Chương 13 NỘI CÁC SCHLEICHER

Người cách mạng phải có khả năng

làm tất cả mọi sự

JOSEPH GOEBELS

Ngày 16 tháng 9 năm 1932, Goebels ghi vào nhật ký:

‘‘ Chúng tôi lại phải lao đầu vào vận động tranh cử với cảm tưởng là cái trò này sẽ kéo dài đến vô tận. Kẻ thù của chúng tôi hy vọng chúng tôi sẽ mất tinh thần để quét sạch ảnh hưởng Quốc xã. Chúng tôi biết lắm nên không để cho chúng đắc chí. Nếu chúng tôi lùi bước lúc này chúng tôi sẽ nguy khốn, bao công lao khó nhọc đổ xuống sông xuống biển.

‘‘Khốn nổi, Đảng bây giờ đang ở trong tình cảnh kiệt quệ, mệt mỏi vì thiếu tiền vì những vận động tranh cử liên tiếp, giống như đoàn quân sống dưới lửa đạn quá lâu ngày. Chính tôi đây cũng thấy mình muốn quỵ’’.

Ngày 15 tháng 10 Năm 1932, Goebels ghi tiếp:

‘‘Tiền cần thật nhiều mà chẳng biết đào đâu cho ra. Mấy trự nhà giàu và có giáo dục bây giờ đã đứng cả sang hàng ngũ chính phủ. Chỉ còn độc Hitler không nản chí, lòng tự tin càng bốc cao. Ông ta đáng là bậc vĩ nhân vượt hẳn chúng tôi. Một mình nâng được tinh thần toàn đảng. Với một người lãnh đạo như vậy thì chắc chắn phong trào phải thắng’’.

Ngày 5 Thắng 11 – 1932 cũng trong nhật ký của Goebels:

‘‘Tấn công cú chót,nổ lực tuyệt vọng của đảng để tránh bại trận. Chúng tôi vừa xoay được 10.000 mã khắc đem ném tất cả vào vận động trưa ngày thứ bảy. Chúng tôi đã làm bằng hết sức mình. Bây giờ để số mệnh định đoạt’’. (Dernière attaque. Effort désespéré du Parti pour éviter la défaite. Nous somes parvenus à obtenir 10.000 marks au tout dernier moment. Nous jéterons cet argent dans la campagne samedi après midi. Nous avons fait tout ce qui était possible. Maintenant, c’est la Destinée à décider. )

Goebels tiên đoán chẳng sai bao nhiêu về kết quả tuyển cử.

Dân Đức tỏ vẻ chán nản, thờ ơ với bầu bản năm lần bảy lượt.

Von Papen chỉ hy vọng có thế thôi.

Lần này Quốc xã quyết nhiên kém phiếu, mất hẳn hai triệu phiếu trước 230 ghế trên 608. Mặc dù là đảng chiếm nhiều ghế nhất nhưng uy tín Quốc xã cũng vẫn bị sứt mẻ

Von Papen xoa tay sung sướng chắc mẩm rồi đây các uy tín ấy còn xuống nữa, xuống nhanh cũng như lúc nó lên vậy.

Ngày 13 thắng 11. Von Papen chính thức gửi thư cho Hitler đề nghị xóa bỏ mọi hiềm khích để cùng thảo luận, lập mặt trận thống nhấy các đảng phái có khuynh hướng quốc gia. Hai ngày sau, Hitler trả lời đưa ra bốn điều kiện:

1- Thảo luận phải ghi vào biên bản ký tên để không ai chối lời.

2- Thủ tướng phải tự đảm đương trách nhiệm không nấp sau bình phong Tổng thống.

3- Chương trình chính trị của Thủ tướng phủ phải thông báo tỏ tường cho Hitler.

4- Thủ tướng cam kết thuyết phục Hugenberg lãnh tụ khối quốc gia liên minh gia nhập mặt trận thống nhất.

Von Papen từ chối một cuộc thảo luận như vậy. Hitler liền cho ra bản tuyên ngôn quy trách nhiệm cho Papen vì lợi ích cá nhân đã dùng thủ đoạn đẩy quần chúng đi theo Cộng sản trong vụ bầu cử Quốc hội.

Tướng Schleicher thấy Papen càng ngày càng tỏ ra không nghe mình và tìm cách o bế Thống chế Hindenburg nên khó chịu.

Có lần Von Papen ngỏ ý muốn cai trị độc tài trong trường hợp Quốc xã cứ ngang nhiên lộng hành. Schleicher sợ nhất nếu đẩy Quốc xã vào đường cùng biết đâu nội chiến sẽ gây nguy hiểm cho Đức quốc. Cái bằng cớ rõ rệt nhất, mấy ngày trước tuyển cử, Quốc xã đã ủng hộ cuộc đình công do Cộng sản thủ xướng ở Bá Linh, mặc dầu Goebels lên tiếng giải thích:

‘‘ Báo chí giận dữ bảo chúng tôi là cái đuôi của bôn sê vích. Nhưng phải nên hiểu rằng chúng tôi không thể có sự chọn lựa nào khác. Nếu chúng tôi thờ ơ với phong trào đình công sẽ rất nguy hại cho uy tín Quốc xã bên cạnh giai cấp công nhân. Vụ đình công đã đem đến cho chúng tôi cơ hội biểu thị với quần chúng đường lối chính tất cả cho nhân dân của đảng Quốc xã’’.

Giải thích là một chuyện, nếu cần có những vụ tạm thời bắt tay nhau rồi lại giải thích nữa thì ai cấm.

Như hiện tại, Von Papen làm cản trở mưu định của Schleicher sử dụng Quốc xã hơn là giúp đỡ cho mưu định ấy.

Schleicher liền dùng áp lực thúc Von Papen từ chức khi Papen mọc đủ móng vuốt để cho Tổng thống thăm dò lãnh tụ các đảng phái tìm lối thoát cho bế tắc chính trị.

Papen uất ức lắm nhưng nuốt hận là theo ý muốn của Schleicher. Ông hy vọng Hindenburg sẽ chẳng thương thuyết gì được với Quốc xã và các đảng phái khác. Lúc đó ông trở lại vẻ vang đòi nhiều quyền hơn.

Ngày 17 tháng 11 năm 1932 ; Papen đệ đơn từ chức. Hindenburg khó chịu với thủ đoạn quay trở của Schleicher, miễn cưỡng chấp thuận rồi cho mời Hitler đến thương lượng.

Ngày 18, Hitler đến Bá Linh gặp Hindenburg, hai bên đường dân chúng nghênh đón.

Lần gặp gỡ này khá thân thiện. Hitler được mới ngồi tử tế. Hai người nói chuyện hơn tếng đồng hồ.

Ngày 21 có thêm một lần thảo luận nữa. Hindenburg bảo Hitler:

‘‘Ông tuyên bố sẽ đem toàn bộ phong trào giao cho chính phủ do ông cầm đầu. Tôi có thể chấp nhận đề nghị ấy nếu tôi được bảo đảm chắc chắn nội các do ông lập thành sẽ lấy được sự ủng hộ của đa số tuyệt đối trong Quốc hội. Bởi vậy, tôi muốn hỏi ông, với tư cách một đảng lớn, bằng đều kiện gì ông có thể tạo được thế đa số thật chắc chắn và thật trật tự trong Quốc hội?’’

Thoạt nghe có vẻ ngon ăn. Vào thực tế thì hai ‘‘hóc búa’’. Hitler khó nắm nổi đa số trong Quốc hội. Hugenberg rất khó tranh thủ. Ngoài ra, thâm tâm Hitler không muốn ở chức Thủ tướng mà còn phải đeo cái xiềng Quốc hội, cái xiềng nội các liên hiệp đảng phái. Ông muốn làm Thủ tướng với đầy đủ quyền hành mà Tổng thống trao trn vẹn. Hindenburg thì nghĩ nếu trao trọn vẹn quyền thì thà để Von Papen còn hơn. Chỉ vì muốn liên hiệp cho yên nên mới vời đến Hitler, đâu có mời Hitler để vẫn giữ nguyên trang mà Papen đã thất bại bỏ lại.

Thế là thương lượng chẳng đi đến đâu.

Hindenburg muốn giữ Von Papen. Hitler ra khỏi dinh tổng thống vẫn hai bàn tay trắng.

Việc thương lượng của Hindenburg với các đảng khác cũng hỏng.

Nhưng tình hình không tiến diễn như Von Papen tính toán vì Schleicher đã nhảy vào tranh chức Thủ tướng mời Quốc xã tham gia nội các.

Gregor Strsser nhiệt tâm ủng hộ Schleicher. Goering và Goebels chống sự hợp tác.

Ngày 1 tháng 12, Schleicher cùng Papen tới yết kiến Tổng thống? Papen đề nghị:

a) Không cần thay Thủ tướng.

b) Kéo dài sự cãi vả trong Quốc hội, tìm cách sửa đổi hiến pháp.

c) Đợi dân chán ghét Quốc hội, tuyên cáo tình trạng khẩn trương dùng vũ lực đè bẹp đối lập.

Schleicher phản đối, xin để ông lập nội các.

Kindenburg gạt đi quyết theo kế hoạch Papen.

Ngày 2 tháng 12, giữa Hội đồng nội các, tướng Schleicher cho biết quân đội bất tín nhiệm nội các Papen và không chịu trách nhiệm nội chiến vì chính sách Papen đưa đến nguy cơ Cộng sản Quốc xã liên minh.

Nội các Papen đổ.

Schleicher lập chính phủ mới.

Tổng thống hậm hực trò lộng của Schleicher.

Schleicher mời Gregor Strasser làm phó Thủ tướng Đức kiêm Thủ tướng chính phủ nước Phổ. Hận vì Hitler không ủng hộ. Schleicher tìm đủ cách phân hóa đảng Quốc xã. Strasser là nhân vật quan trọng thứ nhì trong đảng, lãnh tụ cánh tả trong Çảng, say sưa với chủ nghĩa xã hội nên Strasser có phần được dân chúng mến hơn. Strasser trông coi chính trị vụ của đảng thường tiếp xúc trực tiếp với cán bộ, trung, cao cấp tại các tỉnh và địa phượng nên dễ bành trướng vây cánh.

Strasser quả quyết Hitler dẫn dắt đảng vào tử địa. Những ai nhiệt tâm với cách mạng đã bỏ theo Cộng sản. ảng thì kiệt quệ về mặt tài chính, thiếu tiền trả cho hàng ngàn cán bộ và đoàn viên S.A. tính ra hàng tháng gần ba triệu đồng mã khắc.

Thợ in báo đảng dọa thôi việc vì mấy tháng nay không được lĩnh lương.

Goebels viết: ‘‘Tình hình tài chính đảng ở Bá Linh lâm vào tuyệt vọng ; Chỉ toàn vay nợ’’.

Strasser nhiều lần khuyên Hitler hãy vứt bỏ chủ trương hoặc ăn cả hoặc về không (all or nothing) đi nhận lời tham gia nội các Schleicher, nắm chút quyền nào hay chút đó. Hitler không chịu, hai người to tiếng cãi nhau. Hitler kết tội Strasser đâm sau lưng phá phong trào Quốc xã. Strasser buộc tội Hitler đưa đảng vào đường cùng. Sau đó Strasser về nhà viết thơ cho Hitler trả lại tất cả chức vụ đảng.

Trụ sở Kaiserhof buồn như nghĩa địa. Strasser cho thêm Hitler một đòn đau thấm thía nữa là đem hết chuyện xung đột nội bộ đưa lên báo.

Hitler gầm thét chửi Strasser: ‘‘Quân phản phúc’’.

Goebels viết: ‘‘Quân phản phúc, phản phúc’’.

Hàng giờ, Hitler đi lên đi xuống cầu thang, mặt buồn so, cay đắng. Rồi ông đứng khựng lại nói: ‘‘Nếu đảng tan rả, tôi sẽ kết liễu tất cả trong ba phút bằng một viên đạn’’.

Suy nghĩ lại, Hitler cho Frick đi tìm Strasser để thảo luận may ra có hàn gắn phần nào chăng. Strasser nói với Frick là ông đã ngấy đến tận cổ rồi, lên tàu bay qua Ý nghỉ mát.

Thật là một lỗi lầm to tát cho Strasser. Hitler chụp ngay cơ hội Strasser vắng mặt, cùng Ley thay luôn bộ tham mưu chính trị vụ, cho triệu tập cán bộ khắp nơi về Bá Linh ký vào tuyên ngôn trung thành với Hitler.

Ngày 10 tháng 12 năm 1932n Von Papen dăng lưới âm mưu đánh lại Schleicher, tìm gặp Quận công Schroeder, tài phiệt cùng Cologne từng giúp tiền cho phong trào Quốc xã để nhờ ông này thu xếp cuộc gặp gỡ Papen – Hitler.

Schleicher vẫn lạc quan tin tưởng mình chắc thắng. Ngày 15 – 12, ông cho đài phát thanh loan báo đầy đủ chương trình hoạt động của chính phủ trong đó có những điểm chính sau đây:

- Đường lối không thiên chủ nghĩa xã hội, không thiên chủ nghĩa tư bản.

- Xây dựng lại kinh tế quốc gia, người nào cũng có công ăn việc làm.

- Không tăng thuế, không giảm lương (như chính phủ Papen đã làm)

- Chuyển số tiền mà chính phủ Papen dành cấp cho địa chủ khai thác 800.000 mẫu đất sang cho 25.000 gia đình nông dân.

- Kiểm soát thật gắt gao vật giá nhất là than và thịt.

Chương trình được quần chúng hoan hô một chút ít. Ông cho mời nghiệp đoàn công nhân tới để yêu cầu hợp tác, định dùng nghiệp đoàn và quân đội như hai cột trụ lớn chống đỡ cho nội các. Nhưng các lãnh tụ nghiệp đoàn tỏ ra thờ ơ vì họ không thể tin con người mà họ vẫn nghi ngờ. Trong khi giới kỹ nghệ, giới địa chủ lồng lộn chửi rủa Schleicher, giới doanh thương e ngại việc Schleicher bỗng nhiên thân cận với nghiệp đoàn công nhân. Họ họp nhau cùng yết kiến Hindenhurg đòi chấm dứt vụ Thủ tướng của Schleicher.

Schleicher đe dọa nếu làm dữ thì sẽ phanh phui vụ nhũng lạm của giới địa chủ đã ăn chia nuốt không số tiền chính phủ cấp, có dính líu luôn cả Tổng thống Hindenburg. Thiên hạ há miệng mắc quai nên đành nín thinh.

Ngày Tết dương lịch 1933, Schleicher cùng toàn thể nội các vào chúc Tết Tổng thống, nói tất cả những khó khăn đã vượt qua, năm nay cửa mở vào tương lai thật tốt đẹp.

Ngày 4 tha1ng 1 – 1933, Papen mật đàm với Hitler tại nhà riêng của quận công Schroeder bàn kế hoạch lật đổ nội các Schleicher để thay thế bằng nội các các liên kết Papen – Hitler. Schroeder báo cho Hitlet biết giới tư bản kỹ nghệ vùng tây nước Đức thỏa thuận trang trải nợ nần cho Quốc xã nếu Hitler chịu hợp tác đánh bại Schleicher.

Cùng ngày này. Strasser nghỉ mát ở Ý trở về. Schleicher thu xếp cho Strasser vào yết kiến Tổng thống Hindenburg, sắc nhận tham gia nội các.

Goering, Goebels họp bàn mấy đêm liền tính cách đối phó với Strasser vì nếu Strasser nhận chức phó Thủ tướng thì đảng có thể bị rối loạn hàng ngủ.

Schleicher cũng hy vọng lắm. Ông nói với Von Schuschnigg Thủ tướng Áo: ‘‘Hitler bây giờ hết thành vấn đề rồi, phong trào Quốc xã chẳng còn phải là mối nguy chính trị nữa, cho nó vào dĩ vãng là vừa’’. (Herr Hitler was no longer a problem ; his movement had ceased to be a political danger and the whole probleme had been solved, i twas a thing of the past )

Gregor Strasser về làm cho Hitler phái nhanh chóng thỏa thuận với Papen.

Có hai điều Schleicher bị bất ngờ. Một là Strasser đột nhiên đổi ý không tham gia nội các. Tại sao? Tại khi về nước thấy vây cánh của mình bị chặt nên phải hoạt động củng cố lại, thêm nữa báo chí (do phe tư sản thúc đẩy) nhất loạt công kích Strassez là tên phản động, khiến Strasser run sợ. Hai là Quốc xã thắng với số phiếu kỷ lục trong cuộc tranh cử vào Hội đồng thành phố toàn xứ Lippe làm chấn động toàn quốc. Quốc xã khai thác thắng lợi Lippe bằng một cuộc biểu tình vĩ đại ngay trước trụ sở trung ương đảng Cộng sản ở Berlin tức là tòa nhà Karl Liebknecht Haus khiến Strasser đâm mang do dự.

Goebels tuyên bố với các đồng chí ; ‘‘Chúng ta phải mạo hiểm một lần cho chót để chinh phục và làm chủ tình thế đường phố Bá Linh’’.

Cộng sản định tổ chức phản biểu tình nhưng không kịp.

Ngày 22 tháng 1, hơn 10.000 S.A. tuần hành thị uy trên công trường Bulowplatz, nghe Hitler diễn thuyết. Cảnh sát võ trang trung liên giữ trật tự.

Ngay buổi tối hôm đó, Papen, Hitler, Goering, Frick chờ gặp Oskar Hindenburg, con trai Tổng thống và Meissner tại nhà một đảng viên cao cấp Quốc xã tên Ribbentrop (sau này làm Tổng trưởng ngoại giao). Tất cả họp chung, rồi sau Hitler – Oskar lại họp riêng. Hitler đã nói với Oskar những gì cho đến bây giờ chưa ai rõ, chỉ biết Oskar có vẻ suy nghĩ ghê gớm lúc ra về.

Các sử gia đoán chừng Hitler đã dọa Oskar về vụ tiền nong dính dấp đến hai cho con Hindenburg.

Ngày 23 tháng 1 – 1933, Schleicher đến yết kiến Tổng thống thú nhận mình không lôi kéo được đa số Quốc hội nên thỉnh cầu Tổng thống ban hành tình trạng khẩn cấp, ký sắc lệnh giải tán Quốc hội, thiết lập chế độ độc tài quân phiệt.

Tổng thống từ chối.

Ngày 28 tháng 1 – 1933, Schleicher cùng đoàn thể nội các đệ đơn từ chức sau 57 ngày làm Thủ tướng. Hindenburg nhận đơn nói:

- Tôi bây giờ một chân đã ở dưới mồ, chắc khi tôi lên thiên đàng tôi sẽ không hối tiếc vì hành động này đâu.

Schleicher cười nhạt đáp:

- Thưa Tổng thống, tôi nghĩ chắc ngài không lên thiên đàng được sau vụ này.

Vào buổi trưa Hindenburg cho gọi Papen bảo thăm dò về một nội các mới do Hitler điều khiển trong phạm vi hiến pháp. Papen nhận lời nhưng lại cố xoay quanh để mình cầm đầu nội các chứ không để Hitler cho nên tình trạng kéo dài.

Schleicher thấy thế cho gọi Tướng Hammerstein sang phủ Tổng thống cho biết ý kiến quân đội ủng hộ Hitler, đồng thời cho người báo với Hitler hãy coi chừng con cáo già Papen, phần ông thì sẵn sàng đem quân đội hợp tác với Quốc xã.

Tối 29 tháng 1 – 1933. Hitler, Goebels, Goering đang ngồi uống cà phê thì người của Schleicher tên Von Alvensleben sịch tới cho Quốc xã một tin động trời: ‘‘Hammerstein và Schleicher chuẩn bị dùng sư đoàn đóng ở Postdam về bắt Tổng thống Hindenburg rồi thiết lập chế độ quân nhân chuyên chính’’.

Tuy chẳng ai tin hết nhưng mọi người đều hốt hoảng.

Goering vội vã băng qua đường báo cho Papen hay, Hitler thì gọi gấp Heldorf chỉ huy S.A. chuẩn bị tình hình có thể biến, quay điện thoại cho Thiếu tá Wecke Giám đốc cảnh sát thân Quốc xã cho túc trực 6 tiểu đoàn cảnh sát nếu có chuyện gì xảy ra thì đến bao vây ngay Bộ quốc phòng.

Phần Hindenburg qua lời khuyên của Papen, khẩn cấp điện cho Tướng Blomberg về cấp tốc giữ chức Tổng trưởng quốc Phòng.

Qua ngày 30 tháng 4 năm 1933, tình thế đặt trong sự chờ đợi căng thẳng.Hindenburg nóng ruột muốn giải quyết công chuyện sớm lúc nào hay lúc ấy nên ông dứt khoát giao trách nhiệm lập tân nội các cho Hitler.

Ai phao tin vịt này ra? nhằm có tác dụng gì? Cho đến bây giờ vẫn còn là một nghi vấn lịch sử.

Chắc chắn không phải là Quốc xã vì sự thật rõ ràng khi hay tin cả bộ não Quốc xã bán tín bán nghi, cuống cuồng lo đối phó.

Một tình cờ lịch sử? Một nước cờ tính sai của chính Schleicher? Hay có một thế lực chính trị muốn đẩy cho chính cục biến chuyển? Hay hoàn toàn chỉ là lời bịa đặt tự miệng Von Alvensleben?

Chỉ biết nhờ đó mà Hitler nắm chính quyền mau chóng hơn.