Chương 90 CUỘC ĐẤU SÚNG

Sau khi Mercédès đi khỏi, căn phòng của bá tước Monte Cristo chìm trong bóng tối. Trong bầu không khí âm thầm lặng lẽ, nguồn suy nghĩ của bá tước dường như ngừng lại sau một cơn mệt mỏi ghê gớm.

- Sao lại thế nhỉ. - Monte Cristo tự nhủ. - Cái kế hoạch rất tỉ mỉ mà ta đã tốn bao nhiêu công sức để xây dựng lên, đã đổ vỡ tan tành, không một tiếng vang. Và hình hài của ta vô cùng nhỏ bé ti tiện trong cái hầm kín ở lâu đài If nay đã được tạo lập để trở thành vĩ đại hiên ngang. Nhưng ác nghiệt thay ngày mai đây sẽ chỉ còn là cát bụi. Chao ôi! Ta đâu có tiếc rẻ sự hủy hoại của thể xác, vì cái chết đối với ta có nghĩa lý gì? Ta chỉ tiếc cái dự kiến to lớn của ta không hoàn thành sau mười bốn năm tuyệt vọng và mười năm hy vọng. Và lạy Chúa! Chỉ vì trái tim mà ta tưởng đã giá lạnh, đã chết hẳn, nay lại nóng lên, lại thức tỉnh, làm ta phải nhượng bộ trước tiếng nói của một người đàn bà. Tuy nhiên, ta vẫn không tin là người phụ nữ đó với tấm lòng cao thượng, chỉ vì ích kỷ, vì tình thương con mà cố tình đẩy ta vào cõi chết! Khi ta hứa với cô ta là sẽ để cho con cô ta sống, tự ta đã làm ta trở thành lố bịch, còn ghê tởm hơn cái chết. Quả là ngu xuẩn, ngu xuẩn! Lòng độ lượng của ta chỉ là một mục tiêu vô ích trước mũi súng của gã thanh niên. Gã không hề tin rằng cái chết của ta chỉ là một cuộc tự sát, điều đó chỉ làm gã kiêu hãnh và ta không thể thanh minh với mọi người rằng ta đã chết vì tự nguyện, vì ý muốn của ta và của Thượng đế mà trong mười năm trời ta đã tưởng ta thay Người để trừng trị những tên khốn kiếp như Danglars, Villefort và Morcerf, thì nay chúng lại thoát. Mong sao chúng không cho là vì may mắn mà chúng đã thoát khỏi bị trừng trị.

Tiếng chuông điểm năm giờ. Bỗng nhiên Monte Cristo nghe thấy một tiếng động nhẹ như tiếng thở dài. Bá tước liền đứng dậy rón rén ra ghé mắt nhìn qua khe cửa sang phòng khách, ông thấy Haydée nằm ngủ gục trên một chiếc ghế bành ngay trước cửa buồng bá tước để khi ra bá tước có thể trông thấy cô. Có lẽ vì đợi quá lâu và sức còn trẻ nên cô đã bị giấc ngủ lôi cuốn. Bá tước mở cửa ra mà cô vẫn còn ngủ say sưa. Bá tước nhìn Haydée bằng ánh mắt vô cùng hiền từ và tự nhủ với giọng luyến tiếc:

- Mercédès đã nhớ là có một đứa con trai, còn ta, ta lại quên là ta cũng có một đứa con gái. - Rồi bá tước lắc đầu. - Haydée đáng thương biết bao! Em muốn gặp ta, muốn nói chuyện với ta, em đã sợ, hoặc đã đoán ra điều gì... Ôi! Ta không thể đi mà không nói với em một câu từ biệt, ta không thể chết mà không giao phó em cho ai.

Bá tước nhẹ nhàng bước về phía bàn giấy. Ông lấy giấy bút ra và viết:

"Tôi để lại cho Maximilien Morrel, đại úy kỵ binh, con ông Pie Morrel, chủ hãng tàu ở Marseille một số tiền là hai mươi triệu frăng, trong đó sẽ một phần được chia cho em gái là Julie và em rể là Emmanuel. Số tiền này tôi chôn giấu ở đảo Monte Cristo. Bertuccio biết chỗ giấu.

Ý nguyện của tôi là nếu Maximilien chưa yêu ai thì ông ta sẽ kết hôn với Haydée, con gái Ali, quốc vương Janina mà tôi coi như con gái nuôi của tôi và tôi để cho Haydée thừa hưởng tất cả đất đai, nhà cửa, tiền lợi tức trong nước và ngoài nước trị giá khoảng sáu mươi triệu frăng".

Bá tước vừa viết đến đây thì phía sau lưng bỗng có tiếng rú lên làm bá tước rơi cả cây bút đang cầm.

- Haydée! Em đã đọc rồi à? - Bá tước hỏi.

Cô thiếu nữ, tỉnh giấc do trời sáng, đã rón rén lại sau lưng bá tước và đọc được

- Ôi! Chao ôi! Thưa Đức ông! Sao Đức ông lại làm di chúc cho em? Đức ông muốn bỏ em ra đi sao?

- Ta sắp vắng bởi chuyến du hành xa. - Bá tước nói bằng giọng buồn rầu và dịu dàng. - Và chỉ là đề phòng nếu xảy ra tai nạn thôi!

- Đức ông nghĩ đến cái chết phải không? Nếu Đức ông chết, xin Đức ông để gia tài lại cho người khác... Vì nếu Đức ông chết em cũng chẳng còn cần gì nữa đâu!

Và giật lấy tờ giấy, cô xé nó ra làm bốn mảnh và vứt ra giữa phòng. Vì quá xúc động, cô ngã xuống và ngất đi. Monte Cristo cúi xuống bế cô lên, thấy khuôn mặt có nước da đẹp bị tái đi, cặp mắt kiều diễm nhắm lại, cái thân hình tuyệt diệu bất động như phó thác. Một ý nghĩ lần đầu tiên đến với bá tước là có lẽ Haydée yêu mình khác con gái yêu cha. Bá tước tự nhủ thầm, lòng tê tái: "Than ôi, ta còn có thể có hạnh phúc sao?".

Rồi bá tước bế Haydée vào phòng trao cho những người hầu gái, sau đó quay lại phòng giấy, chép lại tờ di chúc đã bị Haydée xé. Vừa viết xong thì có tiếng xe ngựa dưới sân. Bá tước ngó nhìn qua cửa sổ thấy Morrel và Emmanuel xuống xe, ông lẩm bẩm: "Được! Thế là đã đến giờ rồi!"

Bá tước đóng dấu vào tờ di chúc. Vừa đóng xong thì Maximilien khoác tay Emmanuel bước vào. Bá tước bắt tay hai người rồi nói:

- Tôi sung sướng được hai bạn quý mến giúp cho, và ngày hôm nay là ngày đẹp nhất của tôi. Chúng ta chuẩn bị để đi chứ!

Nói xong! Bá tước gọi Ali đến, đưa cho hắn tờ di chúc bảo mang đến nhà ông quản khế rồi quay lại bảo Morrel:

- Đây là tờ di chúc của tôi, sau khi tôi chết, ông có nhiệm vụ thi hành.

- Sao? - Morrel kêu lên. - Ngài mà chết à?

- Ta phải đề phòng tất cả, bạn ạ! Tối qua ông làm gì sau khi từ giã tôi?

- Tôi đi tìm Beauchamp và Château-Renaud để định thay đổi vũ khí, dùng gươm chứ không dùng súng, vì súng may rủi lắm.

- Thế ông có thành công không? - Bá tước vội hỏi với một niềm hy vọng dạt dào.

- Không! Bởi vì người ta biết tài đấu gươm của ngài.

- Thôi! Thế là có người lại phản tôi rồi!

- Chính là các thầy dạy kiếm đã bị ngài đánh bại đấy!

- Morrel, ông có thấy tôi bắn súng bao giờ chưa?

- Chưa ạ!

- Vậy thì mời ông xem, ta còn thì giờ.

Monte Cristo cầm lên những khẩu súng hôm qua rồi dán một quân bài át nhép vào một tấm ván, bằng bốn phát súng ông ngắt gọn bốn nhánh của hoa nhép. Cứ mỗi phát Morrel lại tái người đi. Khi bá tước bắn xong, anh ra cầm lá bài lên rồi nói:

- Ông bắn khiếp quá, thưa bá tước. Nhân danh Chúa, tôi xin ông đừng giết Albert, cậu ta có một người mẹ.

- Ông nói đúng, còn tôi thì không có mẹ.

Câu nói đó được thốt ra bằng một giọng làm Morrel phải rùng mình.

- Thưa bá tước! - Morrel nói. - Ngài là người bị thách nên có quyền bắn trước. Chỉ cách nhau có hai mươi bước thôi, ngài lại bắn giỏi như thế, tôi xin kêu gọi lòng thương người, lòng độ lượng của ngài mà gượng nhẹ cho Albert. Chẳng hạn chỉ làm hắn bị thương, hoặc bẻ gãy một tay hắn thôi.

- Ông Morrel, ông hãy nghe tôi nói điều này: Tôi chẳng cần được động viên cũng sẽ khoan nhượng cho Morcerf. Ông sẽ thấy tôi khoan nhượng cho hắn tới mức mà hắn sẽ được ung dung trở về với hai người bạn!

- Thế còn ngài?

- Người ta sẽ khiêng tôi về.

- Ngài nói gì thế? - Morrel sửng sốt hỏi.

- Như tôi đã nói trước với ông, ông Morrel thân mến ạ! Morcerf sẽ bắn chết tôi.

Morrel nhìn bá tước không hiểu thế nào cả nên vội hỏi thêm:

- Từ hôm qua đến giờ, điều gì đã xảy ra với ngài vậy?

- Như Brutus nói trước hôm ra trận Philippe: Tôi thấy một con ma, nó nói với tôi rằng tôi sống thế là đủ rồi.

Morrel và Emmanuel nhìn bá tước, rút đồng hồ ra rồi nói:

- Ta đi thôi, gần đến giờ rồi. Tám giờ đã phải có mặt, mà bây giờ là bảy giờ năm phút.

Một cỗ xe đã sẵn sàng. Monte Cristo cùng hai chàng thanh niên lên xe. Đúng tám giờ xe đến chỗ hẹn. Monte Cristo xuống xe, kéo Morrel ra một chỗ vắng, hỏi:

- Maximilien, trái tim ông còn được tự do không?

- Tôi đã yêu một cô gái rồi. - Morrel đáp và ngạc nhiên.

- Ông có yêu cô ấy lắm không?

- Hơn cả tính mạng tôi!

Bá tước nghĩ thầm: "Thế là ta lại bị thất vọng lần nữa rồi! Thật thương hại cho Haydée!"

Vừa lúc đó, hai nhân chứng của Albert và Château-Renaud cũng tới nơi. Morrel chạy lại hỏi:

- Tử tước Morcerf đã tới chưa?

- Sáng nay cậu ta bảo chúng tôi cứ đi trước. - Sâm Rong đáp. - Kìa! Hình như cỗ xe đã đến!

Quả nhiên một cỗ xe đang phóng nước đại tới. Sau khi xe đỗ, Lucien và Franz trên xe bước xuống chạy đến bắt tay hai thanh niên kia. Franz hỏi:

- Sáng nay Albert báo cho chúng tôi biết tám giờ có mặt ở bãi đấu. Bây giờ, đã quá mười phút rồi mà chưa thấy cậu ta đâu.

- Kia rồi, cậu ta đang cưỡi ngựa đến. - Beauchamp chỉ. - Sao cậu ta lại ăn mặc trịnh trọng thế kia: áo lễ đen, gilê trắng, đeo cavát?

Albert tới gần, kìm ngựa lại, nhảy xuống đất, mặt tái nhợt, cặp mắt đỏ hoe và sưng húp, hình như cả đêm qua không ngủ, vẻ người thẫn thờ khác thường. Anh nói:

- Thưa các bạn! Tôi không ngờ đã được các bạn chiếu cố và rất lấy làm cảm tạ tấm lòng quý hóa của các bạn. Yêu cầu anh Morrel báo cho ngài bá tước Monte Cristo là tử tước De Morcerf đã tới hầu ngài.

Morrel đi làm nhiệm vụ và Beauchamp mở hộp lấy mấy khẩu súng ra. Bá tước Monte Cristo điềm tĩnh cùng hai nhân chứng tới gần Albert đang đứng bên cạnh bốn người bạn, Albert run run:

- Các bạn thân mến! Tôi đề nghị các bạn hãy nghe rõ những câu mà tôi sắp nói với bá tước Monte Cristo, để sau này có dịp các bạn sẽ nói lại với những người khác, mặc dù tuyên bố của tôi sẽ làm bạn phải kinh ngạc. - Rồi quay lại phía bá tước, Albert nói tiếp. - Thưa ngài! Tôi đã lăng mạ ngài vì ngài đã vạch trần những hành động tội lỗi của bá tước Morcerf tại vương quốc Janina, và tôi đã cho là ngài không có quyền hành động như vậy. Nhưng hôm nay, thưa ngài, tôi được biết rằng ngài có quyền trừng trị bá tước Morcerf, không phải vì ông ta phản bội quốc vương Ali, mà vì sự phản bội của người dân chài Fernand đối với ngài và đã gây cho ngài biết bao đau khổ. Vì lẽ đó, tôi xin lớn tiếng tuyên bố là ngài có quyền trả thù, và tôi, con trai ông ta, tôi phải cám ơn việc làm của ngài.

Những lời nói của Albert dường như một tiếng sét, giáng xuống đầu mọi người có mặt, làm mọi người sững sờ đứng lặng đi. Bá tước Monte Cristo ngước mắt lên trời, có vẻ muốn thầm kín tạ ơn và nghĩ đến tấm lòng cao cả của Mercédès, đã không để cho mình phải hy sinh vô ích, và đã thuyết phục được người con trai dũng cảm và cương trực kia.

Albert nói tiếp:

- Bây giờ, nếu ngài thấy những lời xin lỗi của tôi đã được đầy đủ, thấy tôi đã nhận rõ những sai lầm của tôi, xin ngài hãy đưa tay cho tôi bắt. Còn hành động của tôi chỉ có mình tôi biết. Vì có một vị Thiên thần đã được Thượng đế phái xuống để cứu sống tôi và làm cho chúng ta trở thành hai người bạn, hoặc ít nhất cũng có thể thông cảm với nhau.

Monte Cristo hai mắt nhòa lệ, ông thở gấp, giơ tay ra và Albert liền nắm lấy siết chặt một cách kính cẩn. Xong, Albert lại nói tiếp.

- Thưa các bạn! Ngài Monte Cristo đã tha lỗi cho tôi. Tôi đã hành động vội vã và hấp tấp đối với ngài nên tôi đã phạm sai lầm. Bây giờ, sai lầm của tôi đã được sửa chữa. Tôi mong rằng mọi người sẽ không cho tôi là hèn nhát vì tôi đã làm theo lời chỉ bảo của lương tâm. Còn nếu như người ta vẫn hiểu lầm tôi, tôi sẽ cố gắng uốn nắn lại dư luận.

Beauchamp thì thầm với Château-Renaud:

- Chẳng hiểu đêm qua đã xảy ra vấn đề gì? Hình như chúng ta đang đóng một vai trò không lấy gì làm vui vẻ.

- Đúng thế! - Château-Renaud đồng tình. - Điều mà Albert vừa làm có thể là hèn mạt mà cũng có thể là cao cả.

Debray nói với mọi người:

- Thế này là thế nào? Bá tước Monte Cristo, làm mất danh dự ngài Morcerf mà con trai ngài Morcerf lại cho thế là đúng! Nếu như là xảy ra mười vụ Janina trong gia đình tôi, tôi quyết đấu mười lần.

Monte Cristo, trán cúi xuống, hai tay bất động, ông đang bị đè nặng dưới trọng lượng của hai mươi bốn năm đầy kỷ niệm. Bá tước không nghĩ đến Albert, không nghĩ đến Beauchamp, đến Château-Renaud, không nghĩ đến người nào hiện có mặt ở đấy. Ông chỉ nghĩ đến người phụ nữ can đảm đã đến nhà ông xin tha tính mạng cho con bà. Ông đã nộp tính mạng ông cho bà, lại được bà cứu tính mạng cho ông bằng cách tâm sự với con toàn bộ bí mật của đời bà. Việc đó có thể thủ tiêu vĩnh viễn lòng hiếu thảo của Albert đối với bá tước Morcerf.

Bá tước tự nhủ thầm: "Vẫn là nhờ có Thượng đế! Chỉ có ngày hôm nay ta mới thấy chắc chắn ta là phái viên của Thượng đế!"