Chương V

Như vậy là chúng ta đã ở đây hai tháng rồi, chị Marysia nhỉ?

- Hai tháng rồi à, - Marysia nói và ngừng mũi kim nhìn Alexy.

Phải công nhận là thời gian đã trôi đi rất nhanh. Ở đây cũng như ở Vienne. Marysia lúc nào cũng bận, không biết gì là buồn chán. Ngoài những giờ lên lớp và làm những công việc trong gia đình, cô còn tự học thêm, còn dạo chơi trong rừng với cha và em trai, và còn những mối quan hệ trở nên rất thân thiết thêm với những người ở Nunsthel.

Gia đình ông giáo thường xuyên đến nhà ông giám thủ, và về phía bên này Laura và Heinrich cùng với em gái Gisele cũng thường xuyên đến Runsdorf. Nơi ở của ông giáo hoàn toàn độc lập để tự do cho những người Lendau.

Còn gia đình Lendau đối với khách trong nhà vẫn giữ nguyên thái độ đúng đắn lạnh lẽo. Vả lại, cha con Marysia ngoài những đứa trẻ, hiếm khi gặp các thành viên khác trong gia đình. Đôi khi nữ bá tước Iolanthe có vào lớp học, lễ phép hỏi thăm ông giáo hoặc Marysia về tình hình sức khỏe của Alexy, hoặc hỏi họ có thiếu thốn gì không. Bà cũng có hỏi những chi tiết về bà học của các con và cho biết là không cần phải đẩy những bài học đi xa quá và bà sẽ rất hài lòng khi thấy là bọn trẻ biết đọc biết viết đúng đắn, một chút ít về lịch sử và văn chương.

Người đàn bà bé nhỏ ấy, ăn mặc giản dị gần như nhà tu hành, như lúc nào cũng mệt mỏi và rõ ràng là già trước tuổi, nhưng trong cặp mắt bà có một nghị lực kỳ lạ. Khi nhìn bà, Marysia bao giờ cũng cảm thấy bà có một quyết tâm không gì lay chuyển nổi, nhằm chống đỡ và làm sống dậy cái thân hình yếu ớt ấy.

Những đứa trẻ có vẻ quyến luyến thầy và cô giáo của chúng, có thể với một mức độ giai cấp chúng cho phép. Đặc biệt, Gultram và Hélena có những biểu lộ tin cậy làm Marysia hy vọng có thể đi sâu vào trái tim non trẻ hơi kín đáo ấy mà cô đoán là quý phái và tốt.

Nói tóm lại trí thông minh của hai đứa lớn là không thể phủ nhận được và chúng rất ham học.

Một hôm, Conrad Duntz bảo với hai bố con ông giáo:

- Tìm được thầy giáo cho các con mà không tốn tiền, bà bá tước rơi vào đúng bố con bác, thật may mắn không ngờ. Hẳn bà ấy phải hân hoan lắm vì trước đó không tìm được cho con út một gia sư riêng như bá tước Walther Lendau và cũng không đưa được hai đứa con gái bé nhất vào tu viện quý tộc như với con gái lớn Bianca.

Ông giáo Adrian Lienkwicz liền hỏi:

- Vậy theo bác đúng là họ buộc phải tiết kiệm đến mức ấy?

- Không những tôi nghĩ mà tôi còn tin chắc.

Marysia bắt đầu tin là ông giám thủ nói đúng. Trong nhà này có rất nhiều vấn đề kỳ lạ, bắt đầu bằng việc chỉ thấy có Heintz, Octavia và cô bé Rosine là đầy tớ, mặc dù bảo dưỡng một ngôi nhà to lớn như thế này đòi hỏi biết bao công việc nặng nhọc. Đôi khi cũng thấy có một anh con trai dưới trại đến tỉa bớt nhánh cây và chăm nom qua loa vườn cây. Những đứa con nông dân hoặc của tiều phu đến làm cỏ sân hoặc trong vườn do lão Heintz chỉ dẫn. Lão già ấy thay đổi trong chớp nhoáng, lúc giữ ngựa, lúc làm vườn, lúc hầu phòng để rồi lại trở thành quản gia.

Dần dần từng tí một, Marysia phát hiện điều bí mật ấy: cả thầy lẫn tớ đều cố tình giấu giếm tình hình thực tế. Lúc đầu cô tưởng họ có rất nhiều người hầu hạ nhưng mãi chẳng trông thấy đâu, cuối cùng cô phải công nhận là không có.

Và bây giờ cô hoàn toàn nghi cuộc sống hiện tại của gia đình Lendau: một tình trạng giả tạo liên tục. Bề ngoài, họ có vẻ giàu có và sống một cuộc sống như xưa kia. Bà bá tước và Bianca trang phục lịch sự, đi đến những cuộc liên hoan của giới quý tộc trong một cỗ xe của họ tuy hơi cũ nhưng được giữ gìn tốt và những con ngựa đẹp. Họ tiếp khách trong mấy căn phòng dưới tầng trệt vẫn còn giữ nguyên vẻ hào nhoáng như trước - Octavia đã đưa Marysia đến đấy thăm với niềm tự hào - và tổ chức những buổi dạ hội một năm đôi ba lần. Nhưng đằng sau cái vẻ oai nghiêm ấy, ai có thể nói lên được sự giấu giếm những thiếu thốn, cay đắng và hãi hùng, và biết đâu cũng có cả lao động nặng nhọc. Tất cả chỉ để nói rằng gia đình Lendau không nghèo.

Và bá tước Walther, theo bác sĩ Berdeck, có đầy đủ điều kiện để đạt tới một tương lai sáng lạn trong ngành y, cũng đã tham gia vào cuộc nói dối vĩnh viễn ấy! Marysia ngẫm nghĩ với chút khinh bỉ. Ông ta cho là giả vờ như thế danh giá hơn là lao động để chiếm lĩnh một vị trí có ích. Một sai lầm kỳ lạ biết bao đã che mờ không cho gia đình ấy nhìn thấy quan điểm đúng đắn về danh dự.

Cô nghĩ đến đây và ngồi xuống nói chuyện với Alexy. Cậu thiếu niên đang say mê đọc sách. Bộ mặt xanh xao của cậu đã bắt đầu có màu sắc và Marysia vui sướng nhận thấy cậu em có nhiều thích thú, nhất là trong quan hệ với gia đình ông Duntz.

Tiếng vó ngựa nện trên nền đất không của lối đi đánh tan cảnh lặng lẽ của hai chị em. Bá tước Lendau đi chơi về.

Marysia vội quay đi. Cô trở nên có ác cảm với vị lãnh chúa trẻ nhiễm đầy những thành kiến kiêu ngạo, mặc dù cô còn ít điều kiện để hiểu ông ta hơn bởi vì mối quan hệ của ông với gia đình ông giáo chỉ hạn chế ở một câu chào ngắn ngủi trong những cuộc gặp gỡ hiếm hoi trong rừng hoặc trong công viên.

Sắp đến gần hai chị em Marysia, con ngựa có lẽ sợ hãi vì một lý do nào đó, bỗng chồm hai chân trước lên. Alexy kêu lên một tiếng và nằm ép vào xe.

Ngay lập tức, bá tước kìm được con ngựa và nhảy xuống đất rồi tiến lại gần cậu thanh niên và cô chị đang cúi nhìn lo lắng. Ông liền nắm cổ tay Alexy và hỏi cộc lốc:

- Cô có thuốc muối không?

Marysia đưa lọ thuốc muối gần mũi em. Bá tước lại nói tiếp giọng hồ hởi hơn:

- Tim hơi yếu nhưng đập đều. Chẳng sao.

Alexy mở mắt ra. Trước hết cậu nhìn vị bá tước trẻ tuổi rồi nhìn Marysia. Cậu mỉm cười nói:

- Em sợ quá! Thật là ngốc!

- Không đâu, - bá tước nói và vẫn không rời cổ tay Alexy. - Nó thường có những cơn sợ hãi không đâu. Con ngựa bất kham này làm tôi luôn sợ có thể xảy ra tai nạn nào đó. Tôi rất ân hận đã gây kinh sợ cho hai chị em.

Marysia liền đáp:

- Thưa bá tước, ông không có lỗi gì cả, lỗi là ở chị em chúng tôi đã ngồi gần đường quá... Nhưng Alexy này, chị thấy em nên về nghỉ đi thì hơn.

Cô cúi xuống thấy mặt cậu em thất sắc:

- Vâng, như thế hơn! - Bá tước nói. - Xin phép để tôi giúp...

Và nhẹ nhàng gạt bàn tay cô toan nắm vào xe, bá tước nhẹ nhàng đẩy xe ra đến giữa lối đi, rồi ông vui vẻ nói thêm:

- Tôi chịu trách nhiệm đưa cậu em quá xúc động này về đến nhà.

- Nhưng thưa bá tước, thế còn con ngựa của ông thì sao ạ? - Alexy vừa hỏi vừa nhìn con ngựa đẹp đang đứng sững trong lối đi.

- Xin cậu chớ lo, Selim sẽ một mình về chuồng.

Marysia vội vàng thu xếp các đồ đạc và sách vở của Alexy rồi đi theo chiếc xe đang được bá tước đẩy nhẹ nhàng. Thấy cô đến gần, ông hơi quay đầu lại và ra dấu muốn nói "Cô yên tâm, không có gì đáng lo đâu".

Vừa đi, bá tước vừa nói chuyện với Alexy, mục đích là làm cậu vui và xoá bỏ nỗi sợ vừa rồi. Giọng nói của ông vẫn thường ngắn gọn lại thêm vẻ biến hoá dịu dàng. Marysia ngạc nhiên quan sát ông. Nhìn gần, cô thấy ông rũ bỏ được vẻ cao ngạo và trẻ hơn cô tưởng.

Thế rồi, thực sự ông tỏ ra đáng mến và biết sữa chữa sai lầm, mặc dù không cố tình. Bởi vì, sau khi đã đẩy chiếc xe về đến nơi, và lại tỏ vẻ ân hận với ông giáo, ông tự mình bế Alexy đặt vào trong chiếc ghế bành của cậu, và chỉ ra về sau khi thấy mạch cậu đập đã đều.

Sau khi ông lãnh chúa Runsdorf đã đi rồi, Alexy reo lên:

- Bá tước Walther này đáng mến quá!

- Phải, - Marysia khẽ công nhận. - Đáng mến!

Thấy bá tước cúi xuống nhìn Alexy đầy thiện cảm và trong cặp mắt của ông có một mối quan tâm đặc biệt đến cậu thiếu niên tàn tật, cô bỗng nhớ tới câu nói cách đây không lâu của bác sĩ Berdeck: "Bá tước Walther tận dụng mọi trường hợp để nghiên cứu về con người, những bệnh tật khác nhau mà ông ta biết về lý thuyết. Ông thường theo tôi đi thăm bệnh nhân và tôi để ông chẩn đoán bệnh, ông làm tốt một cách kỳ lạ!"

Đối với người thầy thuốc tài tử ấy, Alexy hẳn là một đề tài nghiên cứu hữu ích, bởi vì bệnh của cậu cùng với những triệu chứng kèm theo đã làm lạc đường những thầy thuốc ở Vienne đến khám bệnh cho Alexy và sau họ là bác sĩ Berdeck. Trong một lúc cô đã có thiện cảm với bá tước Walther vì đã ân cần và hoà nhã với cậu thiếu niên tàn tật. Nhưng rồi cô lại thấy ở một lãnh chúa kiêu căng, ích kỷ, có lẽ đã cho rằng bọn thường dân thấp kém này hẳn là rất lấy làm vinh dự thấy ông quan tâm đến Alexy và cũng có thể đến bản thân ông dùng làm thí nghiệm.

Em trai cô, Alexy thân yêu của cô, trở thành một đề tài nghiên cứu bình thường, một trò giải trí cho tên vô lại quý tộc ấy! Không, không thể thế! Ai cũng có tư cách của người đó. Chỉ là những thường dân, ông giáo và các con vẫn biết bảo vệ tư cách của mình.

Buổi tối hôm đó, lão Heintz được ông chủ phái đến lấy tin tức về Alexy. Trưa hôm sau, lúc bá tước và em gái là Bianca đi qua cạnh hàng rào, nơi đó ba bố con ông giáo đang ngồi chơi, cả hai người đều đến gần. Bá tước Walther chào Marysia, bắt tay ông giáo và Alexy rồi nói:

- Tôi rất sung sướng được đích thân thấy rằng sự rồ dại của con ngựa không để lại hậu quả đáng tiếc. Hôm nay trông diện mạo cậu có vẻ tốt lắm rồi!

- Thưa bá tước, - ông giáo đáp, - từ ngày đến đây cháu nó ngủ tốt lắm.

Cặp mắt xinh đẹp hơi buồn của nữ bá tước Bianca nhìn cậu bé tàn tật đầy thiện cảm.

- Rõ ràng là khí hậu rừng núi có tác dụng rất tốt. Thế rồi lại còn được sự chăm sóc của bác sĩ Berdeck, thật là tuyệt vời.

- Một ông thầy thuốc rất có kinh nghiệm, - bá tước nói thêm.

- Thưa bá tước, hình như bá tước là học trò của ông ấy có phải không? - Marysia hỏi.

- Thưa cô, một học trò tài tử mà thôi, vâng!

Trong âm điệu câu nói của ông có một vẻ cao ngạo khô khan.

- Anh tôi rất say mê ngành y, - Bianca nói.

Trong cái nhìn sâu xa của vị bá tước trẻ, Marysia như trông thấy một nỗi u buồn thoáng qua. Thế rồi lập tức ông nhún vai đáp lời với một thứ vô tư cao ngạo:

- Đó là một cách giết thì giờ thú vị và còn có bác sĩ Berdeck hướng dẫn nữa, - nói đến đây, ông cúi xuống Alexy và hỏi. - Cậu làm gì đấy? Thơ Goethe! Cậu thích đọc lắm à?

- Đó là cách giải buồn quý báu nhất của tôi.

- Thế rồi buổi tối cháu nó còn đọc to cho chúng tôi nghe nữa. Cháu nó có năng khiếu về ngâm thơ, - ông giáo nói. - Chúng tôi nghe cháu ngâm hàng giờ.

- Vậy cậu phải cho anh em tôi thưởng thức và đánh giá với chứ! Nào, anh em chúng tôi ngồi đây một lát. Tùy ý cậu muốn đọc gì cũng được.

Miệng nói tay làm, Walther cầm một chiếc ghế lại gần một chiếc bàn cổ trên đó có đồ khâu của Marysia và sách của ông giáo.

- Nhưng như thế này thì ngượng lắm, - Alexy nói, nửa xúc động, nửa mỉm cười. - Và các vị chắc chắn sẽ thấy là ba tôi thổi phồng sự thật.

- Xin hứa với cậu là chúng tôi sẽ bình luận sau, - bá tước mỉm cười nói.

Ông ngồi xuống và Bianca ngồi lên chiếc ghế bành mà ông giáo vừa đẩy tới. Marysia lại ngồi vào ghế của mình gần bàn. Lúc này cô có một nỗi tức giận man mác. Phải chăng là do sự hạ cố mà cô đoán thấy trong thái độ của hai anh em bá tước, ở người anh là chủ yếu, mặc dù cũng có vẻ thân tình. Bởi vì dừng lại bên cạnh mấy bố con, tất nhiên họ nghĩ rằng đó là điều vinh dự lớn cho những người ấy.

Cô đưa cặp mắt ngần ngại nhìn bá tước. Ông ngồi, cánh tay tỳ lên bàn, đỡ nhẹ lấy đầu hơi nghiêng và nhìn trừng trừng Alexy trong khi cậu đang ngâm thơ, giọng ngân vang đầy màu sắc, với một tình cảm làm tiểu thư Bianca phải để lộ vẻ xúc động.

Marysia tự hỏi: "Tại sao ông ta lại quan sát Alexy như vậy?"

Đột nhiên bá tước quay lại và cái nhìn của ông bắt gặp cặp mắt cô gái. Cô nghĩ: có thể ông ta đọc thấy câu hỏi bực tức thầm lặng trong đầu óc cô, bởi vì cô thấy ông ngạc nhiên, rồi ngay lập tức quay đầu đi và lại bí mật quan sát Alexy.

Khi cậu bé ngâm thơ xong, Bianca kêu lên:

- Thưa ông giáo, ông không thổi phồng chút nào. Rất thú vị, phải không anh Walther?

- Đồng ý với em đấy! Cậu bé thân mến, cậu đã cho chúng tôi một cuộc vui rất thú vị nhưng hơi ngắn quá...

Trong lúc nói, bá tước cúi xuống cậu thiếu niên và đưa tay sờ đôi vai gầy gò của cậu.

"... Và tôi mong rằng thỉnh thoảng cậu lại cho chúng tôi được thưởng thức nữa".

Alexy vui vẻ nhìn bộ mặt đẹp lúc đó sáng lên một vẻ đầy nhân hậu, cậu vội vã trả lời:

- Thưa bá tước, xin vui lòng! Nếu bá tước thích khả năng nhỏ mọn được trời phú cho này, cháu xin sẵn sàng cống hiến.

Ông giáo thân ái nhấn mạnh câu trả lời của con trai. Marysia giữ im lặng. Sự xâm nhập của các vị lãnh chúa Runsdorf vào cuộc sống thanh bình của gia đình cô làm cô không vui chút nào, bởi vì cô lo sợ quan hệ với họ chỉ đem lại chán nản. Họ rất khác về tư tưởng và về cuộc sống. Thế rồi, cùng với ý nghĩ ấy, phải chăng đó là một cách ve vãn Alexy để trói buộc nó vào một cuộc nghiên cứu.

Lúc hai anh em bá tước đứng lên, Heinrich Duntz xuất hiện. Những tiếng chào, những câu nói lịch sự. Bá tước đã được gặp Heinrich trong nhiều cuộc đi săn do đại công tước tổ chức. Rồi sau khi đã mời ông giáo và Alexy đến thư viện Runsdorf, hai anh em bá tước từ biệt. Heinrich nói:

- Vậy là đã quan hệ với nhau rồi?

Ông giáo kể cho anh thanh niên nghe về biến cố xảy ra hôm qua và bá tước đã tỏ ra thân thiện như thế nào.

- Có phải vậy không Marysia?

- Vâng, quả là ông ta có vẻ đáng mến. Nhưng có thể là mối quan hệ chỉ giới hạn ở đây...

- Tại sao vậy? - Alexy nói. - Em rất mong được gặp lại ông ấy, vì em thấy mến ông ấy lắm.

Rõ ràng là ảnh hưởng của bá tước đã tác động đến Alexy. Marysia cảm thấy một sự trái nghịch dữ dội làm cô không thể nào nén được một câu phản kháng chua cay:

- Bởi vì em đã được ông ta tâng bốc?

Alexy nhìn chị ngạc nhiên:

- Ý nghĩ gì mà kỳ thế! Chị cũng biết là em rất ít chú ý đến những lời phỉnh nịnh. Nhưng ông bá tước đối với em rất tốt, ông có một bộ mặt rất đáng mến và cặp mắt ông sao mà đẹp thế!

- Một bộ mặt đáng mến?... Hừm!... cũng tùy, - Heinrich mỉm cười nói. - Vậy là chúa công đã trút bỏ vẻ kiêu căng với cậu bé rồi, em Alexy thân mến! Thế còn cô Marysia, hình như cô không nhiệt tình như cậu em?

- Còn phải xem đã. Xét đoán mọi người theo cảm tưởng đầu tiên có thể sẽ sai lầm. Đợi sau này ý nghĩ chín muồi, em sẽ xin nói.