hơn cả!

Bộ Lĩnh và các tướng lại ngồi im, không ai biết phải quyết định ra sao.

Đinh lão lại hỏi:

- Như ý túc hạ, lui quân rồi, ta phải hành động thế nào?

- Thưa Tiền bối, rút quân cũng không phải là dễ, nếu ta lui là địch tiến đánh ta ngay. Mặt trận bây giờ đến sát Hoa Lư, tức là ta không còn đủ thì giờ để chuẩn bị mọi việc được nữa. Vì thế, lui quân ở ngoài cũng không phải là dễ dàng gì. Nếu lui được rồi, tại hạ xin Động chúa tạm bỏ Hoa Lư, cứ để nguyên như thế này để địch không phá hủy mà tạm sử dụng căn cứ của ta, có thế ta mới bảo toàn được căn cứ, lại cầm chân được địch vào nơi ta muốn giết chết họ.

Bộ Lĩnh hỏi:

- Lui quân khó thế nào?

- Thưa Động chúa, quân ta với địch mặt nhìn nhau mà cầm cự, đường cách nhau không quá vài tầm tên. Trước sau gì địch cũng mở thế công, nay thấy ta lui thì tất phải ào lên mà đánh, truy nã các đạo quân rút lui của ta đến tận trọng địa Hoa Lư này. Lúc ấy các đạo quân ta rút lui, chỉ lo giữ tính mạng, chứ không ai lo cản dịch, hỗn loạn sẽ làm cho ta hao thiệt quân tướng không ít. Địch thắng một trận, tinh thần lên một lần, quân ta bại một lần, tinh thần xuống mười lần, lúc ấy ta cùng nhau rút chạy thì cảnh bại trận mới bi đát làm sao!

Bộ Lĩnh nóng nảy:

- Ừ thì ta rút quân ở ngoài, nay phải làm thế nào để tránh mọi thiệt hại?

Lê Thảo tủm tỉm, nhìn các tướng rồi nói:

- Muốn lui binh mà mong rằng không bị địch làm khốn, còn giữ được kịp thì giờ bỏ Hoa Lư tạm lánh, phải nhờ đến một dũng tướng quyết hi sinh mới xong.

Bộ Lĩnh nhíu mày, Đinh lão ngồi thẳng dậy, các tướng ngơ ngác.

Lê Thảo nói tiếp:

- Thế địch mạnh, vững, bao vây ta, nếu ta lui chẳng khác nào mời địch đuổi theo ta mà đánh giết. Bây giờ, phải hành động cốt để đánh lừa địch, làm cho địch tưởng ta hành quân lưu động, ứng chiến với thế chủ động vây hãm địch mọi mặt, chứ không phải là địch hãm ta. Tuy thế ta cũng chỉ có thể lừa được địch một đôi ngày thôi, chứ không thể đánh lừa dịch mãi được...

Đinh lão vội hỏi:

- Ta lừa địch như thế nào?

Lê Thảo mỉm cười:

- Tại hạ vừa nói là cần một dũng tướng hi sinh, xông vào nguy hiểm, đem một đạo quân ít bất thần đánh vào hậu cứ địch, cốt làm sao phá của địch càng được nhiều càng tốt, rồi lại lui ra đánh vào chỗ khác. Tướng ấy cứ xông pha như vậy, trong lúc ấy thì Hoa Lư ta lặng lẽ mau lẹ tạm rút đi. Đến khi địch thấy các đạo quân ta chắn trước mặt rút đi hết, lại không thấy có đại quân xung trận ở các nơi, biết bị ta lừa cầm chân, thế nào cũng tiến lên đánh chiếm Hoa Lư. Tới lúc ấy, thì ta đã an toàn lánh đi được cả rồi. Bây giờ, cần một tướng dũng mãnh ra trận đây!

Bộ Lĩnh gật gù:

- Thế cũng được, vậy tướng nào dám đi! Các tướng ai cũng hăm hở xin đi.

Lê Thảo phải nói:

- Rồi đây ai cũng gánh vác việc khó như nhau cả. Tại hạ nghĩ rằng Động chúa nên cử tướng Phạm Hạp đi thì tốt lắm. Còn các tướng khác phải lo giúp các đạo quân ta ở ngoài rút lui cho được tốt đẹp, rồi phải lập tức tạm lánh khỏi Hoa Lư ngay.

Động chúa rất vui lòng, liền cử tướng Phạm Hạp lĩnh năm trăm quân thiết kỵ, sử dụng toàn gươm ngắn, vòng xuống phía Nam, gấp rút tiến lại sau lưng địch mà đánh phá. Phạm Hạp lĩnh mệnh, ra khỏi doanh điểm quan để kéo đi.

Trong sảnh, Lê Thảo lại nói:

- Xin Động chúa cho lệnh các tướng sửa soạn gấp, để rời Hoa Lư. Quân đi không mang theo gì ngoài lương thực, quân dụng, tất cả nên tạm kéo đến đóng núi Kiệm Lộng, lấy đây làm căn cứ, nương theo địa thế núi sông cố thủ, rồi sau hãy xuất quân cự địch.

Đinh lão bảo:

- Còn mặt trận ngoài Hoa Lư bây giờ, túc hạ dàn xếp như thế nào?

Lê Thảo thưa:

- Bây giờ, xin Động chúa cho lệnh các mặt quân bên ngoài chuẩn bị lui hẳn vào Hoa Lư. Đợi khi nào hậu quân địch có dấu hiệu rối loạn, lúc ấy mới lui binh, lại cần phải tỏ cho địch thấy rằng “ta công chứ không thủ”, chứ đừng nói là rút lui nữa. Muốn thế các đạo quân trước khi nhổ trại, phải chia một phần đánh quấy phá địch làm kế hư binh, rồi tiến quân thừa cơ mà rút lui. Mỗi mặt, nên thêm tướng mạnh để giúp đỡ mới xong.

Bộ Lĩnh rất đẹp lòng, liền phát lệnh cho các mặt trận tướng nào cũng phải giữ vững trận thế, đợi quân lệnh tiến đánh địch. Bộ Lĩnh lại trang trọng vái Lê Thảo một vái mà rằng:

- Người hiền tài từ xa đến, Bộ Lĩnh tôi mắt không được sáng, tiếp nước chẳng đúng lễ chiêu hiền, thật không phải!

Lê Thảo vội đứng dậy tránh sang một bên, cung kính vòng tay đáp:

- Anh hùng trong thiên hạ, thật ra không thiếu. Nhưng hùng tài đáng để thiên hạ hướng về lại chỉ có một mình Động chúa. Tôi tới đây, được Động chúa yêu mà dùng là mừng lắm rồi, đâu còn dám mong được tiếp đón nữa!

Bộ Lĩnh rất đẹp lòng, truyền dọn tiệc đãi hiền sĩ. Trong tiệc, Bộ Lĩnh lại hỏi:

- Bây giờ, ta chuẩn bị lui quân, lệnh ra các mặt trận chỉ bảo là sẵn sàng cự dịch, vậy bây giờ phải làm gì?

Lê Thảo đứng dậy, nhìn Động chúa, Đinh lão, cùng toàn thể các tướng còn lại, thưa:

- Xin Động chúa cho lệnh doanh trại Hoa Lư sẵn sàng lên đường. Trước hết, cử một tướng lên Kiệm Lộng Sơn trước, sửa soạn chỗ tốt để tất cả tạm trú. Sau lại cử tướng điều động Hoa Lư tạm lánh. Đợi khi nào tướng Phạm Hạp bắt đầu xung kích quấy rối hậu cứ địch, lúc ấy phát lệnh cho các đạo quân của ta trấn ở ngoài sửa soạn lên đường vào Hoa Lư, nhưng mỗi đạo phải cử một tướng mang ít quân xung kích đánh phá doanh trại địch cho thật mau lẹ, rồi phải rút lui ngay cùng với đại quân. Tại hạ ước khoảng tảng sáng hôm nay, tướng Phạm Hạp tới được hậu cứ địch, như vậy thì khoảng mặt trời vừa lên khỏi ngọn tre là đại quân có thể khởi hành được rồi.

Bộ Lĩnh mừng lắm, truyền trưởng tử là Đinh Liễn mang hai trăm quân lên Kiệm Lộng Sơn ngay, phát cây để đại quân tới hạ trại, Động chúa lại thân điều động ba quân tướng sĩ sẵn sàng bỏ Hoa Lư mà đi. Mọi việc chuẩn bị thật náo nhiệt, mãi đến đầu giờ Mão mới gọi là tạm xong.

Trong đại sảnh, Đinh Bộ Lĩnh vẫn ngồi chủ tiệc, vừa phát lệnh vừa bồi tiếp Đinh lão và Lê Thảo. Bộ Lĩnh nhiều lần nói rằng: “Nhiều năm hùng cứ ở Hoa Lư, nay mới được hiền tài thao lược về giúp sức, thế nào cũng không sợ nữa rồi!”.

Tiệc chưa tàn, các tướng vừa lo xong mọi việc, sực có quân vào khẩn báo:

- Bẩm Động chúa, Tướng quân Phạm Cự Lượng từ ngoài doanh khẩn báo về rằng: không hiểu vì sao, hậu quân của binh triều cháy dữ quá. Tiền quân của địch cũng có vẻ rục rịch, xin đợi lệnh Động chúa.

Cùng một lúc, Bộ Lĩnh, Đinh lão, Lê Thảo và các tướng đều đứng bật dậy. Động chúa hơi nhíu mày rảo bước ra ngoài sảnh, các tướng cũng bước ra theo. Mọi người nhìn về phía Nam, ánh lửa rực trời át cả ráng ửng nhạt của buổi bình minh sắp hé. Mọi người không hiểu ra sao, ai cũng băn khoăn, Động chúa lại vào trong sảnh, truyền dẹp tiệc, lập tức nghị sự.

Đông chúa hỏi:

- Có ai hiểu tại sao hậu quân của địch lại cháy như thế không? Hay là Phạm Hạp đã ra tay rồi?

Mỗi người một tiếng lao xao bàn cãi, rút cục chẳng làm sao hiểu được tình thế này. Nhìn đến Lê Thảo, chàng vẫn trầm ngâm. Đinh lão liền hỏi.

- Túc hạ có ý kiến như thế nào?

Lê Thảo ngẩng lên, khoan thai đáp:

- Giờ này thì tướng quân Phạm Hạn chưa thể tới được hậu cứ địch. Không lẽ vì bất cẩn nên có hỏa hoạn lớn như thế! Chắc là có điều gì bất thường lắm đây! Dù thế nào chăng nữa, đây cũng là một điều ta rất mong ước.

Mọi người chăm chú nghe, Lê Thảo ngừng lại nhìn mọi người, rồi mới nói tiếp:

- Tại hạ có nghe: hiện giờ, Hoa Lư còn một tướng thất lạc ở ngoài, không kịp về doanh, có phải thế không?

Bộ Lĩnh đáp:

- Phải. Đấy là tướng Đoàn Phúc Hải vì rượu chè làm lỡ việc quân.

Lê Thảo hỏi lại:

- Bẩm Động chúa, Đoàn Phúc Hải là người thế nào?

- Y là tướng không kém, nhưng phải cái nết tuổi trẻ ngông cuồng, lần đầu ra trận không tránh khỏi được sơ suất suýt làm lỡ việc lớn.

Lê Thảo đáp:

- Nếu thế, mười phần có đến tám phần việc đốt hậu cứ địch này là do tay Đoàn Phúc Hải gây ra rồi! Hải là người ngông cuồng, tuổi trẻ mà ngông cuồng thì không còn biết sợ là gì nữa. Nay thấy lỡ việc quân lại không liên lạc được với trung quân, tất sợ không dám tìm về mà lại tìm cách lấy công chuộc tội đây. Nếu đúng thế, không biết Hải phóng hỏa đốt nơi nào của địch!

Vừa nói đến đây, lại có tin từ tiền quân Phạm Cự Lượng bẩm về rằng:

- Hỏa hoạn ở kho quân lương của địch, lại thêm mạn Bắc cũng có lửa cháy. Hoa Lư càng sửng sốt.

Lê Thảo hỏi thêm:

- Bẩm Động chúa, hiện giờ Đoàn Phúc Hải có mang theo đạo quân nào không?

- Bên cạnh y, chỉ còn có mấy chục quân giữ việc canh gác y để giải về đây trị tội thôi.

Lê Thảo vẻ vui mừng:

- Như vậy thì đích Đoàn Phúc Hải ra tay rồi! Trong cơn cấp bách không ngờ Hoa Lư lại có tay dũng tướng làm liều gây đại sự, lập đại công rồi! Tại hạ xin mừng Động chúa!

Ai cũng có vẻ nghi ngờ lời nói của Lê Thảo, nhưng không ai là không vui trước tình thế có lợi ấy. Động chúa hỏi:

- Bây giờ, ta nên tính sao?

Đinh lão nói trước:

- Một là ta nhân cơ hội này tiếp tục việc lên Kiệm Lông Sơn. Hai là ta đem hết lực đánh vào trung quân của địch, đẩy lui địch ra xa chăng?

Lê Thảo bàn:

- Tiên sinh bàn quả thật xác đáng. Nếu ta thúc quân nhân lúc địch hoang mang rối loạn, tất thế nào cũng thủ thắng. Có điều binh Triều do Nam Tấn Vương tự thân chỉ huy, tất có thể giữ vững được trận thế. Nay binh triều lại bị đốt mất kho lương, cái nguy trước mắt là không có ăn, phải tử chiến để giữ vững hàng ngũ. Còn nếu ta đánh lui được địch ra xa khỏi Hoa Lư, thì thế nào địch cũng quyết chiến để tìm đất sống ngay trong lòng ta, rồi mới lo liệu sau. Chi bằng, nhân cơ hội này ta cứ lên Kiệm Lộng Sơn, để cho địch vào nhà ta mà nhận lấy cái nguy mọi mặt, thì dù chỉ vây hãm địch, lâu ngày địch cũng phải cuốn cờ bỏ chạy mà thôi.

Định lão khen là phải, Động chúa liền quyết định cứ lên Kiệm Lộng Sơn. Động chúa phát lệnh ra các mặt trận, phải lui cả vào Hoa Lư, nhưng càng kín đáo càng tốt.

Lê Thảo lại nói:

- Quân đi không thể không có bảo đảm an toàn, xin Động chúa cử tướng quân phục binh giữ hai mặt Nam Bắc, cản không cho binh Triều tiến nhanh vào động Hoa Lư được.

Bộ Lĩnh khen “phải”, rồi truyền lệnh ra bảo Phạm Cự Lượng giữ lại năm trăm quân, đem xuống phía Nam nương vào vách núi phục ở đấy, lại truyền cho Nguyễn Bặc cũng giữ lại năm trăm quân, nương vào núi rừng ngoài động mà cầm chân địch ở phía Bắc. Các phó tướng, hợp sức cùng Lê Hoàn đưa quân ba mặt về Hoa Lư gấp.

Nắng lên cao, đại quân của Hoa Lư đã bỏ ra căn cứ, lặng lẽ rong ruổi lên Kiệm Lộng Sơn rồi. Lê Thảo thưa với Động chúa:

- Bây giờ, Động chúa thân thống lĩnh ba quân lên Kiệm Lông Sơn, bên cạnh có Đinh Tiên Sinh giúp đỡ. Động chúa nên cử ngay một tướng trấn giữ các dòng Sinh Khuyết, Đại Hoàng canh giữ không cho binh Triều theo đường ấy mà dòm ngó ta. Lại cử tướng lên giữ động Xuyên Thủy làm thế giằng co, không cho binh Triều chiếm núi Mã Yên, có thế mới làm cho Kiệm Lộng Sơn thành nơi “quân ngoài vào là chết, đứng từ trong thấy cả tim gan của địch” được.

Bộ Lĩnh rất đẹp ý. Lê Thảo lại nói tiếp:

- Còn tại hạ, xin ở lại Hoa Lư đợi đạo quân của tướng Phạm Hạp, hợp với hai cánh quân Nam do Phạm Cự Lượng thống lĩnh, Bắc do tướng Bặc chỉ huy, tùy tình thế mà hành động. Sau sẽ hợp các đạo quân ấy lại, tất cả kéo xuống trấn ở Vũ Lâm, làm thế cự địch, cùng với Kiệm Lộng Sơn ép địch vào giữa.

Đinh Bộ Lĩnh rất mừng, lập tức lên đường, lại cởi ngọn Giao Long Trủy Thủ là vật báu hộ thân, trao cho Lê Thảo mà rằng:

- Ta trao cho túc hạ ngọn trủy thủ này làm hiệu lệnh thay ta phát động các tướng, ba quân. Ai không nghe lệnh, túc hạ cứ chém đầu nghiêm quân lệnh, không cần phải đợi ý của ta. Lên Kiệm Lông Sơn, ta mong được tin của tác hạ lắm đấy!

Lê Thảo trân trọng đỡ ngọn trủy thủ, đeo vào giải thắt lưng lụa, Động chúa để lại cho Lê Thảo một trăm quân, Thảo chỉ nhận có mười người, nói rằng: “Đợi ba đạo quân từ ngoài về cũng được nghìn rưỡi, thế là nhiều rồi!”.

Binh của Động chúa kéo đi, Hoa Lư vắng hoe. Lê Thảo cắt ba tên quân lanh lẹ đi ba ngả dò la tin tức của các cánh quân còn ở bên ngoài, gặp được các cánh quân ấy thì bảo là có lệnh trở về Hoa Lư gấp.

Chẳng bao lâu, các cánh quân đều được lệnh về Hoa Lư. Xa cũng như gần lập tức rút đường về căn cứ cũ. Sẩm tối hôm đó, tin báo về Hoa Lư cho hay cánh quân của tướng Phạm Cự Lượng đã về đến ngoài động. Lê Thảo thân mang mấy tên quân ra ngoài đón rước. Vừa gặp Lê Thảo, Phạm Cự Lượng ngạc nhiên không hiểu tại sao Hoa Lư lại không có ai, ngoài chàng thanh niên mặt trắng mới tới này. Cự Lượng hồ nghi chưa biết phải làm gì, thì Lê Thảo đã tới trước ngựa, ung dung bảo:

- Tướng quân vừa từ trận tiền về, ngựa chưa ráo mồ hôi, hãy đem quân vào doanh rồi sẽ nhận lệnh sau.

Phạm Cự Lượng tính vốn nóng nảy, nghe Lê Thảo nói vậy thì không khỏi phật ý, hơi nhíu mày không nói gì, lẳng lặng thúc ngựa mang quân vào Động.

Tới Đại sảnh, Cự Lượng nghênh ngang bước vào, làm như không có Lê Thảo. Vào trong sảnh, Cự Lượng thấy vắng hoe, nhưng mọi thứ vẫn y nguyên, thì ngạc nhiên lắm. Quay nhìn lại, chỉ thấy Lê Thảo ung dung, sau lưng có mấy tên quân theo hầu. Cự Lượng liền hỏi:

- Sao lại vắng vẻ thế này? Động chúa đâu rồi?

Lê Thảo tủm tỉm cười chưa kịp đáp, sực có quan vào báo:

- Bẩm, Nguyễn Bặc cũng đã về đến ngoài động, còn chờ lệnh chưa dám tiến vào.

Lê Thảo truyền quân ra cho lệnh Nguyễn Bặc cứ mang quân vào. Cự Lượng thấy tình thế như vậy, lại càng hoang mang, không hiểu sao cả.

Lê Thảo quay nhìn lại Cự Lượng, nghiêm trang mà nói rằng:

—ooOoo—