Hồi Thứ Mười Bảy Cự Lượng cưỡng lệnh bị chế ngự
Phạm Hạp kịp về giải thế nguy

Hoa Lư nay ở vào thế nguy, Động chúa phải tạm đưa binh lên lánh ở Kiệm Lộng Sơn rồi. Các tướng trấn thủ bên ngoài sẽ cùng với tôi xuống đóng ở Vũ Lâm hợp với Kiệm Lộng làm thế giằng co ép dịch vào giữa...

Phạm Cự Lượng cắt ngang:

- Túc hạ cũng quen nghề chiến trận đấy ư? Nếu thế, ta nhường túc hạ đám quân ấy đem ra mà cự địch!

Lê Thảo ôn tồn:

- Xung trận cự địch, là một việc, dàn xếp chiến trận lại là việc khác...

Cự Lượng cướp lời:

- Thì bọn mặt trắng bao giờ mà chẳng “làm việc khác”, chỉ quen nghề múa mép khua môi, chứ làm gì dám nhìn mặt địch ở chỗ giao tranh bao giờ!

Lê Thảo giận lắm, cố nén:

- Trước khi lên Kiệm Lộng Sơn, Động chúa đã cắt đặt đầy đủ rồi, lại truyền cho tôi ở đây đón các tướng, sau sẽ kéo xuống Vũ Lâm, Tướng quân vừa từ ngoài về chưa được rõ mọi việc...

Cự Lượng cười ngất:

- Bây giờ ta rõ mọi việc! Động chúa thế là mắc mưu chàng mặt trắng! Có phải ngài xui Động chúa chạy lên Kiệm Lộng, bỏ Hoa Lư này đấy không?

Lê Thảo rắn rỏi:

- Chính tại hạ khuyện Đông chúa làm như vậy!

Cự Lượng bỗng trở mặt, hầm hầm mà rằng:

- Hoa Lư này bao nhiêu năm hùng cứ, không biết bao nhiêu là mồ hôi sức lực mới dựng lên được quang cảnh ngày hôm nay. Thế mà, một sớm một chiều lại bỏ đi, không quyết gìn giữ có khác nào đem giang sơn dâng cho giặc, có khác nào mở cửa cho giặc vào nhà, thế mà lại gọi là diệu kế cự địch! Tướng ngoài biên cương, có lúc không cần nghe lệnh của triều đình, nay Động chúa vắng mặt, ta quyết vì Động chúa mà hành động ở Hoa Lư này. Ngài không nên nhiều lời nữa, để mặc ta lo liệu!

Lê Thảo cả giận, nghĩ rằng: “Nếu nhường họ Phạm một bước, thì họa sẽ gánh vào thân ngay; nếu không cứng một lần, chó dữ e khó lòng trị nổi”. Nghĩ thế, liền nghiêm nét mặt, dõng dạc mà rằng:

- Tướng quân Phạm Cự Lượng, mệnh lệnh từ trên truyền xuống tướng phải nghe theo, không thể được phép cưỡng trả!

Vừa nói, Lê Thảo vừa lần tay cởi ngọn truy thủ đặt lên bàn. Thảo rút lưỡi Giao Long ra, ảnh thép lấp lánh xanh tím, giơ lên nghiêm nghị hỏi Cự Lượng:

- Tướng quân có biết vật này là gì không?

Phạm Cự Lượng đang nghênh ngang, chỉ chực chèn ép Lê Thảo, toan tính “nghĩ sao cứ làm vậy, bất chấp cả mệnh lệnh”, khi chợt thấy Lê Thảo để cây truy thủ lên mặt bàn, đã giật mình kinh hãi. Cự Lượng biết ngọn đao quý ấy là vật Động chúa Đinh Bộ Lĩnh không bao giờ rời khỏi mình, luôn luôn giữ làm vật hộ thân, ngọn trủy thủ cực kỳ sắc bén, gọt sắt như gọt chuối, rồi lại thấy Lê Thảo rút lưỡi đao ra mà hỏi như vậy, thì Cự Lượng vừa sợ vừa có phần hồ nghi, liền gặng hỏi:

- Đấy là ngọn Giao Long Trủy Thủ của Động chúa, vật báu tùy thân của Động chúa sao lại ở trong tay Ngài thế? Có phải là ngài đã mê hoặc lừa dối Động chúa để có được ngon dao quý ấy không?

Lê Thảo cười gằn:

- Thế nào là mê hoặc, thế nào là lừa dối, tướng quân thử nói xem sao?

- Động chúa vốn là tay dũng lược, gan dạ hơn người, nay giặc đến mới chỉ đánh có một trận ở xa, mà đã vội bỏ cả căn cứ sự nghiệp để chạy dài như thế, thì chẳng phải là bị mê hoặc lừa dối thì còn gì nữa?

Lê Thảo gằn giọng:

- Thế dũng lược gan dạ có bằng với tướng quân không, mà sao mới chỉ một trận tranh đua với địch, là đã phải cuốn cờ rút về như thế? Ai dám bảo hung hăng chém giết là dũng lược, ai dám bảo uyển chuyển định mưu lập kế lớn là không dũng lược? Chính vì biết như thế, nên Động chúa mới nghe lời tôi tạm lên Kiệm Lộng Sơn, đợi thế cự địch!

Cự Lượng tính nóng, mặt ngắn, hai tai xếch, mắt to sắc vành, có tướng phản phúc, nông nổi, nay nghe Lê Thảo nói như vậy thì không còn nén được lửa giận nữa, đứng bật dậy quát to lên:

- Hoa Lư này chỉ có anh hùng đầu đội trời chân đạp đất, chứ không có hạng mặt trắng đến để li tán lòng người, làm hại cả đại sự thế này! Ta quyết lên Kiệm Lộng Sơn hỏi xem Động chúa sao lại mê muội như vậy, trước khi đi hãy bắt trói kẻ gây họa này đã!

Phạm Cự Lượng hùng hổ chực tiến bước, Lê Thảo gằn giọng:

- Tướng quân không được hàm hồ! Ngọn Trủy Thủ Giao Long này là mệnh lệnh của Động chúa, trái lệnh ấy thì phải rơi đầu!

Cư Lương chùn bước, mặt hầm hầm đến tái nhợt, hai mắt như muốn nổ lửa, Lê Thảo lại bảo:

- Hoa Lư này không ít hùng tài, vậy mà bây giờ tất cả đều nghe lệnh Động chúa lên Kiệm Lộng Sơn chỉ một mình tướng quân muốn cưỡng lệnh, rõ ràng là có sự hàm hồ ở trong! Trong quân, nếu cứ có những người làm rối lệnh quân, làm sao còn tiến hành việc lớn được nữa?

Dứt lời, Lê Thảo dõng dạc gọi quân, mấy người lính theo hầu Lê Thảo dạ ran chạy cả vào. Lê Thảo chỉ Cự Lượng nói:

- Ta vâng lệnh Động chúa ở lại đây đợi các đạo quân kéo về, mang xuống Vũ Lâm trấn giữ, nay tướng quân trái lệnh làm loạn ta không thể không vì Động chúa mà ra tay! Quân bay, trói phản tướng này lại cho ta!

Cự Lượng vừa giận vừa sợ đứng ngây người, mấy tên quân cũng chưa dám tiến lên, đứa nọ ngó đứa kia, đứa nào cũng sợ ngọn đoản đao lủng lẳng bên sườn Cự Lượng. Lê Thảo thấy mấy tên quân ngần ngừ, lại thấy chúng nhìn cây đao của Cự Lượng, chàng liền khoan thai đặt ngọn Giao Long truy thủ xuống mặt bàn, từ từ đứng dậy. Lê Thảo đĩnh đạc bước đến trước mặt Cự Lượng nghiêm nghị nói:

- Thừa mệnh Động chúa Hoa Lư, ta truyền cho phản tướng cởi bỏ khí giới ngay!

Phạm Cự Lượng hoang mang, đầu óc rỗng tuếch, đứng ngây người không biết là quá giận hay quá sợ mà thành ra như thế.

Lê Thảo truyền lệnh xong, không thấy Cự Lượng nhúc nhích, liền ung dung giơ tay cởi thanh toán đao khỏi dây lưng chiến bào của họ Phạm, Cự Lượng bây giờ thấy lạnh ở trong gan ruột, tự nhiên thấy khiếp hãi cái phong khí uy vũ tột cùng của Lê Thảo không dám nhúc nhích.

Lê Thảo cởi xong cây đao của Cự Lượng, liền từ từ chống mũi đao xuống sàn đá, vận sức ấn mũi đao xuống. Cây đao quằn đi, cử chỉ Lê Thảo vẫn khoan thai không có gì tỏ ra là hùng hổ cả. Lê Thảo cứ tiếp tục ấn nữa, lưỡi dao cong vòng rồi “chát” một tiếng, gây ra làm đôi. Lê Thảo ném mẩu chuôi đao vào một xó, ung dung đi lại ghế ngồi thẳng nhìn Cự Lượng lúc ấy mặt cắt không còn hột máu.

Ngồi xuống ghế, Lê Thảo quát mấy tên quân mau trói Phạm Cự Lượng lại. Mấy tên quân sững sờ, há hốc mồm mà xem quang cảnh ấy, chúng kinh sợ tưởng rằng Phạm Cự Lượng sẽ giết Lê Thảo mất, rồi đến khi thấy Lê Thảo cởi đao của Cự Lượng, lại đứng ngay trước mặt Cự Lượng ung dung bẻ gẫy cây đao, thì chúng không còn hồn vía nào nữa. Nghe Lê Thảo quát, cả bọn giật mình như tỉnh giấc mơ, vội xáp ngay lại Cự Lượng chực trói.

Vừa lúc ấy, ngoài cửa Đại sảnh có tiếng quát lớn:

- Khoan đã!

Mấy tên quân giật mình dùng tay, Lê Thảo hơi nhíu mày. Một tướng ùa vào, chạy đến đứng bên cạnh Phạm Cự Lượng, rồi gạt mấy tên quân ra mà rằng:

- Tại sao lại bắt trói Phạm Cự Lượng thế?

Lê Thảo hỏi:

- Giữa lúc có chiến trận khẩn cấp, địch vây hãm bên ngoài, bên trong tướng làm phản cưỡng lệnh trên, thì phải tội gì?

Tướng mới về chính là Nguyễn Bặc, Bặc được lệnh đem quân trở lại, thì vội thi hành ngay, vừa về đến nơi thấy vắng hoe thì lấy làm lạ lắm, liền chạy vội lên đại sảnh gặp đúng lúc Cự Lượng sắp bị quân trói lại, vội quá không kịp cho quân thông báo trước cứ chạy vào chỉ thấy một mình thư sinh Lê Thảo đối diện với Cự Lượng, thì Nguyễn Bặc càng lấy làm lạ. Đến khi nghe Lê Thảo hỏi như vậy, Nguyễn Bặc hoang mang lắm, cố hỏi lại:

- Thưa ngài, trong quân có tướng nào làm phản? Chẳng lẽ lại là Phạm Cự Lượng này ư?

- Cưỡng mệnh Động chúa, toan tính làm loạn quân kỷ, có phải là làm phản hay không?

Nguyễn Bặc dè dặt:

- Từ trước tới giờ, tôi chưa từng thấy có ai cưỡng mệnh Động chúa, cũng chưa thấy ai làm loạn quân kỷ cả. Nay nếu có như vậy thì thật là lạ lắm!

Lê Thảo bảo:

- Tướng quân có biết chỗ này là chỗ nào không?

Nguyễn Bặc bắt đầu run, giọng không rõ:

- Đây là đại sảnh, nghị sự đường của Động chúa?

- Có ai được phép ra vào nơi đây mà không trình báo không?

Nguyễn Bặc đứng như tượng gỗ:

- Ra vào Đại sảnh nghị sự đường của Động chúa mà không trình báo, là tội làm loạn quân kỷ, xúc phạm đến uy nghi của Động chúa!

- Vậy tướng quân vào đây, đã có trình báo chưa?

Nguyễn Bặc vòng tay:

- Tôi xin chịu tội, vì thấy Phạm Cự Lượng sắp bị trói nên vội quá quên mất cả kỉ luật, vô phép xông xáo vào đây!

Lê Thảo giơ tay chỉ cây trủy thủ để trên bàn, hỏi:

- Tướng quân có biết vật này không?

Nguyễn Bặc kính cẩn:

- Đấy là vật hộ thân của Động chúa, ai cầm báu vật ấy là nhiệm mệnh thay cho Động chúa phát hiệu lệnh, được quyền hành xử mọi việc không cần trình lệnh Động chúa.

Lê Thảo ôn tồn:

- Nay Hoa Lư bị binh triều ba mặt vây hãm, các trọng địa điểm yếu đều bỏ ngỏ, thế thủ không còn, thế công đã mất, vì thế Động chúa phải tạm lên Kiệm Lộng Sơn làm thế cự địch. Trước khi đi, Động chúa có lệnh cho tôi ở lại đây đón các tướng từ ngoài về, rồi kéo cả xuống Vũ Lâm trấn giữ. Động chúa lại trao cho tôi cây trủy thủ Giao Long làm hiệu lệnh, hiệu lệnh ấy đã bị Phạm Cự Lượng cưỡng lại, toan tính bắt trói cả tôi, như vậy thì quân kỷ còn gì, uy nghi của Động chúa bị xâm phạm làm sao tôi làm ngơ để cho trong quân sinh loạn được!

Nguyễn Bặc nghe nói cả kinh, vội vàng vái Lê Thảo một vái mà rằng:

- Lúc tôi còn ở doanh, nghe ngài giảng rõ mọi việc, phân định cái “thế” của đôi bên, sau lại được Động chúa cho đem quân ra ngoài tiếp ứng, trong lòng vẫn còn hồ nghi không biết sau Động chúa sẽ quyết định thế nào. Nay ở ngoài, biết thế địch mạnh lắm, quả nhiên Hoa Lư lâm vào thế nguy, tôi vẫn băn khoăn không biết Động chúa có chịu nghe lời ngài mà xếp đặt mọi việc không. Bây giờ, được lệnh về gấp, lại được biết Động chúa đã lên Kiệm Lộng Sơn, lại ủy cho ngài thay Động chúa điều động các tướng ở miền Nam, thì tôi mừng lắm! Còn việc Phạm Cự Lượng nóng nảy khiến phạm quân pháp, lỗi không thể tha được, chỉ mong ngài nghĩ đến tình hình lúc này mà lượng thứ cho cả Lượng lẫn tôi!

Phạm Cự Lượng bấy giờ mới lên tiếng:

- Tôi vì từ ngoài mới về, nóng lòng việc quân không lợi, nên có hành động lỗi lầm như thế, bây giờ xin tùy ngài định đoạt, chỉ cầu mong được có phen tạ tội trước mặt Động chúa!

Lê Thảo chưa kịp đáp lại có quân vào bẩm:

- Tướng Phạm Hạp vừa từ xa trở về, xin đợi lệnh ở ngoài doanh.

Lê Thảo cả mừng, truyền cho mời Phạm Hạp vào. Phạm Hạp vừa bước vào, Lê Thảo đã đứng dậy niềm nở đón tiếp, Thảo nói:

- Tướng quân vất vả ở sau lưng giặc, về đây thấy vắng vẻ thế này, có lấy làm lạ không?

Phạm Hạp vóc dáng cao lớn, lưng hùm vai gấu, tính tình trung hậu, là anh em họ với Cự Lượng, nghe Lê Thảo hỏi vậy liền đáp:

- Trước khi đem quân phá hậu cứ địch, tôi có được nghe ngài định kế bàn mưu. Nay trở về thấy Hoa Lư vắng vẻ cũng không lấy gì làm lạ, chắc ngài đã định kĩ mưu kế rồi!

Lê Thảo cả cười:

- Phải, tôi định xong mưu kế cả rồi, Động chúa đã lên Kiệm Lông Sơn, tôi được lệnh ở đây đón các tướng rồi kéo xuống Vũ Lâm, nay tướng quân đã về, thế là ba đạo quân ngoài có mặt cả ở đây!

Phạm Hạp nhìn hai tướng Phạm Cự Lượng, Nguyễn Bặc, thấy tình hình khác thường thì lấy làm lạ lắm, ngập ngừng hỏi:

- Thưa, có chuyện gì thế ạ?

Phạm Cự Lượng tranh lời mà rằng:

- Tôi nóng nảy, xúc phạm quân pháp, làm mất uy nghi của Động chúa, bị khép vào tội phản loạn, sắp bị hành tội rồi đây!

Phạm Hạp nghe nói cả kinh, chưa kịp hỏi gì thêm, Lê Thảo đã giơ tay bảo đừng nói, rồi kể lại mọi chuyện, duy có việc tự tay Lê Thảo cởi đạo của Cự Lượng rồi bẻ gãy mà vứt đi thì không nói. Kể xong, Lê Thảo bảo:

- Như thế, thì quân pháp cần phải đối xử như thế nào?

Phạm Hạp vội nói:

- Ngài nhiệm mệnh Động chúa, thì lúc này cũng như có mặt Động chúa ở đây, ai cưỡng lệnh đều bị tội cả. Nhưng tôi thiết nghĩ, Hoa Lư ta đang hồi nguy khó, cự địch mới một vài trận, thua chưa hẳn là thua, được cũng chẳng lấy gì làm lớn, nay có tướng phạm lỗi vì nóng lòng với việc chung, tôi chỉ cầu mong ngài nghĩ lại mà dung thứ một phen!

Lê Thảo thản nhiên:

- Thật ra, không phải là tôi không biết như vậy. Lẽ ra quân pháp phải nghiêm mới mong thắng địch được. Thuộc tướng của tướng quân Phạm Cự Lượng say sưa làm lỡ việc quân, tất cũng vì tướng lệnh không nghiêm. Nay chính tướng quân phạm lỗi, thì rõ ràng là tướng quân không xem trọng quân luật. Dù có trị tội tướng quân cũng không có gì là quá đáng. Tôi đem trị, sao bằng khoan dung để cho người có lỗi ấy giác ngộ tự ép mình vào kỉ luật, là điều hay. Vậy tôi cũng vì thế, đành trái lệnh Động chúa một phen! Người có tội không bị trừng trị đúng tội, xin Động chúa khoan dung cho y một lần!

Lê Thảo nói xong, đứng dậy hướng về phía Bắc với một vái. Vái xong, quay sang Phạm Cự Lượng dõng dạc bảo:

- Phạm Cự Lượng, lẽ ra tội của ngươi không thể dung tha. Nay vâng mệnh Động chúa, lấy thông cảm anh em trong lúc nguy biến, nhân tình thắm thiết giữa Động chúa với các tướng, ta thừa mệnh ngài tạm gác tội của ngươi để đấy, đợi cho lập công chuộc tội!

Phạm Cự Lượng “Dạ” một tiếng, rồi cũng bắt chước Lê Thảo quay mặt về phía Bắc vái tạ một vái.

Lê Thảo lại bảo:

- Còn tướng Nguyễn Bặc, trong lúc vội vàng không kịp trình báo, tự tiện nhập nội, thế là có tội. Nhưng xét vì tình anh em trĩu nặng, nên chẳng quản thân sẽ bị tội, đường đột như thế, cũng có thể tạm dung thứ được. Từ rày trở đi, phải nên cẩn thận, thương yêu anh em nhưng cũng đừng vì sự thương yêu ấy mà làm lỡ mất việc lớn?

Nguyễn Bặc vái tạ. Lê Thảo liền thản nhiên làm như từ trước đến giờ chưa hề có việc gì xảy ra, tươi cười mời cả ba tướng cùng ngồi xuống để nghị sự, rồi quay sang hỏi Phạm Hạp:

- Tướng quân đem năm trăm quân đi khuấy phá hậu cứ địch như thế nào?

Phạm Hạp tủm tỉm cười, chưa kịp nói, thì lại có quân vào bẩm:

- Tướng Đoàn Phúc Hải cùng với mấy chục quân đã về đến ngoài doanh, xin đợi lệnh.

Lê Thảo nét mặt vui mừng, cả ba tướng Phạm Cự Lượng, Nguyễn Bặc, Phạm Hạp cũng không giấu được nét vui.

Lê Thảo truyền:

- Mời ngay tướng Đoàn Phúc Hải vào.

Một lát, Đoàn Phúc Hải tay ôm chiến giáp, mình vận áo nông dân từ ngoài sợ sệt bước vào, thấy quang cảnh như vậy thì lại càng sợ sệt, hoang mang không hiểu gì cả, liền đứng ì ra. Lê Thảo nghiệm giọng:

- Tướng say rượu, làm liều đốt kho lương của địch kia, sao bây giờ lại ì ra như thế, có biết chỗ này là đâu không?

Ba tướng Lượng, Bạc, Hạp nghe Lê Thảo bảo “Đoàn Phúc Hải là tướng say rượu làm liều đốt quân lương của địch” thì sửng sốt ngạc nhiên quá, ba người hết nhìn Phúc Hải lôi thôi lếc thếch, lại nhìn đến Lê Thảo, không biết ra sao cả. Còn Đoàn Phúc Hải nghe Lê Thảo nói vậy thì giật mình, vội quỳ phục xuống mà rằng:

—ooOoo—