Chương 5

Tượng vươn vai, lơ đãng nhìn quanh.

Buổi sớm yên tĩnh đến lạ lùng.

Những cây xoan khẳng khiu trút lá lần tấm vàng dưới chân. Mây con chích chòe nghiêng ngó, kêu khèng khẹc, chuyền từ cành sung này sang cành sung khác. Những hạt nước li ti còn bám trên mặt phiến đá mọc trước cổng nhà. Mặt trời chưa đến. Trong mạn núi Hột, sương còn sền sệt, chuyển động hỗn độn, cơ hồ có thể nghe cả tiếng cọ sát của chúng. Sau nhà, mặt sông cũng đặc. Chiếc bè vó của gia đình ông Bồi què ẩn hiện giữa màu trắng đục. Gió ít và nhẹ.

Cảm giác thanh thản dần dần trở lại với Tượng. Kỳ lạ, con người ta có thể thích nghi với môi trường mới nhanh đến thế. Tròn hai tháng rồi. Từ ngày lão Mộc mất, Tượng phải xốc lại cơ nghiệp lụp xụp này. Lão Mộc cũng chẳng để lại bao nhiêu. Mấy chiếc nồi nhôm, một vại đựng nước to hai người ôm. Bốn năm luống rau đầy cỏ và căn nhà lụp xụp. Chiếc giường tre Tượng đã đốt sau khi đưa tang lão Mộc. Anh mua một chiếc mới, nhân dịp về phố báo cho họa sĩ Đặng Cử biết tình hình mình. Chính Tượng cũng không lý giải được tại sao mình quyết định ở lại đây. Mảnh đất này chẳng còn gì để níu kéo anh nữa. Mảnh đất này anh linh cảm nó sẽ ám ảnh suốt cuộc đời mình. Vậy mà Tượng vẫn hăm hở củng cố từng li từng tí một. Tượng mua cọ về lợp lại mái, thuê người đầm nhẵn và mở rộng mảnh sân. Anh sang chợ Bến mua mấy cây cam về trồng trước nhà, ngay cạnh phiến đá sông khổng lồ. Tượng thuê thằng Vinh, con ông Bồi què, sang cùng rẫy cỏ với anh. Vừa làm, vừa chuyện trò, dò hỏi về tình hình dân làng này. Thằng Vinh ngờ ngờ ục ịch. Nó có biệt tài mổ lợn rất nhanh, mặc dù gia đình làm nghề chài lưới. Vinh kể cho Tượng nhiều chuyện trong làng, nó còn chỉ ra đặc điểm của từng người một. "Bố anh ở đây, nhiều người ghét lắm. Bố anh cứ lầm lì mà ác ác thế nào ấy!" Nó thật thà nhận xét như vậy. Nó có tật hay nhổ nước bọt bậy. Người nó khăm khẳm mùi cá ươn. Da đen đúa, sần sùi nhưng nó khỏe đến lạ lùng. Nó làm quần quật từ sáng đến trưa mới chịu nghỉ. Tượng trả công ngày hai mươi đồng và nuôi ăn cho nó. Vinh kỵ không nói chuyện về gia đình mình. Nó chửi tục ầm ĩ mỗi khi nhắc đến bọn con gái làng này. "Mấy con đĩ non ấy, cho chết mẹ chúng đi." Nó không thích trẻ con và người già. Nó khoái ăn quả sung và quả cam. Tượng nhìn nó hùng hục phạt những mảng cỏ Bù Nú mà thèm. Da thằng Vinh như da trâu, cỏ không làm nó chảy máu tí nào. Còn Tượng, anh không chịu nổi vết cứa thứ ba của giống cỏ này. Vết cứa sâu và chảy máu. "Anh Tượng yếu bỏ mẹ. Nhưng mà máu anh nhiều nhỉ. Chỉ tội hơi loãng một tí." Vinh nhìn Tượng nhăn nhó ôm tay ngồi nghỉ. Nó thoăn thoắt leo lên cây sung, bứt từng quả giắt vào cạp quần. Tượng ngắm nó ăn đến phát hoảng. Những con bọ con trong ruột quả bu nhung nhúc quanh miệng nó. Vinh coi như chẳng có những con bọ li ti ấy. "Hôm nào anh Tượng vẽ cho em một bức tượng như ở thành phố ấy. Một cây dừa với hai người đeo súng. Không vẽ con trai với con gái hôn nhau đâu. Em thích kiểu ấy. Anh Tượng nhá!" Tượng mỉm cười. Anh thấy Vinh vừa ngây ngô, vừa hoang dại. Mấy luống đất đã sạch cỏ và vun rãnh gọn ghẽ. Tượng mua rau về trồng. Theo lời thằng Vinh, anh trồng su hào và bắp cải. Sớm nào cũng phải dậy, gánh hơn hai chục thùng nước để tưới. Lâu cũng quen dần và Tượng cảm giác mình khó mà xa được cái hơi nông nồng của đất pha đá này.

Mặt trời bắt đầu lên.

Ánh sáng chưa tới đất, có thể nhìn thẳng vào nó được. Một khối tròn đỏ lòm như bát tiết canh chưa đông, là là đỉnh núi Hột. Một lúc nữa thì nắng trôi xuống cảnh vật. Hôm nay chắc chắn sẽ nắng hơn mọi hôm. Tượng hấp tấp gánh đôi doa xuống sông. Ông Bồi què hỏi vọng từ bè vó vào:

— Dậy muộn thế, Tượng?

— Dạ vâng. Có lẽ hôm nay nắng to bác nhỉ? Tượng xởi lởi, vừa bắt chuyện vừa vục thùng xuống nước. Cảm giác mát lạnh lan khắp người anh.

— Lịch ghi là lập đông. Lập cái chó gì. Còn xa. Anh Tượng này bây giờ đài cũng bố láo, nghe nó thì chết!

— Dạ vâng! Tắc trách lắm ạ.

Su hào đã nhú thêm những chiếc lá mới, thân bắt đầu phình to hơn ngón chân cái một chút. Su hào lớn chậm. Trái với nó, hai luống cải bắp đã dày lên, lá xòe ra to hoành tráng như cạnh tranh ánh mặt trời. Độ tháng nữa, bắp cải sẽ cuốn. Lúc ấy là đông.

Ông Bồi bật que đóm đến tách một tiếng, chiếc điếu rít lên sòng sọc. Ông ngửa cổ, lim dim, khói ồng ộc tuôn ra cả mũi lẫn mồm. Mặt ông thấp thoáng:

— Anh Tượng nên cây thêm ít xà lách cho khỏi phí đất. Cấy xen vào su hào ấy. Năm nào, bà ấy nhà tôi cúng phải sang tận Túc Duyên để mua giống. Giống ở đất ấy tốt lắm nhá. Phải cái, quân mặt giặc ấy nó lấy đắt quá, lại đếm điêu nữa.

— Có lẽ cháu cũng phải trồng, bác nhỉ! - Tượng lấy lòng ông Bồi. Anh cần sự quan hệ hàng xóm.

— Ừ, trồng quá đi chứ lỵ. Nếu anh bận, bảo thằng Vinh nó mua cho.

— Vinh chưa dậy hả bác?

— Dào, thằng ấy phải đợi mặt trời đập thẳng vào mắt mới chịu tỉnh. Ăn khỏe, chơi khỏe mà ít chịu làm.

— Bác tính, cậu ấy đang độ lớn mà.

— Tôi cũng biết thế, nhưng phải rèn anh ạ. Có gì, gần gũi nhau, anh bảo ban cho nó khá lên hộ tôi.

Tượng cất tiếng cười vui vẻ, anh thấy mình già dặn hẳn lên:

— Sớm thế, cá nó vào không hả bác?

— Nước mẹ gì! — Ông Bồi gõ gõ ngọn sào vào thành bè — Tôi cũng chẳng hy vọng ở thời tiết này. Cuối thu rồi, cá nó lặn sâu lắm. Kể ra, cứ túc tắc cũng đủ sống. Anh Tượng không biết chứ, cái đận lụt năm trước, tôi cất được gần hai chục con chép cụ. Mỗi con suýt soát bảy cân. Nó cũng lên voi xuống chó anh ạ. Có hôm chẳng được con mù nào. Dạo này cá vợi đi, cứ như chúng nó thù mình không bằng. Mà cũng đúng, nước này càng ngày càng dốc về suối mà. Cá nó đẻ ít hơn người.

— Nhưng nó ngu hơn chứ ạ. Tượng đế vào. Tiếng nước rào rào. Những tàu lá tý hin run rẩy xòe ra hứng. Chân anh lép nhép.

— Anh vừa bảo nó ngu hơn. Có mà khối. Nó còn khôn gấp vạn lần mình. Dân làng này á, chỉ được cái hại nhau là hơn. Còn thì tôi công nhận, ngu hơn cá thật.

Tượng vục tiếp thùng nữa, anh khẽ cười vì sự lộn xộn của ông Bồi. Lạ thật, vừa bảo ngu hơn, lại vừa bảo thông minh hơn, quỷ mới hiểu được.

— Nước trong quá bác nhỉ. Thích thật.

— Mùa hè còn nhìn tận đáy ấy chứ. Anh cứ ra chỗ mắt rồng mà xem, trong không thể tưởng tượng được. Mà này, mấy hôm, anh Tượng có để ý nghe tiếng khóc không?

— Ai khóc hả bác? — Tượng ngạc nhiên đặt đôi thùng xuống. Nắng dọi chếch vào gáy anh làm vành tai hồng lên, trong suốt.

— Thế ra anh chẳng để ý gì. Dạo này, cứ đêm về là núi Hột có tiếng khóc ghê rợn lắm. Ma núi đấy nhá. Dạo bé tôi đã nghe các cụ nói, đận Mỹ nó đánh phá, tôi nghe rõ lắm. Lâu rồi, giờ nó lại xuất hiện. Mỗi lần thế là có điềm cả đấy!

— Hay là gió? — Tượng nghi hoặc, nói như với chính mình.

— Gió thế quái nào, đêm qua, bà nó nhà tôi còn nằm bẹp dí như dán, đờ ra vì sợ.

Đúng là đàn bà con gái, sợ cái gì là sự vãi đái ra quần.

Đời tôi gặp nhiều rồi, nó chai đi.

Quãng sông này cũng nhiều ma trơi.

Nhất là mùa đông, đêm nào mưa dầm, nó hiện lên xanh lét mặt sông.

To bằng bóng đèn, cứ nhảy nhót lung tung cả.

Mình biết được thóp cu cậu, vạch quần, tè một bãi là xong.

Chẳng biết anh có tin không, chứ tôi đã thấy nhiều con ma còn đẹp hơn người.

Nó cũng tốt ra phết. Tốt hơn hàng xóm đối xử với nhau!

Tượng về nhà được một lúc, ông Bồi què lấy cây sào chọc chọc vào chỗ ngủ:

— Vinh này. Vinh!

— Dạ!

— Giọng thằng Vinh ngái ngủ, nó lóp ngóp bò trong khoang bè ra — Bố bảo gì?

— Dậy mà rửa mặt đi. Sáng bảnh mắt ra rồi còn cái gì.

Mày thấy thằng Tượng thế nào? Có được không?

Vinh khoắng tay xuống nước, dụi dụi mắt:

— Cũng tàm tạm. Nhưng nó máu gái bố ạ.

— Vinh nhổ nước bọt, cầm giỏ lên dí sát mắt — Không mâỳ nhỉ!

Nó đặt giỏ xuống, nhìn quanh như muốn bỏ đi.

Một con bói cá bằng bàn tay, vụt qua nóc bè.

— Lại giống thằng bố nó rồi — ông Bồi rên rỉ — Tao đoán ngay mà.

Đột nhiên ông gằn giọng, vẻ đe nẹt — Mày chơi với nó, phải cẩn thận.

Đừng có nhiễm phải cái bả của nó.

Tao thì tao từ cái mặt...

— Thì ai đã nhiễm mà cứ... Thằng Vinh gắt lên.

— Tiên nhân bố mày!

Ông nói cho mày sáng mắt ra, lại còn cãi.

Hỏng, cái quân này... cá không ăn muối cá...

— Ươn! — Vinh bĩu môi đế vào.

Nó nhoài người xuống nước lặn một hơi vào bờ.

Sau lưng nó, tăm sủi lên ùng ục.

Vinh lủi qua hàng rào nhà cô Nhài, nó bới bới gốc sung rồi cẩn thận lấp mấy nắm cỏ khô lên.

"Vẫn còn".

Nghe bước chân huỳnh huỵch, Tượng biết ngay là Vinh đến. Anh bỏ tập tranh xuống.

— Vào đây Vinh!

— Bộ em bảo, anh nhờ em mua rau sà lách hả? - Mặt Vinh tâng tang.

Nó liếc xéo chiếc xe đạp Tượng mới mang từ phố về. Vinh khoái đi xe đạp.

— Ừ, nếu không bận, mày giúp anh một tí.

— Được thôi, em chẳng bận gì.

Ngồi trên bè mãi, chán bỏ mẹ, anh Tượng ạ.

Đi xe chứ anh? Giời nắng thế này mà cuốc bộ thì ngoẻo hẳn.

— Ừ, lấy xe mà đi.

Vinh cố ghìm khỏi nhảy cẫng lên:

— Anh Tượng này — Sực nhớ, Vinh cúi mặt, dí dí ngón chân xuống nền nhà — Cái Hương Đáp nó cứ hỏi anh mãi.

Nó nhờ anh vẽ vào sổ cho nó:

— Hương Đáp! Con bé hôm nọ chào mày ấy gì?

— Vâng.

Tay Tượng vẫy vẫy. Anh giả vờ quay đi.

Tao bận ghê cơ. Nhưng mà thôi. Nó muốn vẽ gì?

Vinh hớn hở hẳn lên:

— Vẽ chim anh ạ! Chim cắp một bông hoa.

Nó dặn em thế. Mà anh cứ vẽ mẹ nó con chim bồ cu vào đấy cho em.

— Sổ đâu? Tượng chia tay.

— Em giấu ngoài gốc sung, để em ra lấy!

Vinh tót ra ngoài. Một lúc nó mang theo cuốn sổ bìa xanh.

Nó đập đập cuốn sổ vào đùi cho hết bụi.

— Mày làm thế còn chó gì là sổ nữa - Tượng làu bàu.

Bảo cái Hương là tối nay đến lấy. Mày định cầm cho nó à? Kệ nó, bắt nó đến đây. Nhớ tối đấy!

— Vâng.

Vinh dắt chiếc xe đạp Thống Nhất mới tinh ra sân, trúng phải con cóc, khiến nó chồm lên.

"Thằng dâm thật!", nó thoáng nghĩ vậy rồi tót lên xe.

Nắng hừng hực dội xuống sân.