Truyện 4: Cầm giùm đi!

Ê Kha Ly, Kha Ly, phải Kha Ly không?

Nghiêng nghiêng, ngó ngó. Một bàn tay trong quán vẫy vẫy. Vào quán, mắt nhìn nhìn, vẻ xa lạ và nghi hoặc:

- Ừ, Kha Ly đây, có gì hông?

- Trời đất, không nhận ra sao? Tám Búa xe đạp thồ củi bốn đây. Ngồi đi cha nội. Thấy ông đi ngang là tui nhớ liền, nhớ luôn bài hát “Ai Sa em ơi, em nhớ anh không? Anh nhớ thương em nhiều lắm” trong tuồng Bóng hồng sa mạc, nhớ luôn giọng ca Tấn Tài A li Khan an li kha hóa thành Kha Ly của ông nữa. Chủ quán ơi thêm cái chén, đôi đũa, dĩa mực xào nữa nghe.

Tám Búa, áo bỏ vô thùng, lượt và là đi đôi. Kiếng mát gọng đồi mồi, lòi tói vàng trên cổ, ngón tay nhẫn Tango to đùng, Air Blade ngạo nghễ dưới gốc kơnia cổ thụ đằng trước quán.

Kha Ly lam lũ, quần áo bạc phếch. Tóc muối nhiều hơn tiêu.

Tám Búa rót rượu:

- Hai chục năm rồi. Một cái trăm trăm gọi là hội ngộ nghe. Dạo nầy ông còn đi xe bò không?

- Thôi, sau vụ đó tao bán xe bò... Còn mày?

*

Nhắc đến vợ chồng Tám Búa, dân rừng Suối Nho ai cũng ái ngại. Trong khi thiên hạ vào rừng ăn thua đủ với gỗ, thử hỏi một cặp cây, không nhiều, dài hai mét, hoành một mét là có thể ung dung sống cả tuần bao gồm ăn nhậu. Thời khó khăn. Bốn phương thế sự ai có tí tiền thì tra giống xuống đất. Ai trên răng dưới dép cứ lao vào rừng, kẻ chặt củi đốt than, người khai thác gỗ lậu.

Dân gỗ lậu chấp nhận bị bắt bốn chuyến, lọt một chuyến là được rồi. Không phải sao? Bị tịch thu xe cũng chẳng ngán, lái rừng sẵn sàng chung tiền làm lại xe mới, cứ đi.

Nhưng Tám Búa không làm lậu. Không thằng ăn cắp cây nào ngon lành, đã toe xơ mướp lại khổ như con chó. Nhìn đi, sáng đưa xe vào rừng, đùm túm, cơm nắm, cá khô, cưa búa. Vào đến nơi, tài vác cưa, phụ lặc lè can nước mười lít. Kiếm cho ra cây cũng không đùa. Hạ cả chục cây, chín cây không rỗng ruột cũng bù xòe. Lội từ cánh rừng nầy sang cánh rừng khác, có khi đến chiều mới đưa được cây lên xe. Tệ hơn, giấu xe lại rừng ngày mai vô kiếm tiếp là chuyện thường. Đưa cây về ư? Đang đi, dù đã rải đề lô trước sau đầy đủ vậy mà “Craaa...tt” - tiếng lên đạn - Đứng lại, đưa tất cả về trạm. Vậy là sạch.

Vợ chồng Tám làm củi bốn. Sáng chồng chở vợ trên xe đạp thồ vào đề pô củi. Củi được tập trung bởi cánh xe bò từ những vùng khai thác trắng. Khai thác làm cái gì vậy cà? À, nghe nói làm nông trường cao su. Với lại dân miền ngoài di dân kiểu tự do, dữ dội như thủy triều tới đâu sạch rừng tới đó, không khai thác cũng không được. Có còn cái gì nữa đâu, bằng lăng, căm xe, cẩm lai, gõ đỏ, bọn làm lậu ăn sạch nhách rồi, chỉ còn gỗ tạp, làm củi thôi.

Tám Búa lấy một xi te. Hai vợ chồng cóc cách cưa. Một mét khối cưa xong mất đứt nửa buổi sáng. Sau đó búa Nù bung ra từng miềng củi một. Chồng chẻ, vợ chất lên xe. Một xi te cưa ba tất nhiên là ba mét. Chẻ ra chất làm hai xe, mỗi xe phải ra hai mét. Phải chất cho cực khéo, người mua nhìn vào không chê bai điều gì mới sống được. Nếu họ bắt chất lại cũng phải cho ra bốn mét, còn không không có tiền nộp học phí cho con.

Cứ thế, cả Suối Nho từ sữa đậu nành, lò heo, lò bánh mì... Ai cũng rành Tám Búa.

- Tao phải thành thật kính trọng cái nghệ thuật chất củi của vợ thằng Tám, nó hở đều hết. Tao mà ra tay chất lại chắc một mét còn tám tấc.

- Mày chớ gặp tao thì đừng hòng.

- Con nhỏ cũng mềm mỏng lắm mày ơi, cười tươi như hoa, ăn nói lại mượt mà, thành ra cũng tội nghiệp, mình thằng đàn ông không lý đôi co ba cái vặt vãnh. Không có con vợ thì thằng Tám với hai đứa con cuốn gói đi ăn mày, ở đó mà học với hành.

Vậy mà một sáng kia cả Suối Nho bàng hoàng khi nghe tin vợ Tám Búa chết.

Sao vậy?

Bị sốt ác tính. Dân rừng, chết vì sốt cũng thường thôi.

*

Kha Ly. Trong khai sinh là Nguyễn Văn Chín. Việt kiều Campuchia hồi hương về Việt Nam hồi năm 73.

Gia đình Chín định cư ở Phú Cường. Nghèo, tài sản có mấy công ruộng, chiếc xe bò bánh cây. Cày, cấy, gặt, đập, xe bò chở về, tất cả mọi thứ thu nhập chỉ có vậy. Gặp vụ thất bát, lúa trổ ra gió thổi bạc đầu, ba sào tây thu không được 50kg lúa. Chết cha.

Gì gì cũng phải ra quán cháo lòng, làm đôi ly ắt ra tiền, ra việc. Bạn của Chín gồm Hai Rê, Ba Đô, Tám Bền, Chín Bỉ thêm thằng đệ tử Mười Núi quây chung một dĩa lòng và chai ba xị.

- Nè - chủ quán nói - Bữa nay tao sạch vốn rồi, lo thanh toán ba cái trong sổ nợ để tao có cái hầu hạ tụi mày nghe.

- Rồi - Hai Rê nói - Bữa nay tui thanh toán phần tui và cái bàn nầy. Chú yên tâm đi.

- Mày bảnh dữ há? - Chín hỏi.

- Bảnh khỉ mẹ gì. Tao với thằng Ba Đô đi cắt củi trong Suối Nho cực chết bà luôn. Phải có xe bò như mày là hết ý.

- Hết ý làm sao?

Vậy là cả sáu chung một xe bò thẳng tiến Suối Nho. Dân bán sức kiếm sống nên chả có gì để bàn. Rừng đã có chủ thầu khai thác trắng. Phe ta chỉ việc hạ cây, cắt ra từng mét một lên xe bò tập trung ra đề pô xếp lại thành khối, được bao nhiêu tính bí nhiêu. Trước mắt cứ lấy xe bò làm phương tiện giao dịch.

Chủ thầu giao cưa hạ, cưa cắt, búa chém, rựa phát rừng cho chủ xe, muốn gì có nấy và sẽ thanh toán bằng củi. Vợ chủ thầu móc hầu bao tạm ứng. Còn quán? Đầy đủ, ngoài chợ có gì đây có nấy, tất nhiên rượu là món không thể thiếu với dân rừng. Vợ chủ thầu kiêm luôn chủ quán.

Thầu dựng sẵn lán trại cho anh em thợ, cây rừng, mái lợp bạt ni lông. Mâm Kha Ly vô một cơ ngơi. Hai Rê và Ba Đô lấy cưa ra giũa, Tám Bền Chín Bỉ lo làm bén búa rựa. Mười Núi dựng bếp lo bữa ăn. Kha Ly nói chuyện với bà chủ quán:

- Chị cho mâm em tạm ứng chút đỉnh gửi về gia đình. Bán cho chục gạo với khô khan, muối mắm.

Đã nói muốn gì có nấy. Mười Núi tay xách nách mang thực phẩm về chòi. Kha Ly vác gạo, tay xách can 5 lít. Bên cái bàn lồ ô, trước khi nhậu là hội nghị:

Hai Rê nói với Kha Ly:

- Chơi ra chơi, làm ra làm. Anh em chung mâm ăn, nhưng mỗi người một hoàn cảnh, chuyện làm ăn phải rõ nét, hoặc bọn tao làm mướn cho mày, hoặc làm chia. Mày có xe bò hưởng 40%, còn lại năm thằng tao. Tùy mày chọn.

Kha Ly không cần suy nghĩ:

- Anh em với nhau, cứ vậy đi, tụi mày làm mướn cho tao, ngó sao được.

- Rồi, tạm ứng cũng vậy, cứ một trăm mày lấy bốn chục.

Nếu thuận buồm mát mái, thì đời đẹp lắm. Sáu thằng cắt một ngày mười mét. Kha Ly chắc nụi bốn mét. Đó là tính giá của xe bò bánh cây, bên bánh hơi ngày mười lăm xi te là vừa làm vừa ca cổ nhạc. Đà này mà tới cần gì phải lúa hay ruộng, hèn gì ông bà nói tiền rừng bạc bể. Thiên hạ lên nầy lên kia nhờ rừng, còn mình...?

Y như rằng, ngày đầu tiên vào khu khai thác... Xoẹt xoẹt... ầm ầm... Hai thằng hạ cây, hai thằng cắt, hai thằng chất lên xe... Đều đặn nhịp nhàng, Thành quả hiện ra dưới ánh mặt trời trên đề pô củi. Một chục xi te. Đúng là cầu được ước thấy.

Bữa nhậu đầu tiên sau ngày ra quân đầu tiên cực hoành tráng. Mười khối củi bằng nửa công lúa một vụ ba tháng. Mấy thằng bạn rượu phấn khởi gấp bốn lần Kha Ly, thấp thoáng đâu đó đã thấy màu tương lai. Hai đứa con Kha Ly khỏi lo thiếu học phí cho ma xơ... Trong vui sướng giọng ca của Kha Ly mất đi cái sầu muộn của Tấn Tài. Chủ thầu gầm gừ “Im, cho tao ngủ”.

Rồi, thôi nhen, chia tay. Mai còn tiếp tục. Mỗi người một cánh võng. Vợ chủ thầu nhắc nhở:

- Mấy thằng mầy giăng mùng đàng hoàng nghe, sốt chết đó. Ở rừng đừng có giỡn chơi.

- Ôi, mình xỉn, muỗi hút máu mình cũng xỉn luôn, sợ mẹ gì.

Đang pho pho kéo gỗ, bỗng lắc rắc mưa rơi, nhẹ nhẹ rồi lộp bộp. Mưa và gió nữa, càng lúc càng mạnh. Lán trại làm để đối phó với sương và nắng, tháng mưa nhiều lắm cũng vài cây mưa đầu mùa, thoáng là hết. Vậy mà ào ào, gió thổi bật cả tấm lợp, mưa như trút. Cả bọn lóp ngóp run rẩy chạy qua chòi chủ thầu, cố mà giữ tấm lợp, nó theo gió bay đi có mà tiêu vong cả đám. Đã vậy còn tối mịt mờ, có cái bóng ba tấc xài bình ắc quy bị mưa ướt lên không nổi. Mấy chục mạng núp trong cái chòi không quá hai mươi mét vuông. Mấy con bò mắc mưa “ụm” vang dậy góc rừng. Mưa không dứt cả hai chục con bò giật dây bỏ chạy thì....

Rồi cũng dứt - hú hồn - Thôi, ra đi. Ba bốn chục mạng trong cái tù bé tí hin... Nhưng mà, tối thui ra làm gì? Kiếm cái quần áo cũ nào đó tẩm dầu rái đốt lên. Ráng đi, còn hai tiếng nữa sáng rồi. Ử, sau mưa tất nhiên tạnh và hết bóng tối là ánh sáng. Lợp lại mái chòi, chằng cho kỹ... Hình như bão trái mùa. Chui vào chòi, võng ướt nhẹp... Rừng mà, phải chấp nhận thôi. Thức cả đêm, mắc mưa, có Hecquyn làm cũng không nổi huống chi người phàm. Ngồi làm gì? Còn rượu không làm vài ly coi? Có cóc ổi gì không bà chủ? Bếp ướt hết đâu có xào nấu gì được.

Cóc ổi, mắm ruốc, ớt hiểm. Dzô đi.

Mưa, đường rừng lầy lội, chịu sầu.