Chương 18

Sentaro và Wakana cầm lồng chim, cùng với Tokue đi bộ theo một con đường trong khuôn viên. Khi rời khỏi tiệm tạp hóa, sự yên tĩnh không thay đổi của không gian xung quanh lại quay trở về.

“Dù nói là trị liệu nhưng không hẳn ngay từ lúc đầu đã có promin đâu.”

Promin. Đó là tên loại thuốc đặc trị bệnh Hansen. Loại thuốc này đã làm thay đổi cả một lịch sử phiền muộn dai dẳng, đó là điều mà Sentaro và Wakana đều biết được thông qua việc đọc những bài viết trên mạng.

“Nhưng bà đã được chữa khỏi bằng thuốc đó phải không ạ?”

Wakana đến ngay bên cạnh Tokue cất tiếng hỏi.

“Ở Nhật, mãi mà người ta vẫn không nhập thuốc. Mặc dù mọi người đã truyền tai nhau rằng thuốc ấy công hiệu lắm. Vậy nên, có lẽ người bệnh chỉ còn cách đoàn kết thôi, những người như bà đã nghĩ thế. Giống như cùng vận động nhập thuốc promin về. Cuộc đấu tranh đó đã nổi lên ở từng viện điều dưỡng. Nếu làm chuyện này trước đó một chút, hình như sẽ bị điều đến phòng giám sát đấy.”

“Phòng giám sát? Có cả thứ đó hả bà. Cháu…”

Suýt nói ra chuyện của bản thân mình, Sentaro hoảng hốt ngừng lại.

“Ngày xưa, viện điều dưỡng ở Kusatsu có đấy cháu. Đó là phòng biệt giam. Ở viện điều dưỡng nào cũng có phòng giám sát nhưng người ta nói rằng, nếu đã bị điều đến phòng biệt giam ở Kusatsu thì dù còn sống cũng không thể trở về. Họ sẽ bị nhốt ở căn phòng hoàn toàn tối tăm, ánh dương không soi thấu hàng tháng trời. Đến nỗi vào mùa đông, bị nhốt trong tuyết, có người đã chết vì đông lạnh.”

Trước Wakana đang bàng hoàng, Tokue vẫn tiếp tục kể chuyện bằng chất giọng điềm tĩnh:

“Trong bóng tối, sẽ xảy ra những chuyện như tâm trí trở nên điên loạn, hoặc là chết. Ngay cả ở Tenseien này, cũng có những người vì tham gia đình công mà bị điều đến phòng giám sát ở Kusatsu rồi chết đấy.”

Người thiếu nữ Tokue ấy, rốt cuộc đã trải qua những tháng ngày như thế nào? Trong lúc Sentaro hồi tưởng lại khung cảnh nhà tù mình đã từng ở, anh nghĩ về điều đó.

“Nhưng mà, nếu như bản thân không mắc căn bệnh này, chắc bà cũng sẽ nghĩ đây là chuyện của người khác thôi. Hồi còn nhỏ bà đã từng thấy rồi. Trong những người lang thang, chỉ những người bị tình nghi được tập hợp rồi chở trên xe tải của cảnh sát. Người của sở y tế đến, họ rắc đầy bột trắng lên chiếc xe tải ấy. Họ không ngừng rắc bột lên những người cứ ngồi khúm núm. Khi nhìn như vậy, bà cũng thấy sợ những người bị chuyển đi như thế. Bởi vậy trong khoảng thời gian đầu đến đây, bà ghét nhất là việc nhìn những người cư ngụ ở đây cũng mắc bệnh Hansen giống mình. Dù chính bà cũng là bệnh nhân.”

“Cháu cảm thấy hình như mình có thể hiểu” - Sentaro định nói lời ấy, nhưng từ ngữ đã bị bóp nghẹt trong cổ họng anh.

“Những người hình như đã đến đây khi bệnh tình trở nặng bị di chứng ở rất nhiều nơi khác nhau. Người ta gọi là cục bướu nhỉ, hoặc gọi là toàn thân nổi bướu to, hoặc gọi là bệnh nhọt, cũng có người bị nổi loại hạch của riêng căn bệnh này. Có người rụng ngón tay, có người rụng mũi. Thời chưa có thuốc những người như thế thường gặp lắm. Bà cũng sợ dần dà mình sẽ trở nên như vậy… Bà thực sự không thích nhìn những người đau khổ ấy.”

Tokue tiếp tục thì thầm câu chuyện trong lúc đi bộ, bà chỉ dừng chân trước nơi giống như ngọn đồi nhỏ hơi nhô cao lên một chút. Không biết vốn dĩ đây có phải là phần núi được đất bồi đắp thêm hay không. Những bụi cây mọc lên, loài hoa dại vào thu muộn cũng đang nở khắp nơi.

“Tất cả mọi người đều muốn quay về nhà. Nỗi hoài niệm nhớ quê. Mỗi khi nó trỗi dậy, những người muốn quay về lại đến đây.”

Tokue chỉ tay. Đất đã được đắp cố định thành cầu thang.

“Cái này đã có từ trước khi bà đến đây. Những người bệnh nhẹ đã bị bắt đi khai khẩn rừng, họ đem đến những phần đất đã đào lên rồi xây núi ở đây. Leo lên đây, nhìn về những ngọn núi phía xa, mỗi người nghĩ về quê nhà của riêng mình.”

“Bà Yoshii cũng đã từng leo lên đây phải không ạ?”

Wakana hỏi. Tokue chỉ đang đứng yên lặng, không cho thấy dấu hiệu bà sắp leo núi.

“Đúng vậy, bà đã từng leo không biết bao nhiêu lần rồi. Nhưng vì không thể ra ngoài, bà cảm thấy hết sức đau buồn. Đó là nỗi buồn đến tận cùng. Vậy nên, từ lúc ấy bà không đến đây nữa. Thay vào đó…”

Đến đây, Tokue hắt hơi một tiếng lớn.

“Bệnh cảm năm nay dai dẳng nhỉ?,” trong lúc nói thế Tokue lại lấy khăn giấy ra và hỉ mũi. Thế rồi, bà đột nhiên cười. “Cái hắt xì này giống như mệnh lệnh ‘Đừng nói xấu anh đấy nhé’ đến từ thế giới bên kia vậy ấy.”

“Hửm?” Sentaro nghiêng đầu.

“Chồng bà đấy,” Tokue trả lời.

“Vào lần cuối cùng bà leo lên đây, lúc đang khóc một mình thì có người cất tiếng. Người đó sau này đã trở thành bạn đời của bà.”

“Ồ, ông là người thế nào vậy bà?”

Khi Wakana hỏi, Tokue chỉ cười, “Chà, ông là người thế nào nhỉ? Đến tận bây giờ bà vẫn không rõ,” bà nói theo kiểu mơ hồ.

Tokue bắt đầu đi bộ vào con đường nhỏ xuyên qua bên trong khu rừng.

Ở đây tràn ngập cây thân gỗ khiến người đi vào có cảm giác như bị lạc trong bụi cây rậm rạp của khu rừng Musashino, những chiếc lá rơi chất chồng lên nhau dày đặc. Nếu chỉ nhìn thấy toàn cây với cây, đây là nơi có vẻ như sẽ khiến người ta quên đi việc mình đang ở trong viện điều dưỡng, Sentaro nghĩ như thế.

Trong lúc đi bộ qua nơi đó, Tokue bắt đầu kể chuyện mà dường như bà vừa nhớ ra.

Sentaro và Wakana chỉ im lặng đi theo sau bà.

“Vì chồng bà bẩm sinh bị yếu tim nên trong chiến tranh ông không đi lính. Nhưng mà, ông đã đi làm đó. Các cháu đoán xem ông làm gì nào?”

Ừm, Sentaro nghiêng đầu nghĩ ngợi.

“Ông làm việc trong tiệm bánh kẹo ở Yokohama đấy.”

“Hả… lẽ nào…”

“Đúng vậy. Toàn bộ kiến thức về đồ ngọt là bà học được từ chồng đấy.”

“Thì ra chuyện là như thế hả bà?”

Từ lúc bước chân vào Tenseien, lần đầu tiên Sentaro cất giọng vui vẻ. Wakana ở kế bên cũng tiếp lời: “Thì ra là thế!”.

“Nhưng mà ông là người cao đấy, dáng như cây cọ. Lúc nghỉ việc ở tiệm bánh kẹo đang làm vì biết mình bị bệnh, ông đã chuẩn bị tâm lý là có khi phải chết bờ chết bụi nữa cơ. Hình như ông đã đi khắp nước Nhật giống như người ăn xin. Lẽ ra ông không nên làm thế mà nên vào viện điều dưỡng càng sớm càng tốt.”

“Chắc hẳn ông muốn chạy trốn bà nhỉ?”

Khi nhìn khuôn mặt Wakana nói câu ấy, nét mặt Tokue dường như có chút phiền muộn.

“Ừ nhỉ. Có lẽ vậy. Vì thế nên lúc chồng bà được người ta dẫn vào đây, bệnh tình đã trở nên trầm trọng rồi. Sau này khi đã ở bên bà, ông cũng phải chịu đựng những cơn đau cứ liên hồi quay trở lại. Bà đã không thể nhìn cảnh tượng ấy được nữa. Ở bàn tay của ông có lỗ hõm vì bị viêm dây thần kinh. Dù vậy nhưng, ừm, ông là người rất hiếm khi có những ý nghĩ như thù hận cuộc đời, nguyền rủa Chúa trời. Ông là người giỏi chịu đựng.”

“Tại sao… chuyện như thế lại xảy ra…?”

Sentaro vừa nhìn khuôn mặt Tokue vừa hỏi lại Wakana: “Em nói thế nghĩa là gì?”.

“Là vì, tại sao một người chỉ làm bánh kẹo lại phải nhận lấy nỗi đau khổ như thế hả anh?”

“Ừ nhỉ.”

Trong lúc chầm chậm đi về phía trước, Tokue lặp lại một lần nữa: “Ừ nhỉ”.

“Dường như toàn bộ những người sống ở đây đều có suy nghĩ đó đấy cháu. Nếu thực sự có Chúa trời, hẳn sẽ có nhiều người muốn làm đủ thứ chuyện với ông ta kiểu như bắt trói, rồi đánh đập ông ta.”

“Cái đó… chắc là có bà nhỉ?”

Khi Sentaro phản hồi lại như thế, Tokue gật đầu thật mạnh.

“Nhưng mà này, bọn bà… Đã cố gắng để sống đấy.”

Đến đây, Tokue dừng bước. Sentaro và Wakana cũng dừng bước.

“Vào ngày xưa ấy, ở đây dù có hỏa hoạn, đội cứu hỏa cũng không đến đâu. Cho dù tội ác có xảy ra, cảnh sát cũng không đến. Đây đã từng là một nơi như thế. Người bệnh với nhau đã lập ra hội tự trị, cho dù có chuyện gì xảy ra cũng phải sinh hoạt theo kiểu tự mỗi người giải quyết vấn đề. Thậm chí cả tiền cũng phải tạo ra loại chỉ lưu hành ở đây.”

“Đến cả tiền ạ?”

Trước Wakana vẫn đang há hốc miệng, Tokue lại gật đầu: “Ừm”.

“Vậy nên, chỉ còn cách là mọi người hợp lực cùng nhau sống thôi cháu ạ. Những người đã mắc căn bệnh này lúc đang làm geisha thì làm những việc như tự may áo kimono, hoặc dạy mọi người những khúc đoản ca hay trường ca. Những người đã từng là giáo viên thì quả nhiên là ngay cả ở đây, họ cũng xây dựng phòng học rồi dạy tụi nhỏ học hành. Những người đã từng là thợ cắt tóc thì mang kéo vào và cắt tóc cho mọi người. Bằng cách đó, mọi người đã cố gắng cùng nhau sống. Có tổ may tây phục cũng có tổ may trang phục truyền thống, có tổ làm vườn cũng có tổ cứu hỏa.”

Tokue lại bắt đầu đi chậm. Những đóa hoa bé nhỏ đang đung đưa bên con đường nhỏ bé. Nếu như cắt rời chỉ mỗi phong cảnh này thôi, Sentaro nghĩ rằng có lẽ trong mắt ai cũng phản chiếu vẻ đẹp của rừng cây rậm rạp.

“Mọi người đều có những kinh nghiệm nào đó trong xã hội. Bà mượn lời của người geisha đã dạy cách mặc kimono, đó là… ‘từng người từng người đều có khả năng riêng’. Vậy nên, những người như bà đã không lạc lối, bà cùng với chồng, hai người đã tham gia vào một tổ.”

Tokue quay đầu lại nhìn về phía những đóa hoa dại bé nhỏ sau lưng. Sentaro và Wakana đang theo sau cũng dừng chân.

“Bọn bà, đã vào tổ chế biến bánh kẹo đấy.”

“Ồ, có tổ đó nữa hả bà?”

“Có đấy cháu. Hình như có từ xưa rồi. Nhưng mà vốn dĩ hình như mọi người chỉ tập hợp để làm những loại bánh cỡ như bánh mochi* cho dịp đầu năm, hay bánh kusa mochi* cho mùa xuân thôi. Chắc hẳn người từng làm bánh khi đến đây đã khởi xướng nhỉ?”

•

Mochi: là một loại bánh giầy nhân ngọt truyền thống của Nhật Bản. Vỏ bánh được làm từ bột gạo với phần nhân ngọt khá đa dạng.

•

Kusa mochi: còn được gọi là bánh yomogi mochi, là loại bánh ngọt của Nhật. Đây được xem là món dành cho mùa xuân. Bánh được làm từ mochi và lá yomogi, hoặc nếu truyền thống hơn thì làm với rau khúc tẻ. Bánh cũng có thể bỏ thêm nhân với mứt đậu đỏ.

“Và thế là bà đã làm mứt đậu đỏ được năm mươi năm!”

Sentaro vỗ tay vì cuối cùng điều bí ẩn đã được giải đáp.

“Không phải chỉ mứt đậu đỏ thôi đâu. Bà cũng làm cả bánh tây nữa nhé.”

“Vì thế nên bà đã bỏ kem vào bánh dorayaki cho cháu.”

Nghe Wakana nói với vẻ hào hứng, Tokue cười: “Đúng rồi”.

“Tổ chế biến bánh kẹo của Tenseien à…”

“Bà vẫn tiếp tục làm đồ ngọt cháu ạ. Bởi vì nếu không làm thế, sẽ chỉ còn toàn chuyện đau khổ thôi. Làm bánh kẹo không chỉ là thử thách, nó còn là cả cuộc đấu tranh đấy.”

“Vâng…” trong lúc thở dài, Sentaro cũng không biết nên đáp lại lời bà như thế nào. Wakana sau khi nói dứt câu: “Ngưỡng mộ quá,” cũng im lặng.

“Bà đã vất vả rồi.”

“Ừm, nhưng mà…” Tokue trả lời với nụ cười yếu ớt thoáng hiện trên khuôn mặt, “ở đằng ấy mới là những người vất vả đấy,” bà hướng bàn tay tật nguyền về phía kia.

Những thân cây rậm rạp đã được thay thế bằng những bụi cây um tùm, con đường nhỏ đến đó là kết thúc.

Có đồng cỏ đã được cắt tỉa, ngọn tháp bằng đá sừng sững hiện lên ở phía đó.

“Đó là nơi chồng bà yên nghỉ đấy.”

Tokue nói như thế rồi từng bước tiến về hướng ngọn tháp.

“Ngày xưa, nếu người ta biết có người bệnh hủi đi ra ngoài, những người còn lại trong nhà cũng chỉ còn cách khăn gói đi luôn. Bị những người xung quanh cự tuyệt đến độ như thế. Vậy nên phần lớn những người như bà đều bị xóa tên khỏi hộ tịch. Cái tên Yoshii Tokue là tên bà mới được đặt khi đến đây đấy.”

“Ủa?”

Sentaro nhìn khuôn mặt Tokue rồi lại bất giác tiếp tục nhìn khuôn mặt Wakana. Sau một lần lảng tránh cái nhìn của Sentaro, Wakana lại quay sang nhìn anh.

“Tên thật của bà, là một tên khác ạ?”

“Đúng vậy. Tên thật là một tên khác đấy cháu.”

“Ồ… chuyện đó.”

Đến đó, Sentaro mím môi lại, anh không nói gì, chỉ im bặt. Wakana cũng như thế. Trước ngọn tháp đá, cả ba người dừng chân.

“Đây là nhà mồ của những người đã qua đời ở Tenseien này đấy.”

“Nhà mồ ạ?”

Wakanan hỏi lại.

“Bởi vì bọn bà không có ngôi mộ riêng. Chồng bà là… Yoshiaki cũng đang yên nghỉ ở đây. Đã được giải thoát khỏi nỗi đau rồi, ở đây chắc hẳn ông đang mơ thấy bánh manju mình yêu thích đấy.” Tokue chắp tay. “Anh Yoshiaki, ngày hôm nay em dẫn những bạn trẻ đến đây này.”

Bóng lưng nhỏ bé của Tokue đang ở trước mắt Sentaro. Sentaro đặt lồng chim xuống, anh chắp tay cùng với Wakana.

Tiếng hót của chim chào mào để lại dư âm kéo dài, như thể đáp lại dư âm đó, Marvy cũng hót chíp chíp.

“À ừm.” Tokue bỏ tay xuống. “Cuối cùng cũng đến thời những người như bà có thể ra khỏi đây, nhưng mà… chuyện có thể về quê hay không vẫn là điều khó khăn khi đề cập đến. Cả mẹ và hai anh của bà đều đã qua đời. Bà đã liên lạc với em gái, nhưng quả nhiên là… em nói mong chị hãy tha thứ cho em, và bà không thể về được. Ông Yoshiaki của bà cũng không thể lấy lại danh tính. Di cốt an nghỉ tại đây toàn bộ có hơn bốn ngàn thi thể. Pháp luật thay đổi, mọi người đều có thể về lại quê hương, khi nghĩ đến điều ấy dù chỉ trong khoảnh khắc, cũng có lúc bà cảm thấy vui mừng như thế. Nhưng mà, từ đó đến giờ đã mười mấy năm, hầu như không thấy người bảo lãnh nào xuất hiện. Thế gian này vẫn khắc nghiệt như thế nhỉ.”

Tokue nói như thể đây là chuyện của người khác, bà cười với Wakana.

“Hôm nay toàn nói chuyện đau khổ thôi, bà xin lỗi nhé. Nhưng mà, có thể nói nhiều đến thế này, bà cũng thấy cõi lòng nhẹ nhõm. Cảm ơn cháu vì đã lắng nghe.”

Wakana liên tục lắc đầu, em nói: “Bà hãy kể cho cháu nghe nhiều chuyện hơn nữa nhé”.

“Bà cũng cảm ơn cậu chủ nhé.”

“Nhưng mà. Cháu mới là người phải cám ơn bà vì đã nhận nuôi chim hoàng yến. Hơn nữa, cháu… cũng có chút chuyện muốn trao đổi với bà, có gì cháu lại đến nữa được không ạ?”

Sau khi gật đầu một lần với Sentaro, trong cách trả lời của bà dường như có chút hàm ý rằng: “Vậy thì bà rất vui, nhưng mà…”.

Từ nhà mồ, họ lại tiếp tục đi một con đường rộng. Ở phía xa có thể nhìn thấy bóng của tòa kiến trúc giống như tiệm tạp hóa và nhà tắm. Thay vì chọn đường thẳng trực tiếp, Tokue đã cố tình chọn đường vòng, có lẽ là để đi vào bên trong khu rừng.

Bây giờ, trong lúc lại quay về hướng trung tâm của khuôn viên, Sentaro dường như cảm thấy lạnh nơi sống lưng, anh quay về phía sau.

Ngọn tháp của nhà mồ đứng đó.

Hơn bốn ngàn thi thể, đến tận giờ vẫn không thể về nhà mà cứ lưu lại nơi này.

Sentaro có cảm giác như mình đang bị ở trên nhìn xuống soi mói.