Chương 7

Hiệu sách được đổi thành phòng đọc. Một vài đứa trẻ đã có thói quen đến đây để đọc sách hoặc để vẽ, một số khác tình cờ vào, khi chúng bị lạnh hoặc khi chúng bị mệt sau khi đã chơi lâu trong tuyết. Số trẻ này ở lại khoảng mười lăm phút, đủ thời gian để sưởi ấm trong lúc mở những quyển sách có tranh ảnh. Có cả những trẻ nhìn qua cửa kính cửa hiệu sách và chạy mất khi Lucas ra ngoài để mời chúng vào.

Đôi khi, Mathias từ trên gác xuống, đến ngồi cạnh Lucas với một cuốn sách, sau một hay hai giờ lại đi lên, rồi lại xuống để đóng cửa hàng. Nó không hoà mình vào bọn trẻ. Khi chúng đã đi hết, Mathias xếp lại sách, đổ sọt giấy, đặt ghế lên bàn và lau sàn nhà.

Nó cũng tính toán:

- Chúng lại ăn cắp của chúng ta bảy cây chì màu, ba quyển sách và làm phí phạm hàng chục tờ giấy.

- Không sao đâu, Mathias. Nếu chúng xin thì chú cũng cho chúng tất. Chúng nhút nhát, nên chúng thích lấy trộm. Không có gì quan trọng cả.

Khoảng cuối một buổi chiều, trong khi mọi người yên lặng đọc, Mathias tuồn một tờ giấy trước mặt Lucas. Trong giấy ghi: “Chú hãy nhìn người đàn bà kia!” Đằng sau cửa kính, trong bóng tối ngoài phố, bóng một người đàn bà, một cái bóng không có mặt nhìn vào căn phòng sáng cửa hiệu sách. Lucas đứng lên, cái bóng biến mất. Mathias nói thì thào:

- Bà ấy theo cháu khắp nơi. Trong giờ ra chơi, bà ấy nhìn cháu qua hàng rào sân trường. Bà ấy đi đằng sau cháu trên đường về.

- Bà ấy có nói chuyện với cháu không?

- Không. Cách đây vài ngày, bà ấy chìa ra cho cháu một quả táo nhưng cháu không lấy. Một lần khác, khi bốn đứa con trai đè cháu trên tuyết và muốn lột quần áo cháu, bà ấy đã mắng chúng và tát chúng. Cháu đã chạy trốn.

- Vậy bà ấy không ác, bà ấy đã bảo vệ cháu.

- Vâng, nhưng tại sao vậy? Bà ấy không có lý do gì để bảo vệ cháu.

- Và tại sao bà ấy cứ đi theo cháu? Tại sao bà ấy cứ nhìn cháu? Cháu sợ cái nhìn ấy. Cháu sợ mắt bà ấy.

- Mathias, đừng để ý. Có nhiều phụ nữ đã mất con cái trong chiến tranh. Họ không thể quên được chúng. Thế là họ hướng vào một đứa trẻ khác gợi hình ảnh của đứa con mà họ đã mất.

Mathias cười khẩy:

- Thật lạ là cháu lại có thể gợi hình ảnh đứa con một ai đó.

Tối đến. Lucas bấm chuông nhà dì của Yasmine. Bà này mở cửa sổ:

- Cậu cần gì?

- Nói chuyện với bà.

- Tôi không có thời gian. Tôi phải làm.

- Tôi đợi bà vậy.

Khi bà ra khỏi nhà, Lucas nói:

- Tôi đi cùng bà. Bà hay làm đêm lắm sao?

- Cứ ba tuần lại có một tuần làm đêm, như mọi người. Cậu muốn nói về chuyện gì? Về công việc của tôi?

- Không, về thằng bé. Tôi chỉ muốn yêu cầu bà để cho nó được yên.

- Tôi có làm gì nó đâu.

- Tôi biết. Nhưng bà đi theo nó, bà nhìn nó, bà làm cho nó bối rối. Bà hiểu không?

- Phải. Tội nghiệp thằng bé. Con bé đã bỏ nó...

Hai người yên lặng đi ngoài phố tuyết phủ và vắng vẻ. Người đàn bà giấu mặt trong chiếc khăn quàng, hai vai rung lên trong những tiếng nấc khan.

Lucas hỏi:

- Bao giờ chồng bà được thả ra?

- Chồng tôi ư? Ông ấy chết rồi. Cậu không biết sao?

- Không biết, tôi lấy làm tiếc.

- Theo nguồn tin chính thức, ông ấy đã tự tử. Nhưng có một người quen ông ấy ở đó, đã được thả cho biết không phải ông ấy tự tử.

Bây giờ họ đang đứng trước nhà máy dệt được chiếu sáng bằng đèn huỳnh quang. Từ bốn phía có những cái bóng lạnh lẽo và vội vã biến mất sau cánh cửa sắt. Ngay ở đây tiếng ồn của máy móc cũng rất đinh tai.

Lucas hỏi:

- Nếu chồng bà không chết, bà có đưa ông ấy về không?

- Tôi cũng không biết nữa. Ông ấy dù thế nào cũng chẳng dám trở lại thành phố này. Tôi nghĩ rằng ông ấy sẽ đến thủ đô để tìm Yasmine.

Còi nhà máy rú lên. Lucas nói:

- Tôi để bà đi làm kẻo muộn mất.

Người đàn bà ngẩng bộ mặt tái xanh còn trẻ, có cặp mắt đen to, sáng long lanh của Yasmine:

- Bây giờ tôi chỉ còn một mình, nếu cậu đồng ý thì tôi có thể mang thằng bé đi được không?

Lucas hét lên to hơn cả tiếng còi nhà máy:

- Mang Mathias đi ư? Không bao giờ! Nó là của tôi, chỉ của tôi thôi? Tôi cấm bà lại gần nó, nhìn nó, nói với nó, đi theo nó!

Người đàn bà lùi về phía cửa nhà máy:

- Bình tĩnh lại đi. Cậu có điên không đây? Chỉ là một lời đề nghị thôi mà.

Lucas quay đằng sau và chạy đến tận cửa hàng sách. Tại đây, anh đứng tựa vào tường nhà và đợi cho lòng mình lắng xuống.

*

Một cô gái trẻ bước vào hiệu sách, dừng lại trước Lucas, và mỉm cười:

- Lucas, anh không nhận ra em sao?

- Tôi phải nhận ra cô ư?

- Agnés.

Lucas cố nhớ:

- Tôi không nhớ, thưa cô tôi rất tiếc là không nhớ ra.

- Vậy mà chúng ta là bạn cũ đấy, có một lần em đã đến nhà anh nghe nhạc. Hồi đó em mới có sáu tuổi. Anh muốn làm cho em một cái đu.

Lucas nói:

- Tôi nhớ rồi. Bà cô Léonie của cô đã bảo cô đến.

- Vâng, đúng thế. Sau đó cô ấy đã chết. Bây giờ là ông giám đốc nhà máy sai em đến mua sách tranh cho các cháu nhà trẻ.

- Cô làm ở nhà máy à. Lẽ ra cô phải đi học chứ?

Agnés đỏ mặt:

- Em mười lăm tuổi rồi. Năm ngoái em đã thôi học. Em không làm ở nhà máy, em là cô mẫu giáo. Bọn trẻ gọi em là cô.

Lucas cười:

- Tôi cũng vậy, tôi đã gọi cô là cô.

Cô bé đưa cho Lucas một tờ giấy bạc:

- Anh bán cho em sách, giấy và cả bút chì mầu để vẽ.

Agnés thường hay trở lại. Cô tìm sách trên giá rất lâu, cô ngồi với bọn trẻ, cô đọc và vẽ với chúng.

Lần đầu Mathias trông thấy Agnés, nó nói với Lucas:

- Cô ấy là một phụ nữ rất đẹp.

- Phụ nữ ư? Đó chỉ là một con nhóc.

- Cô ấy có ngực, không còn là một con nhóc nữa.

Lucas nhìn ngực Agnés nổi lên dưới chiếc áo len màu đỏ:

- Cháu nói đúng, cô ấy có ngực chú đã không để ý.

- Cả tóc cô ấy, chú cũng không để ý sao? Tóc của cô ấy rất đẹp, chú nhìn xem, nó sáng lấp lánh.

Lucas nhìn mái tóc vàng óng sáng lấp lánh của Agnés. Mathias nói tiếp:

- Chú hãy nhìn lông mi của cô ấy.

Lucas nói:

- Đó là do cô ấy bôi phẩm lên mới đến thế.

- Miệng cô ấy.

- Tô son, ở tuổi cô ấy, không nên trang điểm làm gì.

- Lucas, chú nói đúng. Không trang điểm cô ấy vẫn đẹp.

Lucas cười:

- Còn cháu, ở tuổi cháu, cháu không nên nhìn con gái.

- Bọn con gái ở lớp cháu, cháu có nhìn đâu. Chúng ngốc lại xấu nữa chứ.

Agnés đứng dậy, cốt trèo lên cái thang để lấy sách. Váy cô rất ngắn, có thể thấy nịt tất và đôi tất đen của cô có một mắt bị tuột chỉ. Khi biết được, cô lấy ngón trỏ thấm nước bọt và cô thử làm cho nó khỏi tuột. Cô phải cúi xuống, thế là có thể nhìn thấy quần cụt màu trắng của cô in hoa màu hồng, loại quần của bé gái.

Một buổi tối kia, cô ở lại đến tận giờ đóng cửa cửa hiệu sách. Cô bảo Lucas:

- Em giúp anh dọn dẹp nhé.

- Đã có Mathias dọn dẹp rồi. Nó làm tốt lắm.

Mathias bảo Agnés.

- Nếu bạn giúp tôi, việc sẽ chóng xong, và tôi có thể làm cho bạn những chiếc bánh xèo phết mứt quả, bạn thích chứ.

Agnés nói:

- Ai mà chả thích bánh xèo phết mứt quả.

Lucas lên buồng. Một lúc sau, Mathias gọi:

- Lucas, mời chú xuống ăn.

Họ ăn bánh xèo và uống trà trong nhà bếp. Lucas không nói, Agnés và Mathias cười rất nhiều. Sau khi ăn xong, Mathias bảo:

- Phải đưa Agnés về, khuya rồi, chú ạ.

- Em có thể về một mình cũng được. Em không sợ tối đâu.

Lucas bảo:

- Lại đây. Tôi đưa cô về.

Đến trước cửa nhà Agnés, cô hỏi:

- Anh không muốn vào sao?

- Không.

- Tại sao?

- Agnés, cô chỉ là một cô bé thôi.

- Không, em không còn là một cô bé. Em là phụ nữ. Anh không phải là người đầu tiên vào buồng em đâu. Bố mẹ em không có nhà, đi làm rồi. Mà nếu có nhà thì em có buồng của em, em muốn làm gì thì làm.

Lucas nói:

- Ngủ ngon nhé, Agnés. Tôi phải đi đây.

- Em biết anh đi đâu rồi. Đằng kia, trong cái phố nhỏ anh đến nhà bọn gái làm tiền.

- Đúng vậy. Nhưng cái đó không liên quan gì đến cô.

Hôm sau Lucas bảo Mathias:

- Trước khi mời ai ăn uống ở nhà, cháu phải hỏi ý kiến chú.

- Chú không thích Agnés ư? Thật đáng tiếc. Cô ấy phải lòng chú, thấy rõ mà. Cô ấy hay đến đây là vì chú đấy.

- Mathias, cháu tưởng tượng ra quá đấy.

- Chú không thích lấy cô ấy sao?

- Lấy ả? Không chắc chắn là không.

- Tại sao? Chú vẫn đợi mẹ Yasmine sao? Mẹ Yasmine không về đâu.

Lucas nói:

- Chú không muốn lấy ai cả.

*

Mùa xuân. Cửa ra vườn mở toang. Mathias chăm sóc cây cối và gia súc. Có một con thỏ trắng, vài con mèo và con chó màu đen do bác Joseph tặng. Nó nóng lòng đợi lũ gà con nở?

Lucas nhìn vào phòng ở đó có lũ trẻ con, cúi mình trên những cuốn sách, say sưa đọc.

Một thằng bé ngước mắt lên mỉm cười với Lucas. Tóc nó vàng, mắt nó xanh, nó đến đây lần đầu.

Lucas không thể rời mắt khỏi thằng bé. Anh ngồi sau quầy hàng, mở một quyển sách và tiếp tục nhìn thằng bé lạ. Một cái đau nhói, đột ngột xuyên qua bàn tay trái của anh đang đặt trên quyển sách. Một chiếc compa cắm vào lưng bàn tay anh. Gần như bị tê liệt vì quá đau đớn, Lucas chậm rãi quay lại phía Mathias:

- Tại sao cháu lại làm thế?

Mathias rít qua kẽ răng:

- Cháu không muốn chú nhìn nó!

- Chú không nhìn ai hết.

- Có! Chú đứng nói dối! Cháu trông thấy chú nhìn nó. Cháu không muốn chú nhìn nó theo kiểu đó!

Lucas rút compa ra, anh ép chiếc khăn tay lên vết thương:

- Chú lên gác để tẩy trùng vết thương.

Khi anh xuống, bọn trẻ không còn ở đó nữa, Mathias đã kéo cửa sắt:

- Cháu đã bảo chúng rằng hôm nay đóng cửa sớm.

Lucas ôm Mathias trong cánh tay, mang nó về buồng, đặt nó nằm lên giường:

- Mathias, cháu sao thế?

- Tại sao chú lại nhìn nó, cái thằng bé tóc vàng đó?

- Nó làm chú nhớ tới một người.

- Một người mà chú quý mến?

- Phải, đó là ông anh chú.

- Chú không được yêu ai khác ngoài cháu ra, ngay cả anh chú cũng không.

Lucas im lặng, nhìn thằng bé nói tiếp:

- Thông minh cũng chẳng làm gì. Thà đẹp trai và tóc vàng lại hơn. Nếu chú lấy vợ, chú có thể có những đứa con như nó, thằng bé tóc vàng như anh chú. Chú sẽ có những đứa con thực sự của chú, đẹp trai, tóc vàng, không tàn tật. Cháu không phải là con chú. Cháu là con trai của Yasmine.

Lucas nói:

- Cháu là con trai ta. Ta không muốn có con nào khác. Anh đưa bàn tay băng bó ra:

- Con đã làm ta đau, con biết không?

Đứa bé nói:

- Cha cũng vậy, cha làm con đau mà cha không biết.

- Ta không muốn làm con đau. Mathias, con phải biết điều này: Trên đời này chỉ có con là đáng kể đối với ta.

- Con không tin. Chỉ có Yasmine thực sự yêu con, nhưng đã chết rồi. Con đã nói với cha điều đó nhiều lần.

- Yasmine không chết. Cô ấy chỉ đi xa thôi.

- Yasmine sẽ không đi mà không có con, vậy mẹ Yasmine đã chết.

Nó lại nói:

- Phải bỏ phòng đọc sách đi. Do đâu mà cha lại có ý tưởng mở một phòng đọc sách kia chứ?

- Ta đã làm việc đó vì con. Ta đã nghĩ rằng con sẽ tìm được nhiều bạn bè ở đó.

- Con không muốn có bạn bè. Con không bao giờ đòi hỏi một phòng đọc sách. Trái lại, con yêu cầu cha đóng cửa.

- Ta sẽ đóng cửa phòng đọc. Tối mai ta sẽ nói với bọn trẻ rằng thời tiết đẹp như thế này, chúng có thể đọc và vẽ ngoài trời.

Hôm sau thằng bé tóc vàng trở lại. Lucas không nhìn nó. Anh nhìn chằm chằm vào các dòng chữ trong một quyển sách. Mathias nói:

- Cha không dám nhìn nó à? Mặc dù cha rất muốn nhìn nó. Năm phút rồi mà cha vẫn không giở những trang sách của cha.

Lucas gấp sách lại và che mặt trong lòng bàn tay.

Agnés vào cửa hàng sách, Mathias chạy đến đón cô, cô ôm hôn nó. Mathias hỏi:

- Tại sao chị lại không đến nữa?

- Chị không có thời gian. Chị theo một lớp học ở thành phố bên để làm cô giáo. Chị ít khi về nhà lắm.

- Nhưng bây giờ thì chị ở lại đây, trong thành phố của chúng ta chứ?

- Ừ.

- Tối nay chị đến nhà em ăn bánh xèo nhé?

- Chị sẵn sàng, nhưng chị còn phải chăm sóc thằng em trai. Bố mẹ chị phải đi làm.

- Chị hãy mang em chị theo, có nhiều bánh xèo lắm. Em lên gác chuẩn bị bột đây.

- Còn chị, chị sẽ dọn hàng cho em.

Mathias lên buồng, Lucas nói với bọn trẻ:

- Cáo cháu có thể lấy sách trên bàn, cả giấy nữa, mỗi cháu cầm lấy một hộp chì màu. Mùa này đẹp trời các cháu không nên tự giam mình ở đây. Các cháu hãy đến đọc và vẽ trong vườn hoặc trong các công viên. Nếu các cháu thiếu thốn gì, các cháu có thể hỏi bác.

Bọn trẻ ra về, cuối cùng chỉ còn lại thằng bé tóc vàng ngồi ngoan ngoãn tại chỗ. Lucas khẽ hỏi nó:

- Còn cháu, cháu không về à?

Thằng bé không trả lời, Lucas quay về phía Agnés:

- Tôi không biết nó là em trai cô, tôi không biết gì về nó.

- Nó nhút nhát lắm. Tên nó là Samuel. Chính em đã khuyên nó đến đây khi nó bắt đầu biết đọc. Nó là đứa em út. Anh Simon của em làm việc ở nhà máy đã năm năm. Anh ấy lái xe tải.

Thằng bé tóc vàng đứng dậy, nó cầm tay chị nó:

- Chúng ta ăn bánh xèo ở nhà ông này à?

Agnés nói:

- Ừ, lên gác đi. Chúng ta phải giúp Mathias. Trong bếp, Mathias đang trộn bột, Agnés nói:

- Mathias à, chị giới thiệu với em Samuel, nó là em trai chị. Các cậu có thể trở thành bạn bè, hai đứa cùng tuổi đấy.

Mathias trố mắt, nó buông cái thìa gỗ và ra khỏi bếp, Agnés quay về phía Lucas:

- Có chuyện gì không ổn vậy?

Lucas nói:

- Chắc Mathias đi tìm cái gì đó trong buồng. Agnés, cô hãy bắt đầu làm bánh xèo đi, tôi trở lại sau.

Lucas vào buồng Mathias. Thằng bé nằm trên cái chăn của nó, nó bảo:

- Hãy để cho con yên. Con muốn ngủ.

- Con đã mời họ. Đây là vấn đề lịch sự, con ạ.

- Con đã mời Agnés. Con không biết rằng thằng bé đó là em Agnés.

- Cha cũng vậy, cha không biết. Hãy vì Agnés mà cố lên. Con quý mến Agnés lắm cơ mà?

- Còn cha thì yêu em cô ấy. Khi con nhìn thấy các người đi vào bếp, con hiểu thế nào là một gia đình thực sự. Cha tóc vàng và đẹp với đứa con dễ thương. Con không có gia đình. Con không có bố, không có mẹ, tóc con không vàng, con xấu xí và tàn tật.

Lucas xiết chặt nó vào người anh:

- Mathias, con trai bé bỏng của cha, con là cuộc sống của cha.

Mathias mỉm cười:

- Thôi được, ta đi ăn.

Trong bếp, bàn ăn đã được bày ra, có một chồng bánh xèo ở giữa.

Agnés nói rất nhiều, đứng dậy luôn để phục vụ nước. Cô quan tâm đến em trai cô cũng như đến Mathias:

- Ăn mứt quả nhé? Phomát nhé? Chocola nhé?

Lucas để ý Mathias. Nó nói rất ít, nó nhìn thằng bé tóc vàng không chớp mắt, thằng bé tóc vàng ăn nhiều, nó mỉm cười với Lucas khi ánh mắt hai người gặp nhau, nó cười với chị nó khi chị nó đưa cho nó một cái gì đó, nhưng khi cặp mắt xanh của nó bắt gặp cái nhìn u tối của Mathias, nó liền nhìn xuống.

Agnés cùng Mathias rửa bát. Lucas lên buồng. Sau đó, Mathias gọi anh:

- Phải đưa Agnés và em chị ấy về, cha ạ.

Agnés nói:

- Bọn chị thực sự không sợ về một mình đâu.

Mathias nài nỉ:

- Đây là vấn đề lịch sự, cha hãy tiễn họ.

Lucas đưa họ về. Anh chúc họ ngủ ngon và đến ngồi trên chiếc ghế dài trong công viên của ông già không ngủ.

*

Người không ngủ nói:

- Bây giờ là ba giờ rưỡi. Lúc mười một giờ thằng bé đã nhóm lửa trong buồng. Tôi đã gọi nó mặc dù tôi không quen làm thế. Tôi sợ có hỏa hoạn. Tôi hỏi thằng bé xem nó đang làm gì, nó đáp rằng đừng lo lắng, nó chỉ đốt những bài làm hỏng trong một cái xô bằng sắt tây trước cửa sổ. Tôi hỏi nó, tại sao không đốt giấy trong bếp lò, nó bảo rằng không muốn vào nhà bếp. Chẳng bao lâu sau đó, lửa tắt, rồi tôi không nhìn thấy thằng bé đâu nữa.

Lucas leo cầu thang, vào buồng anh rồi sang buồng thằng bé. Trước cửa sổ có một cái xô bằng sắt tây đựng giấy đã cháy. Giường thằng bé trống trải. Trên chiếc gối, có một quyển vở màu xanh. Trên nhãn vở màu trắng có đề: vở của Mathias. Lucas mở quyển vở. Chỉ có những trang giấy trắng và dấu vết của những tờ bị xé. Lucas vén cái màn gió màu đỏ sẫm. Thân thể bé nhỏ của Mathias treo lủng lẳng, đã thâm tím.

Người không ngủ nghe một tiếng thét kéo dài. Ông xuống phố, bấm chuông nhà Lucas. Không ai trả lời. Công già leo cầu thang, vào buồng Lucas, trông thấy một cái cửa nữa, mở cửa ra, Lucas nằm trên giường ôm xác thằng bé trên ngực.

- Lucas?

Lucas không trả lời, đôi mắt mở to nhìn trần nhà.

Người không ngủ lại xuống phố, đến bấm chuồng nhà Peter. Peter mở cửa sổ:

- Michael, chuyện gì xảy ra vậy?

- Lucas cần đến anh. Có một tai hoạ rất lớn. Anh đến ngay đi.

- Michael, ông hãy về đi. Tôi sẽ lo tất.

Anh đến nhà Lucas. Anh trông thấy cái xô sắt tây, hai thân xác trên giường. Anh vén màn gió, phát hiện trên cùng một cái móc là một mẩu dây thừng bị cắt bằng dao cạo. Anh quay lại chiếc giường, đẩy nhẹ nhàng xác thằng bé ra và tát cho Lucas hai cái:

- Tỉnh lại đi, Lucas!

Lucas nhắm mắt, Peter lay anh.

- Hãy nói chú nghe đã xảy ra chuyện gì?

Lucas nói:

Yasmine đã lấy lại con cô ấy.

Peter nghiêm khắc nói:

- Lucas, cháu đừng bao giờ nhắc lại câu đó với một người khác ngoài chú ra. Cháu có hiểu không? Hãy nhìn vào chú!

Lucas nhìn Peter:

- Vâng, cháu hiểu. Bây giờ cháu phải làm gì?

- Không gì cả. Cháu hãy nằm nghỉ. Chú sẽ mang đến cho cháu thuốc an thần. Chú sẽ lo thủ tục.

Lucas ôm cái xác của Mathias:

- Cảm ơn chú. Cháu không cần thuốc an thần.

- Không cần ư? Vậy thì ít ra cháu hãy cố khóc đi. Chia khoá của cháu đâu?

- Cháu không biết. Có lẽ chúng còn cắm ở cửa ra vào.

- Chú phải nhốt cháu lại. Cháu không được ra ngoài trong tình trạng này. Chú sẽ quay lại.

*

Lucas và Peter theo sau chiếc xe của Joseph, trên xe là quan tài đứa bé.

Ở nghĩa trang, một phu huyệt ngồi trên đống đất, đang ăn mỡ với hành tây.

Mathias được chôn trong hầm mộ của bà Lucas. Khi người phu huyệt đã lấp đầy hố, Lucas tự tay trồng cây thập tự có khắc chữ: “Mathias” với ngày tháng. Thằng bé đã sống bảy năm bốn tháng.

Joseph hỏi:

- Lucas, bác đưa cháu về nhé?

Lucas nói:

- Bác Joseph, bác về đi, cám ơn bác.

- Ở lại đây chẳng ích gì.

Peter nói:

- Joseph, tôi về cùng với bác.

Lucas nghe tiếng chiếc xe xa dần. Anh ngồi xuống cạnh ngôi mộ. Chim chóc hót.

Một người đàn bà mặc bộ đồ đen yên lặng đi ngang rồi đặt bó hoa tím dưới chân cây thánh giá.

Lát sau, Peter quay lại. Anh đặt tay lên vai Lucas:

- Về thôi, Lucas, sắp tối rồi.

Lucas nói:

- Cháu không thể để nó lại đây một mình trong đêm tối. Nó sợ tối lắm, nó còn bé thế kia mà.

- Không, bây giờ thì nó không sợ nữa. Lucas, ta về thôi.

Lucas đứng lên, anh nhìn nấm mồ:

- Đáng lẽ cháu phải để nó đi với mẹ nó. Cháu đã phạm một sai lầm chết người, khi muốn giữ nó lại với bất kỳ giá nào.

Peter nói:

- Trong cuộc đời của mỗi chúng ta, ai cũng phạm một sai lầm chết người, rồi khi chúng ta biết thì việc đã xong.

Họ trở về thành phố. Đến trước cửa hiệu sách, Peter hỏi:

- Cháu có muốn đến nhà chú không hay cháu thích về?

- Cháu thích về.

Lucas về nhà. Anh ngồi vào bàn, nhìn cửa buồng khép kín của thằng bé, mở một quyển vở và viết vào đó:

“Đối với Mathias thế là xong. Nó lúc nào cũng là đứa đứng đầu lớp, rồi nó không còn những cơn ác mộng nữa”.

Lucas đóng quyển vở lại, ra khỏi nhà, trở lại nghĩa địa và ngủ thiếp đi trên nấm mộ thằng bé.

Rạng sáng, người không ngủ đến đánh thức anh:

- Lucas, về thôi. Còn phải mở cửa hiệu sách nữa chứ.

- Đúng thế, Michael.