Chương 8: QUÁ KHỨ (3) Hồi tưởng của Kaga Kyoichiro

Tôi nghĩ mình đã gặp được tương đối những nhân vật có thể biết ít nhiều về quá khứ của Nonoguchi Osamu và Hidaka Kunihiko, đặc biệt là chuyện thời cấp hai. Đương nhiên cũng còn những người khác nữa, nhưng có lẽ tạm thời đã đủ dữ liệu cần thiết. Những dữ liệu đó vẫn còn rời rạc như mấy mảnh ghép, nhưng đã có thể hình dung bóng dáng dù mơ hồ. Và tôi tin chắc đó là bóng dáng sự thật của vụ án lần này.

Có thể nói, vụ bắt nạt thời cấp hai tượng trưng cho mối quan hệ giữa hai người họ. Nghĩ như vậy thì lần đầu tiên tôi mới thấy hợp lý. Không thể nói gì về vụ án giết người lần này mà không nhắc đến quá khứ đáng sợ của họ.

Về việc bắt nạt, tôi có chút kinh nghiệm. Nói vậy nhưng không phải tôi từng bị bắt nạt hay đi bắt nạt ai (chí ít tôi không có ý định đó). Kinh nghiệm ở đây là từ vị trí của người làm giáo dục. Chuyện đã mười năm trước. Khi tôi làm chủ nhiệm lớp Chín.

Tôi nhận thấy lớp mình có tình trạng bắt nạt vào khoảng cuối học kì một. Nhờ kì thi cuối kì.

Một giáo viên cho tôi biết hình như lớp tôi có trường hợp quay cóp. Đó là giáo viên dạy tiếng Anh. Theo thầy ấy, có năm học sinh trả lời giống hệt nhau cho cùng một câu hỏi, câu trả lời đúng thì không nói, đằng này sai giống hệt nhau.

“Chưa kể, năm học sinh đó đều ngồi ở phía dưới. Tôi nghĩ nhất định là quay cóp. Tôi nhắc nhở cũng được, nhưng nghĩ nên báo thầy một tiếng.”

Thầy dạy tiếng Anh này thuộc kiểu người luôn bình tĩnh cân nhắc mọi vấn đề. Lúc đó, thầy ấy cũng không tỏ vẻ giận dữ trước việc bị học sinh qua mặt.

Tôi suy nghĩ một lúc rồi hỏi thầy có thể giao cho tôi không. Vì tôi nghĩ nếu đúng là quay cóp thì sẽ không chỉ có tiếng Anh.

“Tôi không sao. Tuy nhiên thầy nên giải quyết sớm. Bỏ qua một lần là chúng nó sẽ làm tới.”

Lời cảnh cáo của thầy dạy tiếng Anh rất chí lý.

Tôi nhanh chóng nhờ các giáo viên môn khác kiểm tra bài làm của năm học sinh đó xem có gì đáng ngờ không. Đương nhiên, tôi cũng kiểm tra bài môn Xã hội (Địa lý) mình phụ trách.

Kết quả là môn Quốc ngữ, Khoa học, Xã hội đều không có dấu hiệu gì rõ ràng. Không phải là không có điểm giống nhau, nhưng khó lòng vì vậy mà nhận định có quay cóp. Về điểm này, giáo viên môn Khoa học nói.

“Chúng nó cũng không ngốc đến mức làm trắng trợn đâu. Trẻ con có công phu của trẻ con.”

Nhưng xem ra công phu đó lại trở nên vô ích trong môn Toán. Giáo viên dạy Toán khẳng định có quay cóp.

“Không có học sinh nào không hiểu toán lớp Bảy, lớp Tám mà lên lớp Chín đột nhiên lại hiểu được cả. Cho nên trước kì thi, đại khái tôi đã nắm được học sinh nào giải được câu này, học sinh nào đầu hàng. Ví dụ cậu Yamaoka này, bài chứng minh cuối cùng nhất định không thể làm được. Phần này trong câu trả lời, cậu ta viết ‘ADEF’ đúng không? Thật ra là ‘ㅿ DEF’ mới đúng. Vì không có kiến thức hình học nên cậu này hiểu nhầm kí hiệu tam giác ㅿ trong đáp án của người khác là chữ A.”

Một ý kiến rất thuyết phục, đúng kiểu một nhà toán học.

Xem ra tình hình không lạc quan. Tôi suy nghĩ cách đối phó. Về việc quay cóp, phương châm của nhà trường là nếu không bắt quả tang thì không xử phạt, trừ trường hợp có chuyện xảy ra. Nhưng về phía giáo viên thì cần phải cho học sinh biết rằng không phải là thầy cô không nhận ra. Nói cách khác, phải cảnh cáo. Vì vậy, một ngày, tôi tập trung nhóm học sinh đó sau giờ học.

Trước tiên, tôi cảnh cáo cả nhóm đang bị nghi ngờ có quay cóp. Tôi đưa ra căn cứ nghi ngờ, chẳng hạn những điểm sai giống hệt nhau trong bài thi môn tiếng Anh.

“Sao hả, mấy em có quay cóp không?”

Không ai chịu trả lời câu hỏi của tôi. Vì vậy, tôi chỉ đích danh Yamaoka, hỏi lại.

Thằng bé lắc đầu, trả lời, “Bọn em không làm.”

Tôi hỏi từng người. Tất cả đều phủ nhận.

Do không có chứng cứ nên tôi không thể truy vấn hơn thế, nhưng rõ ràng đám nhóc đang nói dối.

Bốn người trong nhóm từ đầu chí cuối đều mặt mày sưng sỉa, chỉ có một học sinh vành mắt đỏ ngầu. Học sinh này tên Maeno. Chiếu theo thành tích học tập lâu nay thì chắc chắn những đứa khác chép đáp án của học sinh này. Đương nhiên người cho chép và người chép đều bị phạt như nhau, đó là luật của trường tôi.

Tối đó, mẹ của Maeno gọi điện thoại đến. Bà hỏi, “Con trai tôi có vẻ không ổn, không biết ở trường đã xảy ra chuyện gì?”

Khi tôi nói về chuyện quay cóp, ở đầu dây bên kia bà thốt lên một tiếng than nhỏ. Chắc hẳn tâm trạng bà lúc ấy như đang mơ thấy ác mộng.

“Giả sử có quay cóp thì tôi nghĩ em Maeno là người cho các bạn xem đáp án. Nhưng gian lận là gian lận. Tuy nhiên lần này do không có chứng cứ nên tôi chỉ cảnh cáo. Em ấy bị sốc lắm à?”

“Nó về nhà mà quần áo lấm lem bùn đất. Rồi rúc trong phòng không chịu ra, nhưng tôi có liếc nhìn thì thấy mặt như bị sưng, chảy máu nữa…”

“Mặt sưng ư…?”

Hôm sau, Maeno nghỉ học với lý do bị cảm. Và hôm tiếp theo khi xuất hiện, cậu bé đeo băng mắt. Từ những vết bầm và chỗ sưng trên má, có thể thấy ngay cậu bị đấm.

Thời điểm này, tôi đã hiểu ra tình hình. Maeno không nằm trong nhóm, mà bị bắt làm theo lời bốn học sinh kia. Chắc chắn cậu bé bị trả thù vì vụ quay cóp bị phát hiện. Nhưng tôi không thể xác định được việc bắt nạt có thường xuyên xảy ra không.

Thế rồi trường học bước vào kì nghỉ hè. Xét hoàn cảnh này, kì nghỉ hè đến đúng thời điểm bất lợi. Đã phát hiện có bắt nạt vậy mà trong khoảng thời gian đó tôi lại không làm gì. Để giải thích thì do quá bận. Tuy nghỉ hè, nhưng tôi không hề có thời gian nghỉ ngơi do vụ định hướng tương lai. Thông tin cần thu thập và công việc phải xử lý lúc nào cũng chất đống như núi. Nhưng đây cũng chỉ là ngụy biện. Trong khoảng thời gian nghỉ hè, Maeno bị nhóm Yamaoka trấn lột hơn 100 nghìn yên. Không, hơn thế nữa, sợi dây kết nối u ám giữa mấy học sinh này trở nên nguy hiểm và phức tạp hơn. Và mãi về sau tôi mới biết chuyện đó.

Vào học kì hai, thành tích học tập của Maeno đột ngột sa sút, cộng thêm thông tin từ một vài học sinh có lương tâm, tôi biết được việc bắt nạt ác ý đang trở nên thường xuyên hơn. Tôi không tưởng tượng nổi trên đầu cậu ấy có đến sáu chỗ phỏng do lửa thuốc lá.

Tôi nghĩ cách xử lý. Có giáo viên nói tình trạng bắt nạt ở khối lớp Chín thì coi như không thấy, chờ đến lúc tốt nghiệp là tốt nhất, nhưng tôi không thể làm vậy. Đây là lần đầu tiên tôi làm chủ nhiệm lớp Chín. Tôi không muốn việc ngồi trong lớp tôi chủ nhiệm trở thành nỗi bất hạnh của học sinh.

Tôi quyết định trước tiên hỏi Maeno. Tôi định hỏi chuyện bắt nạt bắt đầu như thế nào, cho đến nay đã xảy ra những gì.

Nhưng cậu bé không nói gì cả. Cậu bé sợ những trò bắt nạt sẽ leo thang nếu nói ra điều gì. Những giọt mồ hôi từ hai bên thái dương, những đầu ngón tay run rẩy cho tôi biết cậu bé sợ hãi đến cùng cực.

Tôi bắt đầu từ việc giúp cậu bé tự tin. Và tôi nghĩ đến kiếm đạo. Tôi là cố vấn đội kiếm đạo của trường, đã nhiều lần chứng kiến những học sinh có vẻ nhút nhát trở nên mạnh mẽ một cách rõ rệt qua việc học kiếm đạo.

Nói vậy nhưng thời điểm này không thể gia nhập đội kiếm đạo, nên tôi quyết định hướng dẫn riêng cậu ấy vào sáng sớm. Maeno có vẻ không hào hứng gì nhưng mỗi sáng đều xuất hiện ở phòng tập. Vốn là đứa trẻ thông minh nên có lẽ cậu bé hiểu tại sao một thầy giáo trẻ đòi dạy kiếm đạo cho mình, và nghĩ nếu bỏ qua thì không tốt chăng?

Có một thứ Maeno tỏ vẻ quan tâm. Đó là ném dao.

Đây là phần thỉnh thoảng tôi luyện để nuôi dưỡng sức tập trung. Ném dao về phía tấm chiếu dựng đứng. Khi thì nhắm mắt ném, cũng có khi quay lưng lại ném. Tôi sợ chẳng may xảy ra sự cố nên chỉ tập lúc chưa có ai đến, nhưng tình cờ Maeno nhìn thấy và tỏ vẻ quan tâm.

Cậu bé đề nghị tôi dạy nhưng đương nhiên không thể được. Có điều, tôi cho phép cậu ấy quan sát. Cậu bé chăm chú theo dõi phần luyện ném dao này từ xa.

“Nếu là mình, sẽ làm được. Em phải tin như vậy.”

Khi được hỏi bí quyết, tôi đã trả lời như vậy.

Không lâu sau, nhân vật trung tâm của vụ bắt nạt là Yamaoka nhập viện vì ruột thừa. Tôi cho đây là cơ hội lớn. Tôi thấy không thể dùng biện pháp tiêu cực như chờ cho việc bắt nạt tự lắng xuống. Phải tận dụng cơ hội này để triệt thái độ khúm núm của Maeno trước Yamaoka.

Tôi ra lệnh cho Maeno copy vở của mình hằng ngày đem đến bệnh viện. Cậu bé gần như phát khóc và từ chối, nhưng tôi không chấp nhận. Tôi không muốn để cậu ấy tốt nghiệp trong tư thế thua cuộc như vậy.

Tôi không biết hai đứa trẻ đã làm gì trong bệnh viện. Có thể Maeno yên lặng để tập copy lại rồi rời bệnh viện ngay. Cũng có thể Yamaoka trùm chăn mặc kệ. Tôi nghĩ vậy cũng tốt.

Yamaoka xuất viện được ít lâu thì tôi đoan chắc phép thử của mình đã thành công. Vì khi tôi quanh co hỏi thăm vài học sinh thì không nghe nói về việc Maeno bị bắt nạt nữa. Chưa chắc mấy đứa học sinh nói thật, nhưng tôi đoán tình hình có tốt lên qua thái độ vui vẻ hơn trước của Maeno.

Và chỉ sau phút cuối cùng, tức lễ tốt nghiệp kết thúc, tôi mới biết rằng đó là một ảo giác to lớn.

Tôi đã rất vui mừng. Tất cả học sinh đều đã chọn xong con đường tương lai, tôi đã đinh ninh rằng không còn vấn đề gì nữa. Tôi đã bắt đầu tự hào, tin rằng mình có thể tiếp tục làm giáo viên.

Đúng lúc đó, một cú điện thoại gọi đến cho tôi. Từ sở cảnh sát. Những lời người cảnh sát phụ trách ban thiếu niên nói qua điện thoại như một xô nước lạnh giội vào đầu tôi.

Maeno đã bị bắt vì tội gây thương tích.

Địa điểm là trong trung tâm trò chơi. Người bị hại là Yamaoka.

Khi nghe điện, tôi cứ nghĩ ngược lại, đúng ra người bị hại là Maeno, người gây hại là Yamaoka mới đúng chứ.

Nhưng nghe kĩ đầu đuôi, tôi hiểu được tình huống. Khi bị bắt, quần áo Maeno rách bươm, cả người đầy thương tích. Và gương mặt biến dạng.

Không cần nói cũng biết là nhóm Yamaoka khiến cậu bé ra nông nỗi đấy. Phát hiện Maeno một mình, cả nhóm hùa nhau vây đánh. Chúng nói lâu nay trong trường chỉ là ráng nhịn trước mặt ông thầy lắm mồm Kaga mà thôi. Trước khi bỏ đi, chúng còn tiểu tiện vào mặt Maeno.

Không rõ Maeno đã gục ngã bao lâu. Nhưng cậu bé đã ráng chịu đau, đứng dậy và đi về phòng tập kiếm đạo trong trường. Rồi cậu ấy lấy trộm con dao tập ném trong tủ đồ của tôi.

Cậu ấy biết được chỗ nhóm Yamaoka đang có mặt do lâu nay đã nhiều lần đem tiền đến cho chúng. Khi phát hiện Yamaoka đang nô đùa ầm ĩ chỗ máy trò chơi, Maeno từ phía sau lao đến tấn công không chút do dự. Con dao tập ném cậu ấy cầm đâm trúng mạn sườn trái của Yamaoka.

Nhân viên cửa hàng đã gọi điện báo cảnh sát. Nghe nói Maeno chỉ đứng đấy cho tới khi cảnh sát đến hiện trường.

Tôi đến ngay sở cảnh sát, nhưng không gặp được Maeno. Vì cậu bé cự tuyệt. Còn Yamaoka, nghe nói đã được chở đến bệnh viện ngay và tình trạng không nguy hiểm đến tính mạng.

Mấy ngày sau, người cảnh sát phụ trách nói với tôi.

“Maeno đã định giết bạn xong thì tự sát. Khi hỏi Yamaoka lý do hành hung Maeno thì cậu bé nói vì không ưa. Tôi có hỏi tại sao không ưa thì cậu bé nói không có lý do gì cả. Chỉ nói, tóm lại không ưa là không ưa vậy thôi.”

Tôi đã nghe những lời đó với tâm trạng u ám.

Sau đó, tôi chưa từng một lần gặp lại Maeno lẫn Yamaoka. Đặc biệt, theo lời mẹ của Maeno, tôi là người nó không muốn gặp nhất trên đời.

Tháng Tư năm đó, tôi không còn đứng trên bục giảng nữa. Nói cách khác, tôi đã trốn chạy.

Đến giờ tôi vẫn nghĩ đó là thất bại thảm hại nhất trong cuộc đời mình tính đến thời điểm đó.