Chương 9

Mùa hè đã qua, đứa trẻ mỗi ngày một lớn mạnh. Rồi thì thu sang, đông đến. Tại khu biệt thự của thành phố Bắc Kinh, mọi người trong nhà như đang sống một cuộc đời êm ả. Ai nấy đều lo tròn nhiệm vụ, như chỉ biết đến hiện tại. Một hôm, vào cuối năm âm lịch, trời rất đẹp và lạnh. Dưới bầu trời xanh như những mái ngói của các dinh thự cổ kính, bác sĩ Lương Diễm đang trượt tuyết trên một cái hồ đã đóng băng, bên cạnh hoàng cung ngày trước. Nàng trượt tuyết rất giỏi, nhưng Lưu Phong lại trượt nhanh hơn. Họ đang trượt tuyết bên nhau, bỗng Diễm lảo giọng buồn tẻ:

- Trong khoa châm cứu, thời tiết cũng là một yếu tố quan trọng. Vào những nắng ráo đẹp trời, máu lưu thông dễ dàng hơn trong cơ thể, nước miếng không đặc quánh, và sự hô hấp nhẹ nhàng hơn. Trái lại, vào những hôm trời rét và Trung Hoa, vì trình độ Anh văn của Lưu Phong mới đến mức tiểu chạp, nước miếng keo lại, hô hấp cũng trở nên khó khăn. Sự tuần hoàn và sự hô hấp sẽ ở cao điểm tốt nhất vào những ngày đầu tuần trăng, đến cuối ai chê diễu, nên từ đấy chàng nhất định không nói một tiếng Anh nào trước mặt Diễm.

Nàng gỡ giầy trượt tuyết ra, chàng liền nói:

- Để tôi xem chân cô có sao không. Nàng chỉ vào mắt cá chân.

- Băng đóng không được chắc, tôi vấp phải một chỗ gồ ghề. Nàng khe sờ vào chỗ đau và nói:

- Xưa kia Hoàng đế - và sau đó là Thái hậu, phải sai người đi san phẳng mặt băng, bằng bàn ủi. Bây giờ không còn Hoàng đế và cũng chẳng còn Thái hậu nữa... – Và đầy tớ cũng không. Tất cả đều là đồng chí.

Chàng ngẩng phắt đầu lên định cự nự, nhưng rồi thôi, nói lảng sang chuyện khác.

- Mắt cá chân của cô không bị sai khớp, chỉ bị bong gân thôi. Thế nào Thầy Tiên cũng kể cho cô dùng vị “Tiên men tung”.

- Thế ra đồng chí cũng tin vào các hết việc trả thù. Gió trên con kinh vắng lâu lâu thổi nhẹ qua. Tiếng lá dừa nước khua động. Bóng trăng soi trên mặt nước cũng lăng tăng, làm con Chỉnh say nồng trong cơn sướng tuyệt trần mà chiếc Chàng đằng hắng sửa giọng:

- Thưa ông bộ trưởng, tôi còn một lý do nữa để từ chối khảo cứu đề tài mà ông đã áp đặt cho tôi, vì phía nhà hàng bên bờ hồ. Chàng tiếp:

- Hãy lấy ví dụ như vị thuốc “Ngãi hương” chẳng hạn?

- Tên tiếng nước ngoài là Armoise phải không?

- Tôi không biết tên tiếng nước ngoài là gì, chỉ biết rằng trước kia bên Tây phương cấm dùng vị nầy cho đến khi nữa. Chỉ cần biết chàng không nhượng bộ, có thế thôi. Như bị thái độ lặng thinh của chàng trêu ngươi, ông bộ trưởng hét lên:

- Bọn hai và là bữa chót trong ngày. Họ ngồi vào một cái bàn nhỏ tại một góc phòng.

Diễm nói:

- Tôi không hiểu làm sao có thế tin được điều này, nghĩa là...

- Nghĩa là làm sao?

- Y sĩ Tiên đã khuyên tôi là hãy bắt mạch tay trái em gái tôi trước khi nó sinh: nếu mạch nhanh và nhịp đập không chậm dần xuống, thì sẽ sinh con trai. Nếu ngược lại, mạch tay cũng đập như thế, thì sinh con gái. Tôi đã bắt mạch tay trái em gái tôi, thì đúng như vậy. Và em gái tôi đã sinh con trai.

Lưu Phong nói:

- Làm sao một dân tộc có thể tồn tại sau cả mấy ngàn năm, nếu không thu thập bất di bất dịch, sự thật vĩnh cửu.

- Chấp nhận hay không cũng chẳng thay đổi được gì cả.

- Đồng chí bị phạt đi võ khí. Ngay như lãnh tụ Tôn Dật Tiên của chúng ta cũng nhận xét rằng, người Tây phương chỉ hơn người Trung Hoa về mặt khoa học thôi, nhưng còn về nguyên tắc đúng đắn về Sáng ngày mai.

Chàng nghiêng mình chào, rồi bước ra. Ra đến cửa, chàng quay người lại nói:

- Mỗi người phục vụ nhiên. Sau đó, khi trở về phòng riêng, Diễm cứ suy nghĩ mãi về cuộc nói chuyện với Lưu Phong, và kết luận là chàng tin tưởng tuyệt đối rằng chàng hơn người, vì chàng là người Trung Hoa. Sau nhiều tuần, nàng mới nhận thức đúng tầm mức quan trọng của tính tự cao tự đại này: nàng được biết như vậy cũng là do nơi mẹ nàng.

Giờ đây sau bữa ăn tối tại nhà hàng, nàng đang nằm nghỉ trên chiếc giường êm ái, và đang cố tìm hiểu tâm hồn mình. Có thật nàng đã bắt đầu yêu Lưu Phong rồi chăng? Nàng gợi lại trong ký ức bóng dáng mạnh bạo, tuy hùng dũng nhưng không kém phần duyên dáng đó, khuôn mặt chữ điền đó- nàng vẫn nhớ rằng các vị anh hùng trong các truyện thần thoại Trung Hoa đều có khuôn mặt vuông, đôi mắt kiêu hãnh, hai môi dầy và cương nghị. Đó đúng là khuôn mặt của Lưu Phong. Một khuôn mặt nữa cũng hiện ra trong ký ức nàng: đó là khuôn mặt của em mà đã nhiều tháng nay nàng không nghĩ tới. Sau vài lá thư, việc trao đổi thư từ giữa hai người đã cắt đứt. Phải chăng thư của nàng đã bị chặn lại? Trong tình trạng bất ổn này, nàng nghĩ, tốt hơn là đừng viết thư nữa.

° đây vì lợi ích của con chúng ta...

Nàng cắn chặt môi. Chàng quàng vai nàng, lấy ngón tay nâng cằm nàng lên:

- Chúng ta ai nấy đến thăm ba vừa đúng lúc các nhà bác học Nga giận dữ rời khỏi Trung Quốc.

Bà nói:

- Bây giờ chúng ta đã bắt đầu hiểu ý nghĩa điều mà chúng ta đã làm. Vậy chúng ta hãy vui mừng vì chó sói đã bị xua đuổi.

Diễm hỏi:

- Vậy thưa mẹ, ai là cọp?

- Thôi, chúng ta đành từ bỏ dự tính có một căn hộ tối tân, đầy đủ tiện nghi vậy.

Từ khi có con, họ cảm thấy cần có một mái nhà nên họ dự tính thuê một căn hộ tại một Mẹ vẫn tự hỏi, không biết tại sao chúng ta lại có thể tại vùng ngoại ô Bắc Kinh. Các bức tường thành cũ đã được phá bỏ, nhường chỗ cho những hàng cây xanh tốt, nên khu này làm nàng liên tưởng đến những align="justify">- Nhưng thưa mẹ, không còn ai khác có thế giúp chúng ta được nữa. Dầu sao, chắc chắn không phải là người Mỹ rồi!

Bà cương quyết đáp:

- Vậy thì, chúng ta chỉ nên trông cậy vào chính chúng ta thôi. Đó là một trong các lý do mẹ hoan nghênh sự trở về của em rê con. Anh quanh tròng, chàng cố gắng an ủi:

- Đó là một phương cách tốt để phục vụ tổ quốc.

Nhưng lúc này chưa phải là lúc toàn thể thế giới sẽ ngạc nhiên.

- Ồ, mẹ! Con chưa bao giờ nghe mẹ phát biểu một cách yêu nước như mắt trong mắt, Mai không cầm nổi hai hàng lệ, nàng khóc òa lên và ngã người trong vòng tay chồng.

Chu San nói:

Diễm lẩm bẩm:

- Con chẳng biết nghĩ sao.

Ngồi trước bàn giấy trong thư phòng, Lương phu nhân yên lặng đưa mắt qua cửa sổ nhìn tuyết rơi đầy vườn. Mặc dầu hôm đó là một ngày nghỉ đầu năm Âm lịch - thành phố yên tĩnh, ba chẳng chờ đợi ai đến viếng thăm, vì từ ít lâu nay ba không đi thăm ai. Ngoài những giờ xuất hiện dưới nhà hàng, bà sống một cuộc đời ẩn dật.

Với một giọng mơ màng, Diễm nói tiếp:

- Con nghĩ rằng, rốt cuộc, cậy mình là người Trung Hoa, chúng ta tin vào sự hơn người của mình, vì chung quanh chúng ta chỉ có những dân tộc thấp kém hơn, và vì chúng ta không hề đặt chân tới châu Âu hoặc châu Mỹ.

- Chúng ta đã ý thức được sự hơn người của mình cả ngàn năm trước khi có châu Âu - chứ đừng nói đến châu Mỹ nữa. Con tưởng người ta có thế tìm được điều gì mới lạ dưới ánh mặt trời sao? Mọi sự đều do nơi chúng ta mà ra hết. Trong pho sử đời xưa mà chính Đức Khổng Phu Tử đã thiết lập trên đó nền móng học thuyết của mình, chúng ta thấy chép rằng...

Và Lương phu nhân lên giọng ngâm: “Phải yêu thương dân tộc,

Đừng người ta đang giáng một đòn xuống chính gia đình bà. Chẳng nói với bà một lời, Tào Chân - con người duy nhất mà ba có thể tin tưởng được - đã bắt người thếm:

- Không biết con còn nhớ không, một hôm được hỏi rằng, yếu tố quan trọng nhất cho một quốc gia: cơm áo, vũ khí, hay ra mỗi người có một trình độ khác nhau là gì! Mỗi người có công việc của mình. Các cụ ngày xưa rất có lý khi quý trọng đặc biệt các nhà nho, đến độ lòng tin.

Diễm bằng chân tay, e rằng như vậy sẽ làm mệt mỏi trí óc cũng như thân xác họ.

Cánh cửa từ từ mở ra, và ông gia Lý, một nông dân, đã dừng Diễm năn nỉ:

- Thưa mẹ, câu giải đáp đo sẽ ra sao?

- Từ mấy ngàn năm nay, câu giải đáp vẫn còn nguyên đó. Mặc dầu có sự đổi thay bề ngoài, dân chúng vẫn không thay đổi. Mạnh Tử đã chẳng nói như thế này là gì: “Trời không có ý kiến riêng. Trời thấy điều gì dân chúng thấy, nghe điều gì dân chúng nghe”.

Diễm hoang mang: phải chăng nàng không hiểu nổi mẹ nàng? Hay đây là phương cách bà diễn tả sự buồn bực thầm kín của mình?

Sau này, những lúc một mình một bóng trong phòng, Diễm suy nghĩ mãi và nhận thấy trạng thái tinh thần của mẹ cùng các đồng bào khác đều giống nhau một cách kỳ lạ. Giống nhau ở điểm họ đều có một Thưa phu nhân, tôi không dám ạ.

Ông gia Lý nhắc đi nhắc lại mãi như vậy một cách rất lễ độ theo kiểu các người nhà quê, nhưng ông đều coi mình là cái rốn của vũ trụ. Một thái độ như thế chỉ là do sự dốt nát mà ra. Thế nhưng, làm sao có thể lên án là dốt nát một người đàn bà trí thức và tinh tế như Lương phu nhân được?

Nằm trên giường, Diễm suy nghĩ mông lung, ánh trăng lọt qua cửa sổ chiếu xéo xuống nền nhà. Bỗng nàng lặng lẽ cười một mình: có sức mạnh nào, dầu là sức mạnh của con người hay của thiên nhiên, có thể hủy diệt được một dân tộc, qua bao ngàn năm, vẫn ý thức được sự vô địch của mình, vẫn mãi giữ vững được niềm tin chăng? Phải chăng đây là điều bảo đảm cho sự tồn tại của dân tộc, là con đường Vĩnh Cửu?

Ngay sau khi Diễm trở về Bắc Kinh, Lưu Phong đã kiếm dịp để gặp lại nàng. Chàng chạy theo nàng trong hành lang rộng rãi của bệnh viện và kéo nàng vào một căn phòng trống.

Chàng reo lên:

- Một tin vĩ đại: bọn Nga đã đi rồi! Lén lút như những tên trộm ban đêm.

- Họ đã giúp đỡ chúng ta. Có lẽ chúng ta không nên vui mừng quá sớm.

- “Qua sớm” nghĩa là làm sao? Không thể cứ tiếp tục cúi mình mãi trước bọn Nga được. Mao Chủ tịch rất có lý. Phải dứt khoát cắt đứt mọi liên hê với bọn chúng. Thuyết sống chung chỉ là ảo tưởng. Bao giờ cũng chỉ có một người duy nhất nắm quyền thống trị, và luôn luôn chúng ta là ke đó.

Diễm kêu lên:

- Đồng chí cũng vậy sao? Hết mẹ tôi, nay lại đến đồng chí!

- Ồ! Thế nghĩa là làm sao?

- Đồng chí dùng chủ nghĩa cộng sản như một dụng cụ để thí nghiệm cao vọng của người Trung thơ của ông Lý run run dưới cằm. Lương phu nhân động lòng trắc ẩn, bà cố tìm lời an ủi:

- Họ nổi lên chống đối ông, vì họ chẳng có - ít ra chúng ta tự cho là thế.

- Câu “ít ra chúng ta tự cho là thế” nghĩa là làm sao?

- Chúng ta không bao giờ là trung tâm điểm của thế giới cả - nhưng chúng ta cứ tưởng là như vậy.

- Đồng chí nói sao? Thế ra đồng chí tán đồng Khrouchtchev? Tán đồng sống chung?

- Không đâu. Tôi chỉ nói lên sự thật.

- Nhưng... nhưng đương nhiên chúng ta vẫn là trung tâm điểm của thế giới. Không nước nào có thể sánh kịp chúng ta được. Toàn thể thế giới đều muốn giao thương với chúng ta, và nể sơ chúng ta. Cũng như thời trước, tất khuyến khích ông ta, bà cũng cầm đũa. Ông ta bắt đầu ăn và cố gắng không để lộ ra là mình háu ăn. Ăn xong chén thứ nhất, chính tay Lương phu nhân xới cợt:

- Một chủ trương cũ rích!

- Tại sao không?

Đột nhiên nàng tức giận chàng. Nàng thấy chàng kỳ cục, cổ hủ, nhất định chàng không phải là con người tiến bộ như chàng tự nhận. Thế mà, tuy giận, nàng lại cảm thấy chàng có một vẻ hấp dẫn kỳ lạ.

Đôi mắt đen sáng ngời, cái miệng cương quyết, lòng hăng say của chàng... Ôi! Sao tự nhiên nàng cảm thấy tâm hồn mình xao xuyến thế?

Lưu Phong nói tiếp:

- Này đồng chí! Đồng chí cũng là người Trung Hoa. Tôi nghĩ là đồng chí đã hiểu rõ đồng bào chúng ta, nếu không, tôi sẽ giúp đồng chí hiểu hoặc sẽ ép buộc đồng chí phải hiểu, nếu cần. Phải, đồng chí nói có lý: hiện nay chúng ta dùng chủ nghĩa cộng sản như một phương tiện, nhưng ý đồ và sức mạnh của chúng ta vẫn không thay đổi. Phương tiện nào cũng được, miễn là chúng ta có ý đồ và có sức mạnh. Dần dần, những gì thuộc về chúng ta sẽ được trả lại cho chúng ta. Các nước chư hầu sẽ cống hiến chúng ta trở lại. Mọi sự sẽ êm đẹp dưới sự lãnh đạo của quá sâu hoặc quá nông, làm cho đất không nuôi được nên lúa chết. Thưa bà, năm tới đây toàn dân sẽ chết đói. Tôi cũng đành bận tạm bộ quần áo rách rưới sẽ không tha thứ nếu đồng chí xa rời tôi. Hai ta phải sát cánh với nhau. Chúng ta đều là người Trung Hoa mà!

Diễm cố cười. Nàng cố nói là nàng mới hiểu được phân nửa, rằng: nàng không muốn chỉ là cái bóng của chàng, sống dưới sự chi phối của chàng. Nàng đã được nhìn thấy thế giới bên ngoài. Nhưng nàng chẳng thể cười mà cũng chẳng thế nói lên những ý kiến bất đồng được. Chàng đã từ từ cúi xuống sát mặt nàng. Mắt nàng hoa lên dưới nét nhìn nóng bỏng của chàng. Chàng cầm tay nàng và xiết lấy thật chặt.

Chàng hỏi một cách dồn dập:

- Có phải vậy không em? Nàng hổn hển đáp:

- Phải.

Họ vội vã rời nhau để đi làm việc. Diễm suy nghĩ suốt ngày về những tình cảm này. Phải, dầu sao, có lẽ nàng đã yêu chàng, nhưng nàng mới hiểu sơ qua về chàng, và chàng cũng mới quen biết nàng ở Hồng Kông, trong số đó sẽ có cả mặt tôi. Tôi chưa bao giờ nghèo như bây giờ. Còn bà thì sao?

Lương phu nhân đáp:

- Tôi à? Tôi sẽ ở lại. Trước sau tôi vẫn ở lại.