Chương 73 HẸN ƯỚC
Đúng là Morrel. Từ hôm qua đến nay anh như không sống được. Với một linh tính đặc biệt chỉ có ở người tình và người mẹ, anh đã đoán ra sau chuyến về đây của bà hầu tước Saint Méran và sau cái chết của ông hầu tước sẽ xảy ra một vấn đề gì có quan hệ đến mối tình của anh với Valentine.
Nhưng Valentine không được báo trước về cuộc gặp gỡ này vì nó trái với thường lệ. Cô ra đây chỉ là vô tình. Thấy cô, Morrel gọi. Cô chạy lại hàng rào.
- Anh! Sao lại giờ này?
- Phải! Em ạ! Anh đến tìm em để mang lại những tin tức không vui.
- Nhà này là nhà bất hạnh sao? Anh nói đi.
- Em Valentine yêu quý. - Morrel cố gắng trấn tĩnh. - Em hãy nghe anh nói đây: Một điều rất nghiêm trọng, bao giờ thì người ta định cưới em?
- Ôi! - Thiếu nữ thở dài. - Sáng nay cha em nói chuyện đó với bà ngoại em. Mọi người chờ đến khi nào Franz về thì sẽ ký giao ước đính hôn.
Anh thanh niên nhìn cô thiếu nữ nét mặt buồn rầu rồi anh nói:
- Chao ôi! Nếu vậy ngày mai sẽ là ngày đau khổ nhất đời anh. Cách đây một giờ anh có đến chơi nhà bá tước Monte Cristo, gặp Albert dẫn một người bạn lại. Đó là Franz D'Épinay, người chồng tương lai của em. Bây giờ, tính sao?
- Em biết làm thế nào được bây giờ? Em định đề nghị bà ngoại em can thiệp, nhưng chính bà ngoại em lại muốn em lấy chồng ngay. - Nói xong, cô thiếu nữ ngước mắt nhìn trời và thở dài.
- Em hãy nghe anh nói đây, không phải là lần đầu tiên chúng ta tính đến tình trạng này, nó nghiêm trọng, nặng nề và thiêng liêng lắm. Anh không nghĩ rằng lúc này ta phải phó mặc cho đau khổ, mà chính trong tình trạng này chúng ta cần phải đấu tranh, vật lộn với số phận đen đủi. Em có nghĩ như anh không? Em hãy nói đi. Đó chính là mục đích anh đến tìm em đây.
Valentine rùng mình và nhìn Morrel với cặp mắt ngơ ngác. Ý nghĩ chống lại cha, chống lại bà ngoại, chống lại toàn thể gia đình, cô chưa hề nghĩ tới. Cô kêu lên:
- Anh nói gì vậy, anh Max? Anh bảo thế nào là đấu tranh? Sao kia? Chống lại lệnh của cha? Chống lại ý muốn của bà em đang hấp hối? Không thể được!
- Cô nói có lý đấy! - Morrel đổi cách xưng hô và nói một cách thản nhiên. - Tôi xin bái phục ý chí của cô!
- Cô! - Valentine kêu lên. - Ôi! Sao mà anh ích kỷ thế, anh giả vờ không thấy nỗi thất vọng của em sao?
- Cô lầm rồi! Trái lại đấy, tôi hiểu cô rất rõ. Cô không muốn làm phật ý ngài Villefort, cô không muốn không tuân lời bà hầu tước và ngay ngày mai, cô sẽ đặt bút ký vào bản hôn ước!
- Nhưng, trời ơi! Em biết làm thế nào khác được?
- Xin cô đừng có cầu cứu ở tôi, vì tôi phán xử việc này không công bằng đâu. Tính ích kỷ của tôi sẽ làm tôi mù quáng.
- Thế anh định bàn với em thế nào hả anh Maximilien?
- Cô nói nghiêm chỉnh đấy chứ, Valentine?
- Tất nhiên rồi, anh Max ạ! Anh cũng biết là em hết lòng trung thành với tình yêu của anh.
- Như thế này: anh có tự do, anh có đủ của cải cho hai ta. Anh xin thề rằng em sẽ là vợ anh, trước khi anh đặt một cái hôn lên trán em.
- Anh làm em run quá! - Thiếu nữ sợ hãi.
- Em sẽ đi theo anh, anh sẽ đưa em đến nhà em gái anh, chúng ta sẽ xuống tàu đi Alger, đi sang Anh, sang Mỹ. Chờ gia đình em tha thứ, chúng ta sẽ trở về.
- Điều ấy điên rồ quá! - Valentine lắc đầu. - Em sẽ điên rồ hơn anh nếu em không ngăn anh bằng câu này: không thể được! Không thể được!
- Vậy là cô cứ đi theo số phận của cô, muốn nó ra sao thì ra, chẳng cần đấu tranh? - Morrel sa sầm mặt xuống, nói.
- Vâng! Dù em có phải chết!
- Thưa cô Valentine! Cô làm như vậy đúng đấy. Chỉ có tôi điên rồ, vì tình yêu đã làm tôi mù quáng. Cứ như vậy nhé! Như vậy là ngày mai cô sẽ ký vào tờ hôn ước công nhận Franz D'Épinay là hôn phu, không phải do sự ép buộc mà là do sự tình nguyện của cô.
- Lại một lần nữa anh làm em tuyệt vọng rồi, anh Max ạ. Một lần nữa anh đâm sâu con dao vào vết thương của em. Anh cứ hỏi em gái anh trong trường hợp em, cô ấy sẽ xử trí ra sao?
- Thưa cô! - Morrel mỉm cười chua chát. - Tôi chẳng cần phải hỏi ai cả. Tôi chỉ biết là tôi quen cô đã một năm nay, tôi đã đặt tất cả hạnh phúc của tôi vào mối tình với cô. Ngày mà cô nói là cô yêu tôi, tôi đã gửi gắm tất cả cuộc sống của tôi vào đó. Bây giờ, tôi chẳng còn phải nghĩ ngợi gì nữa, tôi chỉ biết là mình đã không may mắn. Tôi đã ngỡ rằng mình đã lên tới thiên đường nhưng hóa ra lại mất tất cả. Mất đi những cái đã có và cả những cái chưa có nữa!
Morrel nói những lời đó một cách rất bình tĩnh. Valentine nhìn không chớp vào mắt anh một lát rồi nói:
- Còn anh, anh định sẽ làm gì?
- Tôi sẽ có cái vinh dự được chào vĩnh biệt cô. Tôi chúc cô một cuộc sống hạnh phúc và đầy đủ, không gợn một chút kỷ niệm nào về tôi. Thôi! Xin vĩnh biệt cô!
Valentine vội vàng thò tay qua hàng rào nắm lấy vạt áo của Max và kêu lên:
- Thế anh định đi đâu bây giờ? Anh đi đâu bây giờ đã?
- Tôi sẽ đi làm cái việc không quấy rầy gì đến gia đình cô nữa. Tôi sẽ đi làm một tấm gương để cho những người lương thiện và trung thành ở vào trường hợp của tôi noi theo.
- Trước khi từ biệt, xin anh cho em biết cụ thể anh sẽ làm gì? Anh Max, xin anh nói đi, anh nói mau lên, em van anh đấy!
- Cô đã thay đổi quyết định chăng, cô Valentine?
- Không thể thay đổi được, anh cũng biết đấy! - Valentine kêu lên.
- Nếu vậy, xin vĩnh biệt Valentine!
Valentine, hai tay nắm lấy hàng rào lay mạnh với một sức mạnh tưởng cô không thể có được. Thấy Morrel đã đi được vài bước, cô đưa cả hai tay sang hàng rào chắp vào nhau van xin thảm thiết.
- Anh sẽ làm gì? Em muốn biết lắm. Anh đi đâu bây giờ?
Cách ba bước nữa tới cổng. Morrel quay lại nói bình tĩnh:
- Ồ! Xin cô cứ yên tâm. Nếu tôi là người khác tôi sẽ tìm đến ông Franz thách đấu gươm. Tất cả cái đó chỉ là điên cuồng. Ông Franz có tội gì trong việc này? Sáng hôm nay lần đầu tiên ông ta gặp tôi, bây giờ thì có lẽ ông ta đã quên tôi rồi. Tôi xin thề với cô rằng tôi không hề căm thù ông ta.
- Thế anh căm thù ai? Em chăng?
- Cô ấy ư, Valentine! Không đâu! Người phụ nữ là thiêng liêng. Người phụ nữ mà ta yêu là thiên thần!
- Vậy anh căm thù chính bản thân anh à?
- Chính tôi là kẻ có tội, có phải không Valentine?
- Anh Max. - Valentine nói vội vã. - Anh Max, xin anh trở lại đây một chút đã, em muốn vậy!
Maximilien đi lại, nụ cười lại nở trên môi. Bằng một giọng êm ái nhưng trang nghiêm, anh nói:
- Em hãy nghe anh nói đây, em Valentine yêu dấu! Những người như chúng ta không bao giờ làm điều gì phải hổ thẹn trước mọi người, trước bố mẹ và trước Chúa nữa. Những người như chúng ta có thể đọc trong trái tim nhau như đọc một cuốn sách mở rộng. Anh không phải là một người hùng trong cuốn tiểu thuyết, nhưng anh nói thẳng với em rằng cuộc sống của anh nằm trong tay em. Thiếu em, cuộc sống của anh không có ý nghĩa nữa. Khi em đã xa anh, em Valentine, chỉ còn mình anh trên đời. Em gái của anh sống hạnh phúc với chồng. Em rể anh chỉ ràng buộc với anh bởi sợi dây xã hội. Vậy là trên đời này chẳng còn ai cần đến cuộc sống của anh cả. Anh sẽ làm như thế này: anh sẽ đợi cho đến giây phút cuối cùng em lấy chồng, vì biết đâu từ nay đến lúc đó anh chẳng được một may mắn bất ngờ nào đó, ví dụ ông Franz bị chết bất ngờ chẳng hạn, làm anh được gần em. Ai biết đâu được sự bất ngờ phải không em? Vậy là anh đợi đến giây phút cuối cùng, nếu chẳng còn hy vọng gì nữa, anh sẽ viết hai bức thư, một cho em rể anh, một cho sở cảnh sát, rồi anh sẽ ra một khúc sông nào đó, tự kết liễu cuộc đời vô vị của anh bằng một phát súng vào đầu.
Valentine run lên cầm cập, hai tay rời khỏi hàng rào, hai giọt nước mắt lăn dài trên má. Anh thanh niên đứng trước mặt cô im lặng nhưng cương quyết.
- Ôi! Xin hãy thương em! Thương em! Anh đừng chết.
- Không thể được. - Morrel nói. - Nhưng điều đó can hệ gì đến cô. Cô cứ việc làm tròn bổn phận của cô và lương tâm cô sẽ yên ổn.
Valentine khuỵu xuống, hai tay ôm lấy ngực, trái tim cô như đang vỡ nát.
- Maximilien anh! Người bạn của em, người anh của em ở dưới đất này, người chồng của em ở trên trời kia! Em van anh, hãy làm như em: sống trong đau khổ, một ngày kia có thể chúng ta sẽ được đoàn tụ.
- Vĩnh biệt Valentine! - Morrel nhắc lại.
- Chúa ơi! - Valentine giơ hai tay lên trời. - Chúa thấy đấy, con đã làm tất cả những gì con có thể làm được: khóc xin, van nài, cầu khẩn, anh ấy chả thèm nghe con. Nếu vậy. - Cô lau nước mắt tiếp tục nói vẻ quả quyết hơn. - Nếu vậy em không muốn phải chết trong ân hận, em sẽ chết trong tủi nhục. Mấy giờ? Lúc nào? Hoặc ngay bây giờ? Anh nói đi, anh ra lệnh đi, em xin tuân theo.
Morrel đã đi được vài bước liền quay ngoắt lại. Anh run lên vì sung sướng, trái tim hồi hộp, đưa cả hai cánh tay qua hàng rào cho Valentine:
- Em Valentine yêu dấu! Không nên nói với anh như thế, nếu không, cứ để anh chết đi còn hơn. Nếu chỉ vì lòng nhân đạo mà em buộc anh phải sống, thì anh chết đi còn hơn!
- Không phải thế, em thấy anh nói có lý! Anh Max, em sẽ đi theo anh, em sẽ rời bỏ gia đình em, rời bỏ tất cả. Ôi! Em thật là đứa bội bạc! - Valentine nức nở. - Tất cả... Cả ông nội thân yêu của em, em cũng sẽ quên.
- Không! Em sẽ không phải xa rời ông nội đâu. Trước khi đi em sẽ nói cho ông biết hết, rồi chúng ta ở đâu sẽ viết thư về để ông đến.
- Anh Max, nếu bằng một cách nào đó mà em chưa biết trước được, em làm trì hoãn được cuộc hôn nhân của em thì anh sẽ đợi chứ?
- Anh xin thề, cũng như em cũng thề với anh rằng, cuộc hôn nhân ấy không thể thành được, dù người ta có lôi em ra toà, ra đến trước cha cố, em cũng chỉ được nói "Không".
- Em xin thề!
- Tốt, tốt! Xin cám ơn em Valentine yêu quý. Nếu điều không may xảy ra, em sẽ biên thư cho anh biết nhé! Anh sẽ mang theo cỗ xe ngựa, em sẽ trèo qua chỗ hàng rào thấp này, lên xe đi đến nhà em gái anh. Như vậy là chúng ta không chịu để cho họ muốn làm gì thì làm.
- Vâng! Cứ cho là như thế! Thế bây giờ anh đã bằng lòng với người vợ của anh chưa?
- Nói "rồi" thì vẫn còn quá ít đấy!
Valentine liền lại gần hàng rào, ghé sát môi vào tấm liếp. Bên kia Maximilien cũng đặt cặp môi nóng bỏng của mình vào kẽ hở.
- Valentine, vợ yêu quý của anh, tạm biệt nhé!
Morrel trở về nhà và đợi trong suốt buổi chiều hôm đó, cả ngày hôm sau cũng không nhận ra được tin gì. Đến ngày hôm sau nữa, anh mới nhận được một bức thư của Valentine, nội dung như sau:
"Nước mắt, van nài, cầu khẩn chẳng có tác dụng gì. Hôm qua em đã đến nhà thờ Thánh Philippe cầu kinh liền hai giờ. Chúa trời cũng như con người, không chút động lòng. Chín giờ tối nay sẽ ký hôn ước. Em chỉ có một lời nói, cũng như em chỉ có một trái tim, trái tim đó đã thuộc về anh.
Vậy là chín giờ kém mười lăm tối nay anh chờ em ở hàng rào. Vợ anh: Valentine De Villefort"
"Tái bút: Bệnh tình bà em ngày càng trầm trọng, hôm nay đã bắt đầu mê sảng. Em phải từ biệt bà em trong tình trạng đó, anh hiểu cho em. Ông em có lẽ bị người ta giấu không cho biết tin tối nay phải ký hôn ước".
Maximilien đã chuẩn bị đầy đủ cho cuộc đi trốn. Anh đã giấu trong vườn hai cái thang và thuê một cỗ xe ngựa đứng chờ ở ngoài.
Buổi tối, anh ngồi xe đi đến, nhảy vào trong vườn, nấp sau một bụi cây. Khi đồng hồ điểm chín giờ, anh lại gần hàng rào hồi hộp nhìn vào trong nhà.
Nhưng xung quanh anh cảnh vật vẫn âm thầm lặng lẽ. Mỗi tiếng lá xào xạc, mỗi tiếng gió vi vu thổi làm anh bồn chồn, lo lắng. Đến lúc chuông nhà thờ điểm chín giờ rưỡi, quá giờ hẹn nửa tiếng rồi, anh thấy tim mình đập mạnh, mắt hoa lên và cảm thấy không thể chờ được nữa, anh bèn áp thang vào tường nhảy qua hàng rào, rồi chạy đến nấp đằng sau một hòn non bộ có trồng cây um tùm và nhìn vào toà nhà, thấy tối om. Ở tầng trên chỉ có hai căn phòng là có ánh sáng. Sự kiện này làm anh rất kinh ngạc, vì nếu nhà có khách thì tất cả các phòng đều phải thắp đèn. Bầu không khí im lìm làm anh hoảng sợ. Anh đã có ý định len vào trong nhà để đi tìm Valentine, không kể gì nguy hiểm, thì bỗng nhiên một tiếng động làm anh giật mình dừng lại và lẩn vội vào bụi cây.
Ánh trăng chiếu sáng hai bóng người từ thềm nhà bước xuống và đi lại phía anh. Lúc họ tới gần, anh nhận ra là chưởng lý Villefort và bác sĩ D'Avrigny, người thầy thuốc thân thuộc của gia đình này. Villefort lên tiếng:
- Bác sĩ ạ. Quả là một tai họa ghê gớm đã giáng xuống nhà tôi. Thật là một cái khủng khiếp, như bị sét đánh!
Mồ hôi lạnh toát trán anh thanh niên. Ai chết trong nhà này?
- Ông Villefort thân mến. - Tiếng ông bác sĩ. - Không phải chỉ có cái chết không thôi đâu, mà còn có một tai họa lớn hơn thế nhiều! Chúng ta chỉ có một mình ở đây thôi chứ? Tôi muốn nói một câu chuyện riêng.
Villefort ngồi phịch xuống một chiếc ghế dài, nói bằng giọng run run:
- Xin bác sĩ cứ chỉ bảo.
- Hầu tước phu nhân. - Bác sĩ đặt tay lên vai Villefort. - Phu nhân mặc dù đã có tuổi nhưng vẫn rất khỏe mạnh. Thế mà cái chết đã đến với bà một cách quá nhanh chóng.
Villefort thở dài một tiếng đáp:
- Sự đau buồn đã giết chết bà lão, vâng, thưa bác sĩ, sự đau buồn! Bà đã quen sống bốn mươi năm bên cạnh ông chồng, thì nay...
- Thưa ngài Villefort! Không phải là sự đau buồn đâu! Sự đau buồn có thể làm chết người, nhưng nó không giết chết trong một ngày, trong một giờ, trong mười phút như vậy đâu!
Villefort không đáp gì cả, ông ta chỉ ngẩng đầu lên nhìn bác sĩ với bộ mặt ghê sợ. Bác sĩ nói tiếp:
- Trong lúc bà cụ hấp hối, ông có mặt ở đấy chứ?
- Lẽ tất nhiên là có, ông đã nói nhỏ với tôi là đừng bỏ đi.
- Ông có nhận thấy những triệu chứng đau đớn mà cụ bà đã phải trải qua không?
- Tất nhiên là có. Bà đã bị lên ba cơn giật lần lượt trong mấy phút. Lúc ông đến, cụ đã bị hổn hển từ mấy phút rồi. Thế rồi bà lên một cơn mà tôi tưởng là cơn thần kinh thường thôi, nhưng tôi bắt đầu sợ hãi thấy toàn thân bà rúm ró lại. Nhìn mặt ông, tôi hiểu là vấn đề nghiêm trọng hơn tôi tưởng. Cơn thứ hai tái diễn nhưng ghê gớm hơn, mồm méo đi và tím bầm lại. Đến cơn thứ ba, tôi tưởng là bị bệnh sài uốn ván.
- Phải! - Bác sĩ khẳng định. - Triệu chứng của bệnh sài uốn ván hay bị thuốc độc thảo mộc cũng giống như nhau.
Villefort đứng phắt lên, sau một lúc im lặng lại ngồi phịch xuống.
- Lạy Chúa tôi! Thưa bác sĩ, ông nghĩ kỹ điều ông vừa nói với tôi chưa?
Anh thanh niên Morrel nghe trộm điều đó không còn hiểu là mình mê hay tỉnh nữa.
- Thưa ông! - Bác sĩ nói. - Tôi biết tầm quan trọng của lời nói của tôi và tôi hiểu đặc điểm của người mà tôi vừa nói tới..
- Đây là ông nói với một người bạn hay nói với quan chưởng lý?
- Với bạn, lúc này với bạn thôi. Trong bốn mươi phút chứng kiến cảnh hấp hối của bà hầu tước, tôi đã nghiên cứu các cơn giật. Không những tôi biết chắc chắn bà lão bị đầu độc, mà còn có thể nói được bằng loại thuốc độc
Villefort nắm lấy tay bác sĩ nói với giọng thảm thiết, cầu xin:
- Thưa bác sĩ! Bác sĩ hãy thương tôi, mấy ngày nay tôi đã phải chịu đựng biết bao đòn khủng khiếp đến nỗi tôi tưởng là tôi đã phát điên lên rồi.
- Ngoài tôi ra còn có ai khám bệnh cho bà lão nữa không?
- Không.
- Có đơn thuốc nào không thông qua tôi không?
- Không.
- Bà hầu tước Saint Méran có kẻ thù không?
- Làm sao tôi biết được.
- Có ai sẽ được lợi gì do cái chết của bà ta không?
- Không! Lạy Chúa tôi! Nhưng không! Con gái tôi là người thừa kế duy nhất. Chỉ có mình Valentine thôi... Ôi! Thà đâm cho tôi một nhát dao vào tim còn hơn là bắt tôi phải có ý nghĩ đó.
- Ồ! - Bác sĩ D'Avrigny cũng kêu lên. - Tôi có kết tội ai đâu! Tôi chỉ muốn nêu lên một sự cố, một lầm lẫn thôi. Ông hãy thẩm tra lại xem.
- Thẩm tra ai? Thế nào? Về gì?
- Người lão bộc Barrois chẳng hạn. Lão ta có nhầm không khi đưa thuốc cho bà hầu tước, lại lấy nhầm phải thuốc cho độc.
- Làm sao mà thuốc của ông Noirtier lại đầu độc được bà hầu tước?
- Cũng đơn giản thôi. Ông cũng biết thuốc độc có thể là một vị thuốc chữa bệnh, cụ thể là bệnh bại liệt của cụ nhà. Tôi đã pha vào thuốc của cụ ông dần dần từ ít đến nhiều một thứ thuốc thảo mộc. Bây giờ, đã tới sáu centigrammes. Liều thuốc đó đối với cụ ông thì chỉ có tác dụng tốt vì cụ đã quen rồi, nhưng đối với người khác sẽ giết chết ngay.
- Nhưng, thưa bác sĩ, không có lối thông nhau giữa hai phòng của hai cụ. Còn lão bộc Barrois thì không có bao giờ vào buồng bà hầu tước.
- Thưa ông Villefort! Ông còn một người đồng nghiệp nào của tôi mà ông tin cẩn hơn tôi không?
- Để làm gì ạ?
- Để tôi sẽ nói cho ông ta biết hết những điều tôi thấy, sau đó chúng tôi sẽ mổ xẻ. Lúc đó ông không còn hoài nghi được nữa.
- Lạy Chúa tôi! - Villefort ủ rũ. - Xin ông đừng nên làm thế! Nếu có một người nào khác ngoài ông biết sự bí mật này là lập tức sẽ phải làm biên bản. Một biên bản trong nhà tôi! Không thể được. Nhưng thưa bác sĩ thông cảm cho nỗi đau khổ của tôi: đã xảy ra trong nhà biết bao điều tai tiếng sau biết bao nỗi đau khổ! Ôi! Vợ tôi và con gái tôi mà biết việc này thì đến chết mất. Còn tôi, ông biết đấy, tôi làm chưởng lý hai mươi nhăm năm không thể tránh khỏi có khá nhiều kẻ thù. Việc này mà vỡ lở ra sẽ là một thắng lợi cho chúng. Chúng sẽ reo hò lên sung sướng, còn tôi thì đầy tủi nhục. Thưa bác sĩ! Bác sĩ cũng là con người, xin bác sĩ thông cảm với con người.
- Thưa ông Villefort thân mến! - Bác sĩ cảm động. - Nhiệm vụ hàng đầu của tôi là nhân đạo. Lẽ ra tôi phải cứu sống bà hầu tước nếu khả năng khoa học của tôi cho phép, nhưng nay bà đã chết rồi nên tôi phải có nhiệm vụ đối với người sống. Điều bí ẩn ghê gớm này, chúng ta hãy chôn sâu xuống tận đáy lòng. Nhưng thưa ông, xin ông cứ phải tích cực tiến hành điều tra vì biết nó có chịu ngừng ở đây không... Khi nào ông tìm thấy thủ phạm, tôi sẽ là người nói với ông rằng: Ngài là quan chưởng lý, xin mời ngài thực hiện nhiệm vụ!
- Ôi! Cám ơn ông bác sĩ! - Villefort nói sung sướng. - Tôi chưa hề có người bạn nào tốt như ông!
Và như sợ bác sĩ thay đổi ý kiến, Villefort vội đứng lên và kéo bác sĩ vào trong nhà.
Sau khi hai người đã đi khỏi, Maximilien cảm thấy lo sợ cho số phận của Valentine trong toà nhà bất hạnh này. Anh nhìn lên hai cửa sổ thấy còn ánh đèn, nhưng đèn phòng đầu cũng tắt phụt và bóng một người thấp thoáng ở ngoài bao lơn. Anh vội nhảy ra khỏi lùm cây, bước nhanh lên thềm nhà, đẩy cửa đi vào. Anh lần tới cầu thang, đi lên tầng trên, thấy một căn phòng cửa hé mở và nghe có tiếng khóc thút thít bên trong. Anh ghé mắt nhìn vào, thấy một người nằm trên giường phủ một chiếc chăn trắng và dưới chân giường, Valentine quỳ trên sàn, úp mặt lên cái ghế đẩu, hai tay ôm mặt khóc.
Ánh trăng lọt qua cửa sổ chiếu lờ mờ căn phòng người chết gây nên một bầu không khí lạnh lẽo, thê lương. Maximilien không kìm nổi xúc động, thốt lên một tiếng thở dài và khẽ gọi tên Valentine. Thiếu nữ giật mình ngẩng đầu lên và nhìn anh.
Valentine thấy anh nhưng không lộ vẻ gì là ngạc nhiên. Một trái tim đang thổn thức vì đương lúc mất người thân thì không còn một cảm xúc nào khác chen lấn vào được. Morrel giơ tay về phía cô. Cô đưa tay chỉ về phía cái thây ma: đó là tất cả điều xin lỗi của cô về sự không đúng hẹn, rồi lại tiếp tục thổn thức khóc. Cuối cùng cô lên tiếng trước:
- Anh thân yêu, làm sao anh lại ở đây được?
- Em Valentine. - Morrel nói giọng run run. - Anh đã đến đây từ lúc tám giờ rưỡi, không thấy em ra, anh thắc mắc quá phải trèo tường vào trong vườn. Thế là anh nghe thấy một cuộc nói chuyện về tai biến này...
- Những ai nói? - Valentine hỏi.
Morrel rùng mình nghĩ đến cuộc trò chuyện giữa bác sĩ và Villefort, và qua cái chăn dạ anh tưởng như thấy những bàn tay người chết co quắp, cái cổ cứng đờ, cặp môi tím bầm.
- Của những người hầu, làm cho anh biết hết.
- Nhưng anh đến đây nguy hiểm lắm! - Valentine nói.
- Hãy tha lỗi cho anh, anh đi đây!
- Không! Người ta sẽ bắt gặp anh, anh hãy ở lại đã.
- Nhưng nếu người ta đến đây?
- Chẳng ai đến đây đâu. - Valentine lắc đầu. - Anh cứ bình tĩnh, đã có người này cứu chúng ta!
Và cô chỉ vào cái xác chết dưới tấm chăn đó.
- Còn tình hình Franz D'Épinay thế nào? Em hãy cho anh biết.
- Ông Franz đã đến đây để ký bản hôn ước đúng vào lúc bà em chết. Nhưng điều làm em lo sợ hơn là bà ngoại thân yêu của em lúc trối trăng, lại yêu cầu cuộc hôn nhân phải xúc tiến gấp càng chóng càng tốt. Lạy Chúa tôi! Bà em tưởng như thế là che chở cho em, có biết đâu chính thế lại làm hại em.
- Có tiếng người. - Morrel thì thào.
- Tiếng bố em mở cửa ngoài đấy!
Có lẽ ông Villefort đang khóa cửa xuống vườn, xong đâu đấy ông lại lên nhà. Đến phòng ngoài, ông dừng lại một lát lưỡng lự không biết nên về buồng mình hay vào buồng bà hầu tước. Cuối cùng Villefort về buồng mình. Thấy thế Valentine nói:
- Bây giờ, anh không thể đi ra bằng cửa xuống vườn hay cửa ra ngoài đường được nữa rồi, chỉ còn một cách là vào phòng ông em. Anh lại đây!
- Nhưng cụ Noirtier có biết anh đâu!
- Anh đừng lo, em sẽ nói để ông em biết chuyện.
Nói xong! Cô dẫn người yêu qua dãy hành lang rồi bước vào phòng ông già bại liệt. Ông Noirtier nằm bất động trên chiếc ghế bành đặt bên cửa sổ, lúc thấy cô cháu gái vào, mắt ông sáng lên.
- Thưa ông! Cháu xin báo ông một tin buồn: hầu tước phu nhân Saint Méran vừa tạ thế cách đây một giờ và bây giờ chỉ còn ông là người yêu quý nhất của cháu.
Ông già ra hiệu đã hiểu câu nói của cháu gái. Sau đó, cô cầm tay Maximilien dẫn đến trước mặt ông già giới thiệu với ông:
- Thưa ông! Đây là Maximilien, con ông Morrel, chủ hãng tàu ở Marseille, mà cháu đã nói chuyện với ông. Chàng hiện nay là đại úy khinh kỵ và là người yêu của cháu. Cháu yêu chàng và chỉ có thể lấy chàng. Nếu người ta ép buộc cháu phải lấy người khác thì cháu chỉ có biết chết mà thôi.
Cặp mắt ông già có vẻ suy nghĩ mông lung. Valentine nói tiếp:
- Ông cũng yêu chàng chứ hả ông?
- Phải! - Ông già tỏ vẻ đồng ý.
- Và ông sẽ che chở cho chúng cháu nhé! Chúng cháu cũng là con cháu của ông. Ông hãy chống lại ý muốn của cha cháu nhé!
Ông già đưa cặp mắt thông minh nhìn anh thanh niên. Max hiểu ý bèn nói:
- Em Valentine, em còn có nhiệm vụ thiêng liêng bên cạnh bà ngoại, em nên sang bên ấy đi, để anh một mình nói chuyện với ông cũng được, anh biết cách rồi.
- Phải! Phải! - Cặp mắt ông già biểu lộ đồng tình. Sau khi Valentine đã đi ra, Max kéo một chiếc ghế ngồi trước mặt ông già và kể cho ông nghe về thân thế mình, về cuộc gặp gỡ với Valentine, về tình yêu giữa hai người và về dự kiến chàng sẽ đem cô đi trốn, nếu cô buộc phải lấy Franz.
- Không được. - Ông già "nói" quả quyết.
- Kế hoạch đó không được ư? Nếu vậy cháu sẽ đi tìm Franz nói cho anh ta biết mối tình khăng khít của chúng cháu. Nếu anh ta không thuận nhường Valentine cho cháu, cháu sẽ thách đấu gươm, cháu sẽ giết được anh ta, hoặc anh ta sẽ giết cháu. Nếu cháu chết, Valentine cũng sẽ không lấy anh ta, cháu tin chắc như vậy.
Cặp mắt ông già chớp chớp mấy cái tỏ ý không tán thành.
- Không? - Morrel hỏi. - Vậy là ông cũng không tán thành ư? - Cặp mắt ông già tươi hẳn lên và nhắm lại một bên. - Vậy thì cháu biết làm thế nào bây giờ? Cháu phải chờ đợi sao?
- Ông muốn cháu phải chờ đợi ư? Nhưng liệu Franz có lấy mất Valentine của cháu không?
- Không!
Maximilien nhìn thấy vẻ cương quyết không gì lay chuyển nổi trong cặp mắt của ông già bại liệt, anh cảm thấy rất yên tâm. Anh đứng lên, hôn trán ông già rồi đi theo một người hầu đã được Valentine dặn trước, ra hành lang, xuống một cầu thang nhỏ dẫn xuống vườn. Anh vượt qua tường, trèo lên cỗ xe ngựa vẫn còn đợi anh ở đấy và đi về nhà, trong lòng vô cùng xúc động.