Chương 21
Năm mới đã bắt đầu.
Ba ngày đầu năm không có được dù chỉ một lần trời quang đãng, mưa mang theo tuyết cứ rơi xuống.
Sentaro không hề nghỉ tiệm. Dù phải một mình uống rượu toso*, anh cũng không còn cách nào khác, trong bóng tối anh miệt mài làm mứt đậu đỏ. Và rồi từ sáng sớm, anh đã mở cửa cuốn. Những người xung quanh khu vực này đi viếng thần xã nằm ở đối diện nhà ga. Việc kinh doanh đầu năm nhắm đến nhóm người này.
•
Toso: là loại rượu cay, theo truyền thống thường được uống vào dịp mừng năm mới ở Nhật.
Thế nhưng, doanh thu lại chẳng mấy suôn sẻ. Những buổi sáng đầu năm, bà chủ đến xem qua sổ sách, sau khi thì thầm: “Mình làm cửa tiệm ăn uống khác thôi,” bà cố ý tính toán thở hắt ra một hơi dài rõ to. Lúc bà nói sẽ mở tiệm bánh okonomiyaki hay cái gì tương tự thế, có lẽ đó chỉ mới là ý tưởng thoáng qua, thế nhưng trong lúc nói đi nói lại chuyện này, hình như bà trở nên nghiêm túc mất rồi. “Trong trường hợp đó, cậu còn làm cho tôi không?” bà chủ hỏi.
Sentaro không gật đầu.
“Mình hãy thử cố gắng thêm một chút với tiệm dorayaki xem sao ạ. Đây là tiệm ông chủ đã mở. Quan trọng là cháu vẫn còn nợ tiền.”
Giữa chừng, bà chủ gật đầu, bĩu môi: “Nếu có thể tiếp tục việc kinh doanh thì làm cái nào cũng được mà. Để kiếm sống thôi”.
Sentaro nghĩ đương nhiên cái đó cũng có lý. Thế nhưng, quả thực anh không thể tán thành được.
Dù cố chấp làm mứt đậu đỏ thế này, việc kinh doanh cũng không trở nên suôn sẻ. Nhưng dù sao đi nữa, anh cũng không thể nghĩ đến việc cứ mở tiệm mới với tâm thế tiệm kinh doanh cái gì cũng được.
Vả chăng, còn thêm một chuyện. Chuyện này đối với Sentaro rất quan trọng.
Kỹ thuật làm mứt đậu đỏ của Tokue, nếu bây giờ bản thân anh không kế thừa, nó sẽ biến mất khỏi thế giới này. Và cùng với kỹ thuật đó, chẳng phải là cũng sẽ không còn bằng chứng về một người phụ nữ có tên Yoshii Tokue đã từng sống hay sao.
Hôm Sentaro nhận được thiệp mùa đông từ Tokue, tháng giêng đã qua một nửa, đó là ngày anh tranh cãi mất một lúc với bà chủ chuyện cửa tiệm từ nay về sau. Trong đầu bà chủ, dường như không còn cửa tiệm dorayaki nữa. Sentaro vẫn như mọi khi, anh chủ trương rằng hãy kiên nhẫn thêm chút nữa, thế nhưng anh không thể giải thích lý do cơ bản cho việc đó.
Dĩ nhiên, từ trong sâu thẳm Sentaro cũng thấy khó chịu. Khi nhớ đến khuôn mặt của những khách hàng không ghé tiệm nữa, anh cảm giác như muốn nguyền rủa họ.
Tuy nhiên, khi nhìn nét chữ đặc trưng ấy trên tấm bưu thiếp anh cầm trong tay, Sentaro đã lấy lại được chút tinh thần. Trong bưu thiếp, bà kể chuyện vì thể chất suy kiệt nên đã nằm liệt giường từ cuối năm đến đầu năm. Vậy nên, bà xin lỗi vì đã không thể gửi thiệp chúc mừng năm mới. Thêm vào đó, bà viết: “Cuối cùng bà đã hồi phục rồi,” và tiếp theo bà viết như sau:
“Nếu được, khi nào đó cháu lại đến Tenseien nhé. Lúc ấy, bà định sẽ cùng với bà Moriyama tái hiện lại hoạt động của tổ chế biến bánh kẹo cho cháu thấy.”
Sentaro một mình trong nhà bếp tự trả lời: “Cháu sẽ đến”.
“Dù sao cũng vắng khách.”
Tenseien vẫn yên tĩnh như thế. Không biết có phải vì những hàng cây đã trụi lá hay không mà Sentaro lại cảm nhận vẻ tĩnh lặng nơi đây dường như nổi bật hơn bội phần. Tuy bầu trời trong suốt nhưng ngọn gió thổi qua khuôn viên lại lạnh lẽo khác thường.
Sentaro đi theo con đường như lần trước, hướng đến tiệm tạp hóa đã trở thành điểm hẹn. Không người nào lướt qua anh. Sentaro lặng lẽ bước đi trên con đường không bóng người. Và ngay khi bước qua sảnh của tiệm tạp hóa, bàn chân anh dừng lại.
“Bà Yoshii… Bà Tokue.”
Bà Moriyama đã mang bánh Tuile nướng giống lần trước đến và đang ngồi cạnh Tokue. Sentaro cố gắng để không lộ ra sự dao động trên khuôn mặt, anh tiến gần đến chiếc bàn của hai người: “Xin chào, đã lâu rồi cháu không gặp hai bà ạ”.
Điều Sentaro ngạc nhiên là sự thay đổi của Tokue.
Chỉ mới không gặp một tháng mà dung mạo bà thay đổi hệt như nhiều năm đã trôi qua.
Tokue đã cười lại với anh nhưng đôi mắt bà hốc hác, vầng trán xanh xao, gầy gò.
“Bà Tokue, hình như bệnh cảm của bà đã nghiêm trọng lắm phải không ạ?”
“Haha. Cậu chủ… bà được cậu chủ gọi bằng tên cơ đấy.”
Ngón tay cong của Tokue gãi lên mái đầu bạc trắng mềm mịn như lớp vỏ của cây cọ.
“Cái người này, có khoảng thời gian yếu lắm đấy. Đến nỗi đã có lúc tôi nghĩ rằng mình phải liên lạc với cậu chủ thôi.”
Với khuôn mặt còn để lại di chứng bệnh, bà Moriyama thử bắt chước vẻ mặt Tokue lúc nằm liệt giường. Đó là biểu hiện dường như cố tình làm cho giống một bức vẽ của Munch*.
“Bà thôi đi nào. Tôi đã khỏi bệnh rồi mà.”
“Xin lỗi nhé. Vì tôi đã sợ không biết bà có nối gót theo chồng về bên kia không.”
“Vẫn chưa đâu mà. Tôi còn phải dạy cậu chủ tôi cách làm mứt đậu đỏ của tổ chế biến bánh kẹo nữa.”
Dù đang rất tiều tụy, nhưng trong lời nói của Tokue lại có âm hưởng tươi sáng đến bất ngờ.
“Thực sự là, bà đã khỏe chưa ạ?”
Như để tránh cái nhìn chăm chú của Sentaro vào khuôn mặt mình, Tokue vẫy tay. “Bà khỏe rồi. Dù rằng hồi đầu năm mới thì mệt lắm, cứ nằm liệt giường.”
“Lúc bà cần mà cháu lại chẳng để ý gì cả, thành thật xin lỗi bà ạ.”
“Được rồi cháu à. Cháu đến đây thế này thôi là bà vui rồi.”
•
Edvard Munch (1863-1944): là họa sĩ người Na Uy thuộc trường phái tượng trưng, làm nghề in đồng thời là một nghệ sĩ tiên phong trong trường phái biểu hiện. Bức tranh nổi tiếng nhất của ông là Skrik (Tiếng thét). Ở đây, có lẽ bà Moriyama đã cố tình bắt chước vẻ mặt của nhân vật chính trong bức tranh Tiếng thét để chọc ghẹo Tokue.
Dường như để ý đến tâm tình của Sentaro và Tokue, bà Moriyama rời khỏi bàn một lúc. Rồi bà quay lại với chiếc khay bưng trên hai tay. “Đây rồi, đã để mọi người chờ.”
Trên khay có ba bát, làn hơi nhẹ nhàng bốc lên.
“Tôi đã hâm nóng lại bằng lò vi sóng ở trong kia đấy.”
“A, cái này là…” Tokue chắp hai tay. “Đây là món làm lại hồi đầu năm mới nhỉ?”
Giọng bà Moriyama cũng trở nên hồ hởi: “Đây là chè zenzai đặc chế của tổ chế biến bánh kẹo đấy.”
Trong bát, những hạt đậu đỏ đặc biệt ấy đang phát sáng. Những hạt đậu đỏ vừa lấp lánh vừa kết nối với nhau. Mùi hương ngọt nồng cùng hơi nước lan tỏa dường như bao phủ đến cả những chỗ ngồi xung quanh. Có thể nghe thấy tiếng ai từ bàn nào đó nói rằng: “Cái gì thế? Thơm nhỉ!”.
“Xin mời. Mọi người thưởng thức nào.”
Bà Moriyama để bát trước mặt Sentaro. “Cậu chủ à, hãy thưởng thức lúc còn nóng đi. Dù cháu không phải người hảo ngọt nhưng ăn cũng được đấy.”
Cả Tokue cũng thúc giục anh. Thành thật mà nói, đến bây giờ Sentaro cũng chưa từng lần nào ăn hết chè zenzai trong một bát đầy thế này. Thế nhưng, ngay khi ăn một muỗng, tự nhiên anh lại cảm thấy bớt căng thẳng.
“Ngon quá…”
Bất giác anh thốt lên như thế. Nhờ vị ngọt, sự căng thẳng nơi cổ và gò má biến mất, sau đó một chút, anh thậm chí có cảm giác tựa hồ bình yên lan rộng trên đôi má.
“Toku, nào, còn cái đó nữa.”
“À, đúng rồi. Cậu chủ, cháu thử cái này nữa nhé.” Tokue nhìn khuôn mặt Sentaro, bà lấy ra túi nhựa nhỏ từ trong túi xách. Bà bỏ thứ bên trong túi bày ra đĩa nhỏ.
“Cái đó, ngon lắm đấy cháu. Kombu muối* do Toku tự tay làm.”
“Kombu muối ạ?”
“Cháu cũng chưa ăn cái này nhỉ?” bà Moriyama lấy một miếng. “Quả nhiên là được cắt vừa vặn quá,” bà gật gù một mình.
Sentaro cũng lấy kombu. Đó là loại kombu muối được cắt chia ra rất vừa phải cả về chiều ngang lẫn chiều dài. Cùng với cảm giác mềm mại dính trên răng, mùi mơ nhẹ nhàng lan tỏa trong mũi.
“Ủa, cái này… có mơ.”
“Phải rồi. Bà có dùng cả mơ lẫn tía tô nữa.”
•
Kombu muối: là loại tảo bẹ được xắt sợi mỏng, nấu trong nước tương sau đó đem phơi khô.
Ồ, Sentaro vừa trầm trồ vừa tiếp tục thưởng thức chè zenzai.
“Tuyệt quá…”
Sentaro nhìn hai người chăm chú.
“Cái này, cả chè zenzai lẫn kombu, chế biến như thế nào ạ?”
Mặc dù Sentaro biết có lẽ khó giải đáp hết trong một câu trả lời, anh vẫn hỏi như thế. Chỉ là, anh muốn bày tỏ cảm xúc bằng cách này. Tokue bật cười.
“Đây không phải là thứ khó làm như cháu nghĩ đâu. Cái này đã thành truyền thống ở tổ chế biến bánh kẹo của bọn bà rồi… Mỗi năm sẽ làm vào dịp năm mới đấy.”
“Đúng là như vậy. Năm nay vì Toku ốm liệt giường nên rốt cuộc bà đã làm chè zenzai, nhưng mà kombu muối thì mua ở chợ. Hôm nay, vì cậu chủ đến nên cuối cùng Toku mới chịu làm đấy.”
“Cháu cám ơn nhiều ạ.”
Trong lúc nói câu cám ơn, Sentaro nhận ra bát chè sắp sửa hết.
“Cháu, thực sự là… lần đầu tiên được ăn chè zenzai ngon như thế này.”
“Tốt quá, Toku. Có vẻ như hợp gu cậu ấy rồi.”
“Là bởi, vị ngọt rất dịu như thế này… Còn muối trong kombu lại cho cháu cảm giác hệt như hoa đang bừng nở vậy.”
“Trong chè zenzai cũng có rắc muối đấy cháu. Chỉ là, vì có kombu nên nó phảng phất chút ít ở mức độ mình không nhận ra thôi.”
Đến đây, cuối cùng Tokue cũng tự mình thưởng thức một miếng. Khi ấy, ánh mắt bà hướng về nơi xa xăm, đôi má gầy gò giãn ra, nụ cười nở trên môi.
“Vị vừa phải nhỉ!”
Cả Sentaro lẫn bà Moriyama đều gật đầu dứt khoát.
“Cậu chủ.”
“Dạ.”
Tokue đặt bát xuống, bà nhìn thẳng vào mặt Sentaro. “Mứt đậu đỏ của bà, tuy chỉ có một chút thôi, nhưng mà bà đã bỏ muối vào đấy.”
“A, thì ra là vậy hả bà?”
“Ngược lại với… ừm, mứt đậu đỏ cậu chủ đã từng sử dụng ở cửa tiệm. Cái đó, hoàn toàn không có…”
“Loại của Trung Quốc… Đúng vậy ạ.”
“Vì vậy nó mới dính dính, vị ngọt dường như cũng không ngon, bà nghĩ vậy.”
Đúng là như vậy.
Dẫu nói là do sở thích nhưng trong trường hợp của Sentaro, loại mứt đậu đỏ mà chỉ mới ăn một, hai miếng đã khiến anh cảm thấy no căng bụng đến thế thì dứt khoát là loại không có muối. Với loại mứt đậu đỏ không phải như thế thì lúc nào cũng có chút muối.
“Bà cảm giác hình như cách làm mứt đậu đỏ bỏ chút muối thích hợp cho những người đàn ông uống rượu giống cậu chủ đấy.”
“Aa, vậy là cháu…”
“Người không thích đồ ngọt như cậu chủ mà vẫn có thể ăn một chút mứt đậu đỏ của bà, hẳn là cũng do có sự trợ giúp của muối đấy.”
“Không phải đâu ạ, bà Tokue, là do cách đối xử của bà với đậu đỏ thật đặc biệt.”
“Nhưng, nếu hoàn toàn không có muối, chắc sẽ khó ăn lắm đấy cháu.”
“Có lẽ là như thế…”
“Những người ở đây cũng như vậy đấy,” bà Moriyama quay đầu chỉ hướng những người xung quanh.
“Lúc đưa bánh cho những người đàn ông, nếu bỏ thêm chút muối sẽ được người nhận khen bánh ngon.”
Tokue tiếp tục.
“Cậu chủ à. Mứt đậu đỏ mọi khi bà làm và chè zenzai hôm nay. Cháu nghĩ rằng muối ở đâu nhiều hơn?”
“Là?”
Sentaro không hiểu điều được hỏi, anh nghiêng đầu trầm tư, trong lúc đang suy nghĩ, mắt anh dừng lại ở đĩa kombu muối.
“Là chè zenzai phải không ạ? Bởi vì nó cũng được ăn chung với kombu muối.”
“Đúng rồi, có sự khác biệt rất lớn đấy cháu. Vậy nên mới để chè trong bát.”
“Bởi vì cháu là người nghiện rượu ạ.”
“Nếu mứt đậu đỏ có muối, cháu sẽ không cảm thấy khó ăn như thế đâu.”
“Vâng ạ.”
“Nhưng lúc cậu chủ làm mứt đậu đỏ, cháu không bỏ nhiều muối đúng không?”
“Đó là vì, ừm, nếu bỏ quá nhiều muối thì cái gì cũng sẽ hỏng mất thôi ạ.”
“Nếu vậy, chè zenzai hôm nay thì sao? Những thứ như kombu muối có khá nhiều muối đấy cháu.”
“À ừm… Điều bà Tokue muốn nói là gì ạ?”
Tuy Tokue có vẻ mệt mỏi nhưng đôi mắt hốc hác ấy đang mỉm cười. Bà Moriyama im lặng nhìn khuôn mặt Tokue.
“Lúc làm mứt đậu đỏ, bà đã dùng muối ở mức độ khó nhận biết được. Thế nhưng, khi dùng chè zenzai, bà lại kết hợp nó với thứ rõ là có nhiều muối như kombu muối. Vậy nên, khi làm bánh dorayaki, bằng cách nghĩ khác từ trước đến giờ, cháu cũng thử bỏ muối xem sao? Bà nghĩ rằng đó sẽ là cách làm mới dành cho những người cũng thích rượu giống cậu chủ đấy.”
Bà Moriyama vỗ tay đánh bốp.
“Có cả những món này nữa. Bánh manju muối, bánh daifuku* muối. Đó là những cách nghĩ ngược dòng.”
“A, nếu nói vậy thì… bánh dorayaki muối?”
“Bà nghĩ rằng đôi lúc cháu cứ thử làm theo những gì mình thích cũng hay đấy.”
Đúng rồi, bà Moriyama thở ra một hơi dài, dường như bị ấn tượng bởi suy nghĩ của Tokue, bà đánh vào bàn một cái.
“Từ ngày xưa bà đã như vậy nhỉ! Dù sao, Toku cũng là người phụ nữ đầy ắp ý tưởng của tổ chế biến bánh kẹo mà.”
“Chỉ là cái đầu chẳng chứa gì bên trong cố hết sức vặn óc suy nghĩ thôi bà à.”
Bà Moriyama rướn người về phía trước.
“Cậu chủ à, những lời của Toku đại khái là đúng đấy. Nếu quả như thế, cậu chỉ còn cách thử làm bánh dorayaki muối thôi.”
•
Daifuku: là một loại bánh ngọt Nhật Bản gồm có bánh nếp mochi tròn nhỏ với nhân ngọt thường là mứt đậu đỏ.
“Bánh dorayaki muối ạ?”
“Có thể bán được đấy cháu.”
Bà Moriyama nói dứt khoát, “ừm,” Tokue cũng gật đầu.
Sentaro cúi đầu trước hai người.
“Ừm, cháu cảm ơn rất nhiều về món chè zenzai ạ. Hơn nữa, cháu cũng cảm ơn bà vì đã cho cháu ý tưởng mới. Dù đây là điều bà đã luôn làm cho cháu, nhưng cháu cảm thấy nếu nói lời cám ơn thì vẫn tốt hơn.”
“Được rồi mà, chỉ là ý tưởng thoáng qua của bà thôi. Hơn nữa…”
Tokue nhìn khuôn mặt bà Moriyama, và rồi đôi mắt trũng sâu lại nhìn về phía Sentaro. Bà Moriyama bỏ những cái bát vào lại khay, “Tôi đi rửa bát nhé,” bà đứng dậy khỏi chỗ ngồi.
Tokue nói nhỏ giọng.
“Bà không định hỏi lại cháu ở đây đâu nhưng mà… cậu chủ à, cám ơn vì đã cho bà biết chuyện nhé.”
“Vâng ạ.”
Sentaro hiểu bà đang nói gì, anh chỉ cúi đầu im lặng.
“Chuyện của mẹ cháu, thật đáng tiếc.”
“Vâng ạ.”
“Bố cháu vẫn khỏe đúng không?”
Sentaro im lặng gật đầu.
“Vậy thì, cháu nên đi thăm bố.”
“Mãi mà cháu không thể tìm ra dịp ạ.”
“Vậy ư?”
“Nhưng tất cả đều do lỗi của bản thân cháu. Đặc biệt là đối với mẹ, cháu đã lỡ làm chuyện không thể sửa chữa lại mất rồi…”
“Nhưng chắc cháu đã thi hành hết rồi. Thời hạn chịu án phạt tù.”
“Vâng ạ.”
“Nếu vậy thì cháu phải bắt đầu lại thôi.”
Sentaro không thể nhìn mặt Tokue, mắt anh nhìn xuống bàn. Anh cứ nhìn chằm chằm vào kombu muối đặt trên đĩa nhỏ.
“Có thể bắt đầu lại như thế nào đây, cháu cũng luôn… Cháu đã được tiền nhân cứu giúp, rồi cháu được cho đứng trong căn bếp ở đó nhưng mà… mỗi ngày cháu chỉ toàn nghĩ đến chuyện chạy trốn.”
“Vậy nên, cháu đã không giỏi làm đồ ngọt đúng không?”
“Vâng ạ. Nhưng mà…”
Đến đây, Sentaro hít vào một hơi dài.
“Nhưng mà, bây giờ cháu nghĩ rằng cháu muốn tiếp tục điều hành tiệm. Bằng cách làm của riêng cháu.”
“Đúng rồi. Bà có cảm giác loại bánh dorayaki của riêng cậu chủ chắc chắn sẽ được ra đời. Đúng là như thế nhỉ!”
“Vâng ạ.”
“Nói thật là, về cách làm mứt đậu đỏ, bà chẳng còn gì để dạy cháu nữa đâu. Vậy nên sau này cháu cứ làm theo thứ bản thân mình thấy thích là được rồi. Chỉ cần làm với tự tin là ổn thôi.”
Đôi mắt hốc hác của Tokue trở nên long lanh, bà nói: “Chắc chắn cháu sẽ làm được.”