Chương 14 NẮM CHÍNH QUYỀN

Đồng bào đã từng cho Cộng Hòa Weimar 14 năm

phí phạm, nay chúng tôi chỉ xin

4 năm. Điều chúng tôi xin chẳng có gì

Quá lạm, sau đó đồng bào hãy phán xét.

Riêng tôi, tôi sẽ không trốn ra nước

Ngoài hoặc tìm cách chạy tội.

ADOLF HITLER

Đặc tinh của lịch sử Đức là không có một cuộc cách mạng thực sự theo đúng nghĩa của nó bao giờ. Từ nông dân nổi dậy đến cách mạng 1818 đến cách mạng 1918 do nhóm Spartakistes, tất cả đều bị dẹp tan mặc dầu khí thế rất mạnh.

Ngày 30 tháng 1 năm 1933 ; cuộc cách mạng mới bắt đầu bằng hành động hợp pháp. Ban sơ không hơn không kém, chỉ là một sự thay đổi nội các thông thường. Thế mà chỉ năm sau, sự thay đổi nội các thông thường chuyển thành cách mạng. Hitler là người lãnh đạo đã xây dựng cách mạng đó qua những âm mưu của hậu trường chính trị tuyệt nhiên không có hàng rào chướng ngại vật, không có quần chúng khởi nghĩa, nghĩa là không có tất cả những gì phải có trong bất cứ cuộc cách mạng nào. Hitler không đoạt hay chiếm chính quyền mà nhảy dù vào chính quyền.

Tuyên thệ xong, Hitler chủ tọa phiên họp đầu tiên của nội các hồi 17 giờ ngày thứ hai 30 tháng 1 năm 1933. Vẻ mặt nghiêm nghị, ông khởi sự để thành người lãnh đạo, dân tộc để thực hiện cách mạng Quốc xã. Chỉ có hai đảng viên Quốc xã theo ông vào nội các là: bác sĩ Frick với chức Tổng trưởng nội vụ và Goering Tổng trưởng không bộ nào, kiêm ủy viên chính phủ về không hải lực kiêm Bộ trưởng nội vụ Phổ (Ministre de l’Intérieur en Prusse, vì nước Đức là liên bang ngoài chính phủ trung ương còn có chính phủ địa phương).

Để có thể ở thế đa số trong Quốc hội, Hitler cấp tốc điều đình với các đảng phái dân chủ Thiên Chúa giáo (Les parties démocratiques et Catholiques du Centre). Bị từ chối mọi thỏa hiệp, Jitler liền vận động với Von Papen và Hindenburg giải tán Quốc hội lần nữa.

Tối 31 – 1 1933, Hitler diễn thuyết trên đài vô tuyến truyền thanh. Ông nói: ‘’14 năm trời nay, tôi đấu tranh để thực hiện cách mạng dân tộc …’’

Giọng truyền cảm, Hitler đưa ra nhng điểm chính trong sứ mạng của nội các mới:

- Thống nhất tư tưởng, tinh thần và ý chí dân tộc.

- Tôn giáo Ki Tô là căn bản đạo đức.

- Gia đình là một tế bào xây dựng dân tộc.

- Tôn trọng truền thống.

- Kiến thiết kinh tế bằng kế hoạch 4 năm, nông dân là thành phần ưu tiên, tận diệt nạn thất nghiệp.

- Đối ngoại dành lại quyền hoàn toàn tự chủ.

- Tái lập quân đội Đức.

Rồi ông kết luận:

‘‘ Bây giờ dân tộc Đức hãy cho chúng tôi một thời gian là 4 năm, sau đó sẽ phát xét việc làm của chúng tôi …’’.

Bài diễn văn khá ôn hòa, đầy tin tưởng và lòng yêu nước đối với dân Đức. Bài diễn văn thật khôn khéo, lịch sự nghe được đối với người ngoại quốc.

Hôm ấy, một người Đức quan trọng đứng nghe Hitler nói và bị súc động là bác sĩ Schacht, nhà tài chính phù thủy 8 năm trước đây đã cứu Đức ra khỏi nguy cơ sụp đổ kinh tế.

Nội các Hitler không có đa số tại Quốc hội.

Thêm lần nữa, Quốc hội bị giải tán để bầu lại vào ngày 5 – 3 – 1933.

Đảng phải nhất tề đứng lên phản đối Hindenburg. Họ rủ nhau ly khai chính quyền Trung ương trở lại tình trang chia cắt địa phương để rồi sẽ thống nhất dưới một chế độ quân chủ với ý định mời thái tử Ruprecht đứng ra lãnh đạo. Nhờ Hindenburg không nao núng, nhờ các đảng phái khi họp không ai chịu kế hoạch của ai, nên Hitler lại vượt qua được khó khăn.

Các đảng phái vận động với Tướng Ludendorff để ông viết thư can thiệp với Hindenburg, Luddendoff ưng thauận. Ông viết:

‘‘ Tôi trân trọng khuyên cáo cùng ngài, tên điên ấy sẽ dẫn đất nước chúng ta rơi xuống hố bằng cả ngàn vạn tai nạn không thể lường trước được. Thế hệ sau sẽ nguyền rủa ngài …’’.

Thư Luddendoff đến tay Hitler. Hitler vội chạy ngay sang dinh Tổng thống nói sẵn sàng từ chức nếu Tổng thống muốn rút lại sự bổ nhiệm. Hindenburg cho cất hai lá thư Luddendoff vào hồ sơ lưu trữ.

Chẳng những không thù hận hay oán ghét. Hitler còn tìm cách để Luddendoff ủng hộ mình. Trước sau lúc nào Hitler cũng kính trọng vị tướng danh tiếng của đệ nhất thế chiến.

Phần Hindenburg, người ta không hiểu tại sao bây giờ ông tin tưởng vào Hitler hơn ai hết. Có thể bởi tại Hitler mỗi lần tới gặp ông Tổng thống đều rủ Von Papen cùng đi, có thể tại Thống chế nghĩ Hitler trước đây từng là một quân nhân tốt, có thể bởi tại ông đã chán ngấy sự lộn xộn của đảng phái cãi nhau phá đám.

Trong thời gian chờ đợi bầu cử, chính phủ Hitler đưa ra nghị định không chấp nhận xin lập đảng mới nữa.

Ngày 6 tháng 2 – 1933, một đạo luật bảo vệ dân tộc được ban hành để kiểm soát gắt gao những cơ quan thông tin và báo chí đối lập.

Ngày 10 tháng 2, Hitler đi dự đại hội Thanh niên thể thao, tuyên bố:

‘‘ Tôi chỉ có một tình yêu là tình yêu dân tộc. Tôi chỉ có niềm tin duy nhất: Chúng ta sắp có một nước Đức mới vĩ đại, oai dũng. Amen’’.

Tại Phổ, Goering lấn quyền Von Papen đem lực lượng cảnh sát đặt dưới quyền trực tiếp điều khiển của thủ tướng Chính phủ Trung ương.

Ngày 20 tháng 2, Goering đãi tiệc các kỹ nghệ gia lớn nhất nước Đức như: Krupp Von Bohlen, Voegler, Walther Funk, Farben, Vereinigle Sthalwerke Basch do bác sĩ Sechcht đứng mời họ.

Tiệc xong, Schacht đề nghị các kỹ nghệ gia giúp Quốc xã tiền vận động tranh cử. Tất cả thỏa thuận bỏ 3 triệu đồng mã khắc.

Suốt thời gian vận động kỳ này, Hitler không hề đá động đến chương trình đảng thế nào? Làm gì? Ông giải thích:

‘‘Nếu ngày hôm nay có người hỏi chúng tôi về chương trình kế hoạch của phong trào, chúng tôi chỉ vắn tắt trả lời thu gọn vào mấy câu: Chương trình chẳng quan trọng bao nhiêu, chỉ có một điều đáng kể nhất là nghị lực của con người. Vì vậy điểm chính trong chương trình của chúng tôi là: Chúng tôi hãy từ bỏ hết ảo tưởng. Thời kỳ gặp nhau, bắt tay uống rượu tại các hội nghị quốc tế, nói dông nói dài, hứa hẹn đoàn kết quốc tế đã qua rồi. Bây giờ là lúc dân tộc Đức định đoạt số phận nước Đức. Không ai giúp chúng ta hết. 14 năm qua, chế độ vừa bị lật đổ đã làm biết bao nhiêu lỗi lầm, đã mê muội với những ảo tưởng’’.

Bằng những đạo luật mới Goering ngày đêm làm việc để kiểm soát chặt chẽ bang Phổ. Tất cả mọi hình thức biểu tình, tụ họp của đảng Cộng sản đều bị Goering cấm triệt để.

Papen ở địa vị Thủ tướng Phổ đành bó tay, trước đây ông tưởng Goering và Hitler sẽ bị tràn ngập bởi công việc, nhưng ông đã lầm bọn Quốc xã quả là bọn cuồng tín làm việc như tâu thành thử bao nhiêu kế hoạch mà Papen dự liệu đều phải xếp só. Chính Papen không còn sức cáng đáng.

Ngày 22 tháng 2, cảnh sát nhận lệnh đến chiếm đóng trụ sở Cộng sản ở Bulowplatz Bá Linh lục soát phá phách. Cộng sản trên toàn quốc Đức phải chuyển vào bí mật hoạt động bất hợp pháp.

Ngày 27 tháng 2 năm 1933, nhằm thứ hai, buổi tối Hitler đến dự tiệc tại nhà riêng của Goebels. Khoảng 21 giờ, giữa lúc mọi người ăn cơm xong đang ngồi nghe nhạc thì giám đốc báo chí quốc tế, bác sĩ Hanfstaengl gọi điện thoại báo cho Goebels hay tin trụ sở Quốc hội cháy.

Hitler cùng Goebels tức tốc tới ngay Quốc hội. Ngọn lửa phần phật cháy đỏ rực nóc Reichtrag dưới trời giá lạnh. Cảnh sát bắt được trong tòa nhà Quốc hội một người quốc tịch Hòa Lan khai tên là Marinus van de Lubbe và thú nhận y là thủ phạm đốt Quốc hội, trong túi y mang thẻ đảng viên Cộng sản. Cảnh sát bắt thủ phạm trình diện với các yếu nhân chính phủ hiện diện nơi đó ngoài Hitler còn có Goering, Goebels, Von Papen, Rudolph Diels, giám đốc mật vụ của nộ nội vụ Phổ, người thân của Goering.

Hitler cáu giận bảo Diels từ nay không nương tay đối với bọn Cộng sản nữa.

Goering huy động cảnh sát cho đi bắt liền một lèo 4.000 đảnh viên Cộng sản rồi ra một tuyên cáo nói đảnh Cộng sản đã hỏa thiêu Quốc hội mặc dầu theo lời cung, Lubbe khai y tự ý hành động và phủ nhận lờo buộc tội đảng Cộng sản đã sai y làm. Toàn Âu Châu, các báo chí thuộc khuynh hướng Cộng sản phản ứng mạnh vu Lubbe lý luận chính Quốc xã đã đốt Quốc hội để đổ tội lên đầu Cộng sản mà mượn cớ đàn áp.

Ai nói đúng?

Lịch sử chịu không trả lời được vì gần hết nhân chứng trong vụ này đến lúc nội vụ có thể điều tra một cách công bình thì đã chết rồi.

Lubbe là đảng viên Cộng sản, điều này không ai chối cãi. Nhưng Lubbe rất có thể bị Quốc xã súi đốt để thỏa mãn tính cá nhân anh hùng hơi điên điên của y, vì trong hồ sơ Lubbe có ghi y đầu óc mất thăng bằng.

Ngày 28 tháng 2, chính phủ Hitler quyết định bỏ điều 18 chương 2 Hiến Pháp về quyền tự do cá nhân, tự do ngôn luận, tự do hội họp.

Dưới danh nghĩa:Bảo vệ nhân dân và quốc gia, đạo luật hủy bỏ đó viết:

‘‘ Hạn chế tự do cá nhân về quyền phát biểu tư tưởng bao gồm tự do báo chí, lập hội’’ (Restrictions on personal liberty, on the rights of free expression of opinion, including freedom of the press, on the rights of asssembly and association).

Thêm vào đạo luật này một khoản quan trọng khác là để chống cộng sản phá hoại các trục lộ giao thông. Chính phủ trung ương từ nay toàn quyền tuyên án tử hình một số tội phạm như phá rồi an ninh bằng những hành động có vũ khí.

Với tiền bạc và phương tiện chính phủ, với tiền quyên góp của phe tư bản, Quốc Xã đem dốc cả vào vận động tuyên truyền tranh cử.

Đài phát thanh đem tiếng nói Hitler, Goering, Goebels vào các hang cùng ngõ hẻm, núi cao rừng sâu. Phố xá toàn cờ Quốc xã và rộn rịp tiếng giầy, tiếng ca của đoàn S.A. Ban đêm khắp nơi cả trăm cuộc rước đuốc vĩ đại.

Ngày 3 tháng 3, tại Frankfort, Goering hét lên:

‘‘Các bạn người Đức, mọi biện pháp của tôi không thể bị cản trở bởi vài ý nghĩ tư pháp vụn vặt. Tôi không cần lo vấn đề công lý vì sứ mạng của tôi là nhổ cỏ tận rễ, phá tan nền cũ. Đương nhiên, tôi sẽ phải xử dụng quyền uy quốc gia và lực lượng cảnh sát đến mức tối đa, các người cộng sản xin chớ đưa ra những kết luận giả, giữa chúng ta chỉ có đấu tranh một mất một còn, tôi sẽ nắm cổ các người lôi đi bất cứ đâu mà chiến sĩ áo nâu muốn.’’

Ngày 5 tháng 3, kết quả tuyển cử như sau:

Quốc xã dẫn đầu với hơn 17 triệu phếu chiếm 288 ghế dân biểu quốc hội.

Đảng Miền Trung (Center Party) liên kết với dân chủ Thiên Chúa giáo được 5 triệu phiếu chiếm 73 ghế.

Đảng Xã hội dân chủ hơn 7 triệu phiếu chiếm 120 ghế

Đảng Quốc gia liên kết (Hugenbert – Papen ) được hơn 3 triệu phiếu chiếm 52 ghế.

Đảng Cộng sản 8 triệu phiếu chiếm 81 ghế.

Tính ra Quốc xã vẫn chưa dành được đa số tuyệt đối trong Quốc hội. Muốn có đa số, Quốc hội phải có 52 ghế của Quốc gia liên kết.

Tuy nhiên, lần này Quốc xã dễ có đa số hơn Quốc hội trước vì Hugenberg Papen không còn đường nào khác ngoài con đường ăn theo Hitler.

Ba hôm sau, Diels nhận lệnh của Hitler phải động phong trào S.A nổi dậy với hàng trăm vụ tấn công vào kẻ thù chính trị bên trong cũng như bên ngoài, thứ nhất là những người biết quá nhiều bí mật Quốc xã, tỉ dụ kỹ sư Georg Bell môi giới để cho Hitler cầm tiền của ông vua dầu hỏa chủ hãng Shell Sir Hennry Deterding (Anh quốc)n đại úy Stennes Hunglinger người dám cãi vã với Hitler giữa hội trường trong cú ‘‘putsch’’ 1923 cùng hàng ngàn đảng viên các đảng khác.

Cộng sản được lệnh rút lui vào bí mật để tiện việc vũ trang đấu tranh với S.S. Nhưng Cộng sản mỗi ngày mỗi sa sút. Mạc Tư Khoa không dám ra mặt đương đầu vì nội bộ Nga chưa ổn định. Ngược lại, số người theo S.A mỗi ngày mỗi tăng. Riêng phân bộ Brandebourg Berlin tăng 60.000 trong vòng tháng rưỡi.

Tại các phân bộ trưởng đảng Quốc xã tìm cách lấn áp chính quyền địa phương, đa số dinh thự, công sở dành cho chính phủ địa phương bị S.A chiếm đóng.

Ở Munich, nội các của bị lật đổ để cho thủ tướng thân Quốc xã thay ba cán bộ cao cấp Quốc xã là Adolf Wagner giữ bộ trưởng nội vụ, bác sĩ Frank bộ trưởng tư pháp, Esser bộ trưởng kinh tế.

Toàn nước Đức đảo lộn bằng những thay đổi hợp pháp đúng như Hitler đã nói cuộc cách mạng Quốc xã sẽ tiến hành họp pháp.

Ngày 12 tháng 3, lá cờ chữ vạn ba màu đỏ tráng đen được coi làm màu cờ chính thức của Đức quốc thay cho cờ vàng đỏ đen vẫn dùng từ trước đến nay

Ngày 14 tháng 3, Hitler bổ nhiệm Goebels làm tổng trưởng thông tin toàn quyền kiểm soát báo chí, phát thanh kịch, phim ảnh và các nghệ thuật khác.

Ngày 18 tháng 3, bác sĩ Luther, thống đốc ngân hàng Quốc gia đi làm đại sứ tại Hoa Thịnh Đốn. Người kế vị là bác sĩ Hjalmar Schacht. Ông này hy vọng nếu kiểm soát hết tài chính, kinh tế ông có thể ngăn trở những tham vọng điên cuồng của Hitler.

Để chấn an dư luận, Quốc xã liền tổ chứ một buổi lễ ăn mừng thắng lợi bầu cử tại nhà thờ Postdam nơi mang nhiều đặc tính truyền thống Đức.

Ý Hitler muốn chứng minh sự kết hợp truyền thống dân tộc với cách mạng. Hầu hết các nhân vật tăm tiếng của Đức đều được mời dự, tỉ dụ hoàng tộc nước Phổ, thái tử dòng Hollenzolerm, hàng tướng lãnh già thống chế Von Mackensen.

Hôm ấy, Hitler vận quần áo dạ hội, mũ cao, áo jaquatte loại quần áo mà ông ghét nhất, để cố tạo cho mình vẻ ‘’ bourgeois’’ giả diện cốt lấy lòng tin của những thế lực bảo thủ ở Đức hãy còn mạnh.

Từ sáng sớm, nhà nào nhà nấy treo cờ, những lá cờ lớn chữ vạn tung bay bên cạnh những lá cờ của đế quốc thời vua chúa xưá. Trong nhà thờ, một dãy ghế dành riêng cho tướng lãnh hoàng gia ăn mặc theo lối võ quan tiền chiến. Nơi danh dự là chiếc ghế để trống cho Vua, ngay sau chiếc ghế trống là ghế dành cho thái tử ngồi vận bộ đại trào. Giữa giáo đường là nơi các dân biểu Quốc xã mặc sơ mi nâu, hai bên có dân biểu quốc gia liên kết và dân chủ Thiên Chúa giáo. Không thấy có sự hiện diện của dân biểu Xã hội dân chủ (Social démocrate).

Cửa chính giáo đường vừa mở rộng, quan khách đứng dậy, những yếu nhân của chính phủ tiến vào. Mọi con mắt đều đổ dồn vào hai người: Thống chế Hindenburg cao lớn bệ vệ. Adolf Hitler anh dân Áo nghèo khổ trước kia.

Từ tốn, vị Thống chế bước dọc theo lối đi tay chống can, tiến thẳng đến chiếc ghế trống kinh cẩn chào Vua và Hoàng tử rồi, nói mấy câu vắn tắt:

‘‘Ở nơi thiêng liêng này thế hệ chúng ta hãy dứt bỏ lòng vị kỹ và mọi tranh chấp nhỏ nhen để cùng hội tụ trong một ý thức quốc gia mà ban phép lành cho một nước Đức tự do, kiêu hãnh và đoàn kết.’’

Đến lượt Hitler đọc diễn văn, ông nói:

‘‘ Nhờ sáng suốt của Thống chế nên hôm nay chúng ta mới lại có dịp hân hoan chào mừng sự kết hợp của những biểu tượng hùng vĩ của nước Đức cổ kính với sức mạnh mới của chúng ta. Chúng tôi trân trọng gửi tới ngài Thống chế tấm lòng thành kính. Đấng thượng đế che chở sẽ đặt vào tay ngài tất cả quyền lực mới của dân tộc.

Nói xong, Adolf Hitler bước gần Hindenburg cúi đầu rất thấp và cầm bắt tay Thống chế.

Bên ngoài đại bác bắn chào mừng.

Quân đội Đức dẫn đầu, theo sau là đoàn S.A và nón thép diễn hành qua mặt Thống chế, Thủ tướng và Thái tử.

Buổi tối, lực lượng SS rước đuốc sáng rực giữa tiếng hoan hô rầm trời của dân chúng trong khi tại nhà hát lớn, ban đồng ca dưới sự điều khiển của nhạc trưởng Furtwangler hát những bài hùng tráng của Richard Wagner.

Quan khách lúc ra về ai nấy đều thoải mái, sung sướng với cảnh tượng vĩ đại hùng cường của Đức quốc trong tương lai.

Cho thiên hạ lầm với giả diện của mình rồi, Hitler, Goering, Goebels tiếp tục tiến hành kế hoạch Quốc xã hóa nước Đức.

Quốc hội được triệu tập, trụ sở tạm đạt ở nhà hát lớn Kroll để thông qua đạo luật ủy quyền với năm điều khoản:

& và 5 dành cho chính quyền làm luật làm luật mà không cần Quốc hội thông qua.

2 và 4 nói đạo luật của chính phủ có thể đi ra ngoài hiến pháp, chính phủ toàn quyền ký kết hiệp ước với các nước ngoài.

3 nói tất cả mọi đạo luật do chính phủ ban hành sẽ có hiệu lực ngay sau ngày đăng trên công báo.

Để làm áp lực, Goebels cho treo một lá cờ Quốc xã lớn sau chỗ ngồi của chủ tịch và bên ngoài bố trí hai hàng rào SS áo đen, bên trong đoàn SA áo nâu đứng nghiêm trang khắp hành lang phòng họp.

Hitler đọc diễn văn khai mạc với lời lẽ ôn hòa. Đọc xong thì dân biểu Xã hội dân chủ Otto Wels lên máy vi âm. Từ ngoài vọng vào nhiều tiếng la ó của S.A.

‘‘Chúng tôi muốn luật ủy quyền bọn sát nhân hãy cút đi’’.

Wels vẫn lạnh lùng tuyên bô đảng dân chủ xã hội không chấp nhận việc ủy quyền.

Hitler cáu sườn chạy ngay lên diễn đàn một lần nữa hét:

- Tôi không cần phiếu của các người. Nước Đức sẽ tự do nhưng không có bàn tay của người đem tự do tới. Các người đừng giở thói trưởng giả. Ngôi sao Đức quốc đang lên, ngôi sao của các người sắp tắt rồi, hãy trở về đợi nghe hồi chuông cầu hồn là vừa.( Je n’ai riên à faire de vos voir. L’Allemagne sera libre mais pas grâce à vous. Ne vous prendez pas pour des bourgeois. L’étoile de L’ Allemagne monte, la vôtre est sur le point de s’éteindre, votre glas a sonné).

Chung cuộc, luật ủy quyền được thông qua nhờ phiếu của dân chủ Thiên Chúa giáo.

Hitler từ nay được toàn quyền chẳng những với Quốc hội mà còn quyền ngay cả với Tổng thống nữa. Hitler cũng không bị hạn chế bởi hiến pháp.

Tháng 4 – 1933, Bộ trưởng canh nông Richard Walther Darré công bố kế hoạch cải thiện đời sống nông dân với những điểm: giải phóng khỏi nợ nần, chống bóc lột và cấp phát ruộng đất.

Tháng 5 – 1933, bác sĩ Ley tổ chức Mặt trận lao động.

Hitler trước cuộc mít tinh vĩ đại của mấy trăm ngàn người công nhân ở công trường Tempelhofer, nói rất hùng hồn ;

‘‘ Thượng đế hãy nhìn xuống đây, chúng ta đã thay đổi tất cả. Dân tộc Đức không còn phải là dân tộc mất danh dự chịu sỉ nhục nữa. Dân tộc Đức không thiếu niềm tin để cấu xé lẫn nhau’’

‘‘ Bây giờ dân tộc Đức đầy nghị lực, nhẫn nại, biết hy sinh. Thượng đế! Chúng tôi luôn luôn gần Ngài. Xin ban phép lành cho cuộc chiến đấu của chúng tôi, cho tự do, cho chủng tộc và cho Tổ quốc’’

(Comme tu le vois Seigneur, nous avons changé. Le peuple Allemand n’est plus le peuple du déshonneur, de la honte, de la pusillanimité, du manque de foi, il ne se déchire plus lui-même. Mon Seigneur, le peuple Allemand est nouveau fort dans sa volonté, fort dans sa persévérance, fort dans son esprit de sacrifice. Seigneur, nous ne nous écartons pas de Toi. Bénis le combat que nous livrons pour notre liberté et par conséquent pour notre Paris et notre race.)

Mặt trận lao động ra đời nhằm tiêu diệt các tổ chức công đoàn (syndicats). Tài sản trụ sở công đoàn bị tịch thâu, lãnh tụ công đoàn bị bắt đưa vào trại tập trung hoặc bị giết.

Hitler sung sướng tuyên bố:

‘‘Điều vinh hạnh nhất trong đời tôi là đã đem công nhân Đức trở về với Tổ quốc’’.

Ngày 31 – 5, hàng triệu thợ thuyền Đức được động viên vào việc xây cất một hệ thống xa lộ dài 6500 cây số. Họ làm việc với tinh thần khoẻ, bằng nỗi vui (Force par la joie) ; Bác sĩ Ley rập theo mẫu tổ chức giải trí cho thợ thuyền Ý, tối đến công nhân tụ hội ca hát tập thể, xem nhạc kịch, học tập. Ngày nghỉ chính quyền đưa công nhân đi ngoạn cảnh.

Trong vòng mấy tháng trời, nội các Hitler giảm số thất nghiệp từ 6 triệu còn ba triệu hai.

Cũng trong tháng 5, Goering ra lệnh chiếm đóng trụ sở của Đảng Xã hội dân chủ (Social démocrate), phá báo quán, tịch thu quỹ đảng.

Lãnh tụ Otto Well bỏ trốn sang Tiệp Khắc.

Frick ra bố cáo cấm các đảng Xã hội dân chủ từ nay không được hoạt động vì đảng này là kẻ thù của dân tộc.

Quốc xã không tha cả Đảng dân chủ Thiên Chúa giáo và Mặt trận Quốc gia Liên kết của Hugenberg từng là hai đảng bạn tại Quốc hội.

Tòa Thánh ký một thỏa hiệp (Concordat) với chính phủ Đức chấp thuận sẽ không có đảng Công giáo hoạt động trên đất Đức nữa.

Tờ công báo đề ngày 11 tháng 7 đăng một bố cáo vắn tắt sau đây:

‘‘ Chính phủ Đức ban hành đạo luật:

Điều I: Đảng quốc xã công nhân Đức là đảng duy nhất trên nước Đất.

Điều II: Kẻ nào có ý định giữ lại tổ chức của đảng khác hoặc lập đảng mới sẽ bị phạt tù 3 năm hay từ 6 tháng đến 3 năm nếu không phạm tội khác nặng hơn.

Dưới ký tên: Hitler Thủ tướng. Frick Tổng trưởng nội vụ. Gurtner Tổng trưởng tư pháp’’.

Về các tổ chức vũ trang như đoàn nón thép (Stahlhelm) và nghĩa quân (Freikorps) cũng bị giải tán để gia nhập vào đoàn SA.

Quốc xã trong công việc dẹp đảng phái đã có nhiều hành động tàn nhẫn. Khi đề cập đến vấn đề này. Hitler nói:

‘‘ Những lực lượng phản động tưởng để thả lòng cho tôi thì tôi sẽ tự hủy hoại qua những lỗi lầm chính trị. Nhưng chúng tôi không để cho họ có thì giờ tấn công. Thế thắng của chúng tôi là hành động trước họ. Chúng tôi không có tình cảm vụn vặt, do dự lẩn thẩn của loại ‘‘ bourgeois’’. Bọn họ coi tôi như một thằng man rợ kém văn hóa. Phải rồi, chúng tôi man rợ vì chúng tôi muốn thế. Đó là một cái tên vinh dự’’.

Hitler bây giờ hoàn toàn làm chủ nước Đức chẳng thèm biết đến Quốc hội, chẳng hỏi han gì Tổng thống.

Bao nhiêu tính toán của Von Papen trước kia trật hết. Quốc xã đóng cương vào cỗ xe chính quyền đã không bị thuần hóa như Papen tưởng. Papen sợ hãi và ngạc nhiên trước sức mạnh mà chính ông là người thả nó ra.

Papen sai ở chỗ ông cho rằng đảng Quốc xã làm gì có sức mạnh cách mạng một khi Hitler đã đi vào chính quyền bằng cửa hẹp. Và ông không nhìn sang khía cạnh tâm lý căm thù nung nấu của những người Quốc xã