Chương 48 TƯ TƯỞNG

Người hầu vào báo có quan chưởng lý De Villefort tới thăm, giữa lúc bá tước Monte Cristo đang chăm chú nghiên cứu một địa điểm trên tấm bản đồ trải trên một mặt bàn lớn.

Ngài chưởng lý bước vào phòng khách, dáng đi bệ vệ và trang trọng như khi vào phòng xử án. Bá tước rất ngạc nhiên thấy con người trước đây là phó biện lý ở Marseille, sau một thời gian khá dài, đã không thay đổi mấy. Vóc người mảnh khảnh trở thành khô đét, nước da nhợt nhạt chuyển thành màu vàng ệch, cặp mắt trũng sâu hoắm ẩn sâu đôi kính trắng gọng vàng. Còn chiếc cà vạt màu trắng tương phản rõ rệt với bộ quần áo màu đen, màu của tang tóc.

Villefort lên tiếng, giọng lanh lảnh và khô khan mà thói quen nghề nghiệp đã tạo cho y:

- Thưa ngài! Việc làm tốt đẹp của ngài đối với vợ con tôi đã buộc tôi phải tới đây để bày tỏ với ngài lời cám ơn chân thành của tôi.

- Thưa ngài! - Monte Cristo lạnh lùng đáp lại. - Tôi rất lấy làm sung sướng đã giành lại được sự sống của một em bé để trả lại cho mẹ nó, vì tôi biết là không có gì cao cả và thiêng liêng bằng tình mẹ con. Cũng vì thế tôi mới có cái vinh dự được ngài Villefort đến thăm hôm nay chứ!

Villefort giật mình vì câu châm chọc rất tế nhị của bá tước. Y bèn nhìn quanh để tìm cách đánh trống lảng. Khi nhìn thấy tấm bản đồ, y vội vàng nói:

- Ngài bá tước đang nghiên cứu địa lý đó ư? Thật là một công việc thích hợp với một người đã từng ngao du khắp thế giới như ngài.

- Vâng! Thưa ngài, tôi đang chú trọng tới cuộc sống của con người để hiểu biết tâm lý của họ.

Nói xong, Monte Cristo mời Villefort ngồi xuống ghế. Villefort nói:

- À! Ra ngài muốn đi sâu vào triết học. Tôi xin thú thật với ngài là nếu không có việc gì làm, tôi không bao giờ đi tìm một công việc buồn tẻ như vậy.

- Thế công việc của ngài có gì đặc sắc hơn không? Tôi đã so sánh những luật pháp của tất cả các quốc gia, nhưng tôi nghĩ rằng thứ công lý của những dân tộc cổ xưa, nói trắng ra là quy luật "ác giả ác báo" là hợp lẽ trời hơn cả.

- Nếu quy luật đó được áp dụng thì công việc của những nhà làm luật sẽ được giản đơn đi rất nhiều.

- Điều đó rồi sẽ tới, vì những tìm tòi của con người càng đơn giản bao nhiêu càng tốt bấy nhiêu. Những đạo luật của nước Pháp hay của bất cứ một nước nào, theo sự hiểu biết của tôi chỉ là tương đối. Đứng trước những cơ cấu xã hội, ngài mới chỉ nhìn thấy sự chuyển động của bộ máy khổng lồ, chứ chưa thấy được đấng Thiêng liêng cao cả đã phát sinh ra nó.

- Ồ! Thưa ngài! - Villefort ngạc nhiên nói. - Tôi chưa từng được nghe ai nói như ngài.

- Bởi vì ngài bị kìm hãm trong bộ máy bình thường, chưa vươn tới cái Thiên cầu cao vút của Thượng đế đã cấu tạo ra những vật vô hình và đặc biệt.

- Ngài tin là cái Thiên cầu đó có thật ư? Những nhân vật vô hình và đặc biệt ấy có thật ư?

- Sao lại không? Thế ngài có trông thấy được cái không khí mà ngài hít thở không? Và nếu không có nó thì ngài có thể sống được không?

- Vậy là chúng ta sẽ không trông thấy những nhân vật mà ngài đang nói tới chứ?

- Có chứ, khi mà Thượng đế cho phép họ biến thành vật thể! Ngài sẽ nom thấy, sờ thấy, và nói chuyện với họ, họ sẽ trả lời ngài.

- À há! - Villefort cười. - Tôi mong một ngày kia sẽ được tiếp xúc với một nhân vật đặc biệt như ngài vừa nói. Theo ngài, con người ta chắc ai cũng có khuyết điểm cả?

- Vâng... Khuyết điểm và... Tội ác. – Bá tước Monte Cristo l

ơ đãng. - Và bản thân tôi cũng không phải là một con người hoàn chỉnh.

- Ngài có bà con thân thuộc nào không?

- Tôi sống độc thân.

- Ngài có sợ chết không?

- Tôi không sợ chết, tôi chỉ lo cái chết sẽ làm cản trở công việc của tôi thôi.

- Thế còn tuổi già? Còn bệnh thần kinh?

- Đã có lần tôi suýt mắc phải và tôi cho đó là điều khủng khiếp nhất.

- Nhưng thưa ngài. - Villefort buồn rầu. - Còn có một bệnh nguy hiểm hơn thế nữa, đó là bệnh trúng phong làm cho người bị bại liệt chứ không chết hẳn, cứ sống ngắc ngoải mãi cho tới khi nhắm mắt. Tôi mong một ngày kia ngài đến chơi nhà tôi, tôi sẽ giới thiệu ngài với cha tôi: ông Noirtier De Villefort, một đảng viên hăng hái trong cuộc cách mạng Pháp, một con người dũng cảm, đầy nghị lực, con người đã làm những công việc kinh thiên động địa, đã từng tham gia lật đổ chiếc ngai vàng, đã coi thường công danh, phú quý, ngày nay chỉ còn là ông già bất động trong chiếc ghế có bánh lăn. Thể xác ông im lìm và giá lạnh dưới sự chăm sóc của đứa cháu gái yếu đuối tên là Valentine, và cái thể xác đó cũng đã mất hết cảm giác chỉ còn chờ ngày tiêu tan.

- Thưa ngài! - Monte Cristo nói. - Cảnh tượng đó đối với tôi không có gì là xa lạ vì tôi cũng đã được học qua nghề làm thuốc, và tôi đã từng chữa những bệnh hiểm nghèo hơn thế. Nếu cảnh tượng đó đối với ngài là quá hãi hùng, thì một ngày kia, nếu ngài yêu cầu, tôi sẽ đến thăm ngài để giải quyết nỗi buồn phiền trong gia đình ngài.

- Cũng may là bên cạnh ông già thống khổ đó, tôi được Thượng đế ban cho hai mụn con: một gái tên là Valentine, con riêng người vợ trước của tôi là Renée De Saint Méran và thằng Édouard mà ngài vừa mới cứu mạng, con người vợ kế của tôi.

- Ngài nghĩ về sự bù trừ đó ra sao?

- Tôi nghĩ rằng có thể trước kia cha tôi đã gây ra một tội ác nào đó mà không bị con người trừng phạt thì ngày nay phải chịu cái hình phạt của đấng Thượng đế chí công và chỉ một mình cha tôi phải đền tội.

Monte Cristo mỉm cười và tiễn Villefort ra về. Khi cỗ xe của quan chưởng lý đã đi xa rồi, Monte Cristo mới gượng cười, tuy trong lòng vẫn cảm thấy bực bội, khó chịu, ông ta lẩm bẩm: "Thôi! Thuốc độc đối với trái tim ta như thế đã đủ rồi, bây giờ ta phải đi tìm thuốc giải độc". Rồi bá tước kéo chuông.

Ali, ta đi lên gặp cô nương, nửa giờ nữa cỗ xe phải sẵn sàng nhé.