Chương XV

Tôi vượt sông Ranh vào một giờ đã định trước, và người đầu tiên gặp tôi ở bên bờ kia chính là chú bé đã tìm gặp tôi lúc sáng. Chú bé rõ ràng là có ý chờ tôi.

- Ông có thư của tiểu thư Annette, - chú bé nói giọng nhỏ nhẹ và trao cho tôi bức thư khác.

Axya báo cho tôi biết việc thay đổi địa điểm cuộc hẹn hò. Sau một giờ rưỡi nữa tôi phải đến nhà bà Lunze, chứ không phải đến chỗ chòi canh, tôi sẽ gõ cửa ở tầng dưới và lên tầng ba.

- Thưa ông lại “được” chứ ạ? - Chú bé hỏi tôi.

- “Được”. - Tôi nhắc lại và lững thững bước đi dọc theo bờ sông Ranh. Quay về nhà rồi lại sang thì không kịp, nhưng tôi cũng không thích lang thang trong thành phố.

Tôi biết sau bức tường thành có một khu vườn nhỏ, trong đó có lều cho khách chơi ky và có bàn cho khách thích uống bia. Tôi rẽ vào khu vườn. Mấy người Đức đứng tuổi đang chơi ky - tiếng cầu gỗ lăn lộc cộc, thỉnh thoảng lại vang lên tiếng reo hò tán thưởng. Cô hầu bàn xinh xắn, cặp mắt đỏ hoe bê ra cho tôi một vại bia. Tôi ngó nhìn vào tận mặt cô. Cô ngoảnh mặt quay đi.

- Vâng, đúng thế, - một người đàn ông to béo, ngồi cách tôi không xa, nói. - Gankhen của chúng ta hôm nay rất đau buồn, vị hôn phu của nàng vừa bị sung lính. - Tôi ngắm nhìn cô hầu bàn, cô ta ngồi thu lu trong một góc và đưa tay lên che má. Hai hàng lệ chảy ròng ròng theo những ngón tay cô. Mỗi khi có người gọi bia cô bê ra cho khách rồi lại trở về ngồi vào chỗ cũ. Nỗi đau của cô đã tác động đến tôi. Tôi bắt đầu suy nghĩ về cuộc hẹn hò sắp tới, những ý nghĩ băn khoăn, dằn vặt, những ỷ nghĩ buồn. Trên đường đi đến chỗ hẹn lần này lòng tôi nặng trĩu. Tôi sẽ chẳng được hưởng cái niềm vui sướng của một mối tình tương giao. Tôi biết mình phải giữ lời hứa, phải làm tròn nghĩa vụ nặng nề. “Với nó, đừng có đùa” - Những lời nói ấy của Gaghin cứ những mũi tên cắm sâu mãi vào tâm hồn tôi. Cách đây mới bốn hôm thôi, cũng trên con đò bồng bềnh theo sóng trôi đi này trong lòng tôi đã chẳng day dứt vì nỗi khát khao hạnh phúc đó sao? Hạnh phúc đã ở trong tầm tay, nhưng tôi lại do dự, tôi đã xua đuổi nó, tôi đã buộc lòng phải xua đuổi nó… Sự xuất hiện đường đột của nó làm tôi bối rối. Chính Axya với cái đầu rực lửa của nàng, bởi cái quá khứ của nàng, với cái nếp gia giáo nửa vời của nàng, đó là một người đầy sức hấp dẫn nhưng cũng thật kỳ dị - quả thực, nàng đã làm tôi hoảng sợ.

Những tình cảm ấy của tôi cứ chống chọi nhau trong một thời gian khá lâu. sắp đến giờ hẹn rồi. “Tôi không thể cưới nàng, - cuối cùng tôi đã quyết. - Nhưng nàng không biết rằng chính tôi cũng yêu nàng”.

Tôi đứng dậy, và sau khi đã đặt đồng taler [14] vào tay nàng Gankhen bất hạnh (nàng thậm chí không thèm cảm ơn tôi), tôi lên đường đến nhà bà Lunze. Ráng chiều đã lan rộng khắp không gian, và ánh hoàng hôn hắt lên khoảng trời nhỏ hẹp ở bên trên dãy phố tối mờ mờ. Tôi vừa gõ nhẹ, thì cánh cửa đã bật mở ra ngay. Tôi bước qua ngưỡng cửa và rơi vào một vùng tối như bưng.

- Đi lối này, - có tiếng một bà già gọi tôi, - có người đang đợi ông.

Tôi mò mẫm bước trong bóng tối, một bàn tay xương xẩu của ai đó dắt tay tôi.

- Có phải bà Lunze đấy không? - Tôi hỏi.

- Chính tôi, - người đó trả lời, - chính tôi đây, hỡi chàng trai tuyệt thế giai nhân của tôi ạ. - Bà lão lại dắt tay tôi leo lên tầng trên, lần theo cái cầu thang dốc đứng, và dừng lại ở đầu cầu thang tầng ba. Trong ánh sáng lờ mờ lọt qua ô cửa sổ nhỏ tôi đã nhận ra khuôn mặt nhăn nheo của bà quả phụ của viên thị trưởng. Một nụ cười nham hiểm ngọt xớt làm cho cái mồm móm mém bành rộng ra, làm cho đôi mắt đờ đẫn díp hẳn lại. Bà ta chỉ cho tôi lối cửa nhỏ. Tay run lẩy bẩy tôi mở cửa bước vào rồi khép lại.

Tôi lọt vào một căn phòng nhỏ tối tăm, phải một lát sau tôi mới nhận ra Axya. Đầu trùm chiếc khăn san dài, nàng ngồi trên chiếc ghế tựa đặt gần bên cửa sổ, đầu ngoẹo hẳn sang một bên và gần như muốn giấu hẳn đi, nom giống như con chim nhỏ trong lúc hoảng sợ. Hơi thở gấp và toàn thân nàng run lên bần bật. Tồi thấy thương nàng, một niềm thương cảm khó nói lên lời. Tôi bước lại gần nàng. Đầu nàng càng ngoẹo xuống thấp hơn…

- Anna Nikôlaievna [15] , - tôi nói.

Nàng bỗng rướn thẳng người lên, muốn ngước mắt lên nhìn tôi, nhưng không được. Tôi nắm lấy tay nàng, bàn tay ấy lạnh và nằm yên trong tay tôi như một bàn tay chết.

- Em mong… - Axya thốt lên, và gắng mỉm cười nhưng đôi môi trắng bệch không chịu theo ý nàng. - Em muốn… Không, em không thể… - Nàng nói thêm rồi im lặng. Thực ra giọng nàng đứt quãng trong từng lời.

Tôi ngồi xuống cạnh nàng:

- Anna Nikôlaievna, - tôi nhắc lại và cũng không biết nói gì thêm.

Im lặng. Tôi vẫn nắm tay nàng và mắt nhìn thẳng vào mắt nàng. Toàn thân nàng vẫn co rúm lại như lúc nãy, hơi thở của nàng nghe khó nhọc và nàng khẽ cắn làn môi dưới để khỏi bật ra tiếng khóc, để kìm lại những giọt nước mắt đang sôi sục trong khóe mắt nàng… Tôi nhìn nàng. Trong cái tư thế ngồi bất động đầy vẻ sợ hãi của nàng có cái gì như tuyệt vọng làm khơi động lòng người. Hình như nàng phải khó khăn lắm mới lê bước được tới cái ghế tựa và cứ thế gieo mình ngồi phịch xuống. Lòng tôi tan nát.

- Axya, - tôi cất tiếng gọi khẽ nghe không thành tiếng…

Nàng từ từ ngước mắt lên nhìn tôi… Ôi, ánh mắt của người đàn bà đang yêu, ai là người tả nổi ánh mắt ấy? Ánh mắt ấy van vỉ, gửi gắm, ánh mắt ấy dò hỏi, hiến dâng… Tôi không thể cưỡng nổi sức cám dỗ của ánh mắt ấy. Một ngọn lửa mảnh mai lướt qua như muôn vàn lưỡi kim nóng bỏng châm chích trên khắp người tôi, tôi cúi xuống và áp mặt vào tay nàng…

Tiếng lòng thổn thức, rạo rực nghe như tiếng nấc rồi một bàn tay run lẩy bẩy mảnh mai như chiếc lá khẽ chạm vào tóc tôi. Tôi ngước mắt lên và nhìn vào mặt nàng. Nét mặt ấy bỗng nhiên biến sắc, trên đó không còn cái vẻ sợ sệt, ánh mắt xa vời vợi và cuốn theo cả tôi, cặp môi hé mở, vầng trán nhợt nhạt như đóa hoa cương, và những món tóc lật ra phía sau hệt như có một làn gió nhẹ đã thổi bạt chúng đi. Tôi mê mẩn, kéo nàng lại, bàn tay nàng ngoan ngoãn nghe theo,và toàn thân nàng cũng ngả theo bàn tay, chiếc khăn voan tuột xuống khỏi vai và đầu nàng khẽ ngả áp vào ngực tôi, kề sát ngay dưới đôi môi nóng bỏng của tôi…

- Em là của ông… - nàng thì thầm nghe không thành tiếng. Hai tay tôi đã lướt quanh thân nàng… Nhưng bỗng nhiên hình ảnh của Gaghin vụt hiện lên như một ánh chớp làm tôi bừng tỉnh. - Chúng ta đang làm gì thế này? - Tôi thốt lên và lùi lại phía sau như người lên cơn kinh giật. - Anh trai cô… chính anh ấy đã biết rõ tất cả. Anh ấy biết hôm nay tôi gặp cô.

Axya lại gieo mình xuống chiếc ghế tựa.

- Đúng thế, - tôi vừa nói vừa đứng dậy và bỏ sang góc khác. - Anh trai cô biết rõ tất cả… Tôi buộc phải nói hết với anh ấy…

- Ông buộc phải nói? - Nàng hòi lại tôi, giọng mơ hồ.

Rõ ràng là nàng chưa thể thoát khỏi cơn bàng hoàng và không hiểu hết ý tôi.

- Vâng, chính thế, - tôi nhắc lại với giọng phũ phàng khó hiểu, - và trong việc này lỗi là tại cô, chỉ tại cô mà thôi. Tại sao cô lại tự nói ra điều bí mật của cô làm gì? Ai bắt cô phải nói ra hết với anh cô? Hôm nay chính anh ấy đã tự đến tìm tôi và kể cho tôi nghe câu chuyện mà cô đã nói với anh ấy. - Tôi cố gắng không nhìn Axya và bước những bước dài quanh phòng. - Bây giờ thì hết, hết tất.

Axya đứng dậy khỏi chiếc ghế tựa.

- Khoan đã, - tôi thốt lên, - khoan đã, tôi mong cô hãy ở lại đã, cô đang nói chuyện với một người chính trực. Nhưng, hãy vì Chúa, cái gì làm cô xúc động đến thế? Hay cô đã thấy tôi có gì thay lòng đổi dạ chăng? Tôi không thể nào che giấu khi ở trước mặt anh trai cô, anh ấy đã đến tìm tôi lúc sáng nay.

“Tôi nói cái gì vậy?”, tôi tự nhủ và ý nghĩ cho rằng mình là tên lường gạt hèn hạ, rằng Gaghin biết hết cuộc gặp gỡ này của chúng tôi, rằng tất cả đều sai trái, tất cả đều sẽ bị phanh phui, cứ thế dồn réo trong đầu tôi.

- Em không nói gì với anh trai em cả,- Axya nói lý nhí, giọng hoảng hốt, - anh ấy tự đến đấy.

- Cô hãy xét xem cô đã làm những gì nào, - tôi nói tiếp, - bây giờ thì cô lại muốn bỏ đi…

- Em buộc phải ra đi, - nàng vẫn nói giọng nhỏ nhẹ. - Em mời ông đến đây là cốt để từ biệt ông.

- Và cô tưởng rằng tôi sẽ thanh thản khi phải từ biệt cô hay sao? - Tôi hỏi lại nàng.

- Nhưng ông nói ra với anh trai em làm gì? - Axya nhắc lại, vẻ băn khoăn.

- Tôi đã nói với cô rằng tôi không thể hành động khác. Giá như chính cô không tiết lộ…

- Em đã tự giam mình trong một căn phòng khóa kín cửa, - Axya nói, giọng nàng nghe chất phác - nhưng em không ngờ bà chủ nhà cũng có chìa khóa vào phòng em…

Lời hối lỗi thành thực ấy đã được nói qua miệng nàng vào cái giây phút ấy, bấy giờ suýt làm tôi nổi giận… nhưng giờ đây mỗi khi hồi tưởng lại lòng tôi vẫn thấy xốn xang. Một cô gái chân thành, trung thực và bất hạnh!

- Thế đấy, bây giờ thì hết! - tôi lại nói - Thế là hết. Bây giờ thì chúng ta chỉ còn mỗi cách là chia tay nhau thôi. - Tôi trộm liếc nhìn Axya… trong phút chốc nét mặt nàng đã đỏ rần lên. Và tôi cảm thấy nàng lại bắt đầu ngượng ngùng và hoảng hốt. Thế nhưng tôi vẫn cứ đi đi lại lại và nói năng như một người trong lúc hôn mê. - Cô đã không để cho mối cảm tình vừa mới chớm nở được phát triển, chính cô đã tự bứt đi sợi dây liên hệ giữa chúng ta, cô không tin tôi, cô nghi ngờ tôi…

Trong khi tôi đang nói, Axya cứ ngả dần người về phía trước. Bất thình lình nàng quỳ sụp xuống, gục đầu vào lòng bàn tay và khóc nức nở. Tôi chạy đến, định đỡ nàng đứng dậy, nhưng nàng không chấp thuận. Tôi không chịu nổi nước mắt đàn bà, hễ nhìn thấy phụ nữ khóc là lòng dạ tôi cứ rối lên bời bời.

- Anna Nikôlaievna, - tôi cứ thế lặp đi lặp lại, - thôi, tôi van cô, hãy vì Chúa, cô đừng khóc… - Tôi lại cầm lấy tay nàng…

Nhưng tôi vô cùng sửng sốt, đột nhiên nàng vùng đứng dậy rồi lao ra cửa như một ánh chớp và biến mất…

Mấy phút sau bà Lunze bước vào, trong khi tôi vẫn còn đứng trơ ra ở giữa phòng như người bị sét đánh. Tôi không thể nào hiểu nổi tại sao cuộc gặp gỡ của chúng tôi lại kết thúc một cách chóng vánh, ngu xuẩn như vậy, cuộc gặp gỡ kết thúc khi tôi chưa nói được một phần nghìn điều tôi muốn nói, cần nói, khi chính tôi cũng chưa biết rõ là cuộc gặp gỡ ấy rồi đây sẽ đi đến đâu…

- Tiểu thư đi rồi sao? - Bà Lunze nói, cặp lông mày vàng rướn lên cao đến tận mái tóc giả của bà.

Như một thằng ngây, tôi giương mắt lên nhìn bà và lặng lẽ bỏ đi.