Chương 110 BẢN CÁO TRẠNG

Trong bầu không khí trang nghiêm và im lặng của phòng xử án, các vị thẩm phán đã ngồi vào đúng vị trí của mình. Bên cạnh ông chánh án là những hội thẩm và phía bên kia là ông chưởng lý. Mọi người ngạc nhiên theo dõi bộ mặt nghiêm khắc và thản nhiên của con người đã gạt bỏ những nỗi đau thương của gia đình để đóng vai một người vô tình trước những tình cảm của quần chúng.

- Dẫn bị cáo vào. - Ông chánh án ra lệnh bằng một giọng sang sảng.

Tất cả mọi người đều đổ dồn nhìn về phía cửa ngách, mấy phút sau Benedetto đi ra giữa hai lính sen đầm. Mọi người ngạc nhiên thấy bộ mặt hắn vẫn bình thản như thường, một tay cầm mũ, một tay đút vào túi áo trắng và cặp mắt hắn long lanh một cách khác thường, nhìn quanh phòng, rồi cái nhìn của hắn dừng lại trước ông chưởng lý.

Andrea đến ngồi cạnh vị luật sư bào chữa, một người to béo có bộ mặt đỏ gay. Ông chánh án yêu cầu ông chưởng lý đọc bản cáo trạng.

Villefort đứng lên đọc bản cáo trạng rất dài viết rất công phu, tỉ mỉ, và bằng tài hùng biện đặc biệt, ông trình bày những tình tiết của vụ án, những hành động cụ thể, cái quá khứ đầy tội lỗi của bị cáo, dẫn tới hậu quả tai hại là trộm cắp và giết người.

Công chúng dường như bị thu hút bởi những lời buộc tội đanh thép và dư luận đều cho rằng Andrea không tài nào thoát khỏi bàn tay của pháp luật. Ngược lại, bị cáo không hề chú ý đến những lời buộc tội của ông Villefort, vẫn cứ giương mắt lên trân trân nhìn vào ông.

Sau khi bản cáo trạng đã được đọc xong ông chánh án hỏi:

- Bị cáo, họ tên anh là gì?

Andrea đứng lên, giọng rắn rỏi và rõ ràng nói:

- Xin lỗi ngài chánh án, tôi không thể theo đúng trình tự những câu hỏi của ngài được. Tôi sẽ xác minh lý do sau. Vậy xin phép cho tôi được trả lời theo một trình tự khác. Tôi sẽ xin trả lời hết.

Các vị thẩm phán đều ngạc nhiên nhìn nhau và công chúng càng ngạc nhiên hơn nữa. Andrea vẫn không hề tỏ ra bối rối.

- Anh bao nhiêu tuổi? - Chánh án hỏi. - Anh có thể trả lời câu hỏi này chứ?

- Tôi hai mươi mốt tuổi, hay nói chong hơn, còn kém vài ngày nữa, vì tôi sinh vào đêm 27 rạng ngày 28 tháng Chín năm 1817.

Villefort đang ghi chép nghe thấy thời điểm ấy liền ngẩng đầu lên.

- Nơi sinh?

- Auteuil, ngoại thành Paris.

Villefort lại ngẩng đầu lên nhìn Andrea lần thứ hai, mặt tái đi.

- Anh làm nghề gì?

- Đầu tiên giả mạo giấy tờ. - Andrea bình tĩnh đáp. - Sau đó, lưu manh trộm cắp và mới gần đây lại giết người.

Trong phòng nổi lên một cơn giông tố ồn ào, bàn tán. Ngay cả những viên thẩm phán cũng phải nhìn nhau kinh ngạc trước sự trơ trẽn quá mức của bị cáo.

Villefort đặt một tay lên trán, mặt lúc đầu còn tái sau chuyển sang đỏ bừng.

- Bây giờ, anh bằng lòng nói tên anh ra rồi chứ? Có thể là anh đã quá hổ thẹn về những hành vi cực kỳ xấu xa của mình nên anh không dám nói họ tên thật của anh chứ gì?

- Tôi không ngờ ngài chánh án lại đọc được tận trong óc tôi những ý nghĩ như thế! - Benedetto nói bằng một giọng mềm mỏng và rất lịch sự. - Đúng vì lý do đó mà tôi đã đề nghị đổi lại trình tự câu hỏi.

Sự kinh ngạc bây giờ đã lên đến tột độ: Trong giọng nói của bị cáo không còn sự khoe khoang và cũng không còn trơ trẽn nữa. Mọi người như cảm thấy trước một tiếng sét sắp nổ ra dưới một đám mây đen kịt.

- Thế nào! - Viên chánh án hỏi. - Tên anh?

- Tôi không thể nói tên tôi cho ngài được vì tôi không biết. Nhưng tôi biết tên cha tôi và tôi có thể nói cho ngài được.

Villefort như bị quáng mắt không còn trông thấy gì nữa. Những giọt mồ hôi to tướng nhỏ trên má xuống những tờ giấy để trước mặt.

- Vậy thì anh nói tên cha anh đi!

Trong phòng im phăng phắc, không một tiếng động, không một hơi thở. Mọi người hồi hộp chờ đợi. Andrea chậm rãi tuyên bố:

- Cha tôi là ngài chưởng lý!

- Là ngài chưởng lý? - Ông chánh án sửng sốt nhắc lại, không kịp để ý đến bộ mặt biến sắc của Villefort. - Ngài chưởng lý?

- Vâng và nếu ngài cần biết rõ hơn nữa, tôi xin nói: Cha tôi tên là Villefort!

Câu nói đó tựa hồ như một tiếng sấm làm rung chuyển cả phòng xử án, tiếng sấm nổ tung ra giữa đám đông. Những vị thẩm phán và những lính sen đầm cũng không tài nào ổn định nổi được trật tự.

Khi tiếng ồn ào đã lắng xuống, ông chánh án quát:

- Bị cáo! Anh dám đùa giỡn với pháp luật à? Anh dám giở trò vu khống bỉ ổi ra ở đây à?

Hàng chục người đang xúm quanh Villefort để động viên ông ta vì ông ta vừa gục xỉu xuống ghế bành. Quần chúng lại ồn ào ở một góc phòng vì có một thiếu phụ vừa ngất đi, người ta đã cho ngửi thuốc và bà ta đã tỉnh lại.

Trong lúc ồn ào đó, bị cáo đã quay bộ mặt tươi tỉnh về phía khán giả, rồi chống một tay lên vành móng ngựa nói bằng một giọng rất bình tĩnh hơi kiểu cách:

- Thưa các ngài! Tôi không hề có ý định phỉ báng pháp luật vì tính chất oai nghiêm của nó. Người ta hỏi tôi tuổi, tôi đã nói. Người ta hỏi tôi nơi sinh, tôi đã nói. Người ta hỏi tên tôi, tôi không nói được vì cha mẹ tôi đã bỏ rơi tôi. Tuy nhiên, tôi có thể nói tên cha tôi được vì tôi biết. Tuy nhiên, tôi xin nhắc lại, cha tôi là ngài De Villefort, và nếu cần, tôi xin sẵn sàng chứng minh.

Trong giọng nói của bị cáo có một vẻ chân thật, một sức mạnh thu hút người nghe làm cho họ đang ồn ào phải im lặng. Mọi người mắt đổ dồn về ngài chưởng lý, ngài đang ngồi cứng đờ trên ghế, mặt trắng bệch như xác chết.

Ông chánh án bực tức lên tiếng:

- Thế tại sao lúc hỏi cung anh lại khai là Benedetto, mồ côi cha mẹ, sinh trưởng ở đảo Corse?

- Tôi đã khai ở cuộc thẩm vấn theo như tôi muốn khai. Vì tôi không muốn người ta giảm nhẹ đi, hoặc người ta ngừng lại, có thể như thế lắm chứ. Còn hôm nay trong mỗi lời nói, tôi muốn có một sức mạnh thuyết phục.

Bây giờ, tôi xin nhắc lại: Tôi sinh ở Auteuil trong đêm 27 rạng ngày 28 tháng Chín năm 1817, và tôi là con của chưởng lý Villefort. Nếu các ngài muốn biết chi tiết, tôi xin bổ sung:

Tôi sinh trong căn nhà số 28 trong một gian buồng căng thảm đỏ. Cha tôi bế tôi lên tay và nói với mẹ tôi là tôi đã chết rồi. Rồi quấn tôi vào trong một cái khăn mặt, có thêu chữ H và N và mang tôi ra vườn chôn sống! - Mọi người ngồi nghe đến đây đều rùng mình trước sự phát hiện ghê gớm đó. Ông chánh án bảo bị cáo cứ nói tiếp. - Cũng trong đêm hôm đó, tức là đêm cha tôi định đem chôn sống tôi, một người có mối tử thù với cha tôi đã luồn vào được trong vườn, nấp ở một bụi cây. Thấy cha tôi chôn một cái hòm, người đó liền nhảy ra đâm cha tôi một nhát. Rồi tưởng hòm có chứa của, người đó bới hòm lên và mở ra, thấy tôi hãy còn sống liền mang đến cô nhi viện. Tôi được đánh số 57. Ba tháng sau chị dâu người đó đến xin tôi về làm con nuôi. Đó là vì sao, mặc dù đẻ ở Auteuil, tôi lại lớn lên ở đảo Corse.

Tôi có thể sống sung sướng ở đó vì hai người cứu tôi rất quý tôi. Nhưng càng lớn lên tôi càng hư hỏng, làm những điều xằng bậy và dẫn tới hành động giết người. Tôi thấy tôi là kẻ có tội tôi oán Chúa trời đã dành cho tôi một số phận xấu xa. Thấy thế cha nuôi bảo tôi:

- Đồ khốn kiếp, không được phạm thượng! Vì Thượng đế đã cho mi cuộc sống, còn tội ác là do cha mẹ mi chứ không phải tại mi? Cha mi sẽ làm cho mi phải xuống địa ngục khi mi chết, và phải khổ cực khi mi sống!

Từ đó, tôi không oán trách Thượng đế nữa, nhưng tôi oán trách cha tôi. Vì thế tôi đã làm huyên náo phiên toà. Nếu đó là một tội lỗi nữa thì xin các ngài cứ trừng trị, vì như tôi đã nói với các ngài, tôi sinh ra là để chịu đau khổ, cay đắng, tủi nhục.

Viên chánh án hỏi tiếp

- Nhưng còn mẹ anh nữa chứ?

- Mẹ tôi là người vô tội, vì mẹ tôi tưởng tôi đã chết. Tôi không muốn biết tên mẹ tôi. Tôi không biết mẹ tôi là ai.

Bị cáo vừa nói tới đó bỗng có một tiếng kêu thét lên, tiếp sau là những tiếng nức nở. Người ta xúm quanh một người đàn bà vừa bị ngất đi rồi khiêng bà ta ra ngoài. Lúc đó chiếc mạng bằng the rất dày phủ lên mặt thiếu phụ bị lật ra, và người ta nhận thấy đó chính là Danglars phu nhân. Villefort mặc dù đầu óc đang bị quay cuồng, thần kinh đang bị rối loạn, cũng nhận ra thiếu phụ đó là ai, y đứng lên.

Viên chánh án lại hỏi bị cáo:

- Bằng chứng đâu mà anh dám nói thế?

- Ngài muốn xem bằng chứng ư? - Andrea mỉm cười. - Xin ngài hãy cứ nhìn ngài Villefort kia kìa rồi hỏi bằng chứng tôi sau.

Ai nấy đều quay lại nhìn ông chưởng lý, thấy ông mặt mũi bơ phờ, đầu tóc rối bù, lảo đảo bước ra giữa phòng xử án. Mọi người trố mắt kinh ngạc. Benedetto liền hỏi:

- Thưa cha! Người ta đòi xem bằng chứng, con có cần đưa ra không?

- Không! - Villefort nói như người nghẹt thở. - Không cần!

- Sao lại không cần? - Ông chánh án hỏi. - Ngài muốn nói gì?

- Thưa các ngài! Tôi muốn nói rằng tôi đã bị Thượng đế trừng phạt và không cần phải bằng chứng nữa. Tất cả những điều mà bị cáo vừa khai là đúng hết.

Tất cả mọi người đều bàng hoàng như không thể tin vào sự thật phũ phàng kia, đến nỗi một lúc lâu không ai nói được một lời nào. Ông chánh án lại lên tiếng:

- Ngài Villefort! Ngài có bị những lời tố cáo vừa rồi làm mất trí không? Ngài cần phải bình tĩnh lại đã!

Villefort lắc đầu, run cầm cập như đang lên cơn sốt, hai hàm răng đập vào nhau:

- Tôi còn đầy đủ trí khôn và xin tiếp nhận hết những tội lỗi mà bị cáo vừa nêu lên. Từ giờ phút này, tôi xin sẵn sàng tuân theo lệnh của toà án và của vị chưởng lý thay tôi.

Nói xong, Villefort loạng choạng như người say rượu, bước ra khỏi phòng xử án.

Ông chánh án tuyên bố bế mạc phiên toà và vụ án sẽ được đưa một hội đồng khác để xét xử. Andrea điềm nhiên bước đi giữa hai người sen đầm trở về trại giam trước những con mắt đầy hiếu kỳ của đám đông.

Lucien hỏi một vị luật sư khi bước ra ngoài:

- Thế nào, ngài thấy vụ án này sẽ kết thúc ra sao?

- Bị cáo có thể được hưởng trường hợp giảm tội! - Luật sư điềm nhiên đáp.