Chương 17

Lòng như có lửa, chép xong bức tranh đầm lầy, Tượng vội vã đạp thẳng về Linh Sơn. Đến gốc gạo, anh gặp cô Thoa xin đi nhờ. Cô Thoa trước là giáo viên cấp một, được cả xá quý. Dạo có giấy báo tử chồng, cô hóa điên mấy tháng trời, đi lang thang khắp nơi. Cô Thoa có một vết sẹo dài, xéo góc trán. Người ta bảo, cô chạy, bị ngã vào dao. Đây là thời cô điên, chứ giờ thì cô khỏi rồi. Cô bỏ nghề dạy học, mấy mẹ con xúm vào làm nghề đau cót bán. Con cô Thoa, đứa nào cũng ngoan và học giỏi.

Ngồi sau xe, cô hỏi Tượng không ngừng. Anh chỉ đáp ậm ừ cho qua. Mới năm ngày xa Thủy mà cứ như hàng năm trời. Nhớ quá!

— Anh Tượng đã nhắm món nào chưa? Chuẩn bị là vừa đây — Cô Thoa vẹo người hỏi tếu.

— Chưa cô giáo, con gái Linh Sơn kiêu lắm — Tượng nghĩ đến Thúy, khẽ cười.

— Anh không thích thì nói vậy chứ, con gái đất này trọng người tài đến nỗi. Anh mà ngo lời, có mà hàng đống. Khu trên, có mấy đứa coi được cả. Cô Hương này, cô Thủy này, cô Liên con bà Nhài này. Toàn học trò cũ của tôi.

— Nhưng cô giáo biết không, làm họa sĩ nghèo rớt, si dại gì mà vơ cho nó khổ. Suốt ngày đanh vật với màu mè đến ốm người.

— Đời hơn nhau ở chỗ ấy — Cô Thoa nặng giọng — Linh Sơn không có người tài, anh về đây, chỉ làm cho xã khá hơn lên, làm gì mà khó. Anh tính đất này lấy đâu ra họa sĩ. Toàn dân tứ xứ bần cùng họp lại mà thành. Trước tối cũng ở phố, sơ tán sang rồi chẳng về được. Hàng xóm về phố hết rồi, lắm khi nghĩ cũng chán. Anh thấy ở đây buồn không? Toàn sỏi đá với lụt lội.

Một cơn gió thốc qua khiến cô Thoa xuýt xoa. Tượng bặm môi giữ thăng bằng tay lái, đầu nghiêng đi tránh gió.

— Rét ghê cô giáo nhỉ!

— Đây mới chớm đông, rồi anh xem, còn rét nữa! Mà tôi hỏi thật, anh chưa nhắm cô nào à?

— Còn nhờ cô mà lại.

Tượng cố đùa cô Thoa. Quả thực, ngay lúc này anh muốn kể hết cho cô về anh và Thủy. Anh muốn trút lên cô sự khắc khoải, rạo rực mà năm ngày nay, nó làm anh không yên. Nhưng Tượng ngượng, anh biết rằng cô Thoa không phải là người để anh có thể giãi bày tâm sự.

— Khu trên, người ta đồn có ma hả anh Tượng?

Cô Thoa hỏi, cắt ngang luồng suy nghĩ của Tượng.

— Vâng, cô giáo có tin không? Nhưng bây giờ thì...

Cô Thoa im lặng, xốc chiếc làn vào lòng.

— Đường xóc quá! — Tượng thanh minh — Bây giờ thì sao hả cô giáo?

— Nói anh bỏ qua, cho là lạc hậu mê tín, chứ bây giờ tôi tin là có. Chính tôi cũng đã gặp. Dạo nhà tôi mất, tôi hóa điên, chắc anh nghe người ta kể rồi. Nhưng tôi điên không phải vì nhớ quá đâu. Đêm nào nhà tôi cũng về. Có thể anh chẳng tin, nhưng thật vậy. Nhà tôi mặc áo bộ đội rách, đạn lỗ chỗ quanh người, anh ấy khóc lóc bảo tôi là không có chỗ ở. Tôi thương mà hóa điên. — Giọng cô Thoa xa vợi.

Hai người im lặng cho đến đầu cầu rào, đường rẽ vào nhà cô Thoa.

— Anh cho tôi xuống đây! Thôi cám ơn anh Tượng nhé. Hôm nào rỗi, vào tôi chơi!

— Dạ vâng cô giáo về.

Tượng đạp vùn vụt mong về nhà sớm. "Anh về đây chỉ làm cho xã khá lên hơn!" Câu nói đó vang vang trong tai Tượng. Anh cảm thấy hãnh diện và sung sướng. Anh sẽ làm rạng rỡ cho Thủy. Thủy biết không? Anh nhớ em đến đứt ruột!

Vừa tới chỗ con đường đất tím, Tượng nghe có tiếng trống. Anh căng tai, ngạc nhiên. Tiếng trống rền rĩ ba tiếng một. Có người chết! Tượng đạp dấn, chiếc xe nhảy chồm chồm như ngựa. Ai thế nhỉ? Ư, mùa đông các cụ hay đi lắm. Thoáng thấy bóng Thanh đi ngược lại, Tượng phanh xe, hỏi:

— Ai chết đấy Thanh?

— Ôi, anh Tượng — Thanh hổn hển — ông Kim anh ạ. Em phải đi mượn bát đìa ở xã đây — Nó phóng vù đi.

Tượng không tin vào tai mình. Ông Kim mất rồi ư? Thủy ơi! Anh cuống cuồng, chân tay ríu cả lại. Tiếng trống rộ lên, vừa hoan hỉ, vừa nặng nề. Tiếng chiêng đệm nghe sắc lạnh loang quanh Tượng, rồi bu chặt, thít lấy đầu anh. Đồn nhà, Tượng chỉ kịp vứt chiếc xe dạo vào sân rồi bươn bả lao sang nhà Thúy.

Người đến đông lắm rồi. Thấy Tượng, mọi người nhìn lảng ra phía khác. Tượng lao vào trong nhà. Không khí ngột ngạt mặc dù gió đang thổi ù ù. Chiếc quan tài đỏ khẽ kê giữa nhà đập vào mắt Tượng. Anh sững lại. Một bát cơm tú hụ với quả trứng nằm chênh vênh trên chóp. Khói hương đặc sệt bàn thờ. Không có tiếng khóc. Chỉ những âm thanh rì rào từng tốp một. Đàn bà đứng riêng, con gái đứng riêng. Cánh đàn ông ngồi hút thuốc, tán câu gì đó, lại cười khùng khục. Số người nấu ăn chạy ra chạy vào vẻ lăng xăng. Dao thớt băm chí chát. Tượng nhớn nhác tìm khắp nơi.

Từ trong buồng, bà Linh lùn lê đôi dép loẹt quẹt bước ra. Bà há mồm, nhả vào góc nhà một đông bã trầu đỏ sậm.

Tượng nắm vai thằng Vinh:

— Thủy đâu?

— Nó ngất trong buồng ấy!

Nói rồi Vinh lại tiếp tục cúi xuống cạo lông lợn. Tiếng dao sần sật rợn gáy. Tượng xăm xăm bước vào. Bà Linh vội cản lại:

— Không được đâu, anh ra ngoài đi, em nó chưa tỉnh. Thế anh về lúc nào vậy?

— Cháu vừa về. Sự thể thế nào bác?

Bà Linh kéo Tượng ra góc vườn, hỉ mũi, nói:

— Khổ, ông ấy nằm mấy hôm nay rồi đi, người già thế đấy.

— Bao giờ đưa hả bác?

— Có lẽ chiều nay. Họ hàng anh em chẳng có ai mà đợi. Bà lại hỉ mũi. Thế là xong một kiếp người. Nhẹ quá anh Tượng ạ. Ờ, mà mấy hôm trước có định nhờ anh chút việc, nhưng thấy cổng đóng. Hôm nào thư thư, anh phải giúp tôi mới được.

— Dạ vâng, Thủy có nguy hiểm gì không bác?

— Nó yếu nên ngất đây mà. Chẳng sao cả. Dạo ông tôi mất, tôi còn ngất nặng cơ.

Tượng chẳng biết làm gì. Anh như người thừa trong đám tang này. Lê đến góc bàn kê cuối sân, anh lặng lẽ quan sát. Gần như cả làng có mặt tại đây. Lũ trẻ léo nhéo xách những ống bơ than đứng vòng ngoài. Cánh nội trợ cởi hết áo bông mà mồ hôi vẫn ròng ròng trên mặt, tóc họ bết lại từng mảng.

"Họ đến đây ăn vạ!" Tượng cau mày nghĩ. Tiếng bát đúa va nhau loảng xoảng trộn với tiếng trống rền rền và tiếng chiêng lanh lảnh. Khói bếp đặc quánh lan ra tận mặt sông hòa cùng hơi nước đùng đục. Những món ăn được bày lên bàn và lời mời chào nhau đon đả.

"Thủy ơi!" Tượng ư ử trong cổ. Không ai nói chuyện với anh cả. Và anh cũng chẳng thiết nói chuyện với bất cứ một kẻ nào trong đám họ. Lòng anh như trào lên sự căm giận và kinh tởm. Anh thấy trong đám người kia như một đàn ruồi đang hể hả bu quanh miếng thịt người chết. Anh nhắm mắt, cảm thấy lợm giọng. Anh thấy Thủy của anh đang oặt đi giữa những khuôn mặt tái xám và ngu độn. Không chịu được cảnh đó, anh bẽ bàng và hùng hổ lách qua rào bỏ về. Anh đạp phăng cổng nhà mình và lang thang lên công Bù Rùm. Chẳng hiểu sao người ta lại đặt cho nó cái tên kỳ lạ đến thế. Cống thông qua lòng đường, nối hai chiếc hủng lớn với nhau. Miệng cống trát xi măng, có khắc những hình nghệch ngoạc, quái dị. Quanh chỗ nước đọng, cỏ mọc rậm rì. Cỏ Bù Nú độc chiếm những chỗ ít hơi người. Những ngọn cỏ khẽ lắc mình trước cơn gió lạnh.

Màu xám xịt của xi măng khiến Tượng liên tưởng đến khuôn mặt bố anh lúc hấp hối. Hơi thở phều phào, đôi mắt nửa bấu víu, nửa chối bỏ. Mặt bố lúc ấy như củ gừng khô. Ông Kim có thế không, ông có nhìn Thủy phút cuối như bố đã nhìn anh không? Cuộc đời dằng dặc mà ngắn cũi, sửng sờ. Đang cười nói, hít thở, nhoáng một cái đã đi. Tượng không tin có thế giới bên kia, nhưng anh mơ hồ rằng bố mình và ông Kim sẽ gặp nhau tại điểm nào đó. Có thể con thuyền chở ông Kim xuống âm phủ sẽ do bố anh chèo. Ngày bé, Tượng đọc một cuốn sách nói về âm phủ. Anh tưởng tượng ra dáng con thuyền hiu hắt, lạnh lẽo dật dờ giữa dòng sông xám màu chết chóc. Người lái thuyền choàng áo đen kín đầu, những đốt xương tay lạo xạo nắm lấy cây sào, đẩy thuyền ra khỏi bờ. Những con cá sấu thò mõm dài ngoẵng, lởm chởm răng bơi theo sau, chúng hé mắt, phát ra tia lấp lánh trong màn sương đùng đục tanh tưới. Và tiếng chim nữa, tiếng chim nhòe nhoẹt ai oán.

Bây giờ trên đời này chỉ còn Tượng và Thủy, hai sinh vật độc thân tận máu, run rẩy giữa những bóng hình, âm thanh man dại. Hai sinh vật ngơ ngác trong bể đời nhầy nhụa. "Thủy ơi!"

Tượng không dám nhập vào đoàn tang. Anh nấp trong bụi dừa khổng lồ, nhìn dòng người chầm chậm nối nhau đi trong gió. Chiếc quan tài đỏ với bát cơm quả trứng trắng hồng nhấp nhô trên đầu họ. Tượng căng mắt tìm kiếm nhưng không nhận ra Thủy ở đâu. Anh thấy ông Bồi què tập tễnh chống cây gậy đi cuối cùng, chốc chốc ông lại ngoái về phía sau như chuẩn bị bỏ trốn.

Anh quay lại nhà Thủy, cánh nội trợ xúm xít ngồi ăn ngoài cửa. Mắt chằm chằm nhìn vào đống xương vứt lăn lóc dưới gầm ghế băng. Tượng nghiến răng kèn kẹt, quai hàm bạnh ra. Tiếng lao xao trong nhà khiến Tượng chú ý. Thủy vẫn chưa tỉnh. "Vào? Không vào! Vào? Không vào!" Tượng giằng co với chính mình rồi thất thểu về nhà.

Tượng nằm vật ra giường, tay đặt ngang trán, trừng trừng nhìn những chiếc dui mè. Anh như ngửi thấy mùi mồ hôi chua loét của mấy người nội trợ, anh ngửi thấy xác người tanh tanh và mùi trầm phảng phất. Có lẽ bây giờ sắp đến bãi tha ma rồi! Tượng nghĩ. Không khí ồn ào lúc nãy mất đi, tiếng trống xa hút thoang thoảng. Làng xóm vắng lặng, thỉnh thoảng lại rộ lên vài câu trao đổi sai báo của đám nội trợ vọng đến. Trán Tượng ướt sũng mồ hôi, tay co lại, lạnh lẽo. Anh thấy mệt mỏi rã rời, mi mắt nặng dần và sụp xuống. Trên mặt sông ngùn ngụt, chiếc bè vó của ông Bồi què dật dờ chở hai bộ xương trắng hếu đi lẫn với đàn cá sấu. Hai bộ xương nằm song song cạnh nhau. Thỉnh thoảng hai chiếc sọ lại nảy lên, cụng nhau rồi lăn ra. Ông Bồi què lấy chiếc trống da rắn gõ mấy tiếng và từ hai bộ xương, một đôi rắn mào phóng ra, dướn người bay thẳng qua nóc bè. Đôi rắn phun ra bao nhiêu là bút lông và màu vẽ. Rồi một đám mây màu tím bay đến, sư cụ choàng chiếc áo cà sa vàng rực ngồi trên gõ mõ, một tay cầm tràng hạt. Có tiếng nổ chói tai. Tông ôm chai rượu ngất ngưởng vừa đi vừa đọc thơ xung quanh, những ngôi sao rơi lả tả như lá. Ông Bồi thò mặt ra khỏi chiếc áo choàng, thoắt cái, ông đổi thành bộ xương và chiếc đầu lâu ngoặt nghẹo trên đốt xương cổ bằng ngón tay út.

Tiếng lao xao làm Tượng choàng tỉnh. Người đưa ma đã kéo nhau về đánh chén tiếp. Lũ trẻ thi nhau gõ nghịch bung bung vào mặt trống. Tiếng thằng Chanh the thé quát lên. Quá chiều, bàn ghế, bát đĩa được thu dọn. Những bước chân rậm rịch tản ra và thưa dần. Tượng nghe một tốp người kéo nhau đi mạn sau nhà anh. Họ bàn cãi và thở rầm rĩ.

— Rau cải của thằng này to ra phết!

— Cả su hào nữa, có vẻ làm ăn được đấy.

— Vẻ ngoài thế thôi — Tiếng khàn khàn của ai đó, Tượng có đoán mà không được — Bên trong, tôi thấy thằng này đầy sự ngấm ngầm. Từ dạo về đến giờ, làng mình xảy ra bao nhiêu chuyện xấu. Tại nó cả.

— Nghĩ cũng tội, lúc ấy, nó cúng vào dự, nhưng không ai tiếp nên phải tẽn tò về.

— Lúc sống ông Kim từ cả hai bố con nó, bây giờ còn dám vác mặt đến, không biết nhục — Lại cái giọng khàn khàn.

— Bác nói thế, tôi không cho là phải. Nghĩa tử là nghĩa tận.

— Tử với tận gì loại nó, bố nào con ấy. Tôi mà có quyền, tôi đuổi mẹ nó đi. Giả bộ nhân nghĩa mà.

Tượng bàng hoàng. Anh nhận ra sự chối bỏ đã đến. Thảo nào, lúc anh sang nhà Thủy, mọi người đều tỏ vẻ lạnh nhạt. "Mình có làm gì nên tội?" Tượng cứ đáng nghĩ. Bỗng nhiên, anh cảm thấy cô độc hơn lúc nào hết. Anh hoảng loạn đến mức không dám nhúc nhích. Khuôn mặt anh răn rúm vẻ cùng kiệt.

— Ông Kim thế mà sướng, đi nhẹ tênh, chẳng bận vướng đau đớn gì. Chỉ khổ con cái Thủy, nó còn trẻ quá.

— Khổ cái gì, tụi nó bây giờ thích được tự do. Có khi nó còn mừng là đằng khác.

— Ông độc mồm độc miệng bỏ mẹ. Thế nó cười đây chắc.

— Này, con Thủy yêu ai chưa nhỉ?

— Ma mà biết được. Lúc mình về, nó còn nằm nhún như con chi chi. Mụ Linh ngồi ủ rũ bên cạnh. Có lẽ mụ định nhắm nó cho thằng con.

— Rau đận này đắt ghê. Hôm qua, cháu nhà tôi đem sang chợ tỉnh, bán đến bốn trăm đồng một cân.

— Đầu mùa, cái gì chẳng đắt. Nghe đâu tháng Tượng đang đầu độc con lão Bồi què thì phải. Khốn nạn quá.

— Mai tôi cho cháu chặt tiếp đợt nữa, tranh thủ bán bây giờ mới có giá.

— Thôi, các bác về nhé, tôi rẽ ngả này cho gần. Sắp tới rồi.

— Ông về trước, vâng! Không biết lũ nhóc nhà mình có cho trâu ra bãi không, hay lại chúi mũi vào đám từ sớm cũng nên.

— Rượu có vẻ nặng bác nhỉ.

— Lấy tận Chùa Hang đây. Thôi, tôi cúng xin phép, đảo qua vườn nhà một tý. Các bác về trước.

Đầu óc Tượng mê man nghĩ đến Thủy, anh quyết định chờ cho tối hẳn mới sang. "Chắc em sút đi nhiều phải không Thủy? Cố mà giữ sức khỏe, tý nữa anh sẽ sang, anh sẽ ở hẳn bên em và chấp tất cả cái lũ dân này. Để xem, chúng có làm gì được chúng mình không. Thủy nhé. Anh chấp tất cả!"

Tượng vùng dậy, đầu anh hoàn toàn lạnh lùng. Vác đôi thùng xuống lấy nước, Tượng sững người. Trong cái mờ mờ nhá nhem, anh thấy những luống rau của mình bị xéo nát tả tơi bằng những vết chân xiêu vẹo, to bè. Tượng nhếch mép cười.