Truyện 15: Vô thường

Út Nhen lấy chồng là Ba Nghinh tức ói. Bà cha nó. Trong bốn đứa con gái của Ba Nghinh thì Út Nhen đẹp nhứt nhà. Cằm chẻ, môi trái tim, mũi dọc dừa, cười má đã lúm lại thêm răng khểnh duyên ơi là duyên. Bao nhiêu thằng theo xin xách dép. Nó mà ừ thằng Đại là ở nhà đếm tiền. Chưa lấy vợ mà cha thẳng đã cho thằng con một dãy mười cái trọ trong khu công nghiệp. Thằng Tư Hơn chủ nhân một lò bánh mì bỏ mối cho hết nửa cõi xã nhà, mê Út Nhen đến độ xem nhà Ba Nghinh như nhà mình. Nhiều nhiều nữa các anh con nhà quyền quý. Vậy mà con nhỏ chê ỏng chê eo. Đùng một cái, thiên hạ đồn rằng, nó đi chơi với thằng Sạch Nhách, cháu nội bà Bốn Hoa.

Chao! Ai cũng được, nhưng làm ơn xa ra thằng Sạch Nhách. Nghe cái tên là thấy trên răng dưới một rổ củ từ rồi. Cả cái ấp Một và ấp Hai chả ai không rành gia cảnh bà cháu Bốn Hoa. Ủa chớ cha mẹ đâu mà Sạch Nhách ở với bà nội? Nói nghe nè. Hoàn cảnh đến goảnh càng luôn. Bệnh viện huyện đưa má nó đi cấp cứu ở Từ Dũ vì bị băng huyết. Sanh ra thằng nhỏ thẩy vô tủ kính thở ôxy. Mẹ trẻ chết được xác định là đã quá thờ ơ trong khi thai nghén. Cha nó kể rằng hồi ăn ở với nhau tháng nào vợ cũng hành kinh cả nửa tháng. Thấy không sao, thêm túng quá nên cho qua, tới khi sanh thì quá muộn. Nhà có sào ruộng cha nó bán không đủ cho tiền thuê xe và một đơn vị máu, má nó đành ra nghĩa địa, còn Sạch Nhách được bà nội cho bú bình.

Cha nó buồn quá, lấy rượu giải khuây. Bạn bè xúm vô nâng ly an ủi. Số phận mà biết sao giờ? Say say lướt khướt về, đi qua cầu Hưu. Thuở ấy cây cầu nầy được gác bằng mấy cây tre, có tay vịn như cầu khỉ. Tay vịn gãy, cha nó rớt xuống sông, bơi giỏi lắm nhưng dưới sông có một nọc tre xuyên kẻ xấu số. Sáng hôm sau cả thiên hạ chống xuồng lôi lên. Bà nội nó khóc hết nước mắt. May còn có thằng cháu hủ hỉ, thiên hạ thương quá cho nầy cho nọ. Sạch Nhách có cả sữa ết-ma, pu-zi bú luôn, ba cái sữa bò lúc nào cũng đầy cả cần xé. Bá tánh và tình thương đã cho Sạch cái vạm vỡ, cao ráo, đẹp trai. Học đến lớp Chín, Sạch bỏ đi kiếm tiền.

Mười tám tuổi, tức là bà nội đã năm lăm. Sạch đâu thể ăn học khi bà đã nhức tay mỏi chân. Nó đi phụ hồ. Thông minh và siêng sắn nên thầu dìu cho lên thợ. Hai mươi tuổi nó cầm bay gõ vào máng hò hơi khi Út Nhen đi ngang: Hỡi cô đi đường cái quan. Dừng chân đứng lại anh than đôi lời... vậy mà Út Nhen thích mới lạ chớ.

Yêu cái khỉ mẹ gì? Ba Nghinh la lớn. Ai cũng được, nhưng thằng đó thì không? Mày không thấy dòng đó chết yểu sao? Cha nó mới hai mấy, má nó vậy luôn, ông nội nó không quá ba mươi. Mày lấy nó rồi cạp đất mà ăn hả? Không. Ba Nghinh hét lớn.

Tiếng hét dịu lại khi mồ hôi mướt trên trán bà xã. Ba Nghinh gặng vợ. Vợ thưa rằng nó lớn bụng rồi. Thấy ông bà cố nội chưa? Ở đó mà ngăn với cấm tình cảm người ta. May cái Sạch Nhách cưới. Bà mẹ nó, Ba Nghinh thiếu điều tổ chức từ A đến Z. Hú hồn, anh em bà con cô bác đủ mặt, lỗ có mà vác bị đi ăn mày.

Vậy nên bốn rể, Ba Nghinh ghét nhất thằng út.

Út cũng không ưa chi ông già vợ. Mấy thằng mồ côi, mồ cút nầy thiệt tình mà nói, khôn trời sợ. Ai nói chi nói, nó cứ lẩm nhẩm mà đánh chết voi. Nghèo thì nghèo, nhưng bản lãnh lắm, thương vợ thiếu cái đội lên đầu. Con vợ lớn bụng thèm ăn chi nó phục vụ tới bến, nó cũng thương bà nội không thua. Vậy thôi, vợ với bà không thương, thương ai nữa trong cái nhà có ba nhân mạng? Nhưng không phải vì vậy mà nó sinh ra nợ nần, lại nợ ngay ông già vợ mới thấy ông bà ông vải. Nguyên do là bà nội Sạch Nhách giật tay, giật chân ngã cái rầm vào một buổi tối khuya khoắt kia.

Không chi khó hiểu, tuổi già cao huyết áp là chuyện không tránh. Quê mùa ai biết chuyện cao máu, hạ huyết nầy nọ mà phòng bị. Bà nội bị té, đầu đập vô vách ván cao su, máu me đầm đìa, Sạch sợ quá, lấy chiếc 78 càng lên ga càng chạy chậm đưa bà nội lên bệnh viện huyện. Bao nhiêu dành dụm tích cóp lo cho vợ vượt cạn đổ ra không suy suyển. Chẳng đặng đừng chồng năn nỉ vợ về má xin viện trợ có hoàn lại. Phải hết đứt của Ba Nghinh hai chỉ bốn con chín bà nội Sạch mới hồi cố hương.

Hẹn trong vòng hai tháng sẽ trả. Nhưng mà có được đâu. Bà nội sau tai biến đi đứng khó khăn, vợ trong kì thai nghén, ngửi mùi cơm sôi là ói cả mật xanh mật vàng. Làm thợ hồ tháng mưa bữa đực bữa cái. Nằm nhà lai rai ba sợi chớ biết làm chi. Không đúng hạn trả nợ, ông già vợ lúc đầu còn càm ràm với người nhà. Hai thằng anh Út Nhen nhắc nhở:

- Hai đứa bây lo trả cho ổng. Ngày nào cũng nghe càm ràm bọn tao nhức đầu quá. Mày cũng bớt nhậu lại. Mấy đứa thấy mầy nhậu nó méc với ổng...

- Ai mà đa sự vậy anh Tư?

- Thì mấy thằng trước bám con Nhen không được chớ ai vô.

Sau, Ba Nghinh đích thân gặp thằng rể. Cha mà, nói oan con còn phải chịu, huống nói trúng. Nào bê tha, vợ sắp sanh mà lúc nào cũng rượu chè, nhà dột, nợ lút đầu không lo. Rồi kết luận:

- Mày tính chừng nào trả cho tao?

- Dạ mưa quá không đi làm được, ba thông cảm. Sau mưa con trả liền.

- Sau mưa là tới bão, đợi bão tan hả mậy?

Thiệt là tình. Thằng Sạch nói tiếng học tới lớp Chín nhưng mồ côi cha mẹ, bà nội quý nó như cục kim cương, có câu có thể có người cha không thương con, nhưng không thể có người ông không thương cháu, còn đây là bà. Nó không biết trời cao đất thấp, đời nầy nó chỉ sợ bà nó buồn, vợ ư? Thương lắm nhưng đừng có giỡn à. Thêm cái nghề đội nắng đội gió, mở miệng ra là văng đủ thứ. Hôm đó có rượu, nó cãi lại cha già chút chút. Ba Nghinh sẵn thành kiến chửi nó thứ nầy thứ nọ. Nói nhỏ cho mà nghe, Ba Nghinh cũng trùm rượu, bữa cơm nào không một hai xị đưa cay. Rượu vô đố thằng nào không văng tục, chỉ thử một anh xem chơi.

Thấy con rể cự lại, già Nghinh nóng lên, văng tục. Bạn bè nói thôi về đi Sạch Nhách, ở lại là có chuyện à. Sạch nghe lời bạn đi ra đường, nó có “mè” một tiếng. Vậy mà Ba Nghinh bắt bẻ nầy nọ, sao dám đù ổng, rồi dài giọng đồ con không cha, đồ thứ mồ côi vô học. Con gái tao nó nhắm đui con mắt lấy mầy... đồ khốn nạn, lo kiếm hai chỉ vàng trả tao à. Không trả không yên với tao. Có chết tao cũng quay về đòi cho bằng được, mày ăn không ngon với tao đâu.

Sạch Nhách tức tối ra về. Không dám nói to sợ bà nội nghe. Thủ thỉ với vợ rằng:

- Ba ổng khinh tui nghèo, nói thiệt với em tui mà trả được hai chỉ vàng cho ổng, lần sau có chết tui cũng không dám. Thề với em ổng cũng đừng nhờ được gì tui.

- Thôi mà anh - Vợ nói - Ba ổng già rồi, có rượu nữa, anh cự ổng làm chi.

Bà nội thính tai lắm hỏi:

- Gì đó Sạch Nhách?

Cái thằng đúng có hiếu, đánh trống lảng nó là thầy. Bà nội gấp trăm lần mẹ, sợ lắm bà buồn rầu rồi bịnh:

- Dạ không có gì nội ơi, vợ chồng con nói chuyện chơi thôi.

- Có gì nói với tao không có giấu à.

- Dà...

Nửa đêm đang ngon giấc, cái di động đập đá réo liên hồi. Ú ớ ù ờ một hồi Sạch ta mới vực vợ dậy:

- Gì vậy anh? - Vợ hỏi.

- Ba...

- Sao?

- Ổng mất rồi.

Cả hai vợ chồng tỉnh như sáo. Nhất là chồng. Chuyện cự cãi với ông già vợ buổi chiều hiện về mồn một. Mắt Sạch thoáng âu lo, cả sờ sợ. Chuyện thiếu nợ ông già chưa trả, thêm cái lời nguyền mới rợi chưa tan. Đầu của Sạch nghĩ đến mấy thằng bạn. Mỗi thằng dăm bảy trăm một triệu, làm sao cho ra hai chỉ vàng mà trả gấp. Cơ bản là từ đây đến lúc liệm phải có, mẹ ơi, ổng mà ghét là thấy bà mình liền. Liệu bạn bè có mà cho mượn hay không? Cả cái ấp một chả thấy thằng nào có cái xe cho nên hồn, đâu ra tiền dư sẵn? Thằng Sạch Nhách dị đoan ghê lắm, hổng phải cả nhà nó yểu mạng đó sao?

- Bây giờ anh chở em đến nhà... Còn anh chạy tiền mua vàng trả cho ba.

- Chạy ở đâu anh?

- Không biết, nhưng phải chạy.

Vợ chồng lúi húi dắt xe. Bà nội hỏi đi đâu? Cháu dâu vừa khóc vừa nói ba con chết. Nghe vậy nhưng bà nội đâu có đi được. Thôi nội ở nhà, muốn đi mai con chở nội đi. Xe chạy. Đến trước nhà đã nghe thiên hạ xôn xao về vụ hai cha con cự cãi nhau lúc chiều. Bàn nào cũng nói về quả báo nhỡn tiền và luân hồi nghiệp chướng. Dân Phật giáo bán chính thống, nói thôi nói hồi toàn màu sắc mê tín. Ai đó còn nói thằng Sạch Nhách lo mà trả lại cho ổng. Mẹ, ổng dành dụm cả đời, thương Út Nhen lắm ổng mới đưa... Ổng hăm rồi mới đi à, không trả ổng về kéo cẳng là thấy bà thằng Sạch Nhách luôn.

Sạch ta thả vợ xuống rồi phóng 78 đi tìm bạn thân. Thì thân chớ đâu ai nói sơ. Nhưng đâu có ai dư mà mượn. Mấy tay nhà gạch có tiền để làm từ thiện tìm một chỗ ở Nát Bàn, đưa cho dân khố rách mắc công đòi lắm. Nhà lá ư? Có cái củ từ. Một hai trăm ngàn còn khó, ở đó mà gom cho ra tám triệu để tậu hai chỉ.

Đến sáng. Sạch về thăm bà nội. Nghe đích tôn thở dài bà hỏi cháu:

- Gì mà thở dài con?

Buồn rầu Sạch than với nội về vụ thiếu nợ. Bà hỏi:

- Mầy làm gì mà thiếu của ổng?

Sạch không giấu nữa:

- Hồi nội bị tai biến, con có mượn của ổng để lo. Lâu quá chưa trả, nay ổng mất...

- Sao con không nói với nội.

Nói xong bà già lê chân về phía chỗ đặt lu gạo, nhấc ra rồi moi đất lên, thòi ra một keo chao. Mở nắp trút ra tay hai cái khâu óng ánh vàng:

- Con đem trả cho ba. Tại mày không nói nên nội đâu có biết. Nội để dành khi có chuyện, nay là chuyện đó con.

Sạch há miệng nhìn bà. Mô Phật, sao bả dành dụm hay vậy ta? Mừng quýnh Sạch phóng lên ông già vợ. May quá, chưa đến giờ liệm. Sạch vào thắp nhang rồi lại chỗ người chết đang nằm. Trên bụng có để một lưỡi dao phay. Hai bàn tay được xếp úp trên ngực. Sạch nắm tay người chết định ngửa ra để bỏ vàng vào lòng tay, nhưng bàn tay đã giá lạnh, cứng quèo, đâu có duỗi được nữa. Ai đó đưa cho Sạch cái đĩa, nó bỏ vàng vào rồi đặt bên dưới con dao. Nó lầm thầm, ba ơi con trả hai chỉ vàng cho ba, con có gì không phải ba bỏ qua cho, tội nghiệp con...

Cả thiên hạ ấp Một nhìn con dao và cái đĩa đựng vàng. Họ cùng nhận ra giờ đây chủ nhân của nó không thể xài được. Cầm còn không xong ở đó mà xài. Ai cũng ngộ câu Đời phu du có nghĩa chi, những lợi danh sẽ tan thành tro...