Hồi Thứ Chín Mươi Sáu Đinh Liễn bắt sống Linh Diên
Nguyễn Siêu chạy vào sông Bái
Tế tác hấp tấp vào trình Sứ quân:
- Binh Hoa Lư đã lấy xong phủ đường Tây Phù Liệt, chiêu an bá tánh, lại cho quân đi tuần rộng ra khắp nơi. Không thấy có dấu hiệu gì là Hoa Lư sẽ tiến quân xa hơn phủ đường Phù Liệt!
Sứ quân Cảnh Thạc được tin, vội hội chúng tướng lại mà rằng:
- Như thế, việc ta đưa binh đi cứu Phù Liệt không xong rồi. May mà ta chưa xuất quân, nếu không tốt lại có giao tranh với Hoa Lư ngay trên giang sơn của ta! Chỉ trong sớm tối thôi thế nào ta cũng được tin đạo binh cứu phủ đường của Linh Diên phu nhân tan rã!
Tướng Quốc Hồi Uy hăng hái:
- Bẩm Chúa công, thuộc hạ nghĩ trong tình thế này ta càng nên gấp xuất quân trợ chiến cho phu nhân Linh Diên. Ta đánh vào mặt phía Tây để phân lực Hoa Lư giúp cho phu nhân đánh ở mặt phía Đông. Như thế là ta đã trả được những nợ nần cho thiên hạ, mà cũng lại là để chặn trước tai họa về sau. Dằn mặt Hoa Lư trước khi Hoa Lư nghĩ đến việc xâm phạm bờ cõi của ta!
Sứ quân Cảnh Thạc nghe tướng Uy nói, ngài thấy cũng có điều có lý, nhưng lại hỏi:
- Giúp mặt phía Tây cho Phù Liệt nếu như Phù Liệt thắng Hoa Lư, giữ yên được bờ cõi, thì quả thật những nợ nần của ta thế là trang trải xong. Nhưng nếu thất bại thì lúc ấy hậu quả sẽ ra sao? Hoa Lư không phải là một sức lực yếu, thủ lĩnh là tay kiệt hiệt. Nay Hoa Lư ra ngoài thiên hạ, chẳng mất một giọt mồ hôi cũng lấy được Đằng Châu, xong được Bình Kiều. Sức đã mạnh nay mạnh gấp ba, đánh Phù Liệt chỉ một sớm một chiều mà Sứ quân Nguyễn Siêu đã phải sang sông bỏ trốn. Thế thì một Linh Diên phu nhân liệu có bằng được như Phàn Lê Huê ngày xưa hay không? Ta cũng phải nghĩ đến chỗ: khi tiến đánh Phù Liệt, nhất định Hoa Lư phải tính đến các mặt, Hoa Lư không sợ ta, không sợ Tế Giang. Tất Hoa Lư đã đón đỡ các mặt trước rồi. Ta tiến binh thế nào cũng bị thất bại! Vì vậy, ta không thể không tính đến việc lâu dài, sứ của ta đi các nơi khác cầu lập kế liên minh là vì vậy. Nay, giả sử chỉ vì một lỡ lầm nhỏ sinh ra nợ thiên hạ đôi chút, mà hấp tấp hành động chỉ vì muốn trả cái nợ ấy để chuốc lấy họa lớn vào thân, thì thật là người bất chí. Ta ra binh cứu Phù Liệt vừa không phải lại làm trò cười cho thiên hạ? Chi bằng hãy kín rào giậu, lo kế lâu dài là hơn!
Thế là Sứ quân bãi việc xuất quân, lo việc riêng của mình.
Tin tế tác trình về cho Đinh Liễn hay, Liễn mừng lắm. Nhờ thế mà tướng Đinh Liễn không phải bận tâm đến mặt phía Bắc, dốc lực lo việc chiêu an ổn định mọi việc ở Tây Phù Liệt như lời Quân sư có dặn, để dự trữ sức cho ngày mai khi đại quân quay sang phía Tây. Liễn lại gấp rút cho trình việc để Động chúa và Quân sư được rõ, rồi đợi chờ các tin khác về sau.
Đinh Liễn vừa chỉ lo xong công việc đến đấy, tưởng là được tạm yên ổn nghỉ ngơi thì tế tác đã vội trình về: Phù Liệt cử quân sắp kéo về đánh chiếm lại phủ đường!
Đinh Liễn được tin, vội hội với hai tướng Vương Bảo Quyền và Phạm Hạp. Liễn bảo:
- Nguyễn Siêu trước xuất binh toan lên phía Bắc, trúng kế ta khiến thất thế phải bỏ trốn sang Bình Kiều. Ta đã tưởng là y đành im lặng để cầu được yên, hóa ra y lại cử quân quay về toan chiếm lại Phù Liệt! Một là sức quân của y mạnh, y mới dám có hành động như thế. Hai là y đã được nơi nào trợ lực mới làm như vậy! Bảo rằng y mạnh, sao lại dễ dàng tan quân mất cả nhà cửa như thế, bảo là có nơi giúp sức thì chung quanh còn có nơi nào? Như thế, thì tại sao Nguyễn Siêu lại sai một đạo quân mạo hiểm như thế để làm gì?
Vương Bảo Quyền nói:
- Tôi nghe Phù Liệt có mấy tướng giỏi, sau khi ta tiến lấy phủ đường chẳng gặp đạo quân nào cả. Bây giờ có binh hồi chiến ắt là các binh ấy toan tính việc khôi phục lại cứ địa chăng?
Đến lượt Phạm Hạp bảo:
- Hồi đưa lão bá về, tôi có được nghe Quân sư nói là Nguyễn Siêu toan bất thần đưa đại binh lên Cổ Loa. Nhưng Quân sư bảo: đạo quân ấy sẽ phải rút trở về. Còn trọng binh của Từ Ngọc Tỉnh trước đánh chặn ta, sau cũng tự dưng bỏ chạy về, rồi chẳng thấy tăm hơi đâu cả. Hay là hai đạo quân ấy bây giờ hợp lại với nhau quay về toan thu phục lại phủ đường Phù Liệt chăng?
Đinh Liễn suy nghĩ, rồi bảo:
- Cứ theo như lời Quân sư bảo, thì ông Lượng sẽ trợ giúp cho ta ở mặt phía Tây. Ông ấy hành động như thế nào ta chẳng thấy, chỉ thấy mặt phía Tây Bắc ta thật bình yên, như thế chắc ông Lượng có ra quân. Rồi khi binh ta vào phủ đường Phù Liệt, trong đêm hôm ấy có lửa cháy lớn ở trong thung lũng Vô Quy. Chẳng biết là có việc gì, hay lại là ông Lượng ra tay cho nên mới có tin nói là binh Phù Liệt tan rã. Đến khi có một đạo quân gấp sang sông thì rõ ràng là để truy nã Nguyễn Siêu, ở đây chỉ có ông Lượng ở ngoài chắc là lại ông ấy theo đuổi Nguyễn Siêu. Vậy sao Siêu lại còn có đạo quân nào kéo về phủ đường được nữa?
Nghị luận của Đinh Liễn quả thật xác đáng. Phạm Hạp tiếp lời:
- Ông Lượng không thấy về hồi quân, lại có đạo quân gấp sang sông. Có khi ông ấy được lệnh gấp đuổi theo Nguyễn Siêu cũng không biết chừng! Còn bây giờ, bất luận đạo quân của Phù Liệt đang tiến về phủ đường là đạo quân nào, ta cũng phải ra quân ứng chiến ngay. Vậy, ta nên hành động như thế nào?
Vương Bảo Quyền nói:
- Tế tác cho ta hay: các mặt yên tĩnh, nhất là Đỗ Cảnh Thạc ở Đỗ Động không thấy có động tĩnh gì. Như thế là ta có thể hoàn toàn được yên lòng. Với mặt phía Đông, ta chưa biết chắc về hai đạo quân của hai tướng lên Bắc xuống Nam, mà có quân của Phù Liệt quay lại toan chiếm lại phủ đường. Tất đạo quân ấy phải là đạo quân thật mạnh. Cho nên ta tuy có thể tạm yên việc phủ đường, cũng hãy cùng nhau cẩn thận lập trận đối phó là hơn cả!
Ba tướng thỏa thuận, đưa hết quân ra trận, chỉ để lại những binh nào đau yếu hay bị thương nhẹ ở lại giữ phủ đường. Rồi Đinh Liễn đi tiên phong, bên phải có Vương Bảo Quyền, bên trái có Phạm Hạp. Ba tướng đem quân ra phía Đông phủ đường dàn trận đón đợi binh Phù Liệt sắp kéo đến. Đinh Liễn lại cho tế tác gấp đưa tin trình lên Động chúa với Quân sư biết rõ tình hình, lại bảo tế tác: Trong lúc cả ba tướng ra trận chống với quân Phù Liệt, phải hết sức xem việc phủ đường. Nếu có biến lập tức phải báo cho ba tướng biết ngay.
Binh vừa an xong, tế tác hấp tấp đến trình: Quân Phù Liệt không đông, do một nữ tướng chỉ huy bắt đầu kéo tới.
Ba tướng nghe trình lấy làm lạ quá, Phù Liệt có nữ tướng nào? Chẳng lẽ Phù Liệt hết người rồi hay sao mà lại sai một nữ tướng cầm quân như thế? Phạm Hạp vốn điềm tĩnh nghe tin thì nghĩ ngợi lắm, rồi bảo:
- Phù Liệt sai nữ tướng cầm quân trong việc trọng đại thế này, ắt có mưu định! Biết đâu lại chẳng có binh các mặt khác trợ chiến cho đạo chính binh, ta phải cẩn thận! Vậy, hai ông ở lại đối trận, tôi về phủ đường trấn binh phòng giữ mặt sau mới được, rồi tôi trở lại trận ngay!
Đinh Liễn cho là phải, liền để Phạm Hạp đem năm trăm binh lui về trấn phòng phủ đường, rồi Liễn bảo Vương Bảo Quyển:
- Nếu đúng như lời ông Hạp nói, thì hai ta có thể vất vả ở trận này. Vậy tôi vào trận trước, ông giám trận. Nhớ để ý các mặt, thấy có gì khác lạ hãy cho tôi biết ngay nhé!
Đinh Liễn lại sai tế tác đi rộng ra các nơi, dặn là phải hết sức cẩn thận. Không được để sơ sót nơi nào, nỗ lực dò la xem: Phù Liệt còn những đạo quân nào chung quanh muốn bất thần đánh úp hay không.
Rồi Liễn ra tiền quân đợi binh địch tới. Liễn dàn trận xong, tế tác đến trình: Không còn đạo quân nào của Phù Liệt ở chung quanh. Liễn nghe trình càng thêm ngạc nhiên, tiếp đến tế tác lại về trình: Phù Liệt đã xuất quân, nữ tướng là người rất đẹp!
Đinh Liễn hồi hộp, các tướng thường nghe trong thiên hạ có những phụ nữ anh liệt. Nay lần đầu tiên Liễn đối trận địch với một nữ tướng, cho nên trong lòng băn khoăn lắm.
Chẳng mấy chốc đã thấy tế tác tới trình trước ngựa: Binh Phù Liệt đã tới!
Nhìn xa, trời quang đãng nắng sớm trong veo, gió nhẹ. Xa xa cờ xí phất phơ, người ngựa đang kéo đến, binh Phù Liệt dàn một hàng ngang. Đinh Liễn quay lại bảo Vương Bảo Quyền:
- Địch dàn hàng ngang mở trận, ấy là nó muốn lập thế vòng cung, trung quân có hai cánh bọc lấy quân ta. Vậy ông lui hẳn lại phía sau, nếu thấy địch khép hai đầu vây tôi vào giữa thì hãy thúc quân phá nó nhé!
Quyền nghe lời cho quân lui lại, một mình Đinh Liễn trụ ngựa đợi địch. Thanh đao to bản gác trên đầu ngựa, sau lưng Liễn là binh bộ chiến cũng dàn hàng ngang.
Chẳng mấy chốc quân Phù Liệt lại gần, trống trận giục vang vang rồi binh dừng lại giữ nguyên thế trận. Đinh Liễn nheo mắt nhìn sang trận dịch, thấy có hai tướng giục ngựa tiến đến. Liễn tì thanh đao ấn đầu ngựa trận xuống, sẵn sàng vào trận.
Hai tướng Phù Liệt lại gần, đã trông rõ mặt. Ấy là một nữ tướng và một tướng không thấy có khí giới gì. Đinh Liễn lấy làm lạ cứ trụ ngựa đứng đợi.
Khi hai ngựa tướng địch dừng vó. Đinh Liễn nhìn sang thấy rõ ràng một nữ tướng mặt hoa da phấn. Nữ tướng mặc đồ trận nhưng toàn thân trông lại thật địu dàng thanh thoát. Chẳng có chút gì là dữ dội của tướng cầm quân. Nữ tướng treo thanh Khuất Nguyệt kiếm ngang lưng. Thanh gươm xinh xinh rõ ra là để trang hoàng hơn là để xung trận, nữ tướng một mình cho ngựa đi tới. Đinh Liễn kịp thì giờ để chiêm ngưỡng dung nhan dị thường của nữ tướng, đẹp mà thanh tao vô cùng. Khiến Liễn tự dưng cũng phải thấy kính trọng trong lòng. Vì thế Liễn vẫn trụ ngựa đứng im.
Nữ tướng, Linh Diên phu nhân tiến đến, mặt đối mặt với tướng Định Liễn. Phu nhân cất giọng thanh tao thật dịu dàng bảo:
- Tướng quân, ngài là người thế nào ở Hoa Lư? Sao lại tự dưng làm công việc náo động nhân gian. Xâm phạm đến bờ cõi Phù Liệt tôi như thế?
Đinh Liễn chẳng phải là người chưa từng cầm quân ra trận, bao nhiêu việc nơi chiến trường ông quen như việc sống mỗi ngày. Thế mà lần này đối trận gặp tướng là một nữ lang nhan sắc tuyệt vời, phong độ lại khoan thai cao quý. Hỏi với lời lẽ xem ra chẳng có chút gì là khí độ của tướng xung sát, thì tự nhiên Liễn cũng lại ôn tồn đáp:
- Trưởng tử Hoa Lư Động chúa Đinh Liễn là tôi, vâng lệnh cha đi thu thiên hạ. Bảo vệ giang sơn cứu muôn dân khỏi vòng cơ cực, sao lại bảo là làm náo động nhân gian. Phù Liệt là một phần của cõi nước ta sao lại bảo là của riêng một người nào được? Nay, Sứ quân Phù Liệt đua đòi cùng với các nơi khác, trong làm khổ muôn dân, ngoài mở đường cho giặc nước sắp kéo đến. Cho nên Hoa Lư tôi phải bỏ an nhàn tìm đến vất vả ngoài thiên hạ là vì thế! Đối trận, thường gươm giáo vô tình. Phù Liệt hết người rồi hay sao, mà lại để một nữ lang đến nơi chém giết này như thế?
Phu nhân Linh Diên nghe Đinh Liễn nói không lộ chút nào là giận dữ, đáp:
- Nếu bảo rằng Phù Liệt tôi làm khổ trăm dân, mở đường cho giặc ngoài kéo vào, thì Hoa Lư cũng cát cứ một nơi, cậy mạnh đánh lại cả binh triều. Như thế có là làm khổ trăm dân mở đường cho giặc ngoài vào đất nước hay không?
Đinh Liễn ưỡn ngực, đổi giọng êm mà rõ ràng vàng như chuông vàng khánh bạc đáp:
- Hoa Lư ta, trong cứu muôn dân, ngoài ra sức ngăn cản Bắc địch đang chờ cơ hội Giao Châu ta loạn lớn là xua binh tràn xuống. Triều đình suy vi chẳng nhìn thấy họa lớn sau lưng, lại nhỏ nhen cất quân toan tính chèn ép anh hùng. Việc làm như thế thất bại là điều thật tự nhiên! Nay, Phù Liệt lẽ ra nên theo gương Đằng Châu theo về với Hoa Lư, cùng chung sức cho đại cuộc. Có phải là vừa tránh được nạn binh đao, lại vừa không làm hao mòn quốc lực mới phải! Sứ quân Nguyễn Siêu biết tình thế, đã sang sông tìm yên ổn. Sao lại còn cho binh quay lại muốn mở trận tranh hùng là thế nào?
Phu nhân Linh Diên chưa kịp đáp. Tướng Cổ Dục Lạc từ đầu đến giờ trụ ngựa nghe hai bên đối đáp thì chịu không nổi. Liền giục ngựa lướt tới, thét lớn:
- Giặc Hoa Lư sao vô lễ quá, nói nhiều phí lời!
Rồi chẳng đợi lệnh phu nhân. Cổ Dục Lạc cho ngựa bay tới tay không toan chộp lấy Đinh Liễn. Liễn thấy tướng Phù Liệt vóc người thấp to ngang vô cùng vững chắc, hàm râu quai nón vểnh ngược dữ dội. Tay không vào trận thật hùng dũng. Liễn liền co cương cho chiến mã lùi lại tránh đòn. Liễn quát lên:
- Tên giặc hỗn láo này, mi là ai sao dám xông xáo trước mặt ta?
Cổ Dục Lạc vồ hụt tướng địch, nghe quát hỏi thì gầm lên:
- Dũng sĩ An Lỗ Cổ Dục Lạc là ta, đừng nhiều lời!
Rồi quay sang phu nhân Dục Lạc nói nhanh:
- Xin phu nhân lui ngựa để xem tôi bắt sống thằng giặc này!
Nghe Cổ Dục Lạc nói, Đinh Liễn trụ ngựa hướng về nữ tướng hỏi:
- Nữ tướng là người thế nào ở Phù Liệt? Sao để cho tên giặc giết người năm xưa ở An Lỗ theo hầu làm bẩn cả vó ngựa như thế?
Cổ Dục Lạc lại gầm lên một tiếng, tung mình bỏ ngựa vọt tới toan dùng thuật khinh công để bắt sống Đinh Liễn. Liễn lại phải lần nữa lui ngựa tránh Cổ Dục Lạc. Rồi làm như chẳng có Cổ Dục Lạc ở đấy, thản nhiên đợi phu nhân trả lời. Phu nhân thấy thế liền lên tiếng:
- Cổ tướng quân dừng tay!
Cổ Dục Lạc quay lại, lên ngựa. Hướng về Đinh Liễn, phu nhân bảo:
- Tôi là nội trợ của Nguyễn Hữu Công ở Phù Liệt, Linh Diên là tên gia phụ ban cho từ nhỏ! Tướng quân là trưởng tử của Hoa Lư Động chúa, sao cũng lại không hiểu lẽ “Tiến thoái trong thiên hạ chung sống”. Để cho trăm họ không được yên ổn như thế? Tôi nghĩ tướng quân trở lại Hoa Lư là hơn cả. Như thế có phải là chẳng có nạn binh đao, không làm cho thù oán xảy ra là phải nhất!
Đinh Liễn không biết phải giảng giải cho nữ tướng này như thế nào nữa, mà cứ đối đáp mãi thật là khó chịu không xong được việc chiến trận. Liễn liền dõng dạc:
- Thì ra nữ tướng là nội gia của Nguyễn Siêu! Ta nói đã hết lẽ mà không được, vậy chỉ còn có chiến trận mới giải quyết xong việc hôm nay được!
Quay sang Cổ Dục Lạc lúc ấy vâng lời Linh Diên phu nhân đã lui lại, Liễn mắng:
- Tên giặc tội phạm kia, bây giờ ta thay trời trị tội giết người của mi năm xưa đây!
Dứt lời, Đinh Liễn giục ngựa vọt tới. Thanh đao to bản kích ra cực nhanh đập vào đầu ngựa của Linh Diên phu nhân đủ để con ngựa giật mình tung vó lui lại năm sáu bước. Vó ngựa Đinh Liễn tiện đà lướt đến bên Cổ Dục Lạc. Thanh đao to bản bổ một đường “Thiên lôi giáng trần” như sấm sét xuống đầu Cổ Dục Lạc.
Cổ Dục Lạc thị tài, coi thiên hạ toàn là hàng kém cỏi. Vào trận tay không, lưng chỉ giắt một con dao ngắn. Chưa biết tài sức chúng anh hào Hoa Lư, cho nên khi thấy ngựa Đinh Liễn lướt tới rồi thanh đao bay ra. Dục Lạc vẫn không cho ngựa né tránh, triển ra một thế “Đồng tử tĩnh tọa”. Vận sức dìm lưng ngựa trận chìm hẳn xuống, cùng lúc bàn tay trái chém ngược lên nhằm vào tay cầm chuôi đao của Đinh Liễn. Bàn tay phải Cổ Dục Lạc xỉa tới mạnh mẽ năm ngón tay như năm thỏi sắt nguội nhằm vào ngực Đinh Liễn.
Đinh Liễn không thể nào ngờ được, tướng Phù Liệt lại lớn gan đến như vậy. Tức thì tay đao co giật lại, nửa thân trên Liễn vặn ngược hẳn sang một bên tránh đòn. Hai tướng ngay từ đầu đã đánh ra những đòn công thủ chí tử cận chiến. Chỉ sơ xẩy một chút là đủ mất mạng. Vì thế, khi tay đao Đinh Liễn co lại là Liễn đón bàn tay Cổ Dục Lạc cho chặt trúng vào lưỡi đao. Đòn đánh ra cực mạnh và nhanh của Dục Lạc tưởng chỉ trong nháy mắt là đánh gãy cổ tay tướng Hoa Lư. Nào ngờ sức đao bổ xuống, sức tay chém ngược lên cực kì cấp bách làm cho Dục Lạc không thể nào xoay trở được nữa. Cổ Dục Lạc nghiến răng vận hết lực lên bàn tay trái chặt mạnh vào lưỡi đao nghe “bốp” một tiếng kinh hoàng. Lưỡi đao khựng lại, mắt Đinh Liễn hoa lên trong vùng mây đỏ chói cùng với tiếng rú lanh lảnh của Linh Diên phu nhân. Vừa co cương kìm được con ngựa đứng lại. Phu nhân tận mắt thấy bàn tay Cổ Dục Lạc bay vọt đi, máu đỏ bắn ra tung tóe!
Đao trận của Đinh Liễn dù chẳng phải là báu vật, nhưng thép luyện đến mức chém được sắt như chặt gỗ mềm. Thì cho dù bàn tay Cổ Dục Lạc có luyện được đến mức cứng ngang thép, cũng không thể nào chịu nổi! Thế là, chỉ trong một đòn đôi bên đánh ra, bên nào cũng là công cả. Tướng Phù Liệt sơ suất không thể nào thoát được tai họa, bàn tay trái bị lưỡi dao chém vạt sát cổ tay bay vọt đi. Lưỡi đao chạm mạnh vào bàn tay cứng ấy hơi khựng lại cùng lúc toàn thân Cổ Dục Lạc xô tới với bàn tay phải lướt đi xé toạc ngực áo Đinh Liễn. Đinh Liễn như làn gió hoành thân trở lại, tay đao đang giơ ra đè ập xuống chặn Cổ Dục Lạc lại.
Cổ Dục Lạc bị bay mất bàn tay đau đến đứt ruột, toàn thân xô tới không thể nào còn khí lực để tránh đường đao ập xuống. Thương thay, Cổ Dục Lạc theo Sứ quân Nguyễn Siêu bao nhiêu năm trời. Vào ra trận mạc giết người không ghê tay, hôm nay gặp tướng Hoa Lư thì liễu mạng!
Lưỡi đao to bản của Đinh Liễn chém xuống trúng ngay vào vai trái chếch vào cần cổ Cổ Dục Lạc. Ngập sâu chạm mạnh đến xương. Đà đao còn mạnh đủ để hất Cổ Dục Lạc băng khỏi mình ngựa. Việc xảy ra nhanh quá đến nỗi Linh Diên phu nhân trụ ngựa gần ngay đấy, thấy rõ tất cả. Cũng không kịp kêu lên tiếng nào! Trong đời phu nhân, tai nghe nhiều đến việc chém giết còn chứng kiến cảnh giết thì lại chưa từng. Cho nên bây giờ đối trận trông thấy sự thể kinh hoàng ấy, thì dù là người bạo dạn cũng khiếp sợ đến mất hồn nói gì đến phu nhân! Phu nhân vì việc lớn của chồng mà phải lên ngựa ra quân, hi vọng gặp được hai lão tướng là dàn xếp xong. Trao lại việc chiến trận cho hai vị ấy là được. Nào ngờ sự thể chẳng được như lòng mong muốn. Thành ra phu nhân gặp phải những việc chém giết kinh hoàng này!
Cổ Dục Lạc ỷ tài không hiểu được bản lĩnh của hảo hán trong thiên hạ. Ra trận không có người hiểu biết chỉ bảo cho, nên mới gặp thảm họa! Cổ Dục Lạc băng khỏi lưng ngựa chết ngay tại trận, khiến Đinh Liễn cũng phải ngạc nhiên. Ông không thể nào ngờ được chỉ một đòn là đủ giết xong tướng Phù Liệt hung dữ như thế!
Đinh Liễn kinh ngạc, nhưng các tướng khác của Phù Liệt thì không kinh ngạc. Các ông đều biết rõ tài nghệ của họ Cổ. Bây giờ muốn lui cũng không được, mà tiến tới ắt không xong. Nhìn ra, thấy Linh Diên phu nhân trụ ngựa như chết sững trước trận, tức thì tướng Chung Phúc Nghị vỗ cổ ngựa giục chiến mã vọt ra như làn chớp.
Chung Phúc Nghị người ở Hiển khánh (Nghĩa Hưng, Nam Định) là khách thương hồ từng trải việc đời, nhưng việc chiến trận thì chẳng phải là tướng tài. Đối địch với giang hồ lặt vặt thì được, còn cầm quân ra trận thì nhất định là không được. Nghị nợ ơn nặng của phu nhân Linh Diên, lòng thầm nhủ sẽ tìm dịp để xả thân báo đáp. Nay dịp ấy đã tới!
Chung Phúc Nghị tự biết tài mình không hơn Cổ Dục Lạc, sức mạnh lại chẳng bằng họ Cổ. Đối địch với trưởng tử của Hoa Lư Động chúa từng vang danh khắp cõi là một điều không thể được. Nhưng tinh thần hào hiệp của khách giang hồ chịu ơn người thì lại thật lớn lao. Nghị chẳng quản sinh tử, giục ngựa ra là vì thế!
Phía sau, tướng Phạm Thành Tài cũng bay ngựa ra tức thì. Tài biết thế nguy của cả phu nhân lẫn Chung Phúc Nghị cho nên hô lớn:
- Phu nhân lui ngựa! Tướng Hoa Lư hãy giao chiến với ta!
Dứt lời, Phạm Thành Tài múa thiết trường côn như vũ bão. Tận lực triển ra một thế “Gió thu quét lá”. Côn bay như trận cuồng phong cuốn đi nhằm ngang mình Đinh Liễn quét tới! Cùng lúc ấy Hứa Thiếu Thụ giục ngựa chạy ra. Thụ hô Chung Phúc Nghị mau mau đưa phu nhân lui về trong trận, rồi lướt ngựa múa trường kiếm tới hợp lực với Phạm Thành Tài cuồng chiến với Đinh Liễn.
Một mình Đinh Liễn chiến với hai tướng Phù Liệt mà Liễn vẫn không thấy nao núng. Cây đao tung hoành chống trả trường thiết côn và trường kiếm xem ra vẫn không bị thất thế. Phía sau, Vương Bảo Quyền thấy bên Phù Liệt hai tướng ra trận hợp sức chiến với Đinh Liễn, liền quát lớn một tiếng vọt ngựa bay ra. Cây chùy gai trước hết tận lực đập một đòn đánh dội Phạm Thành Tài trở lại. Rồi Quyền lại giở nghề riêng tung mình bỏ ngựa vọt xuống đất đi bộ xông vào trận.
Phía sau, Phạm Hạp thấy trận chiến như vậy thì lập tức xua quân tràn tới. Hai quân ập vào nhau chém giết dữ dội. Đinh Liễn hô lớn lên:
- Phạm huynh, mau lại đây!
Phạm Hạp vừa vào trận đã nghe tiếng Đinh Liễn gọi liền thúc ngựa chạy tới. Thanh đoản đao kích ra đẩy lùi Hứa Thiếu Thụ trở lại để cho Liễn rảnh tay. Liễn liền vọt ngựa đuổi theo Chung Phúc Nghị với Linh Diên phu nhân. Vừa giục ngựa Liễn vừa hô quân tràn tới. Chiến trường hốt nhiên náo loạn. Trận đánh chưa bao lâu, xem ra đã thấy rõ thắng bại rồi!
Đinh Liễn hô lớn:
- Linh Diên phu nhân đầu hàng đi, đừng chạy nữa!
Tiếng hô của Đinh Liễn như sét đánh trên chiến địa làm cho tướng sĩ Phù Liệt kinh hoàng đến bủn rủn cả chân tay. Tất cả hiểu rằng khó lòng gỡ được thảm bại! Phu nhân Linh Tiên đang cùng với Chung Phúc Nghị toan lui về thì ngựa của Đinh Liễn đã rầm rập đuổi theo sau lưng. Phu nhân ghì cương quay ngựa trở lại, khiến cho Chung Phúc Nghị cũng phải gấp cho ngựa quay lại theo chủ.
Đinh Liễn đang hăm hở xông tới những tưởng là Linh Diên sẽ ra sức bỏ chạy. Không ngờ lại thấy phu nhân quay ngựa trở lại. Liễn tức thì vươn đao thủ thế. Nhìn ra vẫn thấy phu nhân tay chẳng chạm đến thanh gươm Khuất Nguyệt xinh xắn treo ở lưng. Sắc mặt phu nhân chẳng đổi, thần sắc vẫn tươi nhuận, phong độ thật ung dung phiêu diêu như thần tiên, khiến cho Liễn cũng phải sững lại. Liễn ghìm cương trụ ngựa rồi hỏi:
- Phu nhân muốn thử sức với ta chăng?
Phu nhân chưa kịp nói gì thì Chung Phúc Nghị đã bất thần theo đà ngựa vọt tới tận lực đâm thẳng thanh gươm dài vào giữa ngực Đinh Liễn. Phong cách vào trận của Chung Phúc Nghị xem ra dữ dội khiến cho Đinh Liễn chưa kịp hiểu tài nghệ của tướng này ra sao cũng vội cử đạo chặn gươm Nghị lại. Đà đao hất lên đánh bật thanh gươm đi rồi tiếp tục kích ngược tới. Chỉ một thế đỡ đòn rồi phản đòn, Liễn đã chém trúng vào hàm dưới của Chung Phúc Nghị. Tức thì Nghị văng khỏi ngựa.
Đinh Liễn không thể nào ngờ được rằng hai lần hai đòn lại dễ dàng hạ được hai tướng của Phù Liệt như vậy! Đinh Liễn ngẩn người nhìn Linh Diên phu nhân đang lật đật xuống ngựa. Phu nhân tự nhiên như nơi đây chẳng phải là chỗ chém giết, bà đỡ đầu Chung Phúc Nghị lên. Hàm dưới của Nghị gần đứt lìa hẳn. Phu nhân ngẩn người dường như bà không còn cảm xúc gì nữa!
Chung Phúc Nghị cố gắng, hình như ông muốn nói điều gì nhưng không thể nào thốt thành lời được. Những nét nhăn nhó đến hãi hùng trên khuôn mặt Nghị co rút luôn luôn, nhưng ánh mắt nhìn của Nghị thì lại thật dịu dàng. Phu nhân khẽ nói:
- Ông Nghị, tôi hiểu, tôi hiểu! Cảm ơn ông muốn cứu tôi!
Bây giờ trên mặt Chung Phúc Nghị không còn những nét đau đớn co rút nữa. Tất cả các thớ thịt giãn ra. Nghị đã chết!
Đinh Liễn lúc này đã trấn tĩnh lại, ông nghiêm giọng:
- Phu nhân, bà nên ra lệnh cho thuộc hạ ngừng đi là hơn!
Phu nhân Linh Diên hiểu hoàn cảnh. Ngay từ khi mang binh tướng ra đi bà đã không hi vọng. Việc bại trận lúc này là sự thể không thể tránh được. Phu nhân chợt nhớ đến con cá từ dưới sông vọt lên và bị chết vì ngọn giáo. Bà đứng thẳng nghiêm nghị nhìn Đinh Liễn. Tà áo chiến lụa màu bích ngọc nhẹ lay động, giọng phu nhân run run. Bà bảo:
- Tướng quân ngừng trận!
Đinh Liễn lại ngẩn người! Như thế thì Linh Diên phu nhân chịu nhận đầu hàng, hay là bà ra lệnh cho ông phải ngưng trận? Sau một thoáng bất định, Đinh Liễn quay ngựa lại hô to:
- Ngừng trận!
Lệnh vừa ban ra, đằng kia Vương Bảo Quyền kịp dừng tay chùy gai toan đập xuống đầu Phạm Thành Tài. Phạm Hạp vừa tránh xong một đường gươm của Hứa Thiếu Thụ toan trả đòn. Trống thu quân ngừng trận đập vang, chiến trường tức thì lắng hẳn xuống không còn tiếng binh khí và vào nhau. Lác đác vài tiếng ngựa trận hí đứt quãng mệt mỏi.
Hô lệnh xong, Đinh Liễn quay lại nhìn Linh Diên phu nhân vẫn đứng im. Ông từ tốn bảo:
- Phu nhân hãy theo tôi!
Phu nhân thong thả lên ngựa, phong độ lúc nào cũng thật ung dung cao sang.
Thế là chiến trận ở phía Đông phủ đường kết thúc, hai tướng Phù Liệt mạng vong. Hai tướng nữa cùng phu nhân Linh Diên như khách mời của Đinh Liễn, tất cả lặng lẽ trở về phủ đường.
Trận chiến diễn ra và kết thúc thật mau lẹ, nhờ thế mà quân đôi bên chẳng bị thiệt hại nhiều. Đinh Liễn sai dọn dẹp phủ đường rồi đưa Linh Diên phu nhân trở lại nơi ở cũ của bà. Liễn đối xử với bà thật nghiêm chỉnh, rồi sai tế tác gấp dưa tin đi trình Động chúa và Quân sư.
Tế tác vừa ra đi, thì quân vào trình:
- Phu nhân Linh Diên cầu kiến!
Đinh Liễn mời hai tướng Vương Bảo Quyền và Phạm Hạp cùng tới nghe xem Linh Diên phu nhân muốn điều gì?
Vào sảnh, phu nhân bảo:
- Lúc này, tôi là thân bại tướng, sống chết không có gì quan trọng. Chỉ xin cho được biết tướng công tôi bây giờ thế nào?
Thật ra ở đây không ông nào biết Sứ quân Nguyễn Siêu ở đâu. Ngoài việc chiếm giữ phủ đường Phù Liệt ra thì không ai hiểu rõ mọi việc đã xảy ra như thế nào. Bây giờ nghe phu nhân Linh Diên hỏi thì các tướng im lặng, rồi Phạm Hạp nói:
- Chúng tôi không biết việc bên kia sông, chỉ nghe nói Sứ quân đã sang Bình Kiều. Tôi nghĩ phu nhân có thể giúp được cho Sứ quân đấy!
Linh Diên hỏi vội:
- Tôi giúp bằng cách nào?
- Phu nhân có thể chỉ rõ cho Sứ quân biết sự thể, khuyên Sứ quân nên theo gương ông Phạm Phòng Át là hơn cả!
Phu nhân không nói gì, vừa lúc ấy có tế tác xin vào trình lệnh tin của Động chúa. Đinh Liễn cho tế tác vào ngay. Tế tác trình lên Đinh Liễn phong thư lớn nói là của Quân sư gửi, rồi nói:
- Trình tướng quân, Quân sư dặn là các ông ở đây có thể cho quân được nghỉ ngơi. Không cần phải xuất chiến nơi nào nữa.
Đinh Liễn mở thư, ông chăm chú đọc hồi lâu, rồi đưa cho hai tướng Vương Bảo Quyền và Phạm Hạp xem. Đợi cho hai tướng đọc xong. Đinh Liễn nói với Linh Diên phu nhân:
- Thưa phu nhân, chúng tôi ở đây, phủ đường của Tây Phù Liệt nhưng chẳng được biết những việc ngoài phủ đường này. Quân sư chúng tôi ở xa lại biết hết! Việc phu nhân vừa rồi hỏi chúng tôi là: “không biết lúc này Sứ quân ở đâu?” Bây giờ tôi có thể trả lời phu nhân được rồi!
Phu nhân Linh Diên khẽ giật mình, bà hỏi:
- Tướng công tôi thế nào? Hiện giờ ở đâu?
Đinh Liễn không đáp, đưa mắt nhìn Phạm Hạp khẽ khẽ gật đầu. Phạm Hạp biểu ý, chậm rãi nói:
- Thưa phu nhân. Lẽ ra chúng tôi không thể nói để phu nhận biết, nhưng đã có lời dặn của Động chúa chúng tôi, vậy tôi xin đọc thư lệnh để phu nhân nghe...
“... Tướng quân Phạm Cự Lượng gây náo động phía Tây Bắc làm cho Sứ quân Cảnh Thạc phải hốt hoảng xuất binh xong, thì lập tức lui xuống Nam rồi đem hết quân quay sang phía Đông. Mau mau vượt Xích Đằng gấp rút đuổi theo Sứ quân Nguyễn Siêu. Nguyễn Siêu đã lén vào Bình Kiều...”
Cự Lượng được lệnh khẩn, tức thì thúc quân tạt sang phía Đông gấp đường đến dòng Xích Đằng. Bên bờ Xích Đằng, Cự Lượng còn đang phân vân không biết làm cách nào để sang sông, thì đã có tế tác đến trình: “Thủy binh của tướng Nghi Bá Tường xong việc phía Bắc, tiễn tướng Lưu Cơ trở lại Cổ Loa. Vâng lệnh Quân sư cho thuyền xuống đón để đưa tướng quân sang sông. Đợi đã lâu rồi!” Cự Lượng kinh hãi, nghĩ rằng Quân sư cho lệnh sang sông ông liền đi gấp. Tưởng là được mau lẹ hóa ra vẫn chậm. Quân sư còn lệnh cho thuyền đợi để ông đem quân sang sông! Phạm Cự Lượng nghe trình thì lẩm bẩm: “Thần nhân! Lê Thảo quả thật là thần nhân!”.
Cự Lượng theo tế tác dẫn đường đến chỗ thuyền chiến của Nghi Bá Tường đợi. Cả đạo quân sang sông, vừa lên bờ đã lại có tế tác đến trình: “Quân sư dặn phải gấp đuổi theo Nguyễn Siêu, phải hết sức im lặng không được làm náo động khiến Siêu Loại hay biết. Tránh việc chém giết nhiều, cố bắt sống Nguyễn Siêu...” Cự Lượng được lệnh cho quân lên đường ngay, nhưng không biết Sứ quân Nguyễn Siêu đã chạy về đâu!
Phạm Cự Lượng phải dừng quân cho tế tác dò tìm xem Nguyễn Siêu chạy đi đường nào. Cự Lượng nghĩ: Nguyễn Siêu không thể nào dám chạy lên phía Bắc để vào Tế Giang được. Ở đấy đang có binh Hoa Lư, cũng lại không thể xuống Nam để lạc lõng trong đất mới của Hoa Lư, vả chẳng còn có đạo binh Hoa Lư đang tiến sang phía Đông. Như thế thì Nguyễn Siêu chỉ còn con đường chạy ra Đông Bắc, hoặc lên hẳn phía Bắc để lẩn vào rặng Lạn Kha. Chứ không còn đường nào nữa! Nghĩ rồi không đợi tế tác về trình. Cự Lượng cho quân cứ theo hướng Đông Bắc mà đi.
Quân đi chưa được bao dặm đường, đã có tế tác đến trình: “Tướng Nguyễn Bặc đang kéo trong binh lặng lẽ tiến tới Siêu Loại, tướng quân đừng làm náo động”! Cự Lượng cả kinh, thì ra Lượng kéo quân đi tưởng rằng vào nơi chẳng ai biết hóa ra vẫn bị theo dõi mà chẳng hay!
Cự Lượng phân vân chưa quyết nên làm thế nào tế tác đã về tình: “Sứ quân Nguyễn Siêu chạy lên hướng Bắc, nhắm hướng núi Lạn Kha. Dọc đường tinh thần tướng sĩ tan nát, các tướng đã bỏ đi gần hết, quân chỉ còn vài người...” Cự Lượng được tin cả mừng, liền thúc quân gấp đuổi theo Nguyễn Siêu. Lượng ra nghiêm lệnh: không được làm náo loạn, từ đây cho đến khi đuổi kịp Siêu, ai mở mồm nói một tiếng là phạm vào quân kỷ. Sẽ phải tội chém đầu tức thì!
Nhờ thế, Phạm Cự Lượng đem quân đi cực kỳ lặng lẽ, tránh tất cả những nơi tế tác nói là phía trước có dân cư làng mạc. Cũng vì vậy mà đường đi nhiều lúc phải đi vòng vèo thật xa. Cự Lượng trong lòng nóng như có lửa đốt. Chỉ sợ Nguyễn Siêu trốn thoát tất sinh họa mai sau. Dần dần Phạm Cự Lượng đã thấy dấu vết của Sứ quân Nguyễn Siêu trên đường chạy trốn lên hướng Bắc. Lượng mừng lắm.
Lúc Phạm Cự Lượng thúc quân ráo riết theo dấu Nguyễn Siêu, đến sát giới địa An Bình. Lượng định cho quân vượt đường vào lãnh địa này để hướng tới bạn Kha, thì có tế tác gấp đến trình: “… Tướng Nguyễn Bặc đang dẫn binh theo đường gian khổ An Bình để vào phía Tây Siêu Loại. Vậy tướng quân không nên tiến thêm nữa...”. Được tin, Phạm Cự Lượng như người mê ngủ chẳng còn hiểu được tình thế ra thế nào?! Đi đường nào, ông cũng bị tế tác theo dõi, quân hành thế nào cũng bị ngăn cản bảo là không được đi thêm. Tướng quân hoang mang quá chừng. Đành tạm dừng quân để đón xem tế tác báo rõ mọi việc. Cự Lượng chỉ sợ chậm trễ ắt Nguyễn Siêu chạy thoát mất. Lệnh cho phép ông được bắt Nguyễn Siêu, không khéo thì không hoàn thành được!
Phạm Cự Lượng trú quân ở lại đến chiều tối, thì tế tác phía Đông của Nguyễn Bặc đến trình: “Tướng Nguyễn Bặc đã qua được đường An Bình, sắp vào trận, xin tướng quân quay binh xuống hướng Đông Nam trợ chiến cho Động chúa thì hơn!”. Lần này thì Phạm Cự Lượng mới thật là hoang mang, hoàn toàn không biết xoay sở thế nào nữa. Nghĩ mãi không ra liền hỏi tế tác:
- Lúc này Quân sư đang ở đâu?
Tế tác phía Đông thưa:
- Thưa tướng quân, tin của tướng quân Nguyễn Bặc vẫn trình về Tế Giang để Quân sư biết việc?
Phạm Cự Lượng càng thêm hoang mang. Sao Quân sư lại đang ở Tế Giang là thế nào? Cự Lượng hỏi nữa:
- Còn Động chúa ở đâu?
- Bẩm, chúng tôi không được biết?
- Nay ta muốn trình về Quân sư thì làm thế nào cho được nhanh nhất?
- Bẩm, tướng quân có thể sử dụng tế tác phía Bắc!
Tế tác phía Bắc ở đâu, Phạm Cự Lượng không biết. Lượng gấp đường đuổi theo Nguyễn Siêu thành ra chỉ lệnh cho tế tác dò la dấu vết của Nguyễn Siêu mà không nhớ đến việc phải có tế tác đường xa liên lạc với các nơi. Bây giờ nghe tế tác nói như thế thì như người đi trong đêm chẳng có đuốc lửa soi đường, trong lòng lo lắng lắm!
Phạm Cự Lượng lo lắng không lâu, đã lại có tế tác gấp đường đến trình:
- Trình tướng quân. Quân sư lệnh cho tướng quân không đuổi theo Sứ quân Nguyễn Siêu nữa. Nếu gặp tướng Nguyễn Bặc thì hợp quân giúp sức cho ông ấy. Nếu không gặp thì đưa binh xuống phía Nam hợp binh với đạo binh của Động chúa.
Cự Lượng được tin lệnh mừng quá, hỏi tế tác:
- Lúc này Quân sư đang ở đâu?
- Bẩm, Quân sư đang ở Tế Giang.
- Hoa Lư ta cùng một lúc đánh cả Tế Giang lẫn Siêu Loại chăng?
- Thưa, đúng thế!
- Quân sư có nói gì về việc Nguyễn Siêu không?
- Thưa, Quân sư không nói gì, chỉ dặn là không cần theo đuổi Siêu nữa.
Phạm Cự Lượng hài lòng. Bảo tế tác về trình với Quân sư là ông sẽ hội binh với tướng Nguyễn Bặc.
Thế là Phạm Cự Lượng sang sông rong ruổi ngoằn ngoèo khắp ngả theo dấu vết Sứ quân Nguyễn Siêu. Công lao vất vả cũng không đạt được thành quả. Lượng theo chân tế tác dẫn đường kíp đến hội quân với Nguyễn Bặc. Trong lòng vẫn thắc mắc không biết Sứ quân Nguyễn Siêu phiêu bạt đến tận rặng Lạn Kha sau ra thế nào?
Phạm Cự Lượng không biết, nhưng tế tác phía Đông của Hoa Lư được lệnh của Quân sư lại biết!
Khi được tin Nguyễn Siêu đã sang sông. Quân sư đã lệnh cho tướng Mạc Sa Cảnh phải cho tế tác thật kín đáo theo riết Sứ quân. Thành ra Sứ quân trên đường bại tẩu tình hình thế nào Quân sư đều biết rõ cả. Đến khi Siêu hướng tới phía răng Lạn Kha thì Quân sư thưa với Động chúa:
- Như thế, là Nguyễn Siêu muốn lẩn vào rặng núi hùng vĩ ấy để nương thân. Thế đã cùng, lực đã kiệt, Nguyễn Siêu không còn là mối lo họa hại nào nữa. Ta có thể để cho ông ta được an thân!
Tuy thế, để cho chắc chắn rõ ràng mọi việc, tế tác vẫn phải theo dõi Nguyễn Siêu.
Nhờ vậy, tế tác được biết: Sứ quân Nguyễn Siêu vào rặng núi Lạn Kha thật, rồi nương náu ở đấy chẳng được lâu thì thuộc hạ bỏ đi, chẳng còn một ai. Nguyễn Siêu chán nản, một mình một ngựa đi sang phía Đông, lang thang chẳng biết về đâu được nữa. Khi đến chân núi Bát Vạn thì bị quân tuần phía Nam núi Bát Vạn của Sứ quân Thủ Tiệp bắt gặp. Sứ quân phải vất vả lắm mới thoát hiểm nhưng cũng đã làm náo động Tiên Du. Khiến Sứ quân Nguyễn Thủ Tiệp phải lệnh cho tướng biên trấn kinh lý việc này. Nguyễn Siêu thấy không xong, chẳng thể nào chạy đến nương nhờ Thủ Tiệp được, liền rời Bát Vạn đi tiếp nữa sang phía Đông. Siêu định bụng vượt dòng Lục Đầu tìm đất dựng lại cơ đồ.
Khi Nguyễn Siêu đến cách giới địa An Bình chừng ba dặm đường. Nhìn quang cảnh rừng rậm hoang vu kín đáo thì dừng ngựa, tìm nơi ẩn thận. Siêu đi loanh quanh gặp một dòng sông không lớn không biết là sông gì, khởi nguyên từ đâu rồi chảy đi đâu. Siêu thấy nơi này yên tĩnh thì dừng ngựa ở lại. Siêu dừng ở đây chẳng được mấy ngày, thì cũng là lúc binh Hoa Lư của tướng Nguyễn Bặc đã vượt được con đường gian khổ tới được phía Tây phủ đường Siêu Loại.
Binh Hoa Lư vượt núi băng rừng đến được đây chung quanh vẫn giữ được im lặng. Siêu Loại không hay biết chút nào, nhưng Sứ quân Nguyễn Siêu lại biết. Ngài kinh hoàng lại tưởng là binh tướng Hoa Lư đã tìm ra được nơi ngài ẩn nấp. Thế là Nguyễn Siêu vội vã lên ngựa, vượt rừng chạy tiếp. Siêu cứ theo dòng sông mà đi cho đến lúc nghe trong gió từ hướng Đông thổi tới có mùi sông nước, thì Siêu dùng ngựa. Cả Siêu lẫn con ngựa lúc này mệt mỏi quá chừng, thất thểu cất bước nhiều lúc chẳng muốn tiếp tục con đường vô định nữa. Tình cảnh Sứ quân Nguyễn Siêu lúc ấy mới thật bi thảm. Sức đã kiệt lại thêm lạc lõng nơi rừng chẳng thấy có làng mạc cư dân ở đâu cả. Sứ quân bỏ ngựa nằm dài trên cỏ hoang bên bờ sông, sải tay ngửa mặt nhìn trời cao đầu xuân thăm thẳm. Khách anh hùng chợt thấy chán nản vô cùng! Sông này chính là sông Bái!
Sáng hôm sau, Nguyễn Siêu lại lên ngựa, nhiều ngày gian nan lẩn trốn thiếu thốn đủ đường. Đến lúc này thì sức khỏe của Sứ quân gần kiệt hết, con ngựa cũng không hơn gì chủ. Mấy lần Sứ quân tay chạm vào thanh gươm thì nghĩ đến việc nhờ thanh gươm quý để chấm dứt cuộc đời, gắng gượng mãi lại thôi. Lúc này đến khúc sông chia nhánh một đường chảy về xuôi, Nguyễn Siêu cho là nhánh sông ấy chảy về Siêu Loại không nên theo đường ấy. Thế là Sứ quân cho ngựa chậm chậm vượt chỗ ngã ba để sang bên kia bờ.
Ngã ba sông nhỏ này không rộng lắm, nước chảy không mạnh. Sứ quân chạm vào nước thì rùng mình, nước sông trong rừng đầu xuân lạnh ngắt, khó chịu. Con ngựa suốt mấy ngày rồi, vượt rừng vượt suối chẳng được nghỉ, sức mòn chỉ chực ngã xuống. Nay lội xuống nước lạnh thì mới đầu thấy tỉnh táo, nhưng chỉ một vài sải bơi là toàn thân bắp thịt lạnh cứng, ngực nặng đến nghẹt thở. Chớp mắt con ngựa cố vươn cao cổ thở rồi cũng phải lặng lẽ chìm ngay kéo Sứ quân chìm theo. Sứ quân chẳng vùng vẫy, ngài hoàn toàn kiệt sức. Nước lạnh cũng làm cho toàn thân ngài bắp thịt co rút. Sứ quân để mặc cho thân thể trầm xuống dòng nước lạnh, ngài chậm chậm đi vào giấc ngủ bình yên, dễ chịu.
Tế tác Hoa Lư theo dõi mới đầu tưởng là Sứ quân chỉ bị dòng nước dìm một chút rồi lại trồi lên ngay. Nào ngờ đợi một lát chẳng thấy dấu hiệu gì thì kinh hãi vội tìm cách cứu Sứ quân nhưng dòng nước chảy mạnh đã đưa xác Sứ quân đi mất dạng. Tế tác tìm hồi lâu không thấy thì buồn rầu theo dòng sông chờ xem xác Sứ quân trôi giạt về đâu...
(...Ba ngày sau, dòng nước đưa xác Sứ quân đến huyện Đông An. Dân ở đây vớt được xác ấy, thấy thần sắc vẫn y nguyên như người đang ngủ, thanh gươm vẫn treo ở thắt lưng, thì cho là thần. Liền đem táng ở phù sa trong xã, rồi lập đền thờ đến nay vẫn còn dấu tích. Và đây là những việc về sau, tế tác ngày ấy không được biết).
Phạm Hạp đọc đến đây thì ngừng lại. Linh Diệu phu nhân im lặng, khuôn mặt nước da trắng như ngà không còn rạng rỡ nữa. Hai hàng nước mắt chảy dài, phu nhân như tê liệt hẳn đi. Bà ngồi im chẳng thất tiếng nào. Ba tướng Hoa Lư cũng lúng túng băn khoăn không biết phải làm gì bây giờ, cũng lặng lẽ đợi chờ. Không ông nào dám lên tiếng.
Hồi lâu, Linh Diên phu nhân bỗng nức nở thốt lên hai tiếng:
- Tướng công!
Bà lại im lặng mặc cho nước mắt tuôn tầm tã. Ba tướng Hoa Lư nhìn nhau bối rối, rồi Đinh Liễn khẽ đứng lên bước ra ngoài. Hai tướng Vương Bảo Quyền và Phạm Hạp cũng lẳng lặng theo ra.
Ra đến ngoài, Đinh Liễn bảo:
- Chúng ta thân làm tướng, vào ra trận mạc tự thân nhiều phen tưởng đã hết cuộc đời, mắt nhìn thấy hàng trăm hàng nghìn cái chết. Thế mà lại chẳng thấy khó khăn như nhìn cảnh phu nhân Linh Diên lặng lẽ ngồi khóc! Thà phu nhân cứ khóc còn đỡ, đến khi bà kêu lên thì tôi chỉ còn có cách tránh đi là hơn! Hai ông bảo ta làm thế nào bây giờ?
Ba tướng im lặng, ông nào cũng nặng trĩu tâm tư, rồi Phạm Hạp bảo:
- Cứ theo như phép chiến trận, thì bại tướng không còn cơ hội để được tự quyết định việc gì cả! Nay, với phu nhân Linh Diên ta không thể đối xử được như thế. Phải chi lúc này có Động chúa hay Quân sư thì ta không phải lo lắng gì cả. Tôi nghĩ ta nên để bà ấy tự quyết thì hơn!
Vương Bảo Quyền nói:
- Thế lỡ bà ấy đòi kết thúc cuộc đời mình. Ta lại có thể khoanh tay ngồi nhìn được hay sao?
Thật là khó xử! Chưa bao giờ tướng thắng trận lại lúng túng khó khăn với việc quyết định số phận của bại tướng đến như thế này! Đinh Liễn bảo:
- Thôi thì trước hết ta hãy cho gọi hai tướng kia tới, nói cho biết cả đã, rồi xem họ nghĩ thế nào. Sau đấy ra sẽ quyết định!
Thế là Liễn cho lệnh đưa hai bại tướng Tây Phù Liệt tới. Từ lúc chiến trận kết thúc, hai tướng được quận Hoa Lư đưa về doanh đối xử thật tử tế. Chẳng có chút gì tỏ ra là ngược đãi cả. Khi theo lệnh vào doanh sảnh, hai tướng thấy phu nhân một mình lặng lẽ ngồi khóc chẳng thấy tướng nào của Hoa Lư thì lấy làm lạ lắm. Hai tướng được phu nhân Linh Diên cho hay việc Sứ quân thì cũng không khỏi bùi ngùi thương chủ.
Các tướng Hoa Lư vào sảnh, Đinh Liễn bảo:
- Nay mọi việc đã xong, Hoa Lư chúng tôi vì đại nghĩa mà phải bước vào thiên hạ. Trong cuộc tranh hùng tất có thắng có bại, nhưng lúc nào Hoa Lư chúng tôi cũng lấy nhân nghĩa làm đầu. Cho nên để cho các vị được tự định lấy công việc của mình. Hoa Lư chúng tôi lúc nào cũng chỉ mong được các nơi cùng hợp sức trong đại cuộc giữ nước cứu dân. Lúc này không có Động chúa ở đây, tôi xin thay ngài ân cần mời các vị tạm dẹp việc cũ để ở lại với Hoa Lư. Tất cả cùng chung lo việc lớn!
Phu nhân Linh Diên cũng như hai tướng Phạm Thành Tài và Hứa Thiếu Thụ không thể nào ngờ được lại có việc như thế này. Bà ngước cặp mắt còn dẫm lệ nhìn Đinh Liễn, rồi thong thả đáp:
- Việc đã xong, lẽ ra chiến luật đòi chúng tôi phải chết. Nay tướng quân không làm thế, lại nói ra mưu định của Hoa Lư. Lúc này trong nỗi bất hạnh của riêng mình tôi đã thấy được việc mừng lớn của dân ta mai sau. Hoa Lư từ trước đến giờ thắng là phải!
Rồi phu nhân đứng dậy, sửa lại tà áo chiến lụa xanh ngọc bích. Bà với tay nhấc nhanh Khuất Nguyệt kiếm xinh xinh hai tay kính cẩn đưa tới Đinh Liễn. Phu nhân báo:
- Tôi xin hàng phục đại nghĩa Hoa Lư. Xin tướng quân nhận sự hàng phục của tôi!
Đinh Liễn cũng trang trọng đỡ lấy thanh kiếm, ông nói:
- Tôi xin thay mặt Động chúa vui mừng được đón tiếp phu nhân!
Phu nhân quay sang hai tướng bảo:
- Tôi cầm quân thất bại, làm hại lây đến cả các ông. Nay chủ của các ông không còn nữa, tùy Hoa Lư quyết định mọi việc. Tôi thay lời Sứ quân nhận hết mọi lỗi đối với các ông!
Tướng Hứa Thiếu Thụ vội quỳ xuống, ông thưa:
- Thưa phu nhân, thuộc hạ chúng tôi bất tài không hoàn thành được mong muốn của chủ, lại không dám chết để đền ơn chủ. Sao còn dám nói là chủ có lỗi gì, xin phu nhân nhận biết lòng trung kính của chúng tôi với phu nhân, là chúng tôi được thanh thản trong lòng rồi!
Tướng Phạm Thành Tài vừa chực nối tiếp lời Hứa Thiếu Thụ, thì Đinh Liễn đã nói luôn:
- Về phần hai ông, Hoa Lư chúng tôi cũng mong được các ông ở lại. Ở hay đi là tùy các ông quyết định, Hoa Lư chúng tôi không xem các ông là kẻ nghịch thù, chỉ xem trọng đại nghĩa dân tộc mà thôi. Vậy, tôi mời hai ông đến để lạy chào phu nhân, rồi ngay lúc này đây các ông được quyết định việc làm của mình!
Đến lượt hai tướng Phù Liệt ngỡ ngàng. Hai ông tới sảnh doanh thầm quyết giữ lòng trung với chủ, sẵn sàng chịu nhận cái chết để vẹn toàn mọi bề của một bại tướng. Bây giờ Đinh Liễn nói như thế tự nhiên làm cho hai ông thấy khó xử. Đinh Liễn hiểu ngay, ông tiếp:
- Hai ông không phải băn khoăn gì cả. Hoa Lư không có nợ gì để các ông phải đòi lại, các ông cũng không nợ nần gì Hoa Lư cho nên các ông ở thì Hoa Lư đón, các ông đi thì Hoa Lư mở rộng cửa tiễn đưa. Các ông nghĩ cho kĩ!
Hai tướng Tây Phù Liệt liền quỳ xuống trước phu nhân, Hứa Thiếu Thụ nói:
- Bẩm phu nhân, thuộc hạ ở đâu cũng vẫn là tôi tớ của Chúa công. Chúa công không có ở đây chúng thuộc hạ xin kính cẩn đợi lệnh dạy bảo của phu nhân!
Phu nhân đỡ hai tướng đứng lên, giọng thật êm mà uy quyền, bà bảo:
- Quyết định số phận hai ông bày giờ là Hoa Lư. Hoa Lư đã để các ông được tự do muốn ở hay đi cũng được. Vậy hai ông cứ hỏi lòng mình cho rõ nghĩa. Trước kia, theo Sứ quân các ông chỉ biết có một chủ, nay về với Hoa Lư các ông được theo cả dân tộc. Tôi tiếc là Sứ quân ngày trước chẳng hiểu việc lớn, thành ra cơ nghiệp tan mất. Các ông trung thành với chủ thành ra không thấy được đại nghĩa. Bây giờ thì tôi nghĩ các ông đã hiểu ra cả rồi!
Đến lượt tướng Phạm Thành Tài thưa:
- Vâng lệnh phu nhân dạy bảo, được Hoa Lư mở mắt cho. Thuộc hạ không dám trách chủ chẳng thấy việc lớn, mà chỉ tiếc là nắng sáng ở mỗi nơi đứng thấy một khác, đến khi ra giữa trời mới biết được hết. Xin phu nhân nhận lạy này của chúng thuộc hạ để được vâng lệnh phu nhân ở lại Hoa Lư!
Rồi hai tướng kính cẩn quỳ gối, sửa sang lại tà áo, chậm chậm rạp mình trán chạm đất lạy phu nhân Linh Diên một lạy. Phu nhân không cản, bà đợi cho hai tướng lạy xong mới bảo:
- Như thế, các ông không còn có gì phải thắc mắc nữa, từ đây hãy hết lòng với đại nghĩa Hoa Lư!
Quay sang Đinh Liễn, phu nhân Linh Diên nói luôn:
- Tiếc rằng Động chúa chẳng có ở đây để tôi được lạy chào. Xin tướng quân mai này chuyển lời chào kính của tôi đến ngài. Nhớ nói thêm là Linh Diên sẽ mỗi ngày cầu khấn Trời Đất Tổ Tiên phù trì cho Động chúa mau thành đại nghiệp?...
Phu nhân nói đến đây nước mắt lại tuôn trào, nghẹn ngào phải ngừng lại. Cả sảnh doanh im phăng phắc.
Phu nhân tiếp:
- Thưa tướng quân, lẽ ra tôi nên theo chồng mới phải, nay lại muốn sống để thấy được cái lý khiến chồng mình phải chết. Có thế lòng mới thanh thản được! Hoa Lư khoan dung đãi chúng tôi như khách, chúng tôi cảm ơn. Hai tướng của tôi đã quyết định xong. Vậy tôi mong tướng quân vẫn giữ lời nói trước để cho tôi được tự quyết định!...
Đinh Liễn cũng như hết thảy mọi người hồi hộp, mọi người hiểu là phu nhân không xin được chết. Bà mong muốn điều gì đây?
Đinh Liễn nghiêm trang đáp:
- Thưa phu nhân, tôi không lấy quyền được quyết định của mình để buộc phu nhân phải làm theo ý mình, tôi vẫn giữ lời nói trước. Tuy thế, chẳng phải chỉ mình tôi mà tôi tin chắc là hết thảy mọi người ở đây lúc này, hay hết thảy mọi người ở khắp nơi khác, ai cũng cầu mong được thấy phu nhân thanh thản, vui sống!
Phu nhân mỉm cười, bà đưa mắt nhìn khắp mọi người, rồi nói:
- Thưa tướng quân, tôi đã nói là nay tôi lại muốn sống để đợi ngày giải rõ dược lý do chồng tôi phải chết. Vậy tôi cảm ơn mọi người nghĩ tốt cho tôi!
Phu nhân ngừng nói, bà ngồi ngay ngắn lại, cử chỉ của bà khiến mọi người vừa mới nhẹ nỗi lo trong lòng lại bỗng thấy hồi hộp. Đây hẳn là lúc bà sắp nói ra ý định.
Phu nhân nói:
- Ngoài lý do tôi vừa nói, tôi không còn lý do nào để sống thêm nữa, tôi chậm bước theo chồng là vì thế! Từ đây cho tới ngày đại nghĩa Hoa Lư cánh thành, tôi xin được ẩn cư nơi am vắng để suy ngẫm và đợi chờ!
Thì ra thế, phu nhân tuy đã nhìn thấy được việc làm của Hoa Lư. Hơn dời ở chỗ đau đớn trong việc mất chồng, tan sự nghiệp, nhưng vẫn hiểu được lẽ phải. Bỏ riêng tư để ca ngợi đại nghiệp chung! Phu nhân không thể chết trong lúc này như thường tình được. Bà muốn được yên ổn ở một nơi để tâm hồn lắng xuống, đón đợi ngày lẽ phải được chứng nghiệm rồi sau đó lại là việc khác.
Đinh Liễn tươi tỉnh nét mặt, ông đáp:
- Thưa phu nhân, lý do nào biện bạch lúc này cũng không thể bằng sự thật của kết luận ở mai sau, Hoa Lư chúng tôi xin được nghe lời phu nhân, tùy phu nhân chọn nơi tĩnh dưỡng!
Phu nhân đứng lên, bà đường hoàng mà rất uy thế, nói:
- Chẳng phải chỉ có người xưa mới hiểu lễ nghĩa, người nay dù trong hoàn cảnh nào cũng hiểu được ngôi thứ của mỗi người! Trước tôi là nội gia của Sứ quân Tây Phù Liệt, tất phải lấy lễ của người trưởng giả lúc giao kiến mà đối xử với người. Vậy một lay này Linh Diên tôi xin lạy chào Động chúa Hoa Lư!
Phu nhân trang trọng vái Đinh Liễn một vái. Liễn nghiêm trang tránh một bước sang bên rồi trong giọng nghiêm nghị pha lẫn vui vẻ nói:
- Thay mặt Động chúa Hoa Lư, thống quản binh tướng Hoa Lư ở nơi này là Đinh Liễn xin nhận chào của phu nhân rồi sẽ chuyển lại Động chúa sau!
Phu nhân Linh Diên lại tiếp:
- Bây giờ Linh Diên phu nhân, nội gia của Sứ quân Tây Phù Liệt, là bại tướng trước Hoa Lư lúc nãy đã nhận cả, lúc này chỉ xin nhắc lại mà thôi...
Đinh Liễn cũng đáp:
- Tôi đã nhận!
Phu nhận bây giờ thật tự nhiên, cử chỉ bên trong dường như chứa đựng vẻ “bề trên” hay ít ra cũng là ngang hàng với người đối diện, bà bảo:
- Khách tới bây giờ hầu chuyện ngài như vậy là đã đủ, xin được các từ!
Đinh Liễn đứng lên, tất cả các tướng khác cũng đứng lên theo. Liễn nói:
- Thưa phu nhân, lẽ ra Hoa Lư tôi phải đón tiếp phu nhân thật trang trọng. Nay việc quân doanh bề bộn cho nên chẳng đủ lễ, phu nhân chắc cũng chẳng lấy thế làm không vui. Lúc nào phu nhân đã chọn xong nơi an dưỡng, xin cho tôi hay để thu xếp mọi việc!
Đinh Liễn tiễn phu nhân Linh Diên ra đến cửa sảnh doanh thì dừng lại nói:
- Thưa phu nhân, tôi còn nhiều việc quá tiếc không thể tiễn phu nhân thêm được nữa. Xin phu nhân thứ lỗi!
Rồi Đinh Liễn quay sang Phạm Hạp bảo:
- Ông thay Hoa Lư ta chu tất mọi việc theo sai bảo của phu nhân nhé!
Phu nhân Linh Diên chỉ đáp lại lời Đinh Liễn thật ngắn:
- Đa tạ!
Rồi phu nhân quay gót đi ngay. Đinh Liễn cho người đưa hai tướng Phạm Thành Tài và Hứa Thiếu Thụ vào trong doanh nghỉ ngơi đợi lệnh sau.
Phu nhân Linh Diên ở lại trong quân doanh của Hoa Lư đóng tại phủ đường Tây Phù Liệt ba ngày. Bà lặng lẽ chẳng chịu nhận hai người hầu gái, một mình tự làm lấy mọi việc. Sinh hoạt kham khổ như một nữ tu khổ hạnh, rồi báo cho tướng Phạm Hạp hay là bà chọn vùng núi Tam Đảo ở phía Bắc huyện Tam Dương làm nơi ẩn cư tĩnh tâm.
Phạm Hạp báo cho Đinh Liễn biết, rồi cho người lên Tam Đảo sửa soạn trước. Sau theo ý phu nhân Liễn kín đáo cho người hộ tống đưa phu nhân đi chẳng ai biết. Từ đấy mây trời vương ba đỉnh núi, nước chảy mãi không ngừng ở khe Suối Vàng. Tung tích Linh Diên phu nhân của Sứ quân Nguyễn Siêu ở Tây Phù Liệt mờ dần theo thời gian. Thế là lời nói của thuật sĩ lúc Linh Diên mới sinh ra đời “tướng Hằng Nga buồn thảm lạnh lẽo một mình trên Cung Quảng.” Đã ứng nghiệm!
Người đời sau vào rặng Tam Đảo có kể lại rằng: “Tam Đảo là rặng núi ba ngọn cao chót vót, ngọn giữa là Thạch Bàn, ngọn phía tả là Thiên Thị, ngọn phía hữu là Phù Nghĩa, nên gọi là Tam Đảo. Mạch núi từ núi các xã Kí Phú, Huân Chu và Cát Nê, từ cao kéo đến đây, nổi lên ba ngọn cao vút đến tầng mây. Phía sau vách đá dựng đứng, đỉnh núi thì đất đá lẫn lộn, cây cối rậm rạp xanh tươi, nhiều cây hồi hương và cây quế. Chân núi về đằng trước phía tả có khe Giải Oan. Tức là thư?