Chương 91 MẸ VÀ CON

Albert từ biệt các bạn, nhẩy lên ngựa phóng nước đại trở về Paris và một lát sau về đến nhà phố Helder. Lúc xuống ngựa, anh thấy hình như đằng sau tấm cửa phòng ngủ của bá tước Morcerf thấp thoáng bộ mặt tái xanh của cha anh. Anh vội ngoảnh mặt đi, thở dài rồi bước vào nhà.

Anh đưa mắt nhìn những đồ đạc quý giá đã từng chứng kiến những ngày thơ ấu yên vui của mình và những bức tranh treo trên tường hình như đang mỉm cười với anh. Anh hạ bức chân dung của mẹ anh xuống, cuốn lại bỏ vào hòm. Sau đó, anh xếp những khẩu súng, đồ tư trang, dụng cụ, quần áo, tiền bạc, bỏ vào ngăn kéo khóa lại, viết thành một bản kiểm kê đặt trên bàn.

Giữa lúc đó, một người hầu của cha anh vào hỏi tin tức về cuộc đấu súng. Anh bảo người đó báo cho cha anh biết là anh đã xin lỗi bá tước Monte Cristo. Một lát sau, anh nghe có tiếng xe ngựa lăn trên sân, anh ra mở cửa sổ nhìn xuống thấy ông Morcerf bước lên xe ra đi.

Sắp xếp xong mọi việc, Albert sang phòng mẹ, vừa tới cửa buồng, anh sửng sốt dừng lại. Cũng như anh, mẹ anh cũng đang thu dọn quần áo tư trang, tiền bạc bỏ vào tủ khóa lại. Anh đã hiểu công việc làm của mẹ, anh vội thốt lên: "Mẹ!" rồi chạy vào ôm lấy cổ mẹ, giọng nấc lên:

- Mẹ! Mẹ không thể làm như con được! Con đã quyết tâm làm lại cuộc đời, trong gian khổ, trong thiếu thốn, tự kiếm lấy miếng ăn hàng ngày, vì con còn trẻ, có sức lực, và từ ngày hôm qua con đã hiểu thế nào là ý chí. Có những người đã vô cùng đau khổ nhưng họ vẫn chịu đựng, vẫn kiên gan để xây dựng nên sự nghiệp vẻ vang mà Thượng đế đã dành cho họ với niềm hy vọng lớn lao. Con đã nhìn thấy những con người đó ngoi lên khỏi vực thẳm với đầy đủ sức mạnh và dìm xuống đó những kẻ thù đã làm hại họ. Bắt đầu từ giờ phút này, con đoạn tuyệt với quá khứ và con cũng không muốn mang cái tên họ nhơ bẩn này nữa!

- Albert yêu quý của mẹ! Con đã hành động theo tiếng nói của lương tâm con, mẹ chỉ yêu cầu con đừng nản chí. Với tuổi đời của con, cuộc sống còn tốt đẹp, còn nhiều hứa hẹn, và một ngày kia con sẽ trở về trong một tương lai huy hoàng sáng lạn. Con mới hai mươi tuổi đầu, tâm hồn con còn trong trắng, con cần phải có một tên họ trong trắng như thế, con hãy lấy họ của ông ngoại con: "Herrera". Mẹ hiểu con, mặc dù con theo đuổi nghề nghiệp gì, chẳng bao lâu nữa con sẽ làm cho tên họ đó sáng chói. Vậy là con sẽ lại xuất hiện với đời sáng lạn hơn những ngày đau khổ đã qua. Nếu không được như vậy, ít ra cũng để cho mẹ có chút hy vọng ấy vì mẹ chỉ còn có ý nghĩ đó thôi, mẹ chẳng còn tương lai gì, chỉ còn con đường tới nấm mồ đã bắt đầu từ ngưỡng cửa nhà này.

- Thưa mẹ! Con sẽ làm theo lời mẹ. Vâng! Con sẽ chia sẻ niềm hy vọng với mẹ. Cơn giận dữ của Thượng đế sẽ không theo đuổi chúng ta nữa vì mẹ trong sáng như thế, con vô tội thế này. Nếu lòng mẹ con ta đã quyết, chúng ta phải hành động nhanh lên. Ông Morcerf đã đi ra khỏi nhà gần được nửa giờ rồi, nên lợi dụng cơ hội này để tránh phải giải thích phiền phức.

Nói xong! Albert chạy ra phố thuê một cỗ xe ngựa, vừa về đến cổng gặp một người chạy lại, đưa cho anh một phong bì thư. Albert nhận ra người quản gia của Monte Cristo là Bertuccio.

Albert cầm lấy, xé phong bì lấy thư ra đọc. Sau khi đọc xong anh ngẩng đầu lên tìm người đưa thư, Bertuccio đã biến mất. Anh bùi ngùi xúc động, rưng rưng nước mắt, chạy vào đưa cho mẹ xem.

Mercédès đọc:

"Ông Albert! Tôi hiểu ý định của ông, tôi cũng muốn trình bày ý định của tôi. Ông đã được tự do, ông rời bỏ ngôi nhà Morcerf và ông cũng đưa bà mẹ đi theo, bà cũng được tự do như ông, nhưng ông hãy suy nghĩ lại. Ông nợ ơn bà mẹ ông nhiều lắm mà không thể nào trả được. Ông hãy dành cho ông sự phấn đấu, ông hãy đòi về phần ông nỗi thống khổ, nhưng xin ông hãy tránh cho mẹ ông những bước gian truân của buổi ban đầu ấy, vì mẹ ông không đáng chịu khổ và Thượng đế không muốn người vô tội phải trả nợ thay cho kẻ có tội.

Tôi biết là hai mẹ con ông sẽ rời bỏ ngôi nhà ở phố Helder mà chẳng mang theo một thứ gì. Tại sao tôi biết? Xin đừng tìm hiểu. Tôi biết, có thế thôi.

Xin ông Albert hãy nghe tôi. Hai mươi bốn năm về trước, tôi trở về nước vui vẻ và hãnh diện. Tôi có một người yêu, một cô gái xinh đẹp, trong trắng mà tôi rất yêu, ông Albert ạ! Tôi mang về cho người vợ chưa cưới của tôi một trăm năm mươi đồng Louis mà tôi khó nhọc mới nhặt nhạnh được. Số tiền đó là dành cho nàng vì biển cả xảo quyệt lắm! Tôi đã chôn số tiền đó trong cái vườn nho của căn nhà của tôi ở, phố Meilhan, tỉnh Marseille. Bà mẹ ông biết rõ căn nhà thân yêu ấy.

Vừa qua, đi đến Paris, tôi có tạt vào Marseille. Tôi có đến thăm ngôi nhà đầy những kỉ niệm đau thương ấy, tôi đã đào cái hòm sắt lên, món tiền vẫn còn nguyên vẹn. Nó ở góc vườn dưới bóng một cây vả mà cha tôi đã trồng.

Ông Albert ạ! Số tiền đó trước kia là dùng để bảo đảm đời sống yên lặng cho người phụ nữ mà tôi yêu, và ngày nay, vì một sự ngẫu nhiên kỳ lạ và đau đớn, nó lại tìm thấy cùng một tác dụng như xưa kia.

Ôi! Ông Albert! Xin ông hãy thông cảm với suy nghĩ của tôi, tôi có thể biếu bà mẹ đáng thương của ông bạc triệu mà nay lại chỉ dám san sẻ một mẩu bánh mì đen bỏ quên trong góc nhà tôi như ngày mà tôi phải xa lìa người mà tôi yêu! Ông là một người rộng lượng, nhưng có thể bị sự kiêu hãnh và giữ ý che mắt. Nếu ông từ chối một người, người đó sẽ cho ông là hẹp hòi vì đã từ chối cuộc sống cho mẹ ông mặc dù cha người đó đã bị cha ông làm cho phải chết đau đớn trong đau khổ và tuyệt vọng".

Đọc xong, Mercédès ngước mắt lên trời, lòng thổn thức và xúc động, khẽ nói:

- Ta nhận! Ông ấy có quyền tặng ta một số vốn để ta đem vào nhà tu kín!

Rồi ôm bức thư vào ngực, Mercédès nắm tay con trai đi nhanh xuống cầu thang.