Chương 9

Tượng cắp bảng vẽ lang thang khắp bãi Nghiền Sàng. Lòng anh như ruột sung. Chiều. Hương cẩm cam loang trong gió gây gây. Tượng mở phanh cúc ngực, anh hít mạnh. Mấy con chim đuổi nhau thoăn thoắt trong các lùm cây, chúng rít lên đầy khoái cảm. Tượng lặng lẽ ngồi xuống, giở hộp màu ra. Anh vẽ một lùm cẩm canh ít hoa nhất, nó lầm lì nổi bật lên giữa các lùm cây khác vì sự ít hoa đó. Bức tranh đi theo gam tím. Xa xa, núi Hột trầm ngâm giữa nền trời nhạt có điểm dăm đốm mây tím sậm. Nét bút như cào cấu trên mặt giấy. Tai Tượng vẫy liên tục. Những mảng màu chen chúc tạo bóng để tôn cây cẩm canh lên. Anh vẽ thêm một con cú già nua, mắt đỏ rực như hai cục than xoáy vào chiều. Bên trái cây cẩm canh, thấp thoáng bóng ngôi mộ gồ ghề đơn lẻ. "Lại một cõi u uất!". Tượng buông bút thở dài. Anh quờ tay bứt cọng cỏ may đưa lên miệng nhấm nhấm. Vị tanh tanh sộc khắp mồm. Tượng khạc mạnh nhưng không hết.

Chọn một đám cỏ phẳng, Tượng nằm vật ra, tay vắt ngang trán, nheo mắt nhìn bầu trời. Bất giác anh nhớ tới đám cỏ ở chùa Phù Liễu. Chắc bây giờ cỏ ở đấy lên dày lắm rồi. Người Tượng nhẹ dần nhẹ dần...

Xa xửa xa xưa...

Năm đó bị mất mùa to lắm. Người dưới xuôi bồng bế, dắt díu nhau đi ăn xin đầy đường. Vùng này là một trong những nơi người ăn xin tụ về đông nhất. Dọc các ngả, đâu đâu cũng thấy những đống chiếu rách rưới và tiếng rên vọng ra. Đêm, người ta phải dùng xe cải tiến để chở xác chết đi chôn. Xe cải tiến chạy khắp ngõ ngách. Người còn ngắc ngoải cũng bị vứt lên. Đằng nào cũng chết, thì chết luôn đi cho đỡ khổ! Thôi van xin làm chó gì, đây cũng đang đói bỏ mẹ đây này. Người chôn chung từng đống một. Chỗ đó, sau gọi là âm hồn.

Gia đình bà cả Đạt dắt díu nhau từ Mê Linh lên đây, gồm vợ chồng và hai cô gái. Đứa lớn sáu tuổi, đứa bé bốn tuổi. Lúc đầu cũng như mọi gia đình khác, họ lâm vào thế tuyệt vọng. Số vốn ít ỏi cạn gần sạch. Sau may mắn thế nào, bà cả Đạt xin được một chân chạy chiếu từ Phổ Yên lên thị xã cho một chủ buôn lớn. Dần dà, cuộc sống ổn định và khá hẳn. Hai ông bà mua một căn nhà cạnh hồ nước đối diện với chùa Phù Liễu. Mấy năm sau nữa, hai cô con gái lớn vọt hẳn lên, bà cả xin ra mở hàng riêng. Cô Nhân, con gái lớn, theo mẹ ra bán hàng. Cô đẹp và sắc sảo. Bao nhiêu đám khá giả ngấp nghé, nhưng cô chưa chịu. Cô em tên là Hậu, hiền lành nhu mì. Cô Hậu ở nhà phục dịch bố và lo nội trợ. Từ ngày phất lên, ông cả Đạt đâm ra nghiện thuốc đèn, người rộc đi, tóc tai rủ rượi. Bà cả Đạt vừa thương vừa sợ chồng, chẳng dám ho he gì cả. Quanh chỗ ông nằm, không khí lúc nào cũng sền sệt như khói ướt. Mỗi lần rít xong một cái, ông cả Đạt lại lim dim mắt nhìn lên tường. Ở đấy những con gián to bằng lá sấu non, cánh nâu bóng, tụ lại ngoe nguẩy đôi râu để hít mùi thơm. Những con gián nghiện hơi thuốc. Càng ngày ông cả Đạt càng nghiện nặng. Ông biết thế nên không bao giờ mắng mỏ vợ con câu gì. Ông quý và thương cô Hậu. Ông lo số cô sau này sẽ khổ.

— Con chị mày sắc sảo, vứt đâu nó cũng sống được. Còn mày, số mày sẽ khổ con ạ. Mày hiền lành quá.

Cô Hậu rớm rớm nước mắt, bỏ ra ngoài hè khóc. Rồi đùng một cái, giặc nhảy dù xuống thị xã. Tất cả nháo nhào chạy. Gia đình bà cả Đạt bỏ lại hết, dắt nhau sang Linh Sơn. Trên đường đi, vì thiếu thuốc, ông cả Đạt chết. Ba mẹ con chôn cất ông xong nhìn nhau ứa nước mắt. Cô Nhân cúi xuống lạy mẹ và em hai lạy rồi tất tả quay về phố. Từ đấy bặt tin luôn. Đến Linh Sơn được bốn năm, bà cả Đạt mất. Cô Hậu xung phong vào tổ cấp dưỡng cho một đơn vị bộ đội. Một thời gian sau, đơn vị đó chuyển đi đột xuất, không ai biết. Cô Nhân sinh được một cậu con trai. Ngày hòa bình lập lại, hai mẹ con cô bồng bế nhau trở về ngôi nhà bên chùa Phù Liễu.

Cậu bé Tượng lớn lên trong sự yêu thương chăm sóc đến cuồng dại của mẹ. Tai cậu to, mắt sáng. Ban ngày cậu tha thẩn chơi một mình để mẹ đi bán hàng. Đêm về, hai mẹ con lại rủ rỉ kể chuyện cho nhau nghe. Cậu thích kể chuyện cổ tích. Mỗi lần mẹ vỗ vỗ vào lưng cậu cất giọng đều đều, cậu lại run lên.

Xa xửa xa xưa... Cậu thấy cô Tấm đẹp tuyệt trần bước ra từ quả thị thơm lừng.

Xa xửa xa xưa... Cậu gặp con chim đại bàng cắp nàng công chúa bay qua những ngọn núi nhọn hoắt như răng thú dữ.

Xa xửa xa xưa... Cậu khóc vì căm giận và sung sướng. Cậu thông minh nhưng đầy đa cảm. Cũng không ít trường hợp, cậu dữ dằn hơn rắn hổ mang.

Lớn một chút, cậu bắt đầu tự chế lấy cần câu. Cậu ngồi thu lu dưới gốc tre, mắt sục sạo tận đáy nước. Tai cậu căng ra, đỏ rực. Chán câu, cậu lại thơ thẩn lên chùa chơi. Chùa Phù Liễn nằm trên đỉnh một quả đồi, vây xung quanh là hồ và ruộng. Chùa ấy thiêng và đẹp nhất nhì thị xã. Bà coi chùa hay cho cậu xôi oản, có lúc cả chuối nữa. Bà quý và ngắm cậu không chán mắt:

— Tai này là Phật đầu thai vào đây, giời ạ.

Bà nói với cậu như thế và bàn tay nhăn nheo của bà lắc lắc đôi tai cậu như dỗ dành. Những hôm mệt, mẹ không kể chuyện được, cậu lại mơ thấy Phật. Các ông ngồi khoanh chân bằng tròn, mắt lim dim nhìn cậu. Ổng nào môi cũng dày và tóc xoăn tít. Có lần, cậu mơ thấy hai mẹ con mình bay là là quanh chùa. Bao nhiêu là Phật chạy ra xem và vỗ tay. Lần khác, cậu lại mơ mình theo mẹ lên núi. Những ngọn núi cao vút, sắc nhọn. Cậu mệt lắm rồi, mà mẹ vẫn thoăn thoắt trèo. Cậu bị bỏ lại đằng sau. Cậu cuống cuồng gọi, nhưng mẹ không quay lại. Đến đỉnh núi cao nhất, mẹ bay thốc lên trời, mặc cậu kêu gào. Giấc mơ đó làm cậu ngơ ngẩn mấy ngày liền.

Cậu bắt đầu đi học. Cậu học chăm và ngoan. Cậu không đánh nhau bao giờ. Cô giáo bảo, đánh nhau với bạn bè xấu lắm. Cậu không muốn làm người xấu. Nhưng lên lớp bốn, cậu bị phạt mấy lần vì tội cào sứt mặt bạn. Cậu oan ức và khóc. Cậu không trêu ghẹo gì chúng nó, thế mà chúng lại bảo cậu là thằng không bô'. Chúng xô vào véo tai cậu.

— Ê thằng Tượng tai lợn!

— Thằng tai voi!

— Không phải, tai nó như tai chó béc giê nhà tao ấy!

Thế là đánh nhau. Cậu cào cấu dữ dội làm bọn chúng vứt sách chạy toán loạn. Cậu ôm tất cả cặp của chúng lẳng xuống ruộng. Cậu về lấy gương ra soi và nhất quyết bắt mẹ phải gọt cho tai mình nhỏ lại. Mẹ mỉm cười buồn bã, tay vê vê tai cậu:

— Con giống bố con!

— Thế bố đâu hở mẹ?

— Bố con đi đánh giặc xa lắm.

Mẹ nén thở dài. Hôm sau, cậu hùng hổ tuyên bố rằng chú bộ đội trong sách học chính là bố mình.

Năm cấp hai, cậu học trội hẳn, nhất là môn văn. Cậu được đi thi học sinh giỏi ở tỉnh. Sự kiện đó không làm mẹ mừng. Mẹ vê hai tai cậu, nhìn qua nóc chùa Phù Liễn như tìm gì. Mắt mẹ toàn mùa đông. Một đêm, mẹ nhìn quanh quất rồi chỉ vào bóng sộc sệch trên tường bảo:

— Bố con đấy. Bố con là quỷ!

Sau đó, biết mình lỡ lời, mẹ cố tìm cách xoa dịu với cậu, nhưng không được nữa, đầu cậu điên lên. Mấy đêm liền, cậu mê man vật vã. Cậu thấy cái bóng sộc sệch ấy lao vào bóp cổ chú bộ đội. Cậu hoảng lên, miệng ú ớ. Con quỷ cười sằng sặc, nó nhe răng ngoạm vào cổ chú bộ đội mà nhai. Cậu vùng vẫy, giãy giụa và rơi từ trên giường xuống đất. Cậu ốm hơn một tuần liền. Mẹ bỏ hàng, ở nhà săn sóc cậu. Mẹ lại vỗ vỗ vào lưng cậu và kể những nàng công chúa. Xa xưa... Cậu chẳng thấy gì hết ngoài cái bóng sộc sệch của con quỷ.

Bao nhiêu đêm, cậu nghe mẹ trở mình và thở dài. Có lúc mẹ vùng dậy, mắt rực lên long lanh, rồi mẹ lại vật xuống ghì chặt cậu vào lòng.

— Mẹ mày có tình nhân. Ê xấu thật. Bố tao nói vậy.

Cậu ngơ ngác chẳng hiểu gì cả:

— Tình nhân là gì?

— Là... là đi ngủ trần truồng với người khác.

Cậu gầm lên, giáng một cú đấm vào giữa mặt thằng bạn. Cậu chạy từ trường về, nằm vật lên giường. Cậu cảm thấy nghẹt thở vì căm tức. Cậu không muốn mẹ cậu ngủ và kể chuyện xa xưa với ai cả. Mẹ là của riêng cậu. Cậu ném tất cả sách vở ra sân, cậu đánh vỡ lọ mực mẹ mua cho hôm qua. Cậu không nấu cơm, bỏ lên bãi cỏ chùa Phù Liễn nằm đến tối mịt mới về. Thời gian nặng nề trôi qua. Cậu bắt đầu thi lên cấp ba và trúng tuyển.

Mẹ cậu ít về vì cậu đã đủ khả năng tự lập được. Linh tính về sự mất mát lớn dần và chế ngự tâm lý cậu. Cái ngày ấy đã đến. Mẹ gọi cậu ngồi xuống ghế. Mẹ nhìn sâu vào mắt cậu. Nhìn thật sâu:

— Con đã lớn rồi con trai ạ, mẹ cần phải nói chuyện nghiêm chỉnh với con về việc này.

Tai cậu ù đi, chỉ thấy môi mẹ mấp máy liên tục. Những âm thanh đứt quãng đập vào tai cậu. "Mẹ phải theo người ấy... mẹ không thể mang con..." Cậu rùng mình như rùng gió. "Bố con hiện đang ở Linh Sơn." Câu đó dội vào cậu như tiếng hú dội vào bốn bức tường chùa Phù Liễn vang lại. Rồi mẹ đi thật.

Từ đó, cậu bỏ học, lầm lì hẳn. Cứ chiều chiều, cậu lại ra đầu con đường đất đỏ để ngóng mẹ. Cậu ngóng đều đặn như thế gần một năm trời. Hoàng hôn đỏ bầm đổ xuống thị xã. Nhà bảo tàng lừng lững như ngọn núi vuông góc: chìm trong màu sắc kỳ quái. Con sông Cầu ngoằn ngoèo như dòng máu đang đuổi theo ai đó. Đuổi mãi, đuổi mãi...

— Này cậu bé đợi ai thế?

Một người đàn ông đứng tuổi, ăn mặc xuềnh xoàng, bê bết màu, đến vỗ vai cậu. Ông nheo mắt. Và cậu òa ra như dòng nước bị chặn ứ. Cậu nức nở kể lộn xộn rằng cậu đang đợi một cô Tấm nào đó hay vỗ vỗ lưng cậu mà kể rằng xa xưa. Cậu kể huyên thuyên như kẻ mất trí. Mắt cậu rừng rực, vành tai đỏ rực lên và vẫy vẫy liên tục.

Sau lần ấy, cậu làm học trò của họa sĩ Đặng Cử.

Nhà họa sĩ ở gần con đường tròn. Ông hay đi vẽ phong cảnh. Hơn một tháng vẽ về chùa Phù Liễn, cậu đã lọt vào tầm quan sát của ông. Ông đưa cậu về nhà. Họa sĩ sống độc thân giữa vô số tình nhân là những bức tranh khỏa thân. Cậu phụ việc cho ông đầy tận tụy và đam mê. Cậu còn học cách bồi giấy sẵn lên những tấm bảng vẽ cho ông. Họa sĩ bắt cậu phải học tiếp cấp ba. Lúc đầu, cậu từ chối và lẩm bẩm rằng cậu sẽ bỏ về nhà cũ. Rốt cuộc, cậu vẫn học tiếp và tốt nghiệp với số điểm cao. Theo lời họa sĩ, cậu sẽ nghỉ, ôn vẽ một năm rồi thi vào trường mỹ thuật. Cậu bắt đầu vẽ. Tranh của cậu lạ lùng và táo bạo, đôi khi còn bí hiểm đến mức không hiểu nổi. Cậu vẽ những hàng cây không cành, những con người méo mó, mắt như hai vết cứa, tai chảy xuống tận nách.

— Cứ vẽ!

Họa sĩ động viên và trí tưởng tượng của cậu được dịp quẫy lộn. Cậu quệt những vệt màu u ám và bảo đấy là người.

— Cũng chẳng sao!

Cậu vẽ những ngôi nhà như người trúng thương, gục xuống, giãy giụa trong hoàng hôn đỏ bầm.

— Anh là con thú chưa thành người và là con người chưa thành thú.

Họa sĩ bảo cậu như vậy. Cậu xa lánh tất cả đám bạn trai và sán lại lũ con gái. Đôi khi, cậu chửi mắng lũ con gái cũng ra trò.

— Anh giống tôi hồi trẻ!

Họa sĩ Đặng Cử vừa lau tay, vừa nháy cậu nói.

Cậu bắt đầu thích chạm vào người con gái. Có một lần, cậu đã ôm cô bạn thân nhất, cô thích thú kêu ré lên rồi bỏ chạy. Hôm sau, nhân lúc họa sĩ đi vắng, cô lại mò sang, tự động cởi hết quần áo của cậu và hai người lên giường. Cậu mê đi, tai vẫy liên hồi. Cảm giác râm ran chạy dọc cơ thể.

Chàng trai Tượng vạm vỡ và đậm tính. Tranh của anh càng ngày càng lạ hơn. Anh hay mơ thấy một người đàn ông đi giật lùi trước mặt mình. Anh vẽ lại dáng người đó và dấu kín không cho ai biết. Khi vẽ, anh tập trung cao độ, gần như xung quanh anh chẳng còn gì tồn tại hết, ngoài hộp màu và chiếc giá vẽ. Người anh lâng lâng, mắt rực lên, tai phẩy gió một cách vô thức. Thỉnh thoảng anh có ghé qua nhà cũ của mình. Anh về vào lúc sẩm tối. Ngôi nhà càng ẩm ướt và lạnh hơn. Anh ngồi hàng giờ trên đồi chùa Phù Liễn. Khuya anh mới lững thững đi bộ về ngủ. Họa sĩ Đặng Cử hay càu nhàu vì chuyện đó. Ông sợ anh bị cảm.

— Anh còn nửa năm để đi vẽ phong cảnh. Thời gian sau đó phải tập trung vào hình họa.

Một tối, họa sĩ bảo anh như vậy, ông biết chắc rằng anh sẽ đỗ, nhưng ông không buông thả anh được. Vẽ và vẽ. Muốn thành họa sĩ phải như thế. Ông nhìn rõ sự đi xa của anh. Ông hy vọng và thầm kính phục cậu học trò quái gở của mình.

— Thầy à, em muốn đi tìm bố em!

Anh van vỉ nói với ông như vậy.

— Không phải tìm mẹ à?

— Không!

Anh trả lời dứt khoát, môi dưới tái đi, run bần bật.

— Tôi chờ đợi điều này đã lâu, giờ anh mới nói. Cũng chẳng phải là muộn. Tiện thể, chuẩn bị đồ nghề và coi như cuộc đi thực tế dài ngày.

— Dạ vâng — Anh nghe tiếng gọi mơ hồ, dịu dàng — Mai em đi thầy à!

— Ừ, chuẩn bị kỹ vào. Sang đất ấy khổ lắm. Đang mùa nắng. Nhưng thế này, hàng tuần anh phải về nộp tranh ở đây cho tôi. Nhớ chưa? Ừ, tốt — Họa sĩ chợt lặng đi — Anh đi thế, tôi cũng buồn.

Giá tôi còn trẻ thì hay biết mấy! Vào mà chuẩn bị, tôi ra hội có việc. Tối nay ta thịt nốt con gà mãi.

Và anh hăm hở sang đây. Anh như sắp tóm được người đàn ông đi giật lùi. "Bố ơi"! Anh buột miệng thầm thì khi chạm vào con đường của xóm Linh Sơn này...

Tiếng cành cây gãy khiến Tượng giật mình. Anh nhổm dậy. Ông Kim đang lúi húi bẻ những cành cậm canh. Trên tay ông đã cầm một bó tướng. Tượng ngồi im quan sát cái dáng lù lù, già cỗi của ông. Bóng ông đổ dài xuống cỏ. Trong ánh nắng ngược chiều, cả người ông Kim như một khôi huyết bệnh tật. Anh rùng mình. Từ ngày về đây, Tượng chưa lần nào sang chơi, nói chuyện với ông. Anh nhớ lời bố dặn lúc hấp hối. Tượng thấy ngạc nhiên và tò mò. Tại sao nhỉ? Có lẽ bố anh và ông Kim có xích mích gì với nhau. Tượng cố gắng gạn hỏi trong những lần trò chuyện với làng xóm, nhưng ai cũng cúi mặt, tảng lờ như không biết gì. Mà có lẽ cũng ít người biết thật. Mặc kệ — Anh nghĩ vậy — Đây là chuyện giữa các cụ già với nhau, thời mình phải khác. Nhưng anh vẫn bị ám ảnh đến nhức nhối. Hôm đưa đám bố anh, ông Kim không đi, chỉ có Thủy, cháu ông, là đảo qua một chút. Sự xích mích có thể rất lớn. Người dân ở đây trước cái chết, sẵn sàng bỏ qua cho nhau những cái có thể bỏ được. Vậy mà... Điều này làm anh băn khoăn ghê gớm. Anh đâm ghét ông Kim. Ông đã không mở lòng với người chết. Ông là kẻ thù lâu! Tượng kết luận như vậy. Thủy lại khác, Thủy vẫn lí nhí chào anh mỗi khi gặp nhau. Thủy hiền lành và đẹp. Mỗi lần gặp Thủy, nhìn nước da và khuôn mặt cô, Tượng cảm giác rằng khi ngủ, Thủy sẽ tỏa sáng. Anh giấu trong lòng sự cảm tình với Thủy. Anh thích được nói chuyện với cô. Một phần do sự tò mò muốn tìm hiểu về lời dặn của bố. Tượng thấy Thủy vẫn tỏ ra bình thường với anh như chẳng có sự thù hằn, xích mích gì hết, Thủy còn đầy sự tha thứ và bao dung. Hôm anh và thằng Vinh buồn quá, mua rượu về uống, anh đã say. Anh lảo đảo đi ra ngoài cổng trong túi vẫn thủ nửa chai rượu. Chưa bao giờ anh say như hôm đó, anh chẳng có ý niệm về sự lè nhè của mình. Anh đi và ngước ngước ánh trăng. Trăng ở đây quả là tuyệt vời. Nõn nà như một cơ thể gái đồng trinh đang độ rạo rực nhất. Anh đã nhìn thấy Thủy đi ngược chiều lại với mình. Tự dưng sự ham muốn rồ lên, anh không thể chế ngự nổi mình nữa. Anh chệnh choạng chặn đường Thủy. Anh huơ huơ tay lên trời. Chắc lúc đó trông anh như một con ma điên thì phải:

— Chào Thủy! — Anh lè nhè, thở phì phò.

— Ồi anh Tượng! — Thủy khẽ kêu lên, cô nép vào vệ đường chẳng hiểu sao, lúc đó Tượng nhận ra khuôn mặt Thủy chợt tái đi, chợt ửng lên.

— Anh muốn nói chuyện với em! Em đẹp quá Thủy ạ — Anh dừng lại, thở mạnh hơn, đôi tai rung bần bật — Em đẹp nhất ở đây. Em...Em là gì nhỉ. Ờ, em là thiên thần giữa đám ma đói. Em thấy trang đẹp không, ô, hà hà, cái ông Lý Bạch ngày xưa quả là giỏi...

— Em đang bận! — Vừa nói, Thủy vừa lách đi. Tượng vụt chộp lấy cổ tay cô:

— Anh muốn nói chuyện với em, Thủy! Anh cô độc lắm. Anh muốn chết.

— Buông tay em ra! — Thủy van vỉ, cô hoảng hốt thực sự.

Tượng lấy chai rượu trong túi quần, dùng răng cậy nắp chai và ngửa cổ làm một hơi. Rượu tràn cả xuống ngực anh. Anh cảm giác tê tê. Thủy rùng mình, giật mạnh tay bỏ chạy. Cô cứ cắm đầu mà chạy như ma đuổi. Tượng lẳng cái chai vào miệng cống, "Choang!" - Tiếng vỡ xiết vào im lặng. Tượng nằm lăn ra bờ cỏ và cười sằng sặc. Trăng qua là đẹp. Trăng gợi tình lắm cơ...

Sau đêm ấy, Tượng tự sỉ vả mình. Anh nghĩ rằng Thủy sẽ kinh tởm và chẳng thèm nhìn mặt anh nữa. Anh lăn lộn, vò xé bao thuốc lá trên tay đến nát nhừ. Nhưng trái lại, khi gặp anh, Thủy vẫn lễ phép như không hề có cái đêm ấy. Tượng phấn chấn hẳn lên. Anh đứng dậy đi lại chỗ ông Kim. Anh muốn xóa đi khoảng cách nặng nề mà bố anh để lại:

— Cháu chào bác — Tượng lễ phép mỉm cười — Bác lấy hoa làm gì đấy ạ? Để cháu ngắt cho. Nhiều gai lắm.

Anh hăm hở vươn tay bẻ một cành nhiều hoa nhất đưa cho ông Kim. Từ nay, ông chỉ im lặng nhìn đi nơi khác. Ông duỗi tay, vứt cành hoa xuống. Nhưng cánh hoa li ti rụng vàng ra:

— Không dám. Giã ơn anh! — Giọng ông chì chiết. Ông toan bỏ đi. Tượng ngớ ngẩn, vừa bực, vừa ngượng.

— Bác này! - Anh nhìn sâu vào mắt ông — Nếu trước bố cháu có chuyện gì không phải, bác bỏ quá cho! — Anh xúc động thực sự, mân mê chiếc gai đầu cành hoa.

Ông Kim nhắm mắt, những nét nhăn trên mặt rúm lại, chạy rần rật. Hình như ông nhớ về những ngày đã qua. Một lúc, ông ngửa mặt lên trời, đôi mày giao nhau rất nhanh, rồi lại lùi ra. Ông nhìn Tượng từ đầu đến chân vẻ dò xét, đánh giá con người anh. Ông lại nhìn những bông hoa cậm canh lả tả rớt trên cỏ.

— Có những tội lỗi không thể tha thứ được cháu ạ, cháu chẳng có lỗi gì hết, nhưng cháu là con ông ta. Bác biết làm sao được. Bác chẳng trách cháu đâu.

— Bố cháu đã làm gì bác? — Tượng rụt rè hỏi lại.

— Chẳng làm gì cả. Đấy là chuyện người già với nhau. Đừng nên biết!

Nói xong, ông Kim bỏ đi như chạy. Tượng thở dài, xuôi tay nhìn theo bóng ông khuất dần trong những ngọn cậm canh. Anh quay lại, thu dọn đồ nghề, lững thững đạp xe về. Đến nhà, Tượng dựng bức tranh vào chân tường, chống tay lên hông ngắm nghía, u uất thế này chưa đủ hay sao mà còn thù hằn nhau nữa hả các người? Anh than lên.

Ông Kim thấy mình đi hoang giữa bạt ngàn cây cậm canh. Những con chồn rụt rè giương đôi mắt nâu đỏ nhìn ông. Chúng vụt chạy, phất nhằng nhịt những chiếc đuôi xù như hoa lau tạo thành một luồng gió ù ù ghê rợn. Những cánh hoa cậm canh bay lả tả, sắc lạnh cắm buốt vào tay ông. Ông đau đớn ôm tay đi, lá ẩm và xốp nhộn nhịp dưới chân. Có tiếng rên rỉ, ông vấp phải một xác người lạnh cứng. Cái xác giương lòng trắng nhìn ông trừng trừng như oán giận.

— Anh Kim!

Cái xác thều thào gọi từ trong tai ông vọng ra. Ông vùng chạy, nhưng không được. Những ngọn cỏ bỗng biến thành vô số những con rắn quấn lấy nhụa dây chân ông. Ngọn lửa chợt bùng lên vàng rực trên đầu ông.

— Anh Kim, anh Kim!...

Một đứa trẻ ôm bọc quằn áo cuống cuồng gào thét.

— Huân ơi, chạy trước đi!

— Ư ừ, anh phải chạy cùng em cơ!

— Không được đâu, anh còn phải gánh đồ đạc. Chúng nó đến rồi kìa! Chạy đi! Anh lạy em!

Cái bọc lũn lũn ôm bọc quằn áo bổ về phía trước. Tiếng súng đì đùng xen tiếng gào thét và tiếng chân chạy rầm rập...

— Đến đây là an toàn rồi, em giữ đồ đạc, đừng cho ai lấy gì nhớ, anh đi kiếm củi về nấu cơm. Nhớ đừng để choi đấy, mất đồ đạc thì chẳng sống được đâu. Tý nữa về, anh cho em chim sẻ non anh vừa nhặt được!

— Đâu nào, cho em trước cơ!

— Tý nữa. Thôi nào, anh bảo phải nghe. Anh đi một lát rồi về ngay...

— Chú định lấy vợ ở đây ư? Chú không về nữa?

— Không! Em nghĩ kỹ rồi. Chúng em yêu nhau. Cô ấy tốt và đảm lắm, và lại đất này cũng sống được chứ sao. Anh Kim à, em dứt khoát xây dựng với cô ấy. Anh lo cho em đi.

— Chú bông bột quá. Sắp hòa bình rồi, chú phải về. Anh thì chẳng nói làm gì, coi như đã bỏ, chú phải về mà hương khói bố mẹ. Mồ mả bỏ hoang thế, chắc bố mẹ dưới ấy giận lắm. Bố mẹ không tha thứ cho anh em mình đâu. Anh van chú, chú còn trẻ, chú hãy vì cha mẹ, vì anh mà về phố đi.

— Em sẽ bốc mộ bố mẹ sang đây!

— Chú không nhìn xung quanh ư, đất này trong địa thế dữ lắm.

— Anh đừng nói gở để cản em.

— Huấn!

— Cô ấy...

— Sao cơ? Cô ấy làm sao?

— Cô ta lăng nhăng với thằng khốn nạn đó. Em đau đầu lắm rồi. Em muốn bỏ đi! Sắp hòa bình chưa anh?

— Còn lâu!

— Trời, cô ta làm khổ em nhiều quá. Hàng xóm xì xào, cô ta lại về dạy nghiến em.

— Chú cứ bình tĩnh đã!

— Em phải giết nó. Chứng cứ ư? Chẳng cần phải chứng cứ gì hết. Có người bảo với em rằng họ thấy hai đứa ngủ với nhau giữa trưa. Em đã cắn răng mà mắng át họ. Em không muốn làm ầm ĩ chuyện này. Anh biết không, em đã bỏ lên núi ngồi suốt một đêm để bình tĩnh lại. Nếu không, chắc hôm ấy đã có án mạng rồi. Có thể là em, có thể là thằng ấy, một trong hai người phải chết.

— Tôi đã khuyên chú từ trước, vậy mà chú có chịu nghe đâu. Nếu biết được sự thể thế này, chắc dưới ấy cụ buồn lắm đấy.

— Vâng bây giờ em mới thấm thía lời anh. Em đang phải trả giá vì sự vội vàng. Cô ta chê em yếu! Ha ha, em yếu thật phải không anh?

— Em nguyền rủa cái xứ ma quái này. Em biết rằng không thể cải hóa chúng nó được. Chúng nó ngu muội đến mức cam chịu và thích thú nghĩ rằng đấy là cuộc sống êm đềm nhất. Chúng nó là thú, là những con thú đói khát và mù tối. Anh Kim, anh có hiểu em không?

— Cái gì đã trôi đi thì chẳng thể ngược lại được. Mọi sự đều có một lần bắt đầu duy nhất. Lần đó, với chú đã qua rồi. Chú hãy cố gắng dàn xếp cho ổn thỏa. Vợ chồng vừa cưới nhau mà như vậy, đời nó chửi cho.

— Nhưng bản chất của đời cũng là thế cả. Chúng nó làm sao mà chửi em được. Em phải giết chết thằng khốn nạn đó! Em phải giết chết...

Con vượn khổng lồ chợt hiện ra, nó cất tiếng cười không thành tiếng. Bộ răng cháy vàng nhe nhởn, vừa dâm dật, vừa độc ác. Nó cầm ngọn đuốc, vung mạnh vào lùm cây. Những đốm lửa tóe ra, lượn vòng vèo rồi chui thoát vào bụi cây. Những đốm lửa biến thành quả cậm canh vàng lục. Quả cậm canh lớn dần, lớn dần rồi phình ra rung rinh mời mọc. Con vượn khoái trá ngồi rỉnh sau bụi cậm canh. Không, không phải vượn. Nó là người. Nó mặc chiếc áo ka ki tàu bạc phếch, hai bả vai bành ra như thành giường, tai nó vẫy liên tục như tai voi. Những quả cậm canh vàng lục càng ngày càng phình to, nó rung rung như sắp nổ tung bây giờ.

— Huấn ơi, Huấn ơi, chạy đi em!

Ông Kim choàng tỉnh, mồ hôi sầm sập trên trán. Ông đang ốm nặng.