Hồi Thứ Chín Mươi Bốn Mạnh Khanh uốn lưỡi thuyết Sứ
Cảnh Thạc nói việc mưu gian

Kể lại việc văn sĩ của Sứ quân Nguyễn Siêu là Đốc Mạnh Khanh vâng lệnh chủ gấp đường lên Đỗ Động, để cầu thân liên minh với Sứ quân Cảnh Thạc. Cốt gỡ thế nguy.

Đốc Mạnh Khanh đọc sách nhiều nhưng chưa thông việc đời trước, cho nên xét việc dời nay thì mù mù như người đi đêm chẳng có đuốc. Chỉ giỏi hùa theo chủ, đón gió lựa hơi kiếm lợi riêng. Ngày trước, có thầy tướng ở Thạch Lâm, Vũ Định (Cao Bằng), tự khoe mình là có tài nhìn người chỉ cần nhìn một nơi. Có thể là con mắt, có thể là khuôn mặt, có thể là mái tóc ngắn dài, hay có khi chỉ cần một ngón tay… Là thần tướng hiểu thấy được con người và cuộc đời của người ấy. Thần tướng có lần đi qua Phù Liệt vào lạy chào Sứ quân Nguyễn Siêu cốt ý xem tướng Sứ quân và các thuộc hạ của ông. Khi chợt thấy Đốc Mạnh Khanh giơ tay chỉnh vành khăn thì bỗng thần tướng thốt lên: “Thiệt nhuyễn thủ hạ”. Ai cũng cười cho là thần tướng hiểu Đốc Mạnh Khanh là “kẻ thuộc hạ của Sứ quân có cái lưỡi mềm, tức là khéo nói”. Nhưng khi ra về thân tướng nói riêng với sứ quân: “Người thuộc hạ lưỡi mềm của Sứ quân, mai sau mất đầu”. Sứ quân nghe tới cũng chẳng để tâm tìm hiểu xem thần tướng nói thế là thế nào, và mọi người cũng chẳng ai để ý đến lời nói ấy nữa.

Bây giờ, Đốc Mạnh Khanh vâng lệnh Sứ quân lên Đỗ Động. Khanh đã có chủ ý: trong lúc tình thế nguy ngập này, ai cũng lo thu vén riêng cho mình, cho gia đình mình, đợi chờ đón gió đổi chiều thì tìm cách để yên thân. Riêng Đốc Mạnh Khanh gia đình vợ con chẳng có, đi lại chẳng có gì vướng bận, cho nên nghĩ: Bỏ Sứ quân mà đi chẳng khó gì, đi đâu mà chẳng được. Nay lên Đỗ Động cũng là một chuyến đi chơi, thử vào chốn khó khăn để thử tài miệng lưỡi của mình xem sao. Trước nay vẫn chỉ nói ở một nơi, quen một chỗ. Bây giờ ra ngoài xem tài mình được đến đâu, và chẳng biết đâu Sứ quân Cảnh Thạc lại phục tài mời ở lại thì sao? Được việc tốt, hỏng cũng chẳng sao! Đốc Mạnh Khanh xem thường thiên hạ, tự cho là mình có thể dùng miệng lưỡi vào ra nơi nào cũng được. Có thể đổi nguy thành an, tài du thuyết chắc chẳng thua Tô Tần hay Trương Nghi thời xưa!

Và ngày nay, Mạnh Khanh tay không ra đi chỉ mang theo vài quân hầu. Tin là mình thừa sức đi khắp thế gian chẳng ở đâu lại hại được mình. Ngày đêm tất tả đi, tin chắc là chuyến đi này bí mật chẳng một ai hay biết. Mạnh Khanh không ngờ là vẫn có mật tế của tướng Mạc Sa Cảnh ngày đêm dò xét ở chung quanh phủ đường, trà trộn lẫn vào trong lính phủ, mọi việc đều biết cả. Vì thế lúc Mạnh Khanh lên đường thì tin gấp cũng tình về Động chúa và Quân sư biết cả!

Mạnh Khanh lên Đỗ Động, vào giang sơn của Sứ quân Đỗ Cảnh Thạc. Nhìn xem phong cảnh vùng sông nước chằng chịt thật khác lạ. Để ý thấy dân tình chăm chỉ sinh sống, khắp nơi dường như thanh bình lắm, thì trong lòng chẳng khỏi thầm khen Đỗ Cảnh Thạc quả thật là người biết phép trị dân.

Đốc Mạnh Khanh tìm đường đến thẳng phủ đường của Sứ quân Đỗ Cảnh Thạc xin vào gặp Sứ quân. Quân trình vào, Sứ quân lấy làm lạ một mình ngồi ở phủ đường suy nghĩ lung lắm.

Cảnh Thạc vốn là tướng của triều đình. Thấy lúc triều đình suy tàn các vương thân tranh giành quyền vị, hại lẫn nhau, thì chán bỏ đi. Vượt sông xuống phía Nam chiếm đất dựng nghiệp riêng.

Đỗ Cảnh Thạc vóc người nhỏ nhắn, hai mắt nhỏ long lanh cực sáng có thể nhìn trong đêm tối được. Sứ quân có tướng lạ là lúc ngủ mắt không khép, tính tình rất đa nghi, thâm hiểm. Bây giờ nghe trình là có sứ giả của Sứ quân Nguyễn Siêu ở Tây Phù Liệt đến xin vào gặp, thì Sứ quân lấy làm lạ lắm. Cảnh Thạc thừa hiểu việc năm xưa bị trúng kế thâm hiểm của Hoa Lư, đề binh xâm phạm Phù Liệt. Suýt chút nữa thì gây việc binh đao lớn, việc ấy tất Sứ quân Nguyễn Siêu còn nhớ chứ chưa quên. Vậy tại sao bây giờ lại cử sứ lên muốn gặp mình là thế nào?

Sứ quân Đỗ Cảnh Thạc truyền quân cứ mời sứ giả vào xem sao. Một mặt, Sứ quân truyền hội họp các tướng để cùng nghe việc sứ giả Tây Phù Liệt. Một mặt truyền phải cẩn mật canh phòng khắp nơi, phòng có biến động gì chăng.

Đốc Mạnh Khanh một mình tay không vào phủ đường Sứ quân Đỗ Cảnh Thạc. Khanh vẫn ung dung tự tin lắm, dáng điệu thanh thản như người nhàn rỗi đi chơi. Tuyệt nhiên chẳng có vẻ gì là đang mang trách nhiệm lớn lao nào cả.

Văn sĩ Đốc Mạnh Khanh theo chân lính đầu vào đại sảnh. Đại sảnh của Sứ quân Đỗ Cảnh Thạc không có vàng son lòe loẹt, nhưng bốc khí lạnh của uy vũ binh đao. Hai hàng vũ tướng ngồi thật uy nghi nghiêm chỉnh. Trên cao nhất là Sứ quân ngồi trên chiếc ghế rộng bọc da báo đen Bắc phương. Đốc Mạnh Khanh bước vào mắt chẳng nhìn hai bên, chân khoan thai bước tới, vành khăn văn sĩ ngửng cao. Đốc Mạnh Khanh nhìn thẳng vào Sứ quân. Cả đại sảnh im phăng phắc, các tướng đều chú mục nhìn sứ giả của Tây Phù Liệt. Sứ quân Đỗ Cảnh Thạc ngồi như pho tượng nhỏ trên ghế lớn bọc da báo. Hai tay Sứ quân gác trên thành ghế, thản nhiên đợi xem sứ giả của Sứ quân Nguyễn Siêu làm trò gì!

Đốc Mạnh Khanh chậm chạm đến trước mặt Sứ quân mới dừng bước, rồi vòng tay kính cẩn vái ba vái. Mạnh Khanh vẫn lẳng lặng chẳng nói, bỗng đưa tay áo lên quệt mắt như thể để lau nước mắt vừa trào ra! Cả đại sảnh đều ngạc nhiên, không một ai nhúc nhích. Sứ quân hơi cau mày im lặng nhìn Mạnh Khanh, không khí đại sảnh có phần nặng nề nghiêm trọng.

Đốc Mạnh Khanh giơ tay lau nước mắt xong, nghiêm trang đứng im trước mặt Sứ quân như thể đợi chờ! Văn sĩ Phù Liệt tuy vừa mới quệt nước mắt, nhưng sắc mặt lại cực kỳ thanh thản. Gương mặt bây giờ nhuốm vẻ bi thương khiến Sứ quân Đỗ Cảnh Thạc chịu không được, liền cất giọng ôn tồn hỏi:

- Ông là sứ giả của Sứ quân Phù Liệt sai tới đây để bàn việc gì, hay là chỉ để đứng lau nước mắt cho ta coi đây?

Văn sĩ Đốc Mạnh Khanh không nao núng, thản nhiên đáp:

- Cổ nhân Đông Phương Sóc đời Hán có nói rằng: “Dùng đến chí thì mạnh như hổ, không dùng đến chí thì thu hẹp như chuột”, quả là không sai chút nào! Tôi vượt đường xa, len rừng lội sông tới đây. Quả nhiên chẳng uổng công với việc chủ giao cho!

Đỗ Cảnh Thạc vốn là võ tướng, văn sách thường nghe ở chốn triều đình nhưng chẳng khác nào như gió thoảng nơi ngoài cửa sổ. Nay nghe sứ giả của Phù Liệt nói những việc đâu đâu thì chẳng hiểu gì, nhưng xem ra có ý khen mình thì tự nhiên không dám có cử chỉ gì là bực mình. Cố thản nhiên mà rằng:

- Ta nghe Đông Phương Sóc là anh chuyên nói láo, bây giờ ông viện lời nói của y ra để mắng khéo ta chăng?

Đốc Mạnh Khanh kính cẩn:

- Bẩm, Sứ quân là người hùng cứ một phương, giang sơn tươi đẹp, chỉ cần ngồi yên một chỗ mà vẫn thấy được mọi việc xa gần, thế là có chí dũng! Chí ấy, cất kỹ ở trong chẳng để lộ ra ngoài, thậm chí có người đến trước mặt mà rơi lệ bi ai cũng chẳng xao xuyến. Đủ biết bậc anh hùng dụng đến cái chí của mình thì chẳng kể gì đến những tiểu tiết bên ngoài, chỉ chú trọng đến nội dung quán thế ở bên trong!

Đỗ Cảnh Thạc càng không hiểu Đốc Mạnh Khanh nói gì, nhưng vẫn thấy là y ra vẻ ca ngợi mình thì cũng chẳng giận thêm. Đỗ Cảnh Thạc chiêu binh mộ tướng, tự thân xem xét mọi việc không cần đến hạng văn sĩ để khuyên bảo giúp kế. Cho nên bây giờ không có người văn học để đối đáp với Đốc Mạnh Khanh. Sứ quân cũng như các tướng đều ngồi im thin thít.

Sứ quân nghe văn sĩ Phù Liệt nói, không muốn nghe thêm liền hỏi:

- Ông là sứ giả của Phù Liệt đến đây. Sao chẳng cho ta biết cao danh đại tính, rồi nói ra điều ông muốn nói, mà cứ lằng nhằng mãi thế?

Đốc Mạnh Khanh bây giờ mới vui vẻ, đáp:

- Bẩm Sứ quân, tôi tên nhỏ là Đốc Mạnh Khanh, văn sĩ ngồi bên cạnh Sứ quân Phù Liệt. Nay nhiệm mệnh chủ tôi lên đất Đỗ Động, chân đi trên giang Sơn của Sứ quân. Xét thấy núi non tuy chẳng bằng Ngũ Nhạc [→8] , sông nước tuy chẳng phải Tứ Độc [→9] , cả giang sơn tuy không đến nỗi vượt vận Tứ Du [→10] , nhưng quả thật đẹp thì tuyệt đẹp. Ấy thế mà hung hiểm lại vô cùng hung hiểm! Duy có một điều, đất Đỗ Động liền với Phù Liệt chẳng khác nào như nách cánh chim, như cổ nối với đầu mình. Hai thế đất liền lạc có thế giằng co, ấy vậy mà cánh tay đang bị liệt bại, thân thể đang nhức nhối. Vậy mà tay chẳng biết, đầu chẳng hay như thế thì cái thế Ngũ Nhạc, Tứ Độc với Tứ Du phỏng có được ích lợi gì?

Đốc Mạnh Khanh viện đến phong thủy đất Trung Quốc để biện giải về cái thể đứng của giang sơn Đổ Động với Phù Liệt. Càng làm cho Sứ quân Đỗ Cảnh Thạc thêm mù mịt chẳng hiểu gì cả! Thạc sẵng giọng:

- Này ông Đốc Mạnh Khanh, ông nói như thế có phải là ý muốn nói Phù Liệt đang nhức nhối bại liệt, thế mà Đỗ Động ta chẳng hay biết có phải không? Nếu đúng thế, ắt hẳn ngồi bên Sứ quân Phù Liệt ông lúc nào cũng chỉ hết môn thuốc này đến môn thuốc khác có phải không?

Đốc Mạnh Khanh vẫn thản nhiên, chẳng tỏ chút gì là không bằng lòng hay đón ý, đáp:

- Bẩm, nếu tôi có tài bốc được thuốc, giải được bệnh thì chắc đã chẳng phải vượt đường xa tới đây. Bệnh nhức nhối bại liệt chẳng phải là ở Phù Liệt chúng tôi, mà chính là ở Đỗ Động này đấy!

Đỗ Cảnh Thạc hết thảy các tướng đều ngạc nhiên ngẩn người. Sứ quân ngồi im như tượng gỗ, hai mắt nhỏ tí như vọt ánh sáng ra ngoài. Sứ quân chằm chằm nhìn Đốc Mạnh Khanh chẳng nói gì. Đốc Mạnh Khanh thấy chúa tôi Sứ quân Đỗ Động im lặng, thì biết là mọi người đang bực bội. Liền lại ung dung tiếp:

- Bẩm, từ lúc Nam Tấn Vương suy tàn. Giao Châu ta như không có chủ, đã loạn lạc càng thêm loạn lạc. Khắp nơi dân tình khổ sở còn có lời lẽ nào mà nói cho cùng được nữa! Cái thế chênh vênh của Giao Châu ta ai là người chữa cho hết được? Nay Hoa Lư ỷ mạnh, từng chiến bại Nam Tấn Vương, dùng đến ác kế gian mưu chiếm Đằng Châu, thu Bình Kiều, lăm le phá Tế Giang, chinh phục Đỗ Động để mong làm cho Phù Liệt bị chơ vơ một mình. Cuối cùng mới ra tay đoạt nốt Phù Liệt. Từ đây, Hoa Lư mở rộng được giang sơn, nhìn về Cổ Loa đường đất nào còn có xa xôi gì nữa! Cũng bởi lẽ ấy mà chủ tôi mới phải sai tôi lên Đỗ Động trình bày để Sứ quân được rõ!

Đỗ Cảnh Thạc ôn tồn:

- Hoa Lư lăm le ra ngoài thiên hạ, việc ấy ta thừa biết! Hoa Lư lấy Đằng Châu, cả thiên hạ đều hay, chắc chỉ có Phù Liệt các ông bây giờ mới nhìn ra! Duy có việc ông bảo là Hoa Lư muốn đánh Tế Giang để xâm phạm Đỗ Động ta, bằng cớ đâu mà ông dám quyết như thế?

Độc Mạnh Khanh nghiêm nghị:

- Bẩm Sứ quân, cũng chính vì cái chỗ Sứ quân muốn xem bằng cớ ấy, mà khi tôi mới vào đây thấy Sứ quân cùng các đại tướng đây thản nhiên, an nhàn ngồi nhìn thiên hạ, cho nên mới chảy nước mắt đấy ạ!

Sứ quân chưa nói, đã có người cất giọng thanh tao hỏi:

- Đỗ Động ta sông núi hùng vĩ, đến như lúc nãy ông cũng phải viện đến Ngũ Thạc, Tứ Độc, Tứ Du mà ca ngợi. Lại thêm Chúa công ta đây binh hùng tuy chẳng nhiều bằng Phù Liệt có cả một muôn, tướng mạnh trước được hai mươi sáu người. Hoa Lư dù có xâm phạm, vị tất đã thủ thắng được! Vậy nếu có việc lớn, ta nghĩ là việc của Phù Liệt chứ chẳng sai!

Đốc Mạnh Khanh nhìn lại, người vừa nói là một tướng tuổi còn trẻ, mặt đẹp như ngọc. Đốc Mạnh Khanh ung dung đáp:

- Thưa, đây có phải là đại tướng Phụng Trì Cung, đại hiệu Tiểu Thần Tiên có tài xem lá cây mà biết được việc tương lai hung cát đấy chăng?

Người nói lúc nãy thản nhiên đáp:

- Phụng Trì Cung chính là tôi!

Đốc Mạnh Khanh bỗng vui vẻ hướng về Sứ quân mà rằng:

- Bẩm Sứ quân, dưới trướng Sứ quân có vị thần tiên nho nhỏ tài giỏi như thế. Nay đại cuộc sắp xảy đến Sứ quân chưa thể nào tin lời tôi nói được. Sao chẳng nhờ đến thần tiên nho nhỏ để biết việc một phen có phải là hay lắm không?

Tiểu Thần Tiên Phụng Trì Cung nghe Đốc Mạnh Khanh nói thì hiểu rằng y đang chế nhạo khinh khi mình thì tức lắm, nhưng cũng cố giữ thái độ thản nhiên. Hơi nhíu mày, bảo:

- Đại cuộc là do người ta tính ra, làm ra, chứ làm gì có sự mơ hồ không đâu mà có được! Ông cứ nói ta nghe các việc xem sao!

Đốc Mạnh Khanh tính khí nhỏ nhen vẫn chưa thôi. Quay lại Tiểu Thần Tiên Phụng Trì Cung bảo:

- Lệnh Sứ quân là như thế, vậy tôi xin phép thay phép bói lá của đại tướng mà trình việc nhé!

Phụng Trị Cung giận lắm, nhưng đành phải ngồi im Đốc Mạnh Khanh tủm tỉm cười. Đằng hắng rồi quay lại Sứ quân nghiêm giọng:

- Bẩm, lúc tôi lên đường đi Đỗ Động, cũng là lúc đích thân Hoa Lư Động chúa huy động hai quân thủy bộ kéo lên Bình Kiều, đặt đại doanh ở Chu Diên, lăm le mở trận. Nhưng, Hoa Lư giảo quyệt, lại cho một đạo quân nhỏ lén đánh úp đằng sau Phù Liệt chúng tôi, cốt lừa để cho thiên hạ thấy rằng: binh Hoa Lư muốn xâm phạm Phù Liệt chứ chẳng phải là định tâm đánh các nơi khác. Đây là cái kế “mượn sức gió đập vào tường mà đóng cánh cửa” đấy ạ!

Sứ quân thản nhiên:

- Như thế, gió đập cánh cửa nhà hàng xóm, can dự gì đến ta. Tại sao ta lại phải bận tâm với cửa ngõ vách tường nhà thiên hạ nhỉ!

Mạnh Khanh cũng thản nhiên:

- Bẩm, gió đập mạnh cánh cửa nhà hàng xóm, nhà ấy chung vách với ta, làm sao ta lại chẳng bị rung nhà, bị tiếng đập làm váng óc! Lại nữa, gió chẳng chỉ thổi vào một nơi, sao nó lại chỉ thổi vào một cánh cửa mà không bay sang nhà bên cạnh, lap đi khắp các nơi khác chứ!

- Ông bảo Hoa Lư định đánh những đâu?

- Trên Chu Diên là giang sơn Tế Giang, đường đất chẳng xa gì. Trên Phù Liệt là Đỗ Động, đường đất đã chẳng xa lại còn dễ đi hơn là Chu Diên đi Tế Giang! Như thế, bảo rằng gió độc chỉ thổi vào một nơi có nghe được không?

Sứ quân vẫn không tỏ vẻ gì là nóng nảy cả, bảo:

- Như thế, ta cứ đợi khi nào Hoa Lư đánh Tế Giang đã. Lúc ấy mới biết đích là lời ông nói đúng!

Đốc Mạnh Khanh không cãi, đáp:

- Bẩm, như vậy thì thật là chắc chắn, khôn ngoan, không có chỗ nào còn sợ là lầm lẫn được nữa! Nhưng, bẩm Sứ quân, binh Hoa Lư đánh Tế Giang cũng chưa chắc hẳn, biết đâu Hoa Lư lại chẳng muốn đánh một mình Tế Giang như muốn đánh một minh Phù Liệt chúng tôi? Như vậy, lúc Hoa Lư đánh Tế Giang, Đỗ Động cũng vẫn yên ổn, có gì mà phải lo phòng bị!

Sứ quân Đỗ Cảnh Thạc mỉm cười:

- Ông nói như thế, chẳng hóa ra muốn bảo ta là một đứa con nít chẳng biết gì về phép chiến trận cả hay sao?! Nhưng ta hỏi ông, việc ông lên Đỗ Động hôm nay đây là định thế nào? Ông nói ngay vào việc cho ta biết!

Đốc Mạnh Khanh nghiêm chỉnh:

- Bẩm, xin Sứ quân cho tôi được thưa hết việc đầu đuôi đã, có như thế mới đủ được cái nghĩa của việc tôi vâng lệnh chủ lên Đỗ Động hầu việc Sứ quân!

Đỗ Cảnh Thạc bảo:

- Vậy ông cứ nói! Đừng e ngại gì cả!

Các tướng thấy Sứ quân có phần vui vẻ, bớt nghiêm nghị thì cũng thấy nhẹ nhõm trong lòng. Mọi người sửa lại thế ngồi cho tề chỉnh đợi nghe sứ giả Phù Liệt giảng việc.

Đốc Mạnh Khanh cũng sửa lại tà áo, rồi khoan thai cao giọng nói:

- Bẩm Sứ quân, người đời có câu “nặng lễ dễ kêu”, ấy vậy mà hôm nay tôi lên Đỗ Động, vượt đường xa trăm dặm. Tiếng thì là đi cầu viện Đỗ Động giúp sức đánh chặn Hoa Lư trước, thế mà hóa ra lại là cùng với Đỗ Động bàn định việc của chính Đỗ Động trước. Cũng vì thế mà tôi đi sứ tay không, chẳng dám có tặng phẩm để dâng lên Sứ quân. Trước là để tỏ cõi lòng ngay thẳng chẳng quanh co muốn mượn lễ để mua chuộc lòng Sứ quân, sau là để cho rõ cái nghĩa “người lớn đến với nhau chẳng vì lợi riêng”. Vả chăng, thánh hiền có nói “người quân tử đối xử với nhau nhạt như bát nước giếng, kẻ tiểu nhân đối xử với nhau nồng như bát rượu mạnh”. Như vậy thì việc tôi chẳng có lễ hậu dâng lên Sứ quân cốt ý tỏ lòng chủ tôi kính trọng Sứ quân, hiểu rõ được anh hùng trong thiên hạ. Nên không lấy cái phép đối xử của chúng nhân mà xin bái kiến Sứ quân là thế!

Đốc Mạnh Khanh ngừng nói. Sứ quân Đỗ Cảnh Thạc vẻ mặt thoải mái, rõ ràng là Phù Liệt coi trọng Sứ quân lắm. Vì thế mà sứ chẳng có tặng phẩm dâng lên! Các tướng thấy chủ ra chiều bằng lòng, ông nào cũng lộ vẻ vui. Không khí đại sảnh Đỗ Động bây giờ không còn ngột ngạt như lúc ban đầu nữa!

Đốc Mạnh Khanh không nhìn nhưng thấy rõ tình hình lại tiếp:

- Bẩm Sứ quân, lúc nãy tôi có nói rồi, là: Binh Hoa Lư chỉ cho một đạo quân nhỏ lén đánh úp đằng sau lưng Phù Liệt. Có bao giờ một đạo quân như vậy lại có thể là đạo quân phá thành chiếm đất, dựng việc lớn được không? Hoa Lư có Đinh Bộ Lĩnh cầm đầu vốn là tay vũ dũng có thừa, xông pha chiến trận rất quen biết. Lại thêm có tay Quân sư mưu mẹo đến quỷ thần cũng chẳng biết đâu mà lường trước được. Như vậy thì ắt hẳn Hoa Lư chẳng phải thực lòng muốn lấy đạo binh con con mà thôn tính Phù Liệt được! Hoa Lư đưa đại binh lên Chu Diên, đích thân Động chúa thống lĩnh. Bên cạnh có tên Quân sư giảo quyệt lắm mưu kế, như thế đã rõ cái ý của Hoa Lư là đánh nơi khác chứ chẳng phải là đánh Phù Liệt! Nơi khác ấy, chính là Tế Giang trước, rồi Đỗ Động sau! Tại sao lại như thế?

Lý luận của Đốc Mạnh Khanh thật quả quyết, chắc nịch như thế việc đã xảy ra rồi khiến cho cả sảnh đường chẳng ai lại không băn khoăn. Đốc Mạnh Khanh ngừng nói cố ý đợi Sứ quân Cảnh Thạc hoặc có tướng nào lên tiếng hay không. Mọi người vẫn ngồi im, lúc ấy Mạnh Khanh mới tiếp:

- Bẩm, đánh Tế Giang thì Hoa Lư có cái lợi là vững được ở sau lưng. Cả một giải Bình Kiều ở trên rồi Đằng Châu ở dưới quả thật là nơi tiếp sức cho binh ngoài mặt trận đến vô cùng. Lại nữa, đánh Tế Giang chẳng khác nào như vặn một chiếc răng, vặn xong chiếc răng ấy tất làm cho các chiếc răng chung quanh cũng phải ê ẩm trống trải. Tế Giang vốn có thù với Nguyễn Thủ Tiệp ở Tiên Du, mắc nợ Lý Khuê ở Siêu Loại. Vậy khi đánh Tế Giang, Hoa Lư không sợ Tế Giang cầu viện đến hai sứ ấy để cứu ứng. Giả sử Hoa Lư đoạt xong Tế Giang, muốn dánh Tiên Du hay Siêu Loại nào có khó khăn gì. Nhưng lại e đằng sau lưng có Đỗ Động, nếu không lấy xong được Tiên Du với Siêu Loại thì Hoa Lư lúc ấy lâm vào cái cảnh “nhọt mọc ở cánh tay, làm cho trong nách cũng đau nhức”. Vì thế đánh hai nơi ấy phải e ngại Đỗ Động đằng sau lưng. Hoa Lư xua quân xâm phạm Phù Liệt, chính là để Phù Liệt chú trọng đến mặt binh ấy mà quên mất thế có thể liên minh Đỗ Động - Phù Liệt! Không đánh Đỗ Động, chẳng khác nào như Hoa Lư tự rước lấy họa vào thân! Mà không đánh Phù Liệt, chẳng khác nào như Hoa Lư muốn sang sông rộng, lại tìm cách đi vòng lên ngọn nguồn sông rồi vòng sang mé khác mà đi! Đánh xong Phù Liệt, Hoa Lư chẳng đánh Đỗ Động có khác nào như tìm đến mở cửa hang hùm, rồi quay lưng lại mà đợi chết hay không? Cái thế giằng co trong thiên hạ là như vậy. Hoa Lư trước lập thế “tung”, rồi quay sang “hoành”. Có lúc lại là hợp tung rồi chuyển đến hoành là bao quát được cả thiên hạ! Sứ quân là người làm tướng, cai quản cả một vùng, ngài giỏi chiến trận tất thừa biết rõ cái thế tung hoành của Hoa Lư!

Đốc Mạnh Khanh hùng hồn giảng giải một thôi một hồi khiến cho Sứ quân và các tướng quả nhiên thấy sự thật có thể là như vậy. Nhưng, Sứ quân vốn là người đa nghi, tính tình lại trầm lặng ôn hòa. Cho nên tin là một việc, còn Sứ quân có thật lòng hay không lại là việc khác. Vì thế, Sứ quân vẫn giọng ôn tồn bảo:

- Ông nói quả thật là hay, là đúng! Nhưng ta hỏi: sức Phù Liệt có đủ để chống nhau với Hoa Lư hay không, mà phải tìm đến thế liên minh với Đỗ Động ta?

Đốc Mạnh Khanh ngửng cao đầu đáp:

- Bẩm Sứ quân, Phù Liệt chúng tôi tuy chẳng dám tự phụ là binh có vài muôn. Tướng tài thì như lão tướng Địch Hồng Hà, Bạch Khai Thành trước kia nay chẳng dám nói là có vài trăm người, nhưng lúc này cũng còn có các lão tướng Từ Ngọc Tỉnh, Âu Nam Dương! Cự nhau với Hoa Lư, Phù Liệt không thắng thì cũng chẳng thể thua được. Còn liên minh là việc làm hay người xưa thường vẫn làm, cổ nhân làm mà không sợ lầm lẫn. Thì tại sao ngày nay chúng ta lại không theo gót cổ nhân mà làm điều phải?!

Sứ quân lại bảo:

- Ừ thì Phù Liệt có binh hùng tướng giỏi, chưa chắc Hoa Lư đã thắng ngay được. Nhưng cái thế liên minh thì lại chẳng phải là người xưa bao giờ cũng liên minh để cùng tìm lợi chung. Có biết bao nhiêu lần liên minh chẳng qua chỉ là mẹo lừa hoặc trì hoãn làm cho địch không phòng bị, rồi nhân đấy bất thần ra tay là gì? Ông là người đọc sách, ắt hẳn biết những việc ấy!

Đốc Mạnh Khanh khẽ rùng mình, nhưng lại thản nhiên:

- Bẩm Sứ quân, quả nhiên có những thế liên minh là “liên minh lừa địch”, nhưng sử sách còn rành rành. Sứ quân tất biết rõ liên minh Thục - Ngô chống nhau với Ngụy, rồi lại còn những việc xa hơn nữa trong thời Xuân Thu… Cái thế liên minh mới thật là ghê gớm! Đối với Giao Châu ta, thế liên minh làm gì có sự rộng lớn đến phải lừa dối chém giết nhau. Sứ quân không nên nghi ngờ Phù Liệt chúng tôi như thế!

Sứ quân mỉm cười:

- Hồi Phù Liệt đưa binh toan vượt Đồng Lư để đánh tới nhà trong của Sứ quân Ngô Nhật Khánh, sao chẳng liên minh với ai? Bây giờ có việc Hoa Lư đưa đạo quân nho nhỏ lên dọa đánh Phù Liệt, có thể là Hoa Lư làm ra cái cảnh giả dối ấy để lừa thiên hạ cũng không biết chừng. Biết đâu bên trong lại chẳng có liên minh Hoa Lư - Phù Liệt để phá Đỗ Động, triệt Tế Giang! Nếu chẳng thế, thì Phù Liệt việc gì phải lo lắng nhiều cho Đỗ Động với Tế Giang như thế?

Các tướng nghe Sứ quân nói tự nhiên thấy bứt rứt, không ông nào còn ngồi im được nữa. Các tướng lao xao bàn nhỏ với nhau. Đốc Mạnh Khanh tưởng như vừa có mưa tuyết bất thần trút xuống, suýt chút nữa thì run lên bây bẩy. Sứ quân nói xong thì mỉm cười thản nhiên nhìn chằm chằm vào mặt Mạnh Khanh.

Đốc Mạnh Khanh vốn là tay giảo quyệt, miệng lưỡi dẻo vô cùng. Trong lúc bị Sứ quân nói chơi dồn vào chỗ nguy biến, lại thấy các tướng lao xao thì thần trí bỗng nhiên sáng láng lạ lùng. Mạnh Khanh liền cựa mình hướng sang phía các tướng mà rằng:

- Này các ông, Sứ quân mới bảo là “biết đâu lại chẳng có thể liên minh Phù Liệt với Hoa Lư giả vờ để Hoa Lư đánh lén Phù Liệt, rồi bất thần xua binh đánh ra ngoài thiên hạ. Nếu thế thì liệu trong đám các ông đây có ai là người giả vờ tuân phục trung thành với Sứ quân để chực cơ hội hại chủ không?

Lời nói của Đốc Mạnh Khanh chẳng khác nào như vạn gáo nước lạnh đội lên đầu Sứ quân Cảnh Thạc với các tướng. Sứ quân đang mỉm cười bỗng mím chặt môi, cặp mắt nhỏ tí như bắn tinh quang. Các tướng đang lao xao bỗng dưng như chết lặng cả, ông nào cũng ngẩn người. Không ai ngờ được Đốc Mạnh Khanh lai tự dưng nói năng như vậy!

Đốc Mạnh Khanh nói xong vênh mặt như khiêu khích, chẳng hề tỏ ra chút nào là sợ sệt. Chợt có người nói lớn:

- Rõ ràng sứ giả của Phù Liệt lên Đỗ Động để khua lưỡi càn rỡ xỉ mắng chúng anh hùng, muốn gây nghi kỵ giữa chúa tôi ta! Thế thì việc Hoa Lư - Phù Liệt liên minh có thể có được lắm!

Giọng nói thật hùng mạnh tưởng như gió mạnh lùa trong hang núi. Mọi người nhìn ra té ra là tướng Lương Quế Hồ, người Đồng Văn đất Câu Lậu. Hồ võ nghệ cao cường, quen xử cây thiết bản, lúc vào trận chưa giết được tướng địch không bao giờ chịu đem quân về. Hồ tính tình nóng nảy vô cùng. Nói dứt lời, Lương Quế Hồ đứng ngay dậy, cây thiết bản to lớn đã lăm lăm trong tay. Sứ quân chẳng lên tiếng mắng bảo hay cản họ Lương. Ngài để mặc xem Đốc Mạnh Khanh xoay sở ra sao.

Đốc Mạnh Khanh thấy Lương Quế Hồ nói xong thì hầm hầm đứng dậy. Khí thế cực kỳ hung hãn tưởng như sắp xé thịt moi gan người mới xong. Thì vẫn thản nhiên nói:

- Hay lắm! Thế mới biết người xưa nói: “Lửa nóng không biết tự sức đốt cây, phải nhờ đến tay người mới thành đám cháy lớn được” quả nhiên không sai! Lửa không cháy thì không nóng, chẳng có dám cháy rừng lớn thì hươu nai nào chịu bỏ hang hốc mà chạy ra! Bẩm Sứ quân, tôi vượt đường gian lao lên Đỗ Động này làm gì có cái công đi xỉ mắng thiên hạ. Làm gì có việc đi chia rẽ mọi người! Muốn xỉ mắng thiên hạ ắt phải vững cái thế đằng sau lưng, lúc ấy lửa có cháy cũng không đốt cháy được ao đầm rộng trong giữa rừng sâu. Muốn chia rẽ thiên hạ, thì trước hết phải biết rõ thiên hạ ngấm ngầm nghi kỵ kèn cựa nhau ra sao, rồi mới ra tay khích bác để thủ lợi. Chứ làm gì có việc nghị luận thẳng thắn mà lại chia rẽ được thiên hạ! Việc vừa mới xảy ra đây rõ ràng là chẳng có tướng nào giả và tuân phục trung thành với Sứ quân để chực hại chủ. Chẳng khác nào như giữa lúc thiên hạ náo nhiệt này Phụ Liệt thẳng thắn bàn việc lớn với Đỗ Động chứ sao lại bảo là có mưu mô bất chính được!

Bây giờ Sứ quân mới cười thành tiếng, giọng cười ra chiều thoải mái. Đốc Mạnh Khanh đã chuyển được nguy thành an, còn lập được công giúp Sứ quân xét lại lòng trung của thuộc hạ! Các tướng cũng thấy nhẹ được bực bội đang đè nặng trên ngực. Đốc Mạnh Khanh cũng tủm tỉm cười lại hướng về các tướng mà rằng:

- Các ông đừng phiền gì tôi nhé! Chẳng qua là vì tôi bị Sứ quân ép quá nên mới phải nhờ vả đến các ông gỡ tội hộ mới xong!

Đại sảnh không còn nặng nề, các tướng cũng vui nhưng vẫn còn ngầm ghét Đốc Mạnh Khanh. Tiểu Thần Tiên Phụng Trì Cung nói:

- Việc ông với Chúa côngchúng tôi thì ông cứ lo liệu. Ông lại đem cả anh em chúng tôi ra làm trò cho thiên hạ như vậy quả thật miệng lưỡi ông còn độc địa hơn cả rắn độc! Mai sau lúc nào quẻ bói “diệp phệ” của tôi chẳng may lại bảo rằng ông quay quắt, ắt lúc ấy ông chẳng nhờ vả anh em chúng tôi cũng giúp đỡ cho ông được nhiều lắm đấy!

Đốc Mạnh Khanh thản nhiên:

- Đa tạ! Đa tạ! Thần tiên nho nhỏ tốt với tôi quá!

Đốc Mạnh Khanh mỗi lần nói đến Phụng Trì Cung cũng đều mỉa mai gọi y là “thần tiên nho nhỏ” có ý khinh khi lắm. Khiến cho Phụng Trì Cung uất lắm nhưng chẳng làm sao được!

Sứ quân Đỗ Cảnh Thạc hỏi:

- Thôi, ta tin là không có việc Hoa Lư - Phù Liệt liên minh để đánh Đỗ Động ta. Vậy Phù Liệt muốn ta liên minh như thế nào?

Đốc Mạnh Khanh lại sửa lại tà áo, nghiêm trang đáp:

- Bẩm Sứ quân, như lúc nãy tôi có nói là một mình binh Phù Liệt chúng tôi cũng đủ cự với Hoa Lư, nhưng chỗ đáng quan tâm là làm thế nào để cản không cho Hoa Lư rộng bước ra ngoài thiên hạ. Muốn thế, Phù Liệt chúng tôi chỉ dám mong Sứ quân đưa thủy quân giữ lấy mặt sông Bạch Hạc, Xích Đằng, không cho Hoa Lư xâm phạm được Tế Giang. Cũng không để cho Hoa Lư dùng Đằng Châu - Bình Kiều làm căn cứ đánh vào mặt phía Đông là Phù Liệt chúng tôi là được! Đỗ Động nức tiếng về thủy quân, nếu có phải chiến tất cũng chỉ chiến với thủy quân của Đằng Châu mà thôi, chứ Hoa Lư không có thủy quân!

Sứ quân gật gù:

- Nếu như thế, thì cũng chẳng có gì là vất vả, chẹn đường sông Bạch Hạc, Xích Đằng, ta nhận việc ấy. Cản đường không cho binh Hoa Lư từ đất Bình Kiều - Đằng Châu đánh sang Phù Liệt cũng chẳng có gì là khó! Liên minh như vậy thì được!

Đốc Mạnh Khanh nét mừng hiện rõ trên mặt, chợt lại có người nói:

- Như thế là tự nhiên ta làm đầy tớ không công cho Phù Liệt đấy chăng?

Mọi người sửng sốt, Sứ quân hơi nhíu mày, người vừa nói đứng dậy tiếp:

- Bẩm chúa công, Phù Liệt muốn đánh nhau với Hoa Lư sợ không thắng phải mượn đến sức của ta cản giặc ở vài nơi. Ta chẳng hẹp gì mà chẳng giúp Phù Liệt, nhưng bao giờ lại có việc “gió thổi chẳng tung bụi, nước chảy chẳng cuốn theo đất”. Vậy thì ta đổ sức thiệt người hại của, gây sự chuốc oán với thiên hạ để giúp Phù Liệt, thì Phù Liệt để cho ta được cái lợi gì?

Người vừa nói chính là tướng Cao Cẩm Đính. Đính là tướng thâm trầm, biết suy nghĩ. Giỏi nghề múa trường gươm, tính toán việc cũng sắc bén hơn người.

Cao Cẩm Đính ngồi nghe Đốc Mạnh Khanh lớn giọng nghị luận. Lại nhiều phen chê trách Đỗ Động như chẳng biết suy nghĩ việc lớn, trong lòng Cao Cẩm Đính có đôi chút nghi ngờ. Đến khi nghe Sứ quân thuận việc liên minh giúp Phù Liệt thì Đính chợt nghĩ: “Hãy chê bai Phù Liệt, hỏi xem Phù Liệt định nhờ vả như thế thì có lợi gì cho Đỗ Động?”. Vì thế, Cao Cẩm Đính mới có những lời lẽ như vậy. Cao Cẩm Đính lại hướng về phía Đốc Mạnh Khanh mà rằng:

- Ngài tất tả lên đây, đường xa thật vất vả, thế nào cũng vì lợi hại lớn của Phù Liệt trước đã. Sau mới đến cái lợi nho nhỏ của Đỗ Động chúng tôi, xem ra chẳng bù lại với hại được. Chúa công tôi nhân đức lại thừa khí hào sảng, sẵn lòng đem thủy quân giúp Phù Liệt. Như thế ắt chẳng làm cho chung quanh vui vẻ, chỉ thêm chuốc lấy oán tìm lấy thù mà thôi. Và chăng chiến trận tất thiệt người thiệt của, thắng chẳng nói làm gì. Nhỡ Phù Liệt chẳng đủ sức cự với Hoa Lư. Liệu lúc ấy có phải là tự nhiên Đỗ Động gây sự với Hoa Lư không?

Đốc Mạnh Khanh lại thấy có khó khăn, tướng Đỗ Động ngăn trở tất sinh lắm việc lôi thôi. Liền sẵng giọng:

- Ngài nói như vậy thì chỉ mới là người biết một chứ chưa thể bảo được là biết đến ba trong mười phần công việc! Sao suốt từ nãy đến giờ tôi giảng giải rõ cả rồi mà ngài vẫn chẳng thấy như vậy? Phù Liệt mất vào tay Hoa Lư, có khác nào Đằng Châu mất vào tay Hoa Lư. Thì Bình Kiều làm sao còn được? Đỗ Động liệu lúc ấy còn yên ổn được không? Vả lại, Hoa Lư chủ tâm đánh Tế Giang, chinh phục Đỗ Động trước, cô lập Phù Liệt mà tiêu diệt sau. Như thế thì cái thế liên minh đã hơn là mang lợi đến cho Đỗ Động trước chứ sao lại bảo là cho Phù Liệt?

chẳng nói làm gì, thiệt người thì có bao giờ tướng tài ra trận lại bị chết về tay kẻ bất tài bao giờ? Đại tướng sợ chết vì tướng Hoa Lư giỏi võ nghệ chăng?

Cao Cẩm Đính bị Đốc Mạnh Khanh dồn một hồi, muốn tức cũng không được. Lại bị Mạnh Khanh chỉ là người kém tài sợ chết thì bực bội lắm. Nhưng Cao Cẩm Đính vốn thâm trầm nên chỉ cười nhạt. Họ Cao chưa kịp nói, Sứ quân đã xua tay bảo:

- Thôi được rồi! Ta bằng lòng liên minh giúp Phù Liệt cự với Hoa Lư. Nhưng cũng cần ước định với Phù Liệt ít điều mới được!

Đốc Mạnh Khanh tiếp luôn:

- Bẩm, thế nào cũng phải có giao ước mới được! Quả thật Sứ quân sáng suốt vô cùng!

Sứ quân bảo:

- Ông từ Phù Liệt mất công lớn lên đây, đường xa vất vả đem thiện ý của Sứ quân Phù Liệt lên cho ta. Vậy ít ra ta cũng nên mở tiệc tưởng thưởng công ông, rồi sau sẽ ước định cũng chẳng muộn gì!

Dứt lời, Sứ quân truyền bãi hội, lại sai các tướng lo xét việc xuất binh xem nên như thế nào. Văn sĩ Đốc Mạnh Khanh thuyết được Sứ quân Đỗ Cảnh Thạc thì trong lòng mừng lắm. Việc gấp trong lòng nhưng chỉ muốn Sứ quân xuất binh ngay, nhưng Sứ quân còn dùng dằng muốn mở tiệc đãi đằng khiến cho Mạnh Khanh trong lòng tuy có nóng như đang có lửa hun. Thế mà ngoài mặt vẫn phải ra vẻ hân hoan mừng rỡ tạ ơn Sứ quân.

Sứ quân Đỗ Cảnh Thạc vốn là người đa nghi, nay nghe lời sứ giả của Phù Liệt thì cũng hiểu được cái thế trong thiên hạ. Tuy thế Sứ quân vẫn trì hoãn việc xuất binh, sai quân dò xét các nơi xem tình hình như thế nào đã. Quả nhiên Sứ quân được tin là đại quân của Đinh Bộ Lĩnh đã kéo lên Bắc Bình Kiều, chiến trận Phù Liệt gay go. Sứ quân đã tin lời của sứ giả Phù Liệt!

Sứ quân Đỗ Cảnh Thạc nghĩ: “Đưa quân giúp Phù Liệt thật ra mình không có hại gì, nhưng nếu phải chiến với binh Hoa Lư tức là cũng đã gây sự với Hoa Lư. Tuy nhiên cũng cần phải đề phòng Phù Liệt lúc thắng cũng như lúc bại. Thắng thì có thể Phù Liệt trở mặt, bại có thể Phù Liệt kéo theo cả Đỗ Động cùng chết!”. Sứ quân vì thế còn hoãn lại vài ba ngày, tìm đủ mọi cách để chưa xuất quân, đợi xem tình thế rõ hẳn đã. Sứ quân muốn mình vất vả ít nhưng phải được lợi lớn. Phù Liệt sống thì Đỗ Động phải vững thêm thế, chẳng may Phù Liệt có chết thì Đỗ Động cũng phải làm sao được yên ổn, không gây thù chuốc oán với các nơi chung quanh! Vì thế, Sứ quân muốn dàn xếp việc ra quân của Đỗ Động phải làm sao tỏ ra là: Vì chung quanh xảy ra chiến tranh, nên Đỗ Động phải đem quân phòng giữ cửa nhà. Chứ tuyệt nhiên không gây sự với ai, cũng chẳng giúp đỡ cho ai!

Sứ quân ra lệnh các tướng chuẩn bị ra quân, nhưng truyền lệnh cấm không gây náo động. Binh đem đi trấn ở các nơi đều phải làm sao tỏ ra là binh trấn thủ bình thường. Mọi dàn xếp xong xuôi. Sứ quân một sáng truyền mở đại tiệc mời sứ giả Phù Liệt đến để hội bàn nói cho biết việc Đỗ Động ra quân. Văn sĩ Đốc Mạnh Khanh ba bốn ngày rong chơi ở Đỗ Động để đợi chờ, không lúc nào là chẳng thấy nóng lòng nóng ruột. Ngong ngóng đợi chờ, bây giờ được tin thì vui mừng lắm.

Gần giữa trưa, tiệc lớn mở ra. Sứ quân cùng hết thảy các tướng Đỗ Động đều có mặt, sứ giả của Phù Liệt vào tiệc với vẻ mặt hớn hở thấy rõ.

Sứ quân Đỗ Cảnh Thạc bảo:

- Này các tướng, việc lớn trong thiên hạ náo động chẳng phải vì một việc riêng nào. Chính vì thế nay Phù Liệt bị Hoa Lư mang quân áp bức phải viện cầu đến Đỗ Động ta giúp cản địch ngoài. Đỗ Động ta đứng giữa không nơi nào dám dòm ngó, nhưng chẳng phải nhờ thế mà ta yên ổn được mãi mãi! Nay ta quyết định nhận lời Phù Liệt xuất quân, các tướng có ai còn có ý gì nghi ngờ không muốn nữa không? Hãy nói cho ta biết?!

Đốc Mạnh Khanh nghe Sứ quân nói trong lòng cũng vững được nhiều phần, nhưng cũng còn e có tướng phản đối. Liền nói trước:

- Bẩm Sứ quân, thưa các ông, tôi xin phép được vô lễ chen lời để thưa với các ông một điều là: Hoa Lư sức mạnh chưa chắc đã nuốt gọn được cả thiên hạ, nhưng mưu trí của Hoa Lư mới là đáng sợ! Mưu trí ấy, xưa đã có phen Đỗ Động, Phù Liệt, cả Đường Lâm đều đã được biết! Đến nay! Vì thế Sứ quân đây đã sáng suốt nhìn rõ tất cả. Các ông là tướng cầm quân, tôi không dám nói là các ông sợ chiến trận nên có khi ngập ngừng, mà chỉ dám xin các ông thận trọng xem Đỗ Động có nên ra quân hay không? Nếu ra quân không lợi thì thà cứ ngồi im còn hơn là gây thù chuốc oán với thiên hạ, một mình Phù Liệt cự với Hoa Lư một phen xem sao! Còn như nếu các ông thấy Đỗ Động nên xuất quân, thì đã hẳn là các ông đều sẽ hết lòng vì Sứ quân mà đảm đương công việc rồi!

Đốc Mạnh Khanh nói vừa có ý chê, vừa khích, lại vừa ép các tướng đến chỗ không thể lùi bước chẳng chịu tận tâm tận tụy với Sứ quân. Mà Sứ quân thì đã thuận việc xuất quân!

Quả nhiên Quân sư vừa dứt lời, tướng Dịch Tụy Đồng đã lớn tiếng:

- Ông Đốc nói như thế là có ý chê các tướng Đỗ Động chẳng có đởm lược, lại chẳng hết lòng hết dạ với Sứ quân! Sứ quân đã quyết định ra quân, có bao giờ còn có việc bàn đi cãi lại nữa! Phàm việc chinh chiến tất thế nào cũng có thiệt hại, có gì mà phải sợ? Duy có điều là: ta xuất quân giúp Phù Liệt thì các Sứ quân khác chung quanh ta có gì không bằng lòng không?

Đốc Mạnh Khanh tiếp luôn:

- Bẩm Sứ quân, tôi xin được vô lễ nói trước Sứ quân! Tôi thấy tướng quân đây lo ngại cũng chẳng phải là không có lý! Trong thiên hạ, giữa lúc người nọ hầm hè người kia thì cái thế là “rình cơ hội mà giết nhau, xúi cho thiên hạ giết nhau để mình thủ lợi” ai mà chẳng biết! Riêng Đỗ Động cùng chung đất với Phù Liệt. Hoa Lư đánh Phù Liệt có khác nào xâm phạm một phần đất đai Đỗ Động! Có bao giờ Hoa Lư lại chịu dừng chân ở một chỗ mà lại chẳng bước tới? Đỗ Động chỉ có Phù Liệt là ở sát bên cạnh, lãnh thổ không có biên giới núi sông che chở. Nếu có xích mích thì chỉ xích mích với Phù Liệt mà thôi, làm gì có việc Đỗ Động xuất quân lại làm cho các Sứ quân khác ở chung quanh bực mình? Khi Đỗ Động với Phù Liệt đã liên minh với nhau, sức mạnh ắt hẳn càng lớn. Thế thì chỉ có việc các sứ chung quanh lo ngại thì có, chứ sao lại không bằng lòng? Việc của mỗi giang sơn, đã có chủ của giang sơn ấy lo, liên hệ gì tới các sự khác phải lo dùm

Sứ quân Đỗ Cảnh Thạc mỉm cười nói:

- Tướng của ta lo ngại, không phải là sợ bên ngoài nhân lúc ta xuất quân mà đánh lén ra, nhưng ta vẫn còn có điều thắc mắc!

Đốc Mạnh Khanh rắn rỏi:

- Bẩm, Sứ quân thắc mắc điều chi nữa? Tôi xin được lắng nghe lời Sứ quân dạy bảo!

Các tướng im lặng đợi chờ, Sứ quân khoan thai:

- Ông lặn lội từ Phù Liệt lên đây, đi tay không đem lời lẽ mà giảng việc. Ta biết chắc chắn ông là văn sĩ của Sứ quân Phù Liệt nên mới nghe ông bàn việc mấy ngày liền, việc ấy ông đã rõ. Giả sử, ta không biết ông là người của Phù Liệt thì liệu việc ra sao? Ta thắc mắc, là thắc mắc “liệu Phù Liệt các ông có bị trúng kế ác độc của Hoa Lư, để đến nỗi lôi kéo luôn cả Đỗ Động ta vào vòng liên lụy” như có lần Đỗ Động ta bị hay không? Ông đi thuyết khách, ắt hẳn ông thừa hiểu trong nghề thuyết khách từng xảy biết bao việc bất ngờ. Có khi lại là cái kế “chớp bên Đông, sấm dây bên Tây” nữa cũng không biết chừng! Vì thế, ta quyết định xuất quân nhưng cũng còn muốn có cam kết của Phù Liệt đã! Vậy, ông thay cho Sứ quân Phù Liệt mà cam kết được không?

Đốc Mạnh Khanh nghĩ nhanh “Việc quan trọng là lập được thế liên minh Đỗ Động - Phù Liệt, còn một lời cam kết thì có nghĩa lý gì”. Nghĩ xong, Đốc Mạnh Khanh giọng quả quyết:

- Bẩm Sứ quân, một lời nói ra thì dù cho đến biển cạn núi mòn cũng không có sự thay đổi! Việc lớn trong thiên hạ lẽ ra chủ tôi phải đích thân lên Đỗ Động mới phải, nhưng ngặt một nỗi chủ tôi không thể vắng mặt ở nhà được. Binh ngoài đang xâm phạm bờ cõi, sơ xuất một chút là mang họa ngay, chính vì thế mà tôi mới phải đi thay chủ! Nay, Sứ quân đã tin Phù Liệt mà quyết định ra quân, dấy là một điều mừng lớn. Tôi chắc Hoa Lư có sợ thì cũng chỉ sợ việc thiên hạ đứng chung lại với nhau mà thôi! Chẳng thế, Hoa Lư mất bao công khó nhọc bày mưu tính kế làm cho cả thiên hạ bỗng dưng thù oán nhau để làm gì? Chính là để cho những lúc như bây giờ đây: Đỗ Động chẳng thể cùng đứng chung với Phù Liệt; Tế Giang không nhìn mặt Siêu Loại được; Đường Lâm cho là Đỗ Động còn có nợ đấy! Bây giờ, vì việc lớn của thiên hạ ở đường xa, việc gần là sinh tử của Đỗ Động với Phù Liệt nên tôi vâng lệnh chủ lên đây. Xin được lấy đầu tôi để cam kết với Sứ quân được chăng?

Đốc Mạnh Khanh nói ra những lời quyết liệt, lại đem cả tính mệnh mình ra để cam kết. Thật không còn chỗ nào là còn nghi ngờ được nữa!

Sứ quân Đỗ Cảnh Thạc cười thành tiếng vui vẻ bảo:

- Ông nói như vậy, chẳng hóa ra tôi nghi ngờ người có lòng tốt hay sao? Tôi muốn có cam kết, chẳng qua là để dàn xếp các việc mai sau, chứ làm gì có việc muốn lấy tính mệnh ông làm gì? Thảng hoặc, Sứ quân Phù Liệt có chỗ nào bội ước, làm hại cho Đỗ Động ta, ấy cũng là tự như Sứ quân Phù Liệt làm ra. Chứ ông thì nhất định chẳng muốn thế!

Các tướng nghe Sứ quân nói cũng vui vẻ. Đốc Mạnh Khanh chưa kịp nói thì Sứ quân đã tiếp:

- Ông cam kết lấy cả tính mệnh ra để bảo đảm cho chủ, đây là hành vi đáng trọng! Nhưng ông cam kết như vậy liệu Sứ quân Phù Liệt có biết hay không? Cái kế “đem thân chịu khổ” trong thiên hạ thường hay nói đến. Nhỡ ông cũng bị Sứ quân Phù Liệt hại mà chẳng biết thì sao? Ta nói là nói chơi như vậy mà thôi, ông đừng để bụng nhé!

Sứ quân vừa dứt lời, có tướng tuần quản vào xin trình việc gấp. Sứ quân hơi nhíu mày, rồi truyền tướng tuần quản đến bên Sứ quân mà trình việc.

Các tướng thấy có việc bất ngờ, ông nào cũng nghiêm chỉnh đợi chờ. Đốc Mạnh Khanh trong lòng hồi hộp lắm nhưng cố giữ vẻ mặt thản nhiên.

Rồi Sứ quân vui vẻ bảo tướng ấy:

- Tốt lắm, mọi việc như vậy là tốt lắm! Ta chắc thế nào cũng còn có nhiều tin mừng nữa. Vậy ngươi hãy lui, đón mà trình cho ta biết ngay nhé!

Tướng tuần quản lui ra. Sứ quân tươi cười quay sang Đốc Mạnh Khanh mà rằng:

- Lúc ông lên đường tới Đỗ Động ta, binh Hoa Lư xâm phạm Phù Liệt đã đến chỗ lớn lao. Thế liệu thủy quân Phù Liệt đã xuất trận để phòng binh Hoa Lư từ Bình Kiều vượt sông sang Phù Liệt, hay Đỗ Động chưa?

Lúc Đức Mạnh Khanh lên đường, quả thật thủy quân Phù Liệt chưa có lệnh dàn trận. Đốc Mạnh Khanh thật tình đáp:

- Bẩm, Hoa Lư mới chỉ đưa có một đạo quân đánh úp từ phía Nam xâm phạm bờ cõi Phù Liệt chúng tôi. Vì thế thủy quân chúng tôi chưa hề xuất chiến!

Các tướng Đỗ Động thấy Sứ quân bỗng nhiên hỏi Sứ giả như vậy thì lấy làm lạ. Các tướng khe khẽ bàn với nhau.

Sứ quân lại hỏi:

- Phù Liệt biết đại quân Hoa Lư kéo lên Bắc Bình Kiều, sao lại chẳng dàn thủy quân giữ lấy mặt sông là đường chính Phù Liệt. Bảo rằng Hoa Lư thế nào cũng đi để đánh sang phía Tây, là thế nào?

Đốc Mạnh Khanh đáp:

- Bẩm, Phù Liệt chúng tôi thu thập tin tức, biết được là Hoa Lư muốn đánh Tế Giang, uy hiếp Đỗ Động trước...

Sứ quân ôn tồn ngắt lời:

- Ông quả quyết là thủy quân Phù Liệt chưa dàn trận chứ?

Đốc Mạnh Khanh quả quyết:

- Bẩm, tôi quả quyết là đúng như vậy!

Sứ quân vui vẻ:

- Như vậy hay lắm! Thủy quân của ta có dàn ra tất không có gì trở ngại!

Đốc Mạnh Khanh cũng như các tướng, không hiểu Sứ quân nói như vậy là thế nào? Đốc Mạnh Khanh chưa kịp hỏi đã lại có quân vào trình việc. Quân lại kính cẩn ghé tai Sứ quân mà trình. Sứ quân trước sau vẫn ung dung nghe việc, vẻ mặt tuyệt nhiên không có gì thay đổi. Quân ra, lát sau lại có tế tác vào bẩm việc.

Suốt buổi sáng hôm ấy tin liên miên trình vào. Các tướng thắc mắc không biết có việc gì. Trông lên vẫn thấy Sứ quân vẻ mặt thản nhiên. Hai mắt Sứ quân như càng thêm long lanh sáng.

Nhìn ra ngoài sân, nắng xuân vàng óng ả, trời cũng sắp vào Ngọ. Sứ quân truyền bãi buổi họp, sai mở tiệc lớn để đãi Sứ giả Phù Liệt.

Chưa biết việc Đốc Mạnh Khanh thuyết phục Sứ quân Đỗ Động chung cuộc như thế nào. Chỉ thấy Sứ quân luôn luôn vui vẻ tiếp tin liên miên nhưng không có vẻ gì là thắc mắc cả. Sứ quân truyền mở tiệc lớn khiến các tướng vui vẻ, tin chắc là mọi việc đều tốt đẹp. Đốc Mạnh Khanh cũng xoa tay hoan hỉ, ba bốn phen tạ ơn mãi Sứ quân.

Quân vào bẩm là tiệc lớn đã dọn xong. Sứ quân bảo:

- Việc lớn trong thiên hạ bắt đầu từ buổi đại tiệc này, vậy xin mời Sứ giả Phù Liệt!

Đốc Mạnh Khanh vội vã đứng dậy, vái Sứ quân một vái mà rằng:

- Đốc Mạnh Khanh tôi thật vô cùng cảm kích trọng ân của Sứ quân! Thế mới biết lời cổ nhân nói “người lớn trong thiên hạ hành động như gió lớn đi có luồng”. Quả là đúng với phong độ của bậc trượng phu như Sứ quân đây! Hôm nay Đốc tôi mới hiểu hết được cái nghĩa trong lời nói của thánh hiền xưa!

Sứ quân chẳng nói, chỉ mỉm cười.

Tiệc của Sứ quân Đỗ Cảnh Thạc đãi Sứ giả Phù Liệt thật lớn. Trừ những tướng còn đang bận với việc quan trấn ở xa, còn thì trong tiệc không thiếu mặt tướng nào. Sứ quân trước sau vẫn giữ thái độ bình thản, ôn tồn. Tiệc được vài tuần rượu đang bắt đầu vui, chợt Sứ quân hỏi Đốc Mạnh Khanh:

- Này ông Đốc, việc đi Sứ thường là khó khăn, có khi lại còn nguy đến tính mệnh nữa. Vậy ông lên Đỗ Động ta có bao giờ lại nghĩ rằng có nguy hiểm đằng sau lưng không?

Đốc Mạnh Khanh cởi mở:

- Bẩm Sứ quân, lẽ thường đi Sứ là phải chịu nhiều vất vả khó khăn. Nhưng phàm đã tin ở việc làm quang minh chính đại của mình thì còn có nguy hiểm gì nữa mà phải sợ!? Có chăng nữa tất cũng chỉ là khó khăn phải làm sao để cho công việc được sáng tỏ, ắt là Sứ mạng phải xong!

Sứ quân cười xòa:

- Đành rằng thế! Nhưng tôi hỏi là hỏi về việc của ông cơ mà! Ông có sợ chết không?

Đốc Mạnh Khanh nghiêm chỉnh:

- Bẩm Sứ quân, thật tôi không biểu Sứ quân hỏi như vậy là thế nào?

Sứ quân thản nhiên:

- Có gì mà chẳng hiểu! Ta hỏi: giả sử ông đi Sứ như thế này mà ở nhà Sứ quân Phù Liệt thay lòng đổi dạ. Thì liệu ông có sợ chết hay không?

Các tướng nghe Sứ quân nói ông nào cũng ngẩn người, chẳng hiểu Sứ quân nói như thế là thế nào. Còn Đốc Mạnh Khanh thoáng suy nghĩ, rồi bẩm:

- Bẩm, thật ra trong sử sách chẳng thiếu gì những việc Sứ chịu chết để thi hành độc kế hại người. Mà cũng lại có nhiều khi Sứ giả bị chết oan nữa! Như việc chủ tôi sai tôi lên Đỗ Động, thật đã hết lòng thành thật chỉ mong Sứ quân thấy rõ việc lớn mà thuận ý thôi. Chứ làm gì có việc thay lòng đổi dạ được!

Sứ quân bảo:

- Ấy là ta nói thế mà thôi! Ta giả sử binh Phù Liệt bất thần ra tay đánh lên Đỗ Động. Để trước là thi hành cho được cái kế “Trăng lên chậm chậm chẳng làm chói mắt, sương rơi mỏng chẳng thấy ướt áo”. Khiến cho Đỗ Động ta mơ ngủ rồi chết chẳng kịp biết mình bị chết. Sau biết đâu Phù Liệt lại chẳng vì cái cớ gì đó mà muốn ra tay hại ông. Nhờ tay Đỗ Động ta giết người mà nhận lấy tiếng xấu, làm sao ta biết được! Ông đi Sứ có biết bao nhiêu nguy hiểm như thế, hỏi làm sao mà chẳng sợ cho được!

Đốc Mạnh Khanh chợt thấy lạnh trong lòng, liền phải rắn giọng mà rằng:

- Bẩm Sứ quân, đây là những điều nguy hiểm không có thực. Chẳng qua là Sứ quân ngài muốn hỏi để bàn mà chơi hay là ngài còn có ý gì khác. Tôi xin được đợi nghe lời chỉ dạy!

Cả tiệc im phăng phắc, Sứ quân Đỗ Cảnh Thạc giọng vẫn ôn tồn, vẻ mặt thản nhiên mà rằng:

- Giao Châu ta lúc này không còn chỗ nào là chẳng có chinh chiến, giặc cướp cũng lại chẳng phải là mỗi đảng giặc cướp ở yên một chỗ mà không có việc đi lại quần tụ với nhau. Các Sứ quân cũng thế, có người nhất định đứng riêng một cõi, thì lại cũng có người muốn liên minh với người khác. Việc Phù Liệt lên Đỗ Động là điều rành rành rồi! Phù Liệt đã lên với Đỗ Động được, thì ai cấm Phù Liệt lại chẳng xuống Nam với Hoa Lư được!

Đốc Mạnh Khanh nói vội:

- Bẩm Sứ quân, tôi xin được vô lễ nói chen lời ngài! Sứ quân dạy như thế có ý nghi ngờ Phù Liệt tôi chăng?

Sứ quân nghiêm giọng:

- Nhỡ ta không nghi mà việc thật như thế thì ông tính thế nào?

Các tướng không ông nào còn nghĩ đến việc ăn uống, ông nào cũng buông đũa chú hết tinh thần để xem Sứ quân với Sứ giả Phù Liệt gay go nghị luận. Đốc Mạnh Khanh vẻ mặt bây giờ hết sức thản nhiên, giọng đầy tự tin đáp:

- Bẩm Sứ quân, nếu có việc Phù Liệt với Hoa Lư liên minh ngầm, lại cho Sứ đi gia việc cầu thân liên minh với Đỗ Động để bất thần đánh lén. Mà Phù Liệt với Hoa Lư vẫn ung dung ngồi yên một chỗ đợi ba tấc lưỡi của Sứ giả chiến bại được binh hùng mãnh tướng của Đỗ Động, sau mới tiến quân mà an nhàn vào phủ đường Đỗ Động hay sao?!

Sứ quân mỉm cười thật tươi, đáp:

- Ấy thế mà binh Phù Liệt đã vào bờ cõi Đỗ Động. Thủy quân Phù Liệt đã chực sẵn ở cửa ngõ Đỗ Động đợi hợp binh với Hoa Lư cùng dốc lực đánh tới phủ đường này đấy!

Đốc Mạnh Khanh nhíu mày, rồi chợt lại tươi vẻ mặt mà rằng:

- Sứ quân quả thật là người chín chắn, làm việc gì cũng hết sức thận trọng, xét việc xa gần trước sau để tìm cho ra mọi nhẽ, sửa soạn trước cái thế tiến hay lui. Bẩm Sứ quân, ngài quả là vị đại tướng rất đáng kính phục!

Các tướng nghe Sứ quân với Sứ giả đối đáp, nhìn vẻ mặt hai người không ông nào bây giờ lại còn thấy băn khoăn lo âu. Ông nào cũng thấy rõ ràng là Sứ quân với Sứ giả nghị luận vui vẻ bông đùa mà thôi!

Chợt Sứ quân nghiêm nét mặt, lớn tiếng truyền:

- Quân bay! Đưa tế tác vào!

Tiếng quân bên ngoài dạ ran, rồi một đoàn tế tác chỉnh tề bước vào kính cẩn hành lễ. Cả tiệc ngạc nhiên khôn cùng. Đốc Mạnh Khanh chợt linh cảm thấy có điều gì lạ lùng không hay xảy ra rồi! Mạnh Khanh chưa kịp nghĩ gì thêm, thì Sứ quân đã cất giọng oai nghiêm nhưng vẫn ôn tồn mà rằng:

- Tính việc mặt Nam!

Tế tác bước ra kính cẩn vái Sứ quân một cái rồi tình trọng thưa:

- Bẩm Chúa công, các tướng trấn thủ mặt Nam của Đỗ Động ta hiện đang ra sức đem quân chặn binh Phù Liệt xâm phạm bờ cõi...

Sứ quân ngắt lời, truyền:

- Nói rõ tình hình!

Tế tác kính cẩn tiếp:

- Bẩm, binh Phù Liệt bất thần tiến sâu vào giang sơn ta. Có lúc quần chiến, có lúc nương vào dân chúng để tránh binh ta. Khí thế giặc hết sức hung hãn.

Sứ quân hỏi:

- Bây giờ thế nào?

- Bẩm Chúa công, các tướng của ta bây giờ đã cầm giữ được binh Phù Liệt, nhưng tình thế tất còn gay go!

Sứ quân bảo:

- Lui! Trình việc mặt Đông!

Tế tác khác lại bước ra kính cẩn:

- Bẩm Chúa công, thủy quân Phù Liệt đã lên đóng ở phía Bắc Thái Đồng, lại dàn dài xuống mãi phương Nam hiển nhiên là lập thế đón đại binh của Hoa Lư bên Chu Diên bước sang. Cả đường sông lớn, thủy quân Phù Liệt trấn giữ xem ra cố chắn không cho thủy quân của Đỗ Động ta dùng đường thủy tiếp cứu cho các mặt bộ! Tướng trấn thủy của ta hiện giờ đã chuẩn bị đầy đủ, còn đang đợi lệnh Chúa công để dốc lực phá thủy quân Phù Liệt. Chặn binh Hoa Lư không cho vượt sông!

Sứ quân nghe trình vẫn thản nhiên, các tướng ông nào cũng thấy trong lưng như vã mồ hôi. Riêng Đốc Mạnh Khanh nghe tế tác tình thì lấy làm hoang mang kinh sợ lắm. Rồi chợt Đốc Mạnh Khanh bật cười thành tiếng, khiến Sứ quân Đỗ Cảnh Thạc là người trầm tĩnh như vậy cũng phải lấy làm lạ lùng. Vẻ mặt Sứ quân lộ chút bực bội rồi lại thản nhiên. Sứ quân hỏi:

- Ông có điều gì thích thú mà cười thế?

Đốc Mạnh Khanh vui vẻ:

- Bẩm Sứ quân, tôi từng đọc sử sách của Trung Quốc, đọc hết thì chưa đám nói là hết, kể cũng nhiều lắm, thấy không biết bao nhiêu việc kỳ lạ của người xưa. Nhưng quả thật chưa bao giờ thấy có ai lại hơn được Sứ quân!

- Ta hơn người xưa ở chỗ nào?

Đốc Mạnh Khanh vẫn vui giọng:

- Bẩm, tiên hiền cổ nhân, nếu kể các việc lạ ra thì cũng phải vài ba năm mới hết được, nhưng quả thật chưa có ai lại hơn được Sứ quân! Sứ quân hơn người ở chỗ: tính việc còn tế vi hơn cả Ngụy Võ Đế, thử thách người đến như Trang Tử cũng chưa chắc đã bằng. D?