Hồi Thứ Hai Mươi Hai Binh Triều bị Hoa Lư đánh úp
Đình Bảo trúng tên chết trên sông

Một nghìn binh của Phạm Hạp sau khi nổi lửa vây hãm tiền quân của triều đình vào giữa biển lửa, thì lập tức giương cung lắp tên, cứ tên quân triều đình nào liều mạng thúc ngựa vượt biển lửa chạy ra là bắn liền. Tình cảnh binh triều thật bi đát, lửa vây hãm dày đặc không làm sao thoát ra được, chỉ có mạn phía Đông là không có lửa, liền theo chủ tướng xô nhau mà chạy tới.

Phạm Hạp thu quân, gấp rút ra phía bờ sông theo lời Lê Thảo dặn, đợi binh triều từ trong biển lửa chạy ra là sát phạt.

Phía Bắc, đại quân của Nam Tấn Vương vừa vướng phải thành lửa không tiến lên được, trong lòng chưa kịp kinh hãi, thì lập tức phía sau lưng đã lại nghe quân reo dậy đất, binh Hoa Lư như gió từ trên núi ào xuống tập kích thật kịch liệt. Binh Hoa Lư, đi đầu là tướng tiên phong Lê Hoàn giục chiến mã xốc tới, thanh trường kiếm lấp loáng trong ánh lửa thật dũng mãnh, binh triều không ham đánh. Nam Tấn Vương vội truyền cho Ngự tiền trung quân Đặng Ngọc Hợp cùng với tướng Tổng quản Nguyễn Lạc Bình nhân sông cạn gấp rút đưa quân sang bên kia sông tạm lánh.

Tướng Lê Hoàn lúc lâm trận, đã bảo Phó tướng Chu Kỷ Toàn tách ra, mang quân đến chặn trước phía mé sông, khiến cho bây giờ quân của Nam Tấn Vương chạy đến đâu cũng thụ địch, tình hình hết sức nguy cấp.

Giữa lúc ấy, đại binh của Động chúa Đinh Bộ Lĩnh lại ào ào tiến đến, quân reo tưởng vỡ nhĩ tai, hô hoán: “Nam Tấn Vương mau mau xuống ngựa đầu hàng!”.

Nam Tấn Vương vừa giận vừa sợ, truyền các tướng phải hết sức cự địch, Vương đích thân hợp cùng các tướng đưa quân sang bên kia sông, mỗi bước đi là một bước bị binh Hoa Lư áp đánh, khó lòng ra được đến bờ sông.

Đây lại nói về Cao Đình Bảo bị hãm trong biển lửa cùng với đạo tiền quân, tất cả đua nhau chạy ra bờ sông, áo quần bén lửa không kịp phủi, mặt mày râu tóc đều cháy xém cả, tình hình xem ra không còn đường cứu vãn, không ai còn liên lạc được với ai, không ai còn nghe lệnh của chủ tướng nữa, vì vậy chính Cao Đình Bảo cũng vẫn không biết Kiêu kỵ tướng Trần Bích Ngọc đã vong mạng trong cơn hỗn loạn.

Cao Đình Bảo cùng với đám quân đổ ra mé sông, quay nhìn lại thấy đạo tiền quân lúc truy nã địch thì hùng dũng là thế, mà nay tơi tả không còn ra gì cả, người cháy áo cháy quần, người bị bỏng lột da xém thịt, ngựa chiến cháy cả bờm, lột cả móng, la hét như đám âm binh, thì bất giác không ngăn được nước mắt, kiểm đếm lại thấy quân vừa chết trong biển lửa vừa thất lạc cũng phải đến hơn: hai trăm, hai nghìn binh nay chỉ còn khoảng vài ba trăm người là còn nguyên vẹn. Lòng Bảo buồn vô hạn, lại nhớ đến tướng Kiêu kỵ, hải quân thì chẳng ai biết, Bảo bồn chồn không yên, tần ngần giây lát rồi truyền quân cứ sang sông còn Bảo quyết quay trở lại xông pha trong lửa để tìm kiếm Kiêu kỵ tướng quân.

Bảo vừa truyền lệnh xong, quân chưa kịp cất bước, đã thấy binh Hoa Lư ào tới kín cả phía Nam. Thì ra bọn Phạm Cự Lượng, Nguyễn Bặc đã tới, lại thêm xa xa có tiếng quân reo mở cờ, đây là đạo quân của Phạm Hạp cũng kéo tới đợi binh triều. Cao Đình Bảo không còn hồn vía, vội truyền quân mau mau nhờ lúc sông cạn mà sang sông.

Quân lại chen nhau giục ngựa, nào ngờ, sông mới cạn nước, bùn lép nhép nhão nhoẹt, vó ngựa đạp là lún xuống khó lòng lắm mới đi được một bước. Binh Hoa Lư đón đợi trên bờ, cứ thấy tên quân Cổ Loa nào thúc ngựa xuống sông cạn, vó ngựa còn ngập trong bùn chưa kịp nhấc lên là đua nhau bắn tên tới. Binh Triều đằng sau lửa đốt, phía trước sông bùn cản bước, trên bờ địch xạ tiễn dữ quá, có tên nào ra là tên ấy trúng tên của Hoa Lư.

Phía Bắc, ngoài bức thành lửa, đại quân của Nam Tấn Vương ùn ùn xô ra phía bờ sông, mạnh ai nấy chạy, binh Hoa Lư thỏa sức chém giết không ai dám đương cự lại. Binh triều ra đến bờ sông, thì đã bị chết khá nhiều, những tưởng là thoát nạn sắp sang sông, nào ngờ lại gặp phải đạo quân của Phó tướng Chu Kỷ Toàn đợi sẵn. Lại một trận chém giết kịch liệt nữa, Nam Tấn Vương được các tướng hộ giá, vượt vòng vây nhào xuống sông tất cả ra roi giục ngựa cố vượt bùn mà chạy.

Hai đạo quân Triều cùng đại bại, ở hai đoạn sông cùng gấp rút sang sông. Ở ngã ba Vũ Lâm, đạo quân của Phạm Hạp sẵn cung tên, tha hồ mà bắn địch, quá về phía Bắc, đại quân của Nam Tấn Vương xem ra vượt sông có phần nhàn nhã hơn vì binh Hoa Lư chỉ chém giết chứ không xạ tiễn.

Binh triều chen nhau sang sông chẳng kể hàng lối. Nam Tấn Vương cùng với các tướng vừa lội bùn lóp ngóp lên bờ bên kia sông, quân lục tục theo sau được một ít, vua tôi nhìn nhau thở dài, bên kia lửa vẫn ngút trời soi sáng cả một vùng rộng lớn, đại quân của Nam Tấn Vượng phần đông còn đang lóp ngóp trong bùn. Qua xuống phía Nam bại quân của Cao Đình Bảo cũng đang cố gạt tên của quân Hoa Lư mà sang sông. Hai cánh quân lóp ngóp trong bùn trông thật thảm thương. Nam Tấn Vương đứng trên bờ nhìn, trong lòng chẳng khỏi buồn bã vô hạn.

Chỗ ngã ba sông, tướng tiên phong Cao Đình Bảo cùng với người lính cuối cùng bây giờ mới giục ngựa lội bùn sang sông. Tên của Hoa Lư vẫn ráo riết truy kích. Ba tướng Hoa Lư vừa thấy trong ánh lửa rực sáng, có một người giáp bào đầy đủ thúc ngực lội xuống bùn, thì biết là tướng của triều đình, Phạm Cự Lượng hô lớn:

- Tướng Cổ Loa Cao Đình Bảo đừng chạy nữa, mau mau xuống ngựa đầu hàng đi!

Cự Lượng hô lớn mấy lần, Cao Đình Bảo vẫn giả điếc thúc ngựa mau mau rút vó băng bùn mà chạy. Ba tướng Hoa Lư lập tức truyền quân tập trung cả tên vào Cao Đình Bảo bắn tới. Tên bay vun vút, Cao Đình Bảo quả không hổ là tướng giỏi của triều đình, trong tình thế mười phần nguy cả mười ấy vẫn bình tĩnh thúc ngựa cất bước, thanh gươm trong tay múa tít gạt hết tên của quân Hoa Lư, không một mũi tên nào chạm được vào người Bảo.

Lại nói đến hai tướng Hoa Lư là Lưu Cơ và Mạc Sa Cảnh điều động ba trăm quân ngăn dòng Sinh Khuyết. Ngăn xong dòng sông, nước tràn ngập khắp nơi, hai tướng lại bảo quản đóng sẵn mười chiếc bè, mỗi bè chở được ba mươi quân, rồi nghỉ ngơi đợi giờ xuất trận. Hai tướng đợi cả ngày thật nhàn nhã, sông ứ nước càng lúc càng nhiều, ngập lụt cà một vùng rộng lớn; phía dưới, sông cạn trơ lòng, bùn lầy. Hai tướng đợi đến khi chiều bắt đầu tắt nắng thì truyền cho quân sửa soạn, nai nịt gọn gàng, dặn dò rằng: “Tất cả đều lên bè, đợi đến lúc phá bỏ những đồ ngăn sông, thì theo dòng sông xuôi Nam ứng chiến.

Hai tướng lại sợ lúc phá bờ ngăn, sông đổ nước xuống Nam mạnh quá phá vỡ hết bè, dìm chết hết quân mình trước thì nguy, liền bảo quân đóng cọc trên bờ, lấy dây lớn cột bè lại cho chắc, đợi khi nào phá bỏ hết bờ ngăn, sông chảy suôn sẻ lúc ấy mới chặt dây cho bè xuôi Nam.

Ba trăm quân lên bè, sáu trăm con mắt lom lom nhìn về phương Nam đợi chờ. Trời tối dần, tối dần. Bè dập dềnh trên dòng sông ứ nước.

Đến gần nửa đêm, quả nhiên phương Nam phực lửa rồi ngọn lửa lan rộng đốt đỏ cả một vùng trời. Trên mạn ngược, ba trăm quân vừa thấy lửa rực trời ở tít phương Nam, liền reo lớn cả lên: “Lửa cháy rồi!”.

Hai tướng Lưu Cơ và Mạc Sa Cảnh lập tức truyền quân ra sức phá bờ ngăn. Sông tức nước, bờ ngăn nếu không phá chắc cũng chẳng chịu được lâu nữa, nay phá đi không mấy khó khăn. Nước sông ứ đầy, nay được thoát đi thì ào ào đổ xuống mạn xuôi, tiếng nước đổ réo như sấm sét.

Hai tướng truyền chặt dây mười chiếc bè chở ba trăm quân và hai tướng Hoa Lư theo dòng nước lớn băng băng phóng xuống miền Nam, nhanh vô kể. Ba trăm quân và hai tướng tay bíu chặt lấy bè, tai nghe gió ù ù, mắt giương lên nhìn xuống phía Nam, trong lòng hồi hộp lắm chưa bao giờ ba trăm lẻ hai người lại được hưởng cuộc chuyển quân lạ kỳ, lý thú đến thế này!

Càng xuống phía Nam, dòng sông chảy bớt ghê gớm, nhưng đà đi vẫn còn mạnh lắm. Lúc đầu nước ào ào rít như sấm, nay nước chỉ réo lên, mười chiếc bè trôi nhanh xuống Nam bây giờ êm lắm chứ không ghê gớm như lúc đầu.

Bè trôi hồi lâu, ánh lửa ở phương Nam đã thấy rõ. Trôi thêm hồi nữa, tai mọi người đã nghe thấy tiếng lao xao ở mạn dưới, ảnh lửa bây giờ trông rõ mồn một. Hai tướng Lưu Cơ và Mạc Sa Cảnh đứng dậy, truyền cho quân lái bè dàn thành hàng ngang, bò sát vào nhau trôi nhanh xuống phía Nam. Hai tướng đứng cách nhau ba bè, cả ba trăm quân đứng phía sau, hai tướng tay cầm vũ khí, truyền ba trăm quân sẵn sàng xung trận. Tới lúc này, hai tướng cũng chưa biết đạo quân của mình vào trận như thế nào?

Lại nói đến chỗ hai đạo quân Cổ Loa đang sang sông. Đạo phía Bắc, phần lớn đã theo với Nam Tấn Vương lên được trên bờ, chỉ còn một ít còn lóp ngóp trong bùn. Đạo phía dưới, mới chỉ có vài trăm người là lên được bờ, còn thì tất cả còn đang vật lộn với bùn lầy, với tên của binh Hoa Lư bắn ráo riết. Lúc ấy, tướng Cao Đình Bảo cũng ra được hơi xa bờ, nhìn lại sau lưng lửa vẫn ngùn ngụt, ngó sang phía phải dòng sông cạn hun hút vào bóng đêm, phía bên trái, xa xa đại quân của Nam Tấn Vương nhấp nhô trông không rõ. Cao Đình Bảo trong lòng ngao ngán, buồn vô hạn. Trên bờ, binh Hoa Lư còn đang hò reo hung hăng, tên của các quân tướng Phạm Hạp vẫn vun vút phóng tới.

Tại trung quân, động chúa Đinh Bộ Lĩnh cùng các tướng vui mừng vì cả thắng binh triều, nhưng trong lòng lại nóng lắm vì tại sao đến lúc này binh triều đã sang sông được nhiều rồi, lửa cháy đã lâu rồi, vẫn không thấy có dấu hiệu gì tỏ ra là dòng Sinh Khuyết sắp đổ nước để dìm binh triều cả? Quá xuống phía Nam, bức thành lửa chặn lối, không biết đám tiền quân của Cổ Loa tình cảnh ra thế nào cũng không được biết? Lúc này, cũng lại không biết Lê Thảo ở đâu? Sau trận này thì phải làm sao? Động chúa cùng các tướng đứng trên bờ sông nghị sự, bao nhiêu là câu hỏi chẳng làm sao giải thích được cả!

Vừa lúc ấy, từ phương Bắc có tiếng ầm ầm như sấm rền trên trời. Mọi người sửng sốt, cùng lắng tai nghe. Tiếng ầm ầm càng lúc càng lại gần, nhanh lắm. Tướng Đinh Liễn vụt kêu lên: “Nước xuống rồi!”. Ngay lúc ấy, đất như rung chuyển, tiếng kéo rầm rầm ào tới, dòng Sinh Khuyết như con rắn vĩ đại dưới ánh lửa trườn nhanh xuống mạn xuôi.

Động chúa cùng các tướng và đại quân đứng trên bờ chẳng ai bảo ai, cùng lặng người, sững sờ nhìn cái cảnh khủng khiếp ấy. Dòng sông đổ xuống băng băng, phút chốc nước trắng xóa, ào xuống dìm đám quân Cổ Loa còn đang lúng túng trong bùn lầy. Nước băng đi, cuốn theo cả người lẫn ngựa, một số nhờ vướng vào nhau chưa bị cuốn đi mất. Đám bại quân không kịp kêu la một tiếng, nước sóng tiếp tục đổ xuống phía Nam, loáng lát đã ào tới dìm dám quân của Cao Đình Bảo.

Đứng trên bờ, ba tướng Phạm Hạp, Phạm Cự Lượng và Nguyễn Bặc sức nghe tiếng nước reo, rồi dòng sông đổ xuống thật mạnh vừa cuốn đi vừa dìm chết một số binh triều, thì vừa mừng vừa kinh hãi trước cái cảnh ghê gớm ấy!

Tướng tiên phong Cao Đình Bảo cũng bị dòng nước lôi bật vó ngựa lên khỏi bùn, may nhờ con ngựa là ngựa trận thượng hạng nên khỏe lắm. Lúc nãy lửa hun nóng rát, chiến mã mình đẫm mồ hôi, nay đầm mình trong nước mát thì như tỉnh ra, chiến mã của Cao Đình Bảo hí vang, vùng vẫy thật mạnh cưỡng lại dòng nước, rồi nương theo dòng băng băng bơi ra giữa sông.

Trên bờ, Phạm Hạp nghe tiếng ngựa hí, sực tỉnh cơn mê, lại thấy Cao Đình Bảo đang cùng ngựa nương theo dòng nước định vượt sông, Phạm Hạp lúc ấy mới hạ cây cung trên lưng xuống, kéo cương cho ngựa quay đầu về Nam. Phạm Hạt rút tên, giương cây cung lớn, vặn mình vận hết sức kéo dây cung, rồi phóng mũi tên đi. Mũi tên rít lên một tiếng bay đi, không thấy Cao Đình Bào ngã ngựa, chỉ thấy Bảo giật mình, rõ ràng là mũi tên bay sạt bên cạnh Bảo. Phạm Hạp lại rút tên, giương cung, cánh cung lớn uốn cong tròn, hai mắt Phạm Hạp giương tròn, dây cung kéo hết tầm tay. Hai tướng Phạm Cự Lượng và Nguyễn Bặc hồi hộp theo dõi. Phạm Hạp thận trọng, tay trái chậm chậm hướng mũi tên theo đích, cánh tên sát má Hạp.

Phạm Hạp vươn người trên lưng ngựa, toàn thân im lặng như pho tượng, rồi bất thần buông dây, cánh cung bật thẳng lại, mũi tên xé gió bay đi. Lập tức Cao Đình Bảo đang cùng ngựa theo dòng ra xa bờ, bỗng thấy Bảo ưỡn ngửa người ra, đổ xuống nước, dòng nước cuốn băng xác tướng tiên phong Cao Đình Bảo đi, con ngựa lại hí vang rồi theo dòng nước mà bơi đi xa.

Trên bờ, Phạm Hạp buông tên xong, thấy Cao Đình Bảo trúng tên thì trong lòng bỗng thấy nao nao, thương hại cho Đại tướng bại trận chết thảm trên sông. Phạm Cự Lượng và Nguyễn Bặc cũng lặng lẽ, đám quân reo hò rầm rầm, lại giương cung bắn theo những tên quân triều đình còn đang chới với giữa dòng.

Cũng vừa lúc ấy, mười chiếc bè của hai tướng Lưu Cơ và Mạc Sa Cảnh phóng tới. Mười chiếc bè với ba trăm quân dưới ánh lửa trông rõ lắm. Bè đâm vào đám quân của Nam Tấn Vương, rồi dừng lại. Quân trên bè tha hồ đâm chém. Hai đám tàn quân của Cổ Loa vừa chết vì lửa, chết vì nước, chết vì quân Hoa Lư trên bè chém giết cũng có đến hơn nghìn.

Bên kia sông, Nam Tấn Vương thấy tình cảnh, không có gì để cứu quân của mình được, bất giác ứa lệ uất hận. Bên này sông, Động chúa cùng các tướng khi thấy mười bè theo dòng sông đổ xuống thì mừng lắm, lặng ngắm cảnh quân nhà tung hoành đâm chém địch. Rồi mười chiếc bè lại xuôi theo dòng nước, đến sát phạt đám bại quân của Cao Đình Bảo lúc này bị lửa đốt, nước ngâm nay lại bị đâm chém.

Thế là, chỉ một trận đánh, vừa có hỏa công, vừa thủy công, lại vừa có quân xung kích, kéo dài từ cuối giờ hợi sang đầu giờ sửu mới hết, binh Hoa Lư cả thắng, giết binh Cổ Loa nhiều lắm.

Bên kia sông, Nam Tấn Vương truyền các tướng tạm di quân ra xa bờ sông mà hạ trại, canh phòng cẩn mật đề phòng địch đánh lén.

Bên này sông, Động chúa ra lệnh ba quân hết sức dập lửa. Nhờ sông đầy nước, ba quân lại nức lòng vì thắng trận, nên nô nức chữa lửa, chẳng mấy lúc lửa tàn rồi tắt hẳn, hai mặt Nam Bắc đã liên lạc được với nhau. Động chúa truyền dùng mười chiếc bè để tuần phòng trên sông phòng quân triều đình đổ bộ đánh lén, lại truyền cho tướng Lê Hoàn mang một nghìn quân dựa sông hạ trại, còn đại quân thì lui xa bờ sông đóng làm thế tương trợ.

Vừa lúc ấy, quân vào bẩm: Ba tướng Phạm Hạp, Phạm Cự Lượng, Nguyễn Bặc đã về đến ngoài doanh, còn đang đợi lệnh. Động chúa nghe báo cả mừng, truyền mời ba tướng vào ngay, lại truyền các tướng cùng vào nghị sự.

—ooOoo—