- 2 -

Ông trời miền Đông khác hẳn ông trời ở những vùng miền khác. Đã chịu mưa là ổng cho đều luôn, cứ chiều đến ổng cho một trận ra hồn. Mưa đầu mùa kiểu nầy dân rẫy tha hồ ăn mừng, dân rừng méo mặt.

Không làm được, nhưng ăn và nhậu không thể thiếu. Người lớn vậy, còn bầy trẻ và má xấp nhỏ thì sao? Cũng phải ứng dăm ba đồng gửi về chớ cạp đất mà ăn được à? Bà chủ à, làm ơn ứng thêm anh em tui ít nữa coi. Tạnh ráo là xong ngay thôi. Ổng mưa vài cây để xuống giống chớ hạn bà chằng bây giờ, yên tâm đi.

Có gì đâu mà yên với chả tâm. Người ta nắm đứa có tóc chớ đâu ai nắm kẻ trọc đầu. Kha Ly và cặp bò muốn ứng bao nhiêu có bấy nhiêu. Lúc chia nhau tiền ứng Hai Rê bàn:

- Bây giờ cứ vô cắt chất đống để đó. Nắng ráo là cho xe vô kéo ra. Ngồi không ăn nhậu ba bữa không trả nổi nợ cho bà chủ là khỏi kéo xe bò về luôn.

Có lý, vậy thì mưa kệ mưa, cắt cứ cắt. Khí thế đằng đằng, chí ngạo ngút trời xanh. Nhưng, nếu thiên nhiên không chùn nổi chí thì có cái lòng người trở giáo đâm hông.

Nếu xe bò bánh cây sợ hầm hố sình lầy, thì tập đoàn bánh hơi vẫn hoạt động. Họ không cho Kha Ly nhập băng, ngu sao cho cục nợ vô để chết cả đám à. Họ vẫn cắt, kéo. Củi của mâm Kha Ly xếp đống, đi ngang chiếc bánh hơi nào thiếu cứ chất lên nhận của mình. Kế hoạch của Hai Rê phá sản ngay tức khắc. Thời hoàng kim thiên hạ còn cắp của nhau, huống hồ khốn khó. Làm sao bây giờ ta? Kha Ly lắc đầu, bóp trán. Một đống nợ trên vai, cưa cắt thì bị mất. Đu đeo nhau chắc chắn chết cả chùm. Bên chén tiêu sầu Hai Rê bàn tiếp:

- Bây giờ phải tính kế khác, cứ ôm nhau là lắc lư con tàu đưa liền. Trước mắt phải xé người ra. Tao với thằng Ba Đô đi cưa cho Năm Dũng. Anh em Bền Bỉ xin Cốc Bịch nhập băng. Còn mày với Mười Núi cứ ở đây, nắng ráo là bọn tao quay lại. Tao nói vậy nghe được không?

Chớ biết sao bây giờ? Vậy là mạnh ai nấy kiếm sống. Còn lại hai thầy trò lai rai. Sáng vác cưa đi cắt tí đỉnh, kéo về. Mang tiếng chủ xe bò còn tệ hơn dân cắt mướn. Tiếng thở dài não nuột của Kha Ly vọng đến tai Tám Búa. Vợ chết, Tám đành phải cho thằng con trai đang học lớp năm nghỉ ngang, phụ cha nắm một đầu cưa. Tám Búa hỏi:

- Làm gì rầu dữ vậy cha?

- Buồn chết mẹ luôn, chuyến nầy sa lầy rồi. Còn ông làm cái khỉ mẹ gì bắt thằng nhỏ cưa? Sao không cho nó đi học?

Để cưa qua một bên, Tám Búa vô chòi quán:

- Ê bà chủ đong tui nửa lít coi.

Chủ quán:

- Mới sáng uống rồi mậy?

- Kệ mẹ tui, tiền liền đây. Nè Kha Ly uống với tui vài ly coi. Ông buồn hả, không buồn bằng tui đâu.

Vậy là bên nợ lút đầu, bên mồ côi vợ cụng ly hát bài Giọt sầu không tên. Ngà ngà vô:

- Hay là ông vô đây làm chung với tui, còn lại có hai thằng, khó xoay sở quá.

- Rồi, dzậy đi, tui cũng không muốn cho thằng nhỏ vào rừng.

Vậy là Kha Ly, Tám Búa cùng Mười Núi chung một mâm ăn.

*

Dân cắt củi không ai lạ Tám Búa. Phập búa vô cây, Tám phán:

- Đù má. Tao làm dấu củi rồi, mất một khúc tao truy ra, đừng thằng nào trách tao.

Nghe cũng ớn, con vợ thằng đó mới qua đời, sầu nổi điên lên dám nó chơi thiệt à. Nhờ vậy củi cắt ra không bị mất. Ngày cũng tập trung được vài mét kiếm cơm trả nợ. Có khởi sắc một tí, nhưng một tí đâu mùi mẽ gì với cái gánh của Kha Ly. Buồn, rượu, ăn uống thất thường, rừng không là sở trường, vậy là Kha Ly dính sốt.

Nửa đêm sốt bừng bừng hành hạ Kha Ly. Sáng Tám Búa sắp xếp:

- Bữa nay tao với Mười Núi kéo củi về, mày tạm nghỉ đi. Ê bà chủ lấy cho Kha Ly ba viên Fansidar nghe.

Kha Ly, miệng đắng nghét, húp vội miếng cháo, uống thuốc nằm trên võng rên hừ hừ. Nửa mê, nửa tỉnh. Bỗng nhiên đâu đó ở khu khai thác trắng, tiếng hò reo, í ới rộn ràng. Bà chủ gọi Kha Ly:

- Kha Ly ơi, có gì mà dậy lên kìa.

Rồi hú hời, hú hời: “Mau lên, nhanh lên...” vọng tới. Kha Ly bật khỏi võng, ba chân bốn cẳng chạy về phía sấm động. Bà mẹ ơi, đại nạn thật sự rồi, cánh thợ rừng xúm xít bên chiếc xe bò của Kha Ly. Hai ông cố nội Tám Búa và Mười Núi tham lam, thấy đường hơi khô bèn chất một xe ặp ụa. Sụp ổ gà, củi đổ xuống, Mười Núi tránh không kịp bị đè.

Anh em hất củi ra. “Có sao không Mười Núi?” “Cái chân, cái chân tao....” Mười rên rỉ. Khiêng nó đặt lên chỗ khô kìa. Nào đẩy xe lên, xúm vô... Hai... ba...

Mười Núi được đặt lên xe. Lóc cóc, cụp cụp, dí dí, thá... họ...

- Tui về, bà chủ ơi, mai mốt vô trả nợ cho.