Chương XV

Một luồng gió nóng thổi qua các cành lá và khẽ nâng tóc Marysia. Cô thiếu nữ đã bỏ mũ ra vì không cần thiết dưới những bóng cây rậm rạp và buộc nó vào chiếc quai giỏ xách ở cánh tay. Người ta nhận thấy trong giỏ những chùm nho màu xanh ngọc bích tuyệt diệu.

Mấy năm gần đây, ngành khai thác nho đã đạt được mức mong đợi của ông giám thủ. Rượu nho của ông đã chiếm một trong những hàng đầu và, ngay cả trong thung lũng này, cây nho đã thay thế nhiều thứ hoa màu khác. Nhưng cho dù đất đai có thuận lợi hơn, cũng không bằng được phần đất của Runsdorf, trước kia bỏ hoang, nay từ đó sản xuất ra một thứ rượu màu vàng lóng lánh, thơm ngon theo cách nói của những tay bợm nhậu, và mỗi năm mang lại một số tiền lớn cho ông Conrad Duntz và cho các hội viên tức Marysia và Bianca, nay lại có thêm Alexy.

Cậu thiếu niên Alexy bây giờ đã đi được mỗi ngày một khá hơn và đó là tác phẩm của bá tước Lendau.

Walther đã thực hiện được tất cả những lời tiên đoán của ông bác sĩ Berdeck, và tất cả những ước vọng của các bạn hữu. Ở trường học, trong các bệnh viện ở Vienne, Luân Đôn và Paris, những nơi mà ông đã thực tập, tất cả đều đánh giá ông có một tài năng ngoại hạng. Và danh tiếng ông trở nên lừng lẫy. Ông phát hiện cho thế giới khoa học một phương pháp do ông phát minh đem lại cho ngành Y một con đường mới.

Được một gia đình hoàng thân mời đến để thực hiện phương pháp ấy, ông đã chữa khỏi được hoàn toàn một trường hợp đã tuyệt vọng. Ngài đại công tước bày tỏ với ông bác sĩ trẻ lòng biết ơn vô hạn. Tiếp theo vụ chữa khỏi bệnh ấy, bá tước Lendau được mời đến các nhà công hầu, các nhân vật vĩ đại có tiếng tăm. Từ bây giờ, ông có phong độ trong các giới quý tộc châu u, được mời đến giải quyết những trường hợp phức tạp, ông bác sĩ mới có một trong những danh hiệu lớn nhất nước Áo.

Nhưng Walther không để mình say sưa trong thành công và biết rõ cách phân biệt thói phù hoa chuộng mốt thường xảy ra dưới đáy những lời kêu gọi ấy. Trong những trường hợp ấy ông không tha. Ông bắt phải trả tiền rất đàng hoàng. Những trường hợp ông nhận ra thực tế là cần sự chăm sóc của ông, ông đòi hỏi giá rất phải chăng, vì ông rất ghê sợ những cách thức đầu cơ trên sức khỏe của loài người để thu những món lợi lớn. Thực tế có xảy ra một số trường hợp bệnh nhân vì biết ơn, tự động trả gấp đôi gấp ba số tiền phí tổn yêu cầu.

Mặc dù cách làm việc vô tư ấy, mặc dù có những lần chữa bệnh cho người nghèo không lấy tiền, bác sĩ Lendau đang trên con đường làm giàu. Danh tiếng thu được, đó là một vinh dự cho ông trong những giới quý tộc. Ngay buổi sáng nay Marysia đọc được bài báo:

"Hôm kia ngài đại công tước Hesse tổ chức một dạ hội trong những phòng khách mới khôi phục tại lâu đài của ông. Nhân dịp đi qua thành phố, nhận được lời mời, bá tước Lendau đã xuất hiện. Sự có mặt của ông đã gây nên một chấn động. Trong các vị khách, chúng ta hãy kể tên: Nam tước Holberg và con gái, nữ nam tước Steffau".

Marysia trầm ngâm suy nghĩ một lúc lâu, mắt dán vào những dòng chữ ấy. Cô nghĩ tới một ngày nào đó bá tước Walther sẽ chọn vợ. Những phụ nữ xinh đẹp nhất, có của hồi môn và cao quý nhất châu u sẽ ao ước được làm vợ chàng. Cả cô Wilhelmine xinh đẹp, goá chồng đã từ hai năm nay cũng sẽ xếp hàng. Ngày nay cô có may mắn hơn thu hút được sự chú ý mà trước nay chưa có vẻ gì chú ý đến cô?

Có một lần, về nghỉ hè ở Runsdorf, ông chỉ ám chỉ đến một cuộc hôn nhân cho chính bản thân ông. Các bạn bè vẫn thấy ông như xưa, giản dị, đáng mến, tận tâm. Thắng lợi không làm cho ông thay đổi và vẫn thấy ông rõ ràng sung sướng trong Runsdorf cổ kính của ông, gần các em ông, như ông nói, còn sung sướng hơn rất nhiều ở những nơi vinh quang mà người ta ban cho ông ở nơi khác.

Tuy nhiên, dù khó tính thế nào, nhất định một ngày kia ông sẽ lấy vợ. Bây giờ ông có thể lựa chọn tùy theo sự lựa chọn của ông, tùy theo trái tim ông. Một nữ bá tước trẻ tuổi và đẹp sẽ về ở Runsdorf và ông bá tước Walther thượng lưu và can đảm, sẽ rất sung sướng như ông rất xứng đáng được hưởng.

Marysia suy nghĩ tiếp, trái tim thắt lại trong đau thương "Đó là điều ta hằng cầu Chúa bởi vì ta thấy hình như một cách tự nguyện, không bao giờ ta để cho tâm trí ta lạc đường vào những giấc mơ không thể - cũng không thể như trước kia".

Không còn có vấn đề dự kiến hôn nhân như trước kia ông giám thủ đưa ra. Cuộc hợp tác khai thác nho tạo ra mối quan hệ ngày càng thắm thiết giữa lâu đài với Nunsthel, còn như bây giờ ông Conrad Duntz thấy mà không lo ngại vẩn vơ sự nhích lại gần nhau giữa Bianca và Heinrich. Có lẽ ông nghĩ rằng bản thân bá tước Lendau cũng đã thoát ly khỏi những phong tục hủ bại, sẽ dễ dàng chấp nhận cuộc hợp nhất của em gái ông với dòng dõi một gia đình bình dân cổ, đã từng nhiều lần thông gia với giới quý tộc trong nhiều thế kỷ.

Hôm nay đọc bản tin ấy của tờ báo đã làm trỗi dậy trong lòng Marysia nỗi đau khổ mà đã nhiều lần cô cương quyết dẹp đi. Cô cảm thấy hai thái dương hơi thắt lại, đôi chân mỏi mệt. Cô dừng lại để nghỉ một lát bên cạnh hầm đá, nơi mùa thư cô thường đến để hái hoa.

Tại đây xuýt đã xảy ra một tội ác ghê tởm. Hàng năm cứ đến ngày ấy, Bianca lại há một bó hoa trong rừng để tặng Marysia kèm theo là một tờ danh thiếp của bá tước Lendau. Trong đó, bá tước phác mấy dòng tượng trưng cho lòng biết ơn của mình.

Khi ông gặp Marysia, ông vẫn biểu lộ tình thân như trước kia. Nếu có điều kiện, ông không quên thầm nhắc nhủ là cô đã có một công lao rất lớn đối với ông, bởi lòng trung thành, bởi ý khinh bỉ thầm lặng mà ông cảm thấy có ở cô. Vả lại bất cứ việc gì ông cũng tỏ ra đúng và tốt. Năm ngoái, bà Octavia, sau khi bà quận chúa chết, được rảnh rang công việc, đã chết già và kiệt lực. Walther trở về từ Paris, nơi mọi đồng nghiệp đang vây quanh ông đầy vinh quang, để chăm sóc bà già kiệt lực vì gia đình ông cho đến lúc bà thở hơi cuối cùng. Bà già đã có hạnh phúc được chết trong tay "chúa công nhỏ bé của bà" như bà thường gọi vị tiểu chủ mà bà đã trông thấy ra đời.

"Phải, ông ấy tốt và tế nhị như tất cả mọi người," Marysia nghĩ bụng và đang ngồi trên một tảng đá phủ rêu và dưới bóng một cây phi lung linh. "Ông ấy sẽ làm việc tốt như ông mơ tưởng. Ông ấy sẽ hoàn thành nhiệm vụ trên thế gian này. Bây giờ hẳn là ông đang sung sướng lắm..."

- Hẳn là tiểu thư Marysia chọn được một đề tài vẽ rất đẹp trên tảng đá này?

Nghe thấy giọng nói đó, Marysia giật nẩy mình, giọng nói của bá tước Lendau mà âm điệu đã gọn hơn khi chàng nói không phải với người thường.

Quả là chàng đang đứng chỗ kia, ở đầu một con đường. Vóc dáng cao lớn của chàng vẫn cứ mảnh, nỗi bật trên nền lá cây cùng với những nét thanh tao của bộ mặt. Người thanh niên xưa kia lúc rời khỏi Runsdorf mới hai mươi sáu tuổi để đi Vienne, bây giờ đã là một người lớn chững chạc và là một nhân vật không tầm thường nữa. Sau khi đã nhìn thấy chàng, người ta không thể quên được diện mạo ấy, với cặp mắt nâu đẹp trong đó phản ánh một vẻ thông minh hiếm có, một tâm hồn cao thượng, cặp mắt đó mà vẻ sâu sắc đã làm cho bác sĩ Lendau trở nên gần như thần thoại, một quan sát viên tâm lý của người bệnh.

- Tôi làm tiểu thư sửng sốt lắm phải không? - Walther nói và tiến lên, mũ cầm tay.

Marysia mỉm cười đưa bàn tay ra:

- Tôi không ngờ lại thấy ông xuất hiện ở đây. Ông muốn cho chúng em một bất ngờ chăng?

- Đúng thế. Phải đợi hai tháng nữa thì sốt ruột quá. Tôi tự cấp cho mình một cuộc nghỉ phép.

Trông chàng vui vẻ quá. Một nụ cười sung sướng làm rạng rỡ bộ mặt. Và Marysia chợt nghĩ là chàng về để báo tin cho các em và các bạn bè lễ đính hôn của chàng.

Một đám mây lướt qua cặp mắt cô gái, hai bàn tay cô hơi run run. Nhưng cô nói, vẻ rất bình tĩnh:

- Các em gái ông sẽ rất sung sướng. Sáng nay Bianca thắc mắc từ tám ngày nay chưa nhận được tin tức về ông.

- Tôi đã được mời đến dự khá nhiều hội nghị, thứ thì khoa học, thứ thì xã giao, những lao công gần như bắt buộc làm tôi còn rất ít thời giờ tự do. Hôm kia tôi lại phải đến nhà đại công tước Hesse.

- Vâng tôi có đọc thấy trong báo.

- Ở đó, tôi có gặp những người quen cũ như gia đình nam tước Holberg, rất chán vì xưa nay tôi vốn "ăngti" họ. Nam tước tiểu thư bây giờ là bà goá. Chồng bà là một công tử quý tộc của đại công tước và vẫn điệu bộ lắm. Thế là khốn thay, tôi lại gặp họ trên tàu về Dufelden! Tôi đã lệnh cho Runsdorf là nếu họ đến thì tìm cách từ chối họ một cách lịch sự. Ở đây, ít ra tôi cũng được khuất mắt những con người khó chịu! Thế mà họ đã báo trước cho tôi là sẽ gặp họ trong lều săn, nơi đại công tước Otto có thể ăn trưa ở đó.

- Vâng, hôm nay đại công tước đi săn ở đấy. Và để đề phòng ngài sẽ dừng chân ở Nunsthel, tôi mang đến đây những chùm nho đẹp nhất, bởi vì ngài rất thích ăn nho của Runsdorf!

Vừa nói, Marysia vừa mở nắp giỏ ra.

- A, nếu đây là những chùm nho được gởi đến vị công hầu, tôi rất muốn được nếm thử vài quả, - Walther vừa nói vừa cười.

- Xin mời cả một chùm nguyên nếu ông muốn, - Marysia chìa giỏ ra. - Còn khá đủ cho ngài đại công tước.

Walther làm một cử chỉ từ chối:

- Tôi sẽ tự trách mình đã làm hỏng một sự sắp xếp đẹp đẽ như thế này. Có bao giờ tôi dám ngờ rằng Runsdorf cổ lỗ của tôi lại có khả năng sản xuất ra được những thứ này?

- Nó cũng đã thay đổi, như vị chúa công của nó, và trở nên lừng danh, cũng như ông chủ nó, - Marysia vừa cười vừa nói. - Thưa ngài bác sĩ Lendau, người ta chỉ nói đến ông. Ông không thể tưởng tượng được chúng em vui sướng biết bao mỗi khi đọc thấy tên ông trên những trang báo khoa học, kèm theo biết bao lời ca tụng...

- Thưa tiểu thư, tiểu thư lại trở nên tán dương hay sao thế? Chớ nên bắt chước nữ nam tước Wilhelmine Steffau vừa mới tuôn ra cho tôi hàng tràng những câu nịnh hót. Và Marysia nên nhớ rằng, nếu ngày nay tôi có được chút tiếng tăm trong thế giới khoa học và nhất là nếu tôi được hài lòng vì đã đi đúng đường của Chúa, cũng là nhờ ở Marysia đấy.

Marysia hơi đỏ mặt khi nghe thấy những câu nói kèm theo một cái nhìn trong đó người ta đọc thấy một mối xúc động mãnh liệt. Cô cãi lại với một nụ cười buồn bã:

- Ông nói quá lời! Bây giờ đến lượt em lên án ông là tâng bốc.

- Tuy nhiên, đó không phải là một câu trách mà người ta chưa từng làm với tôi. Không, lúc này tôi nói rất chân thành, với tất cả tâm hồn tôi. Tôi cảm ơn cô đã giúp tôi trở nên như ngày nay, vì tấm gương lao động dũng cảm, vì lòng tận tâm với những người xung quanh, vì lòng trung thực cao cả, vì... hy vọng một ngày kia tôi sẽ có một người bạn đời là Marysia thông minh và dũng cảm.

Marysia lặng đi một lúc vì kinh ngạc, mắt nhìn trừng trừng vào bộ mặt nghiêm nghị và xúc động.

- Bá tước Lendau là một kẻ lười biếng và kiêu ngạo, không xứng đáng với em. Nhưng đây là bác sĩ Lendau hôm nay đề nghị, em có vui lòng làm vợ anh không, có vui lòng chia xẻ vui buồn với anh, giúp đỡ anh trong nhiệm vụ, đem lại cho anh niềm hạnh phúc đã bao lâu mong đợi...

Marysia cảm thấy trong lòng tràn đầy một niềm vui. Có đúng cô nghe thấy thế không? Có thật là chàng đã chọn cô trong số nhiều?

Cô ấp úng:

- Nhưng có nhiều vấn đề ngăn cách chúng ta! Anh là quý tộc, giàu có, danh tiếng...

- Marysia, em! Em mang lại cho chồng em những đức tính có giá trị khác hẳn. Anh biết em không thuộc những người chỉ nhìn anh qua tên tuổi, danh tiếng. Anh biết là nếu em trở thành vợ anh, em vẫn cứ quyến luyến với Walther Lendau, dù hắn có nghèo khổ, không tiếng tăm, mọi người không ai biết đến.

- Anh đã xét em đúng...

Cô vừa nói vừa đứng lên và chìa tay cho chàng. Một ngọn lửa hạnh phúc đem lại một ánh xanh sâu sắc cho cặp mắt đẹp trong đó Walther thấy phản chiếu một tình yêu giấu kín từ đó đến nay.

-... Em xin cám ơn lòng tin cậy của anh, thưa bá tước Lendau, và em xin trả lời em có muốn nếu được sự đồng ý của ba em.

Chàng đưa lên môi những ngón tay mảnh đang run run.

- Vậy từ lúc này trở đi, anh có thể coi em như vị hôn thê của anh, vì không phải ông bạn già của anh sẽ chống lại quyết định của con gái Marysia. Cuối cùng, từ bao năm nay anh khát vọng lúc này. Đã biết bao lần anh phải đấu tranh chống lại ý định nói với em sớm hơn, vì anh muốn thấy trước vị trí bảo đảm của anh và có khả năng xây dựng gia đình mà không ảnh hưởng đến những khoản phải trả cho ông Duntz để giải phóng cho Runsdorf. Món tiền cuối cùng sẽ phải trả vào những ngày này. Còn các em gái anh, Bianca không cần sự giúp đỡ của anh về tiền, còn hai đứa nhỏ đến nay anh có thể cung cấp được cho chúng. Như vậy là đã được hoàn toàn tự do để dành cho em xây dựng tổ ấm. Nhưng Marysia thân yêu, có một vấn đề anh cần phải hỏi em: Tại sao khi thấy em ngồi trên tảng đá này, mặt em có một vẻ buồn man mác?

Marysia đỏ ửng mặt:

- Em nghĩ anh đã đạt được mục tiêu của giấc mộng và chắc chắn là chẳng bao lâu nữa chúng em sẽ thấy đến đây một nữ bá tước Lendau trẻ và đẹp.

Chàng cười vui vẻ:

- Nghĩ như thế thì hay thật, như em có thể thấy đấy!

- Nhưng em sợ là nữ bá tước tương lai ấy sẽ không thu được cảm tình của em. Ví dụ như nữ nam tước Wilhelmine Steffau cũng đã có ý định tấn công anh.

- Không, Marysia ạ! Em không sợ có tình địch đâu!

Cô hơi cúi mặt xuống, khẽ run lên vì hạnh phúc dưới cái nhìn nóng bỏng tình yêu. Thế rồi, một ý nghĩ chợt thoáng đến trong óc cô:

- Nhưng các bà cô anh sẽ nghĩ như thế nào?

- Bà quận chúa Olgoff nghĩ thế nào anh chẳng quan tâm đến, còn bà cô Franzisca, bà sẽ không bất ngờ về tin này, em hãy tin chắc như thế. Bà còn chờ đón nó ngày một ngày hai. Nhưng bà cũng bớt cố chấp nhiều rồi. Tội nghiệp bà, anh thấy bà mệt mỏi lắm rồi khi anh gặp bà cách đây ba tháng. Thị lực của bà đã được bình phục sau cuộc mổ do anh ráo riết yêu cầu, đã lại bị giảm xuống. Bác sĩ mắt công nhận là một ca rất hiếm, nhưng ông vẫn còn định chữa cho khỏi. Nhưng bà có vẻ không thiết.

- Bà đã hoàn toàn tha thứ cho anh chưa?

- Hoàn toàn thì anh không dám tin. Lúc đầu quan hệ của bà với anh hạn chế một bức thư một năm. Bây giờ khi anh gặp bà, bà không bao giờ nói đến nghề nghiệp và thành công của anh.

- Đã lâu lắm rồi em không gặp bà. Hình như năm ngoái bà có đến biệt thự Hồng?

- Phải, bà có nói với anh. Anh chỉ mong làm sao giữa bà và quận chúa không còn mối quan hệ nào nữa bởi vì bà quận chúa chỉ khơi thêm lòng kiêu căng mà bà cô tội nghiệp của anh đã có khá dồi dào rồi. Do đó em thấy bà giữ quyết định không đặt chân đến Runsdorf.

- Bà cũng bực mình cả với Bianca đã bỏ gia phong để hợp tác với nhà ông Duntz trồng nho. Thế rồi bà còn lo từ nay có thể vì thế mà buộc phải quan hệ thường xuyên với các người ở Nunsthel.

- Thế mà anh cứ tưởng bà tín nhiệm và biết ơn ông Conrad Duntz!

- Có lẽ hối hận thì đúng hơn.

- Hối hận?

- Anh có biết không, trước đây ông Conrad đã cầu hôn với bà và bà đã xúc phạm ông sâu sắc bởi một lời từ chối gần như một câu chửi.

- Thế kia à? Đúng, sự kiện đó anh hoàn toàn không biết. Bố mẹ anh không hề cho anh biết, và cũng có thể các cụ không biết nên bà cô anh đã xét thấy giữ kín là hơn. Bà lúc nào cũng có tinh thần độc lập và ít muốn tâm sự. Tội nghiệp ông Duntz! Ông đã bị ngã đau vì bà lớn kiêu kỳ ấy, tuy nhiên bụng bà tốt, bà chỉ bị mù quáng, mê hoặc bởi những thành kiến cổ hủ. Sau đó, rất có thể bà ăn năn hối hận, và điều đó được giải thích bởi thái độ bà đôi khi lại thấy ảm đạm, hơi kỳ lạ.

Marysia cúi xuống nhặt giỏ nho lên mà cô đã lại bỏ xuống đất.

- Chắc hẳn Laura phải sốt ruột vì đợi nho lắm. Anh có đến Nunsthel không? Các em gái anh hẳn là phải có ở đó cùng với ba em và Alexy. Hôm nay tất cả mọi người đều ăn trưa ở đấy để chơi với Laura và Gisèle.

- Tất nhiên anh sẽ đến đấy. Anh nóng lòng được ba em chuẩn ý cuộc cầu hôn của anh. Bianca vẫn cứ vui tươi như hôm anh đi chứ? Còn bọn trẻ?

- Bọn trẻ! Các cô ấy sẽ giận anh nếu anh nói như vậy trước mặt các cô. Anh quên rằng Hélena bây giờ mười tám và Valéria mười bảy sao?

- Đúng thế, - Walther cười nói. - Mặc dù bọng chúng đã mặc áo dài, anh vẫn xem chúng là những đứa bé. Và nếu Gultram lỏng khỏng đã mười chín, chỉ chừng chục ngày nữa sẽ về đây. Được trông thấy Runsdorf thân yêu, hẳn nó sung sướng lắm! Bằng kỹ sư của nó được xác định từng ngày một. Dòng họ Lendau thay đổi như thế đó, chiếm chỗ trong hoạt động hiện đại, cống hiến cho tổ quốc phần lao động và khoa học của mình.

- Vâng, cả một cuộc tiến triển. Valéria tỏ ra rất thành thạo trong công việc gia đình. Người ta thấy cô bé đúng là khuôn mẫu của Laura. Heléna thông minh hơn, tài năng về văn chương của cô rất có triển vọng. Còn về Bianca...

- Nhưng này, tương lai của Bianca đã được vạch rõ rồi! Chúng ta sẽ gả em nó cho anh chàng Heinrich tội nghiệp, đã yêu nó từ lâu. Bây giờ Bianca sẽ không đi vào nhà mới mà không có tiền, đó là niềm tự hào của nó. Nhưng ông Conrad Duntz sẽ không nói trước đây và bây giờ anh hiểu ông ấy hơn thời kỳ xảy ra giữa ông và bà cô anh. Vậy cần phải có sự can thiệp của anh nếu anh muốn em gái anh và Heinrich được sung sướng.