Chương 4 LORENZO

Venice, trước Thế Chiến Thứ Hai

Ngày mà giáo sư Alberto Mazza khám phá ra vết nứt rất nhỏ trên chiếc đàn vĩ cầm yêu quý của ông, cũng là tài sản quý giá của gia đình từ hai thế kỷ trước, ông biết ngay chỉ có một chỗ sửa đàn và làm đàn danh tiếng duy nhất ở Venice là có thể giúp ông phục hồi chiếc đàn cổ này mà thôi.

Ông vội vã mang đàn đến tiệm Bruno Todesco để sửa. Nơi đây đã được tiếng là biến gỗ thành dụng cụ âm nhạc tuyệt vời. Từ gỗ chết với bàn tay chuyên nghiệp biến thành âm nhạc và được mang đi trình diễn suốt từ Luân Đôn đến Áo.

Khi giáo sư Alberto Mazza vào trong tiệm, người chế tạo vĩ cầm đang miệt mài trong công việc sáng tạo nên không biết có khách vào. Giáo sư Alberto nhìn Bruno đang mài dũa mặt gỗ rồi ve vuốt như thể mảnh gỗ vô tri là một người tình. Bruno xử dụng đôi tay chăm chú, sát người vào như thổi hơi và tạo linh hồn cho chiếc đàn. Thật đúng là một nghệ sĩ! Bruno hết lòng với sản phẩm của mình và được tiếng là người không nợ nần. Mặc dù sự hiện diện của ông ta tại đền thờ Do Thái không thường xuyên, nhưng Bruno là người đàng hoàng, biết tôn kính những bậc lão niên.

Bruno vẫn mải mê làm đàn, không biết đến sự có mặt của người khách. Alberto nhìn quanh trong tiệm. Cả một loạt đàn violin sáng choang treo trên vách tường sẵn sàng để người mua về. Những tủ kính sáng bóng bên trong bầy những dụng cụ của đàn violin. Nhìn đâu cũng thấy một trật tự lớp lang đâu vào đó. Đây là một người có quy củ cẩn thận. Mặc dù chưa đến 40 nhưng tóc của Bruno đã thưa trên chỏm đầu. Chiều cao trung bình và không xấu trai nhưng cũng không thể gọi là đẹp trai. Bruno hãy còn độc thân.

Người con gái 35 tuổi, Eloisa của giáo sư Alberto cũng chưa chồng. Eloisa nhan sắc cũng trung bình. Giáo sư Alberto muốn có cháu nên cần một người con rể. Bruno thật là một ứng viên thích hợp.

Tám tháng sau hôn lễ được cử hành. Giáo sư Alberto mang chiếc đàn vĩ cầm mà Bruno đã sửa cho ông để trình diễn trong tiệc cưới. Ông ta chơi những bản nhạc vui mà ông nội ông đã truyền lại hàng bao năm trước. Những bản nhạc này sau đó cũng được Alberto chơi khi những đứa con của cặp Eloisa và Bruno ra đời.

Đức con đầu tiên là Marco, ra đời với tiếng khóc và nắm đấm giận dữ. Ba năm sau là Lorenzo. Cậu con trai thứ nhì lại chẳng khóc mà cứ chăm chú nhìn quanh, nghe ngóng những tiếng động, nhất là mỗi khi Alberto chơi đàn.

Mười năm sau khi Eloisa 49 tuổi và tưởng đâu không còn sinh nở nữa thì Pia, đứa con gái từ một phép mầu ra đời. Đây là những đứa cháu ngoại quý hóa mà giáo sư Alberto mong mỏi mãi. Hai trai, một gái, thật hoàn hảo. Những đứa cháu đều đẹp đẽ, đẹp hơn bố mẹ chúng.

Trong 3 đứa cháu, chỉ có mình Lorenzo có vẻ có khiếu về âm nhạc.

Từ lúc 2 tuổi, chỉ cần nghe 2 lần một bản nhạc là nó có thể hát bản nhạc đó và thuộc. Đến 5 tuổi, Lorenzo có thể chơi bản nhạc mà nó đã thuộc trên chiếc đàn vĩ cầm tí hon mà bố nó đã làm riêng cho thằng bé. Tám tuổi, Lorenzo tập đàn nhiều bài hát rất hay đến nỗi nhiều người qua lại bên ngoài tiệm phải dừng chân nghe. Lorenzo và ông ngoại Alberto nhiều khi còn hòa tấu với nhau. Nhiều người đi đường đứng lắng nghe và chảy nước mắt xúc động vì hai ông cháu chơi quá hay.

Khi Lorenzo 16 tuổi, cậu có thể chơi những bản nhạc khó và nổi tiếng. Alberto biết là thời gian đã đến. Bởi vì với những bản nhạc đó, chiếc đàn vĩ cầm của Lorenzo không còn thích hợp nữa. Giáo sư Alberto đã đưa chiếc đàn yêu quý của mình cho Lorenzo.

- Nhưng đây là đàn của ông mà.

- Bây giờ là của cháu. Anh của cháu, Marco, không thích âm nhạc mà chỉ thích chính trị. Em gái Pia thì còn mơ mộng chờ ngày một hoàng tử rước nó về. Cháu có tài về âm nhạc. Cháu biết làm cho chiếc đàn lên tiếng ca. Cứ nhận cái đàn này và chơi cho ông nghe.

Lorenzo cầm chiếc đàn để lên vai. Cậu không chơi đàn ngay mà còn chờ đợi như chờ mặt gỗ của chiếc đàn thấm vào da thịt mình. Chiếc đàn vĩ cầm này được truyền xuống qua 6 thế hệ. Biết bao nhiêu chiếc cằm của người chơi đàn này trước Lorenzo đã tì vào đây. Bây giờ thêm Lorenzo nữa.

Bản nhạc đầu tiên mà Lorenzo chơi là một bản Gypsy cổ xưa mà chàng đã học khi 4 tuổi. Kế tiếp chàng chơi một bản của Mozart, rồi Beethoven và cuối cùng là Paganini. Qua cửa sổ, Alberto thấy nhiều người dừng chân bên ngoài lắng nghe những tiếng nhạc thật tuyệt diệu.

Khi Lorenzo ngừng chơi đàn, bên ngoài cửa những tiếng vỗ tay rào rào vang lên.

Ông Alberto sững sờ kêu lên:

- Chiếc đàn này đúng thuộc về cháu. Nàng thuộc về cháu!

- Nàng?

- Gọi là nàng vì chiếc đàn có tên phụ nữ: La Dianora, quận chúa La Dianora. Đấy là tên mà ông nội của ông đã đặt cho chiếc đàn này khi ông cố gắng xử dụng nó. Ông nội ông đã nói rằng “nàng” đã phấn đấu chống lại ông nên ông không sao xử dụng chiếc đàn hoàn hảo được. Ông nội ông còn nói rằng “nàng” chỉ tuân lệnh người nào là định mệnh của nàng mà thôi. Khi ông được chiếc đàn này và ông xử dụng thì ông nội của ông cũng nói y hệt như ông vừa nói với cháu.

Alberto tay lên vai Lorenzo nói:

- Nàng thuộc về cháu cho đến khi cháu truyền lại cho con, cháu của cháu sau này. Có thể là con trai, cháu trai hay con gái, cháu gái. Giữ gìn chiếc đàn, nó sẽ lưu truyền nhiều đời sau cháu nữa.