Chương 12

Thời tiết thay đổi rõ rệt. Mặt trời nhợt nhạt rồi mất hẳn. Bắt đầu từ gió. Gió se se, càng về sau càng lạnh. Mây tái đi và xám xịt. Không khí nặng nề ùn từ phía Bắc xuống. Những bụi dứa run rẩy thả lá. Mật sông đặc quánh, nước lầm lì, sắc như dao. Bắp cải đã co lớp lá trong cùng và ngừng sự sinh ra. Ngoài đường, bụi cuốn là là mật cỏ. Sau đó là mưa, mưa rây rây khiến bụi vo tròn thành từng hạt như hạt gạo trên các tán lá và vệ cỏ. Cảnh vật nặng nề.

Người ta nháo nhác lục hòm xiểng và trùm lên người tất cả những gì có thể chống lạnh. Đến trưa thì mặt trời mới thoát khỏi những đám mây khổng lồ kết dính với nhau. Ánh sáng yếu ớt thả lửng vai người. Chiều, củi gộc được tống vào bếp. Bữa cơm vây quanh đống lửa đựng trong những chiếc chậu hỏng. Môi người se lại, có nguy cơ căng và nứt ra. Những ngón tay cử động đã bắt đầu khó khăn. Mọi sinh hoạt cố gắng thu lại trong nhà. Xã Linh Sơn vắng hẳn.

Núi Hột thu mình tít phía xa, thỉnh thoảng lại rùng mình, gió tru lên trong cái lạnh ghê rợn. Chiếc bè vó của gia đình ông Bồi què ẩn hiện cô đơn giữa màn sương mờ ảo. Ngôi mộ lão Mộc, cỏ đột nhiên xanh hơn hớn. Nó nổi bật hẳn lên trong bãi tha ma của làng vì màu xanh ấy. Những cánh hoa cẩm cam và cẩm canh rụng xuống để lộ ra hình quả non nớt đầu tiên.

Ngoài bãi Nghiền Sàng và trên công Bù Rùm, lũ trẻ trâu đốt những đống lửa đặc khói. Chúng nhặt than cho vào ông bơ có làm tay xách, lúc một, chúng lại quay quay để giữ lửa. Trẻ trâu là những sinh vật hoạt động hăng hái nhất trong mùa đông. Các cuộc tranh cãi thường bắt đầu từ một củ sắn, một con chim non bị gãy cánh nào đó, sau chuyển dần đến chuyện học hành, chuyện cổ tích. Hết cổ tích là bắt đầu chuyện ma.

— Ê... ê, mày đéo biết gì. Bố tao bảo có ma thật một trăm phần trăm. Bố tao gặp rồi!

— Thế bố mày gặp mà không bị nó vật chết à. Xì, nói phét.

— Ê... ê được rồi, về mà hỏi bố tao. Bố tao gặp ở cống này này nhớ. Nó tráng toát, eo ơi, chân tay nó nhũn như giun chết. Nó giả vờ làm người đi soi ếch để trêu bố tao. Bố tao huơ đuốc lên thì thấy đầu nó nhẵn thín như củ khoai tây, mà có mỗi một lỗ mũi thôi! Nó cười xong bị bố tao đá cho một bãi, thế là nó vội vàng biến mất. Chúng mày đéo tin thì thôi.

— Nó nói phét nhỉ. Chỉ có bố thằng Chiến là gặp thôi Chiến nhỉ.

— Ừ, bố tao gặp nhiều. Anh Vinh tao cũng gặp, chị Hạnh tao cũng gặp. Thằng Hòa nói phét.

— Anh Thu tao mới gặp hôm nọ, chứ đéo phải bố mày gặp đâu nhé.

— Ê... ê.

— Anh Thu với anh Thiết tao đi săn ở núi Hột kia kìa. Các anh ấy gặp hai con hẳn hoi. Anh Thanh tao cũng gặp. Ma gà đấy, nó khóc như người.

— Anh Thanh mày đéo bằng anh Vinh tao, thế mà cũng đòi gặp ma.

— Anh Vinh mày mà đòi lớn à?

— Chứ sao! Thế anh Thanh mày sắp lấy vợ chưa? Anh Vinh tao sắp lấy vợ rồi. Thế mà cũng đòi.

— Anh mày lấy ai?

— Lấy ai hả Quang?

— Nó phía đây!

— Lấy chị Hương Đáp à?

— Không, lấy chị Thủy nhà ông Kim cơ.

— Ê... ê, chị Thủy mà thèm lấy anh Vinh mày. Cứt. Anh Tượng còn gấp vạn anh Vinh mày nhá!

Tranh cãi đến đỉnh điểm thì thành ra ẩu đả và lũ trẻ lại tản về theo bóng trên nhà mình. Ổ trẻ con thiên thần và quỷ sứ! Trẻ con trinh bạch ơi. Cãi nhau vì chuyện đó làm gì. Hãy về mơ những giấc mơ đẹp đẽ, nơi ấy có bà Tiên và ông Bụt. Nơi ấy có những cánh đồng bạt ngàn và rực rỡ nắng. Hãy cầm tay nhau mà hò hét chạy nhảy. Chỗ ấy dành cho con trẻ. Hãy cưỡi trâu dàn hàng ngang mà đi đến chân trời đầy sao.

Nhưng hình như vùng này có ma thật!

Tiếng khóc phía núi Hột ngày càng ma quái hơn. Mọi người dục nhau đóng cửa sớm và cài then thật chặt. Những đứa trẻ nhát gan rúc vào nách mẹ, len lét hỏi về những điều làm chúng hoảng sợ. Bầy chó làng rít lên dài dại.

Ông Bồi què bắt thằng Vinh ngồi cạnh mình và đặt con dao phay dài gần một cánh tay bên cạnh.

— Mày phải phụ việc cho nó quen đi — Ông nói, giọng khò khà.

Thằng Vinh càu nhàu. Được một lúc, nó lại gà gật cái đầu. Nếu không bị túm tóc lôi dậy, chắc nó đã được giấc ngon rồi.

— Bao giờ mày mới tự lập được hở thằng ăn hại này! Mười bốn tuổi, tao đã một mình một bè rồi. Trời ơi, mày chẳng chịu nghe gì hết. Thằng mất dạy, quân chó má. Mày phải lấy vợ thôi!

— Lấy vợ à? — Vinh giật mình ngớ ngẩn.

— Ừ! Vợ mày sẽ làm cho mày trở thành người lớn.

— Bố nói dở bỏ mẹ ấy! Con là trẻ con à? Mười tám, mười chín chứ ít đâu. Khối đứa phải gọi bằng anh kia kìa. Bố chỉ được cái át đi. Con là người lớn.

Vinh tự khẳng định. Nó lia chiếc đèn pin dọc bờ sông khiến những con chuột chạy loạn xạ.

— Con không thích lấy vợ. Sống độc thân như thằng Tượng mới hay. Có tiền thì ăn uống xả láng cho biết. Thằng Tượng nó khôn lắm bố ạ. Nó đã ngủ với con Hương Đáp lâu rồi.

— Mày tò mò thế! — Ông Bồi giỏng tai, nhưng lại quay mặt đi nơi khác để che giấu sự chú ý của mình.

— Thì con vô tình gặp chứ sao. Con sợ quá, phải chuồn về ngay. Tiên nhân thằng dâm dật.

Vinh nhổ toẹt nước bọt xuống nước, nó khịt mũi.

— Thằng khốn — Ông Bồi gằn giọng làm Vinh giật bắn người — Kiểu này lại loạn đến đít rồi.

— Nó bảo con là nó yêu con Thủy, nó nhờ con gọi con Thủy sang mấy lần.

— Có sang không? — Ông Bồi không giấu được vẻ sốt ruột.

— Không! Nhưng hình như chúng nó đi chơi với nhau mấy lần thì phải.

— Mày có thích con Thủy không?

Câu hỏi đột ngột của bố làm thằng Vinh lúng túng, nó phóng một tia nước bọt qua kẽ răng, làm bộ không để ý câu hỏi đó. Ông Bồi nhắc lại lần nữa.

— Thích vừa vừa thôi — Vinh đáp.

— Mày thích nó là được. Tao hỏi nó làm vợ cho mày, thằng ngu ạ. Có vợ rồi thì phải giữ, hiểu chưa. Đàn bà con gái như miếng cá rán, sểnh một cái là bị chúng nó tha mất. Lúc ấy còn nhục hơn con chó. Im nào! Đấy, nó lại khóc. Đéo mẹ con mụ Linh lùn. Nó gieo họa cho cả làng này.

— Sao bố lại chửi bà Linh? Bà làm gì bồ?

— Không làm gì à? Tao bảo mãi rồi, bán quách con gà chết tiệt ấy đi, mụ không chịu nghe, còn xiên xỏ là có kẻ ghen ghét. Giờ thì đấy, ra mà hứng những lời nguyền rủa của thiên hạ. Mụ là ma chứ chẳng phải là người. Được cả vợ lẫn chồng.

— Hôm nay con vừa tương cho thằng Hạ một trận. Nó dám bẻ hàng rào nhà mình làm củi.

Vinh được đà khoe với bố, nhưng ông Bồi không nói gì. Ông thừ người, mặt hướng lên phía núi Hột. Đêm nay không trăng.

Ông Bồi quờ tay tìm chiếc điếu, sau lại rụt tay, thu vào lòng. Hòa vào những rung động mơ hồ chuyền đi của đêm, ý nghĩ ông cũng chập chờn nhảy cóc. Ông nghĩ đến Tượng, người con trai đầy bí hiểm và hiền lành. Ông nghĩ về dáng người to bè của lão Mộc. Ông miên man.

Xa xửa xa xưa...

Lão Mộc lúc ấy còn Xã đội trưởng. Lão kiên nghị và hùng dũng trong bộ quần áo ka ki tàu, bên hông đeo trễ khẩu K54. Lão độc thân đến mức vững chãi. Nhìn cái dáng lừng lững của lão trong các buổi huấn luyện quân sự và bắt bớ, ai cũng thèm được một lần như thế. Lai lịch của lão, không một ai biết đích xác. Có người bảo, gốc nhà lão ở khe Mo, gần cầu Bò Đái, có người lại bảo, lão ở tận Trại Cau, hồi trẻ nghịch ngợm yêu đương thế nào, bị bố mẹ từ mặt. Chán đời, lão xung phong vào bộ đội, đã từng đóng quân ở đây. Tại cái làng Phan này. Nghe thì biết nghe, chứ lấy gì đảm bảo điều đó là đúng. Trước cũng có một đơn vị bộ đội ở đây thật, họ chuyển đi chiến đấu một cách bí mật, dân làng không hề biết tí gì. Vả lại có hàng ngàn người hồi đó, ai mà nhớ rõ lão được. Chỉ biết rằng vào một buổi chiều, lão về làng cùng hai người cán bộ, nghe đâu, một trong hai người đó là bí thư huyện ủy và là bạn thân của lão. Họ giới thiệu qua loa rồi lên xe về huyện. Xã làm cho lão căn nhà đất đúng chỗ bây giờ, và căn nhà đến nay vẫn thế. Xã đội trưởng ít nói, nhưng vô cùng cương quyết. Lão đi tuần tối ngày cùng với hai ba dân quân nữa. Xã Linh Sơn, nhất là làng Phan trước vốn trộm cướp nhiều thế, từ ngày lão về, vắng hẳn đi. Bọn buôn lậu, ăn cắp lấy làm khó chịu, nhưng đành phải nằm im. Chúng ngấm ngầm bàn nhau hại Xã đội trưởng để mở đường làm ăn tiếp. Đến nay, những người lớn tuổi còn nhớ rõ sự việc anh hùng của lão Mộc.

Bắt đầu vào một buổi tối sáng trăng, hết phiên tuần, Xã đội trưởng Mộc lững thững đi bộ về. Vừa đến đầu công Bù Rùm, lão bị năm thanh niên lạ mật, nhảy ra chặn đường. Một tên lớn nhất bọn vung chiếc côn bằng gỗ lim, nhằm giữa đầu Xã đội trưởng vụt xuống. Lão Mộc chỉ kịp ngả người về phía sau, đã nghe tiếng gió bị xé rách ngay trước mũi. Hai tên bên cạnh rút phắt dao phay, nhảy vào chém lia lịa, Xã đội trưởng Mộc vừa tìm cách tránh đòn, vừa chọn cơ hội phản công. Tên to lớn lại vụt tiếp đường côn ngang tầm ngực, bằng một phản xạ nhanh nhẹn, lão Mộc đảo người, luồn gót chân dưới tầm côn, hất ngược lên. Chiếc côn tuột khỏi tay tên thanh niên văng xuống cống, không để hắn kịp phản ứng, Xã đội trưởng lại ngoắt chân, đá mạnh vào bụng hắn, đồng thời tay trái giáng một cú quyết định giữa mặt. Hự! Chỉ kịp nghe có thế, tên thanh niên đổ vật xuống như một khúc gỗ. Ba tên còn lại hét lên một tiếng, đồng loạt huơ dao gậy lên xông vào với vẻ điên loạn. Tiếng gậy trong đêm khuya vù vù. Ánh dao dưới trăng lướt loang loáng. Không chút bối rối, Xã đội trưởng Mộc luồn lách tránh đòn. Lão tìm cách áp sát từng tên một. Lão phóng chân đá mạnh vào cổ tay tên cầm dao đứng gần nhất, con dao chưa kịp chạm đất, lão đã dùng chân trụ đỡ nhẹ, rồi thình lình hất mạnh lên. Sau tiếng rú thất thanh, ba tên còn lại sững người nhìn đồng bọn ôm cằm lảo đảo khuỵu xuống vệ cỏ. Lợi dụng cơ hội đó, Xã đội trưởng cúi người thật thấp, hét lên man dại, bay cả người vào tên cầm dao thứ hai, chân lão đi trước, xòe ra như hai đầu kéo, quặp ngang bụng đối phương quật mạnh xuống đường. Cú cắt kéo khủng khiếp đó làm hai tên sót lại phóng bừa gậy vào lão rồi ù té chạy.

Trận đó, Xã đội trưởng Mộc chỉ bị tím nhẹ ở tay trái và một vết dao chém trượt, làm sứt vành tai ngoài. Nói chung là chẳng sao cả. Sự kính nể dành cho lão tăng lên và lộ ra mặt. Lũ choai choai nhìn lão vẻ khiếp đảm. Chúng xúm lại làm thân và nhờ lão dạy võ.

— Võ vẽ cái con mẹ gì! — Xã đội trưởng bảo chúng. Thời bình đến nơi rồi còn mê cái trò đó. Tớ chán ngấy rồi các chú mày ạ. Này, mai sau, nếu có con như các chú, tớ cho nó theo nghề văn.

Nói vậy, nhưng mặt lão vẫn ánh lên vẻ kiêu hãnh, một bên tai cựa quậy. Dịp trung thu, lại xảy ra một vụ nữa, nhưng việc này nhỏ và Xã đội trưởng Mộc không thích nhắc lại.

Xã tổ chức đón trung thu cho các cháu tại bãi cỏ sát bờ sông, chỗ có con đập rộng, nằm ngay chân rừng bạch đàn. Đèn kéo quân to nhất, do chi đoàn làm được trang trọng treo từ xẩm tối trên một cành cây. Trẻ con sốt ruột, đòi ăn cơm từ sớm để ra nhận chỗ trước. Đêm sẽ có văn nghệ của các anh chị trường văn hóa nghệ thuật tỉnh đến tham gia và chia phần tại chỗ. Xã đội trưởng Mộc biết rằng cùng với đèn ông sao, những chiếc nịt cao su và đạn móc uốn từ nan hoa xe đạp hỏng đã sắp sẵn hàng vốc trong túi quần trẻ con thành thị rồi. Nhất là con bà Cầu cá. Thằng Hùng cầu nghịch và láo nhất xã. Mà không riêng nó, cả nhà bà Cầu đều bướng. Có phần, mấy bố con ông Cầu đã vác dao đuổi hai dân quân có súng khi họ đến đòi bắn chó nhà ông. Dịp đó, phong trào diệt chó dứt va cấp bách lắm. Chó cũng như giặc, ai thấy là phải đập chết ngay. Nếu đem nộp xã, sẽ có thưởng và được tuyên dương. Phong trào đang tiến triển thuận lợi, gặp sự phản ứng đó, liền bị vỡ. Cán bộ xã được đánh chén thịt chó lu bù hàng tuần. Gia đình bà Cầu cá nổi tiếng từ đó, và từ đó, lão Mộc thấy khó chịu khi đi qua nhà bà cũng như qua nhà dân thành thị sơ tán nói chung. Dân sơ tán còn tuyên bố thế này:

— Thằng Mộc nó là cái thá gì. Bạn của bí thư huyện ủy chứ bạn của ông trời cũng mặc xác. Biết điều thì đừng đụng vào dân này.

Xã đội trưởng nghe được câu đó nhưng làm thinh. Lễ đón trung thu vừa bắt đầu được mấy phút thì lão Mộc phát hiện bóng dáng thằng Hùng xuất hiện. Nó nghênh ngang đút hai tay vào túi quần bộ đội rộng thùng thình, vừa đi vừa chen huých xô đẩy. Lão bám theo nó, tay lăm lăm thủ báng khẩu K54, trong túi áo đại cán. Lão hồi hộp trong niềm vui sướng trả thù dân thành thị. Cơ hội đã đến. Thằng Hùng Cầu đảo mắt, nhẹ nhàng rút tay ra khỏi túi. Nhoáng cái, chiếc đèn kéo quân bị bục một lỗ ở giữa, gió thốc vào tắt phụt ngọn bấc dầu. Mọi người nhốn nháo, các ông sao lập tức bị dúi xuống để lưng che, hoặc bị thổi tắt, tránh làm mục tiêu cho các phát đạn sau. Xã đội trưởng Mộc nhào đến, thộp tay chằng Hùng, vặn ngược ra sau. Nó thét lên một tiếng đau đớn.

— Lần này đừng có cãi! — Lão Mộc rít lên.

— Cháu không làm gì cả! Ái, đau quá!

— Không làm gì này!

Một cú bạt tai đến choáng óc. Một cú đá đít thốc cả ruột lên đầu.

Thằng Hùng Cầu vùng vẫy, gào lên giữa đám người bu tròn:

— Ôi giời ơi, mẹ ơi, nó đánh con, mẹ ơi!

Lão Mộc định bịt mồm thằng Hùng lại, bỗng lão nhảy cẫng lên. Hai ba viên đạn móc sắt từ phía sau bắn đúng tai lão, vừa lúc đó, bà Cầu cá rẽ đám người lao vào. Nhìn thân hình đồ sộ của Xã đội trưởng Mộc đang đè lên thằng con, bà xót con, vươn tay, túm tóc, lao giật ngược lại đằng sau:

— Giời ơi, mày đánh con bà. Thằng khốn nạn, nó làm gì nên tội. Bà con ơi, thằng Mộc giết trẻ con, ôi bà con ơi. Hôm nay là trung thu mà nó còn vũ phu đến thế, ngày thương thì nó giết cả làng này à. Thằng Mộc khốn nạn kia.

Bà tru tréo, tay vẫn túm tóc Xã đội trưởng. Bị bất ngờ, lão Mộc ngã ngửa ra sau, tay buông thằng Hùng. Lão vùng dậy, gạt mạnh tay bà Cầu cá, vừa điên tiết, vừa ngượng vì những tiếng cười xung quanh.

— Con mụ phá đám!

— Ai bảo mày thế, thằng vũ không.

Bà Cầu cá vồ lấy con xuýt xoa. Thằng Hùng được đà cứ gào tên lão ra mà chửi. Vụ ấy, Xã đội trưởng Mộc phải xin lỗi gia đình bà Cầu cá, mặc dù lão đúng. Không có chứng cứ gì cả. Nhân lúc lộn xộn thằng Hùng đá lộn tui vứt hết số đạn móc và chiếc nịt cao su đi. Xã đội trưởng căm thù bà Cầu cá đến xương tủy. Trong một cuộc rượu, lão lè nhè tuyên bố, trừ gia đình ông ba Đức Thanh và gia đình ông Trạch Châu ra, còn lại, lão sẽ cho lũ dân sơ tán ấy biết tay.

— Xì! — Đám dân sơ tán bắn tin lại — Cái thằng ngu như gỗ ấy, chỉ cần một câu là nó chết. Các bác cùng dân bản xứ với nhau, nói cho nó biết, tội nó nhiều lắm đấy, chỉ riêng tội hủ hóa đã đáng vào tù rồi.

Xã đội trưởng Mộc trầm hẳn đi. Những người dân Linh Sơn chính gốc vẫn trọng lão Mộc. Ngày giỗ tết, cưới xin, họ vẫn mời lão đến dự.

— Ông Mộc là dân làng mình, phải bênh ông ấy — Vợ Huấn thường nói với mọi người.

— Còn chồng cô cũng là dân ở đây à?

Nghe vặn lại như vậy, vợ Huấn câm bặt, vẻ ngượng nghịu. Xã đội trưởng Mộc và đám sơ tán rình rập nhau được hơn bảy năm, thì thôi. Dân sơ tán về hết phố. Lão Mộc nghỉ chức Xã đội trưởng. Nghe đồn nói, nguyên nhân vì tuổi lão cũng cao, lại là thương binh nên cho nghỉ sớm để đảm bảo sức khỏe. Lão Mộc âm thầm dọn lại vườn tược và bắt tay củng cố chỗ ăn, chỗ ở cho vững. Từ ngày lão thôi chức, những tin đồn về lão càng ngày càng công khai và táo tợn hơn. Người ta bảo lão là thằng cha hạm gái. Cái đợt ném bom, lão tằng tiu với hai cô gái ở xí nghiệp đá. Rồi lại có tin, ngay làng Phan mình, cũng khối kẻ dấm dúi đi lại với lão.

Lão Mộc bỏ ngoài tai những lời đó. Lão sống với cái bóng của mình và thỉnh thoảng cũng đi săn trên núi Hột. Cánh đàn ông làng Phan lại được dịp quát lác vợ con. Họ đi qua nhà lão Mộc một cách ngông nghênh, đế vể khiêu khích. Chẳng biết do xui xẻo thế nào, ông Kim đâm ra thù hằn với lão một cách ghê gớm. Ông gọi lão là thằng giết người. Họ thề chẳng nhìn mặt nhau nữa.