Chương 29

Vào đầu tháng 9, Orion đã ra mắt trước báo giới, các đại lý của công ty và công chúng.

Nó được giới thiệu với báo chí cả nước ở Chicago. Sau cuộc giới thiệu là bữa tiệc quá linh đình, sâm banh, uýt-xki chảy như nước lũ. Dư luận đồn rằng đây là lần cuối cùng có cuộc giới thiệu như thế. Kể ra cũng có lý: các nhà chế tạo xe cuối cùng đã nhận thấy: các phóng viên dù được nhồi món trứng cá muối beluga tưới sâm panh hay chỉ được nhắm bia với xúc xích, họ vẫn viết những bài báo giống hệt. Vậy, chi tiêu tốn kém mà làm gì!

Trước mắt chưa có gì thay đổi trong buổi giới thiệu với các đại lý ở New Orleans, kéo dài sáu ngày.

Một cảnh tượng kỳ quái, tổ chức cho bảy trăm nhà đại lý cùng với vợ và nhân tình, đổ xuống từng đợt từ những chuyến tàu thuê mướn, có cả những chuyến Boeing 747 S.

Phòng trọ của tất cả các khách sạn lớn của Crescent City đều dược giữ chỗ. Một vở ca kịch dài được trình diễn ở phòng Hòa nhạc Rivergate, hay đến nỗi một khán giả dí dỏm nhận xét: “Nếu diễn ở Broadway trong một năm liền vẫn hết vé”. Vở kịch kết thúc bằng một “màn tán dương” đáng kinh ngạc giữa hào quang giải Ngân hà và tiếng réo rắt của một trăm cây vĩ cầm, một ngôi sao lớn sáng rực từ từ hạ xuống giữa sân khấu rồi nở tung để lộ ra chiếc Orion bên trong. Vỗ tay dồn dập như điên.

Các trò tiêu khiển, đám bạc, tiệc tùng nối nhau không dứt cả ngày, tối có bắn pháo hoa ở cảng.

Adam và Erica tham dự cùng với Brett DeLosanto. Barbara Zaleski đáp máy bay đến ở với Brett hai ngày.

Một hôm bốn ngươi đi ăn tối ở tiệm Brennam trong khu người Pháp. Adam vốn chỉ biết Matt Zaleski sơ sơ, hỏi Barbara về tình hình ông bố.

“Cụ không phải thở qua máy nữa, đã ngọ ngoậy được tay trái. Còn thì hoàn toàn tê liệt.”

Adam và Erica khẽ nói lời cảm thông.

Barbara không nói tới điều cô mong ước hàng ngày: mong bố chết thật nhanh để sớm được giải thoát khỏi nỗi đau đớn và buồn khổ cô vẫn đọc thấy trong mắt ông. Nhưng cô biết điều đó chắc không xảy ra. Joseph Kennedy đã sống ngắc ngoải như vậy trong tám năm.

Barbara nói tiếp: cô định đưa bố về nhà ở Royal Oak, thuê một nữ y tá trông nom thường xuyên. Brett và cô sẽ đi đi về về giữa Royal Oak và nhà Brett ở Country Club Manor.

Nhân nói về ngôi nhà ở Royal Oak, Barbara báo tin:

“Bây giờ anh Brett chăm sóc hoa lan.”

Cô tươi tỉnh kể cho Adam và Erica biết Brett trông nom căn nhà kính trước đây ông bố vẫn nuôi bộ sưu tập phong lan, anh còn mua nhiều sách chuyên về loại hoa này.

- Có khi từ đây sẽ xuất hiện một thế hệ xe mới. Cả những tên mới nữa. Anh thấy tên Aerides masculosum thế nào? Brett hỏi.

- Chúng ta đến đây để bàn về Orion. Tên nó dễ đánh vần hơn nhiều. Barbara đáp lại.

Cô không kể một chuyện mới xảy ra gần đây, chắc vì sợ mếch lòng Brett.

Sau cơn bệnh của bố cô, hai người nhiều đêm về ngủ ở Royal Oak. Một tối kia Brett đến trước. Khi đến nơi, cô thấy Brett đang đứng trước giá vẽ, một bức tranh, những hộp sơn dầu. Anh đang vẽ một dò phong lan. Anh giải thích: mẫu là bông Catasetum saccatum, loại hoa anh đã thưởng thức cùng với Matt Zaleski gần một năm trước, trong bữa ông già nổi cáu với anh, sau đó Barbara bắt bố phải xin lỗi.

“Chỉ có mỗi một lần ấy là bố em và anh nhất trí với nhau: cả hai người đều thấy nó giống con chim đang tung cánh bay.”

Brett vụng về gợi ý Barbara: khi nào anh vẽ xong, cô sẽ mang bức họa tới bệnh viện.

“Nằm đấy ông già ngốc nghếch chẳng có gì ngắm. Tính ông thích phong lan, biết đâu ông thấy khoái bông này.”

Từ ngày bố ốm, đây là lần đầu tiên Barbara òa khóc.

Nước mắt làm cô nguôi nguôi, cô nhận ra rằng lâu nay mình đã dồn nén tất cả mọi cảm xúc trong lòng cho đến lúc cử chỉ thân thiết của người yêu giải thoát cho cô. Cô càng quí hành động của Brett hơn vì biết rõ anh đang hết sức bận bịu với bản đề án kiểu xe mới; Farstar, sắp phải đưa ra báo cáo trong cuộc họp các lãnh đạo công ty, một cuộc họp vô cùng quan trọng. Farstar xâm chiếm hết ngày hết đêm của Brett… Trong bữa ăn tối này, Adam cũng có nói bóng gió đến nó những vẫn cẩn thận chú ý giấu tên.

“Mong cho chóng hết tuần này. Việc bán và quảng cáo cho Orion từ nay chỉ là trò trẻ con. Về nhà, ta lại chăm lo đến những đứa con mới?”

- Chỉ còn hai tuần nữa là có cuộc họp quan trọng về cái -anh-biết - Brett nói thêm.

Barbara thấy rõ Brett và Adam bị Farstar cuốn hút đến thế nào. Cô phân vân không biết liệu Brett có thực hiện kế hoạch rời bỏ công nghiệp xe hơi vào cuối năm nay không. Cô biết Brett chưa nói ý định đó với Adam, người nhất định sẽ tìm mọi cách thuyết phục anh ở lại - cô tin chắc như thế.

Barbara kể một vài tin trong ngành của cô. Bộ phim tư liệu Thành phố xe hơi đã hoàn thành, đem chiếu trong phạm vi hẹp đã được cả những nhà phê bình nghiêm khắc nhất chào đón nồng nhiệt. Hãng quảng cáo OJL, bản thân Barbara, đạo diễn Gropetti đều nhận được nhiều thư khen của khách hàng; giá trị hơn là đã có hãng truyền hình dành cho bộ phim một thiên phóng sự. Do đó tư thế của Barbara ở OJL chưa bao giờ mạnh như lúc này. Một khách hàng khác vừa đặt cô và Gropetti làm một bộ phim.

Mọi người chúc mừng cô. Brett tỏ vẻ tự hào ra mặt.

Cuộc trò chuyện quay lại đề tài Orion, những hội hè được tổ chức nhân dịp giới thiệu cho các đại lý.

“Tôi không thể ngăn được mình tự hỏi: tất cả những cái đó có thật cần thiết không,” Erica nói.

- Cần chứ, Adam trả lời. Đây nhé để anh giải thích cho. Các nhà buôn, các người bán hàng được trông thấy chiếc xe trong cực độ huy hoàng. Sau đó lòng thán phục ấy không bao giờ rời bỏ họ và giúp họ bán chạy hơn.

- Không thể bỏ qua sự tiếp tay của nghệ thuật quảng cáo, Barbara thêm. Các nhà phê bình khinh rẻ nó, nhưng tôi biết nó có hiệu lực rất mạnh.

Sự việc đã xảy ra đúng như thế khi một tuần sau Orion được tung ra bán ở Hoa Kỳ.

Toàn thể giới báo chí đều cùng một giọng. Tờ San Francisco Chronicle tuyên bố: “Động cơ của Orion rất an toàn và không gây ô nhiễm. Nó chính là cái mọi người chờ đợi từ bao năm nay. Dáng xe cũng đẹp hết sức.” Tờ Chicago Sun-Times “Vâng, thưa ngài. Nó gây xúc động mãnh liệt”, Còn tờ New York Times lên mặt trịnh trọng: “Có lẽ không quá lời khi cho rằng Orion đánh dấu sự cáo chung một thời đại tuy vẫn khuyến khích tiến bộ cơ khí nhưng thường hay bắt nó phụ thuộc vào nhu cầu thẩm mỹ. Giờ đây hình thức và nội dung đã hòa hợp hoàn toàn.”

Do đó chẳng đáng ngạc nhiên khi ban giám đốc hãng hết sức vui vẻ trong cuộc họp bàn chương trình Farstar, ít lâu sau khi Orion ra mắt công chúng.

Đây thực ra là cuộc cuối cùng của một chuỗi ba cuộc họp. Đề án Farstar đã đứng vững qua hai cuộc trước. Sau cuộc này hoặc là bản phác họa sẽ thành hình - một kiểu xe mới sẽ xuất hiện sau hai năm nữa - hoặc có sẽ bị gạt phăng, như số phận nhiều đề án khác.

Hội nghị nhóm họp trên tầng mười lăm cao ốc trụ sở. Một chiếc bàn gỗ hồ đào hình móng ngựa, phía sau đặt năm ghế cao bọc da đen dành cho giám đốc, chủ tịch và tay phó chủ tịch của hội đồng quản trị, trong đó Hub Hewitson là kỳ cựu nhất.

Giữa hai nhánh của móng ngựa đặt chiếc bàn của diễn giả - trong dịp này là Adam Trenton. Phía sau có màn ảnh để chiếu dương bản hoặc phim.

Hai thư ký cuộc họp ngồi hai ghế đẩu nhỏ phía sau bàn.

Tuy có không khí vui tươi do thành công của Orion, cuộc họp sẽ rất căng. Nhiều triệu đôla, cả danh tiếng và ngay cả sự sống còn của hãng dược đặt lên thảm xanh. Đây là nơi mở một số tiếng bạc lớn nhất thế giới. Đúng đây là những cuộc đặt bạc, vì bất chấp mọi công phu nghiên cứu, tìm tòi, cuối cùng tiếng “có” hoặc “không” quyết định lại dựa chủ yếu vào bản năng, vào trực giác.

Những người đến sớm được mời tách cà phê thường lệ người không thích uống đồ nóng ban ngày được mời nước cam, cũng theo thường lệ.

Lúc chín giờ ba mươi, Hub Hewitson vào phòng, uống xong cà phê, ông mời Adam Trenton và Elroy Braithwaite đang trò chuyện với nhau, đến bên ông.

Vẻ hài lòng rõ rệt, Hub mở chiếc cặp tài liệu lớn rải các bản vẽ lên bàn.

“Tôi vừa nhận được. Rất kịp thời, phải không?.”

Phó chủ tịch Thiết kế mỹ thuật cũng tới gần.

Bốn người chăm chú xem các bản vẽ. Cả bốn người thừa biết chúng thể hiện cái gì. Mỗi bản mang tiêu đề của một trong ba Ông Lớn, vẽ hình dáng và đặc điểm một kiểu xe mới. Những kiểu xe tương lai mà Farstar phải cạnh tranh trong hai năm tới đây nếu các đề nghị đưa ra trong cuộc họp này được chấp thuận.

Cáo Bạc huýt gió nhẹ nhẹ:

“Thật kỳ lạ, phó chủ tịch Thiết kế mỹ thuật nói, tư tưởng của họ cùng một chiều hướng như của chúng ta.”

Hub nhún vai:

- Họ cũng rình mò như chúng mình, cũng đọc những tờ báo ấy, cũng theo đuổi những mục đích như ta. Họ cũng biết rằng thế giới đang thay đổi và đổi theo cách nào. Họ cũng có nhiều nhân tài. Anh thấy thế nào? Ông hỏi Adam.

- Tôi nghĩ rằng kiểu của ta vượt xa họ.

- Anh tự phụ quá đấy.

- Dù sao, đó là ý nghĩ của tôi.

- Tôi cũng tự phụ không kém anh!

Hub xếp các bản vẽ. Adam biết rồi đây các đối thủ này sẽ được lật đi lật lại từng chi tiết, và điều đó có thể dẫn đến kết quả: cải tiến hơn nữa kiểu của hãng anh.

“Tôi thường tự hỏi, Adam nói, việc sưu tầm tài liệu theo cách này tốn kém đến mức nào.”

- Không nhiều như anh tưởng. Anh đã bao giơ nghe nói có tên gián điệp nào làm giàu chưa?

- Đúng là không có.

Adam nghĩ thầm: tất cả các hãng xe hơi lớn đều làm tình báo. Trung tâm tình báo của hãng anh đặt trụ sở trong trung tâm Thiết kế mỹ thuật, dưới cái tên bề ngoài rất hiền lành.

Các kỹ sư chuyên trách công việc nghiên cứu của các hãng địch thủ là nguồn tin lý tưởng. Cũng như mọi nhà nghiên cứu khác, các kỹ sư rất thích được công bố. Trong các bài viết của họ nhiều khi có một câu, một từ nếu đứng riêng thì không có ý nghĩa gì nhiều, nhưng nếu tập hợp chúng với những cái khác chúng sẽ bộc lộ đường hướng của địch thủ. Các gián điệp trong công nghiệp xe hơi thường coi kỹ sư là “những người ngây thơ vô tội.”

Ít ngây thơ hơn, là những “cơn lũ trí tuệ” ở câu lạc bộ điền kinh Detroit. Người lãnh đạo của tất cả các hãng thường đến đấy làm một cốc. Rượu vào lời ra, anh nào cũng muốn tỏ ra mình tài giỏi để lòe các anh khác.

Ngoài ra, bí mật còn rò rỉ ở chỗ những nhà chế tạo phụ tùng lẻ, bộ phận rời, các nhà chế tạo máy công cụ, vì đôi khi họ cung cấp hàng cho hai, thậm chí ba, hãng chế tạo xe hơi.

9h50 phút, giám đốc hãng tới họp, có chủ tịch cùng đi. Trước kia chủ tịch đã từng là một sếp năng nổ, nhưng giờ đây Adam và nhiều ngươi khác liệt ông ta vào “trường phái cổ”. Ông sắp nghỉ hưu và Hub Hewitson được xem là người kế vị.

Bên cạnh Adam có tiếng hỏi:

“Loại Farstar dành cho Canada có những cải tiến gì?”

Đó là người phụ trách chi nhánh Canada của hãng, được mời tới theo phép lịch sự.

“Chúng ta sắp nói tới nó”. Tuy nói thế nhưng Adam mô tả ngay các cải tiến đó.

Đã mười giờ một phút, mười lăm người có trọng trách vẫn ngồi im. Giám đốc uống cạn cốc nước cam vắt, tuyên bố:

“Nếu không ai có gợi ý thêm, ta bắt đầu thôi.”

Ông nhìn Hub Hewitson:

“Ai nói trước?”

- Elroy.

Mọi người quay nhìn phó chủ tịch sản xuất.

“Thưa ông giám đốc, thưa các ông, Cáo Bạc nói bằng giọng khá căng. Hôm nay chúng ta bàn về Farstar. Nhưng để mở đầu xin có một lời khuyên. Các vị đã xem bản vẽ, hình mẫu. Lát nữa ta sẽ bàn đến các chi tiết, nhưng trước hết xin hãy suy nghĩ kỹ điều này đã. Kiểu xe này sẽ không tên là Farstar. Trước đây chúng tôi đặt tên đó vì so với Orion chương trình này lúc đó còn có vẻ xa vời. Bây giờ không như thế nữa rồi. Nó không còn là Ngôi Sao Xa. Nó tương ứng với một nhu cầu, hoặc ít nhất là: nó sẽ tương ứng với nhu cầu của hai năm nữa - theo từ ngữ dùng trong sản xuất mà chúng ta đều biết thì cũng thế thôi…”

Elroy Braithwaite dừng một lát, vuốt cái bờm trắng bạc rồi nói tiếp:

“Loại xe mà có người cho là rất cách mạng này tất yếu phải ra đời. Đó cũng là tư tưởng của các đồng nghiệp của chúng ta - ông chỉ tay vào cặp đựng các bản vẽ. Tôi cho rằng đã đến lúc phải tiến công, mạnh hơn trước và theo một cách nào đấy phải là người mở đường. Xác định được điều này rồi, bây giờ xin đi vào chi tiết.”

Braithwaite hất đầu về phía Adam đứng đợi ở bàn thuyết trình.

“Bắt đầu.”

- Các hình ảnh sắp chiếu đây chứng minh các dự báo về hiệu quả kinh tế qua việc nghiên cứu thị trường có tính đến diễn biến có thể trong hai năm tới.

Adam đã đọc nhiều lần bản thuyết trình đến mức thuộc lầu. Anh chỉ còn có việc “đọc cuốn sách” anh đã mở, bất chấp các lời chen ngang, các câu hỏi lắt léo tất nhiên sẽ ập đến.

Khoảng nửa tá dương bản được chiếu lên kèm theo lời bình ngắn gọn của Adam. Nhờ vậy anh có thì giờ- nghĩ đến điều Elroy Braithwaite vừa nói. Lúc ấy Adam rất ngạc nhiên thấy ông ta tuyên bố hãng nhà sắp mở cuộc tiến công mạnh mẽ. Ngạc nhiên trước hết vì lời bình luận kiểu đó theo anh là không cần thiết, sau nữa vì xưa nay Braithwaite vẫn nổi tiếng là người vô cùng thận trọng bao giờ cũng xem kỹ chiều gió rồi mới nói gì thì nói. Hay là Braithwaite bị lây cách suy nghĩ mới, lây tâm trạng sốt ruột đang xâm chiếm ngành xe hơi từ khi các tay kỳ cựu già đời về nghỉ hưu hoặc từ trần?

“Đóng vai mở đường”, câu đó của Braithwaite làm Adam nhớ lại câu của Sir Perceval đã nói trong cuộc bàn luận năm tuần trước. Từ bữa ấy đến nay hai người đã nhiều lần trao đổi thêm qua điện thoại. Adam thấy thích thú cái ghế chủ tịch hãng Bờ biển Tây mà Perce đề nghị. Perce vẫn bằng lòng chờ anh quyết định, dù là quyết định thế nào, chờ đến ngày Orion xuất xưởng và đến sau buổi thuyết trình hôm nay. Nhưng phải đến ngày mai Adam mới quyết định: hoặc đi San Francisco tiếp tục bàn cãi thêm, hoặc khước từ đề nghị của Perce.

Hôm đi nghỉ hai ngày ở Bahamas, Adam đã nói chuyện ấy với Erica lần thứ hai. Erica trả lời:

“Anh thân yêu, chuyện này hoàn toàn do một mình anh quyết định. Ồ, tất nhiên em thích về ở San Francisco. Ai mà không thích về đấy! Nhưng em thích thấy anh sống hạnh phúc ở Detroit hơn là sống khổ ở nơi khác, và dù thế nào đi nữa chúng mình vẫn sẽ ở cùng nhau.”

Câu trả lời làm Adam phấn khởi, nhưng dầu vậy anh vẫn cứ đắn đo.

Hub Hewitson lên tiếng, cắt đứt bản trình bày về Farstar.

“Ta dừng lại một lát, để bàn về một vấn đề mà ta nhất định phải đương đầu: theo tôi, Farstar là thứ kinh tởm nhất tôi gặp từ trước đến nay.”

Hub có nét đặc biệt nổi: tự mình đưa ra những lời phản bác làm cho cuộc tranh cãi bốc lên sôi nổi.

Có nhiều tiếng xì xào tán đồng xung quanh chiếc bàn lớn.

Adam nhẹ nhàng trà lời;

“Chúng tôi vẫn biết sẽ có ý kiến như vậy.”

Anh giải thích vẻ đẹp của kiểu xe, giống như Brett DeLosanto đã diễn đạt cách đây mấy tháng: “Chúng ta đang có tranh của Picasso trước mặt nhưng lại vẽ những kiểu xe lấy ra từ tranh Gainsborough.”

Ý như thế, nhưng Adam lựa chọn cẩn thận từng câu chữ, vì đây không phải nơi nói thơ ca, và viện dẫn Picasso không có tác dụng gì mấy đến đầu óc thực dụng của mấy ông này.

Mãi họ mới bàn xong về hình dáng bên ngoài của Farstar. Adam biết họ sẽ còn bàn nữa.

Hub lật giở sổ tay.

“Đến đâu rồi ấy nhỉ?”

- Trang bốn bảy, Braithwaite nhanh nhảu đáp.

- Tiếp di.

Một tiếng rưỡi sau, bàn đã chán chê mà không đi đến một kết luận nào, phó chủ tịch Sản Xuất gạt tập giấy tờ trước mặt, tựa lưng vào ghế:

“Cách đây hai năm, nếu có tên nào đến nói với tôi về kiểu xe này, không những tôi quẳng ý kiến của nó đi mà còn gợi ý hắn nên tìm việc ở nơi khác.”

Cử tọa lặng yên một lúc, Adam đứng sau bàn chờ đợi.

Phụ trách sản xuất, Nolan Freidheim là lão tướng tóc đã hoa râm trong ngành, lớn tuổi nhất trong các phó chủ tịch đang ngồi quanh bàn. Ông sắp nghỉ hưu, cũng như chủ tịch hãng. Nhưng ông chỉ còn làm việc một tháng nữa thôi, người lên thay đã được bổ nhiệm đang có mặt ở dây.

Ai nấy đều biết đây là cuộc họp cuối cùng của ông. Ông nói:

“Chính tôi cũng sẽ hành động như thế, và làm như thế chúng ta sẽ bỏ phí mất một nhân tài, và chắc hẳn là mất luôn một kiểu xe tốt.”

Ông rít tẩu rồi đặt xuống.

“Có lẽ vì thế nên tôi hết thời mất rồi. Mà cũng chính vì thế mà tôi sung sướng. Hiện nay có quá nhiều cái mới, nhiều cái tôi không hiểu nổi nhiều cái không bao giờ tôi có thể thích. Dù thế nào đi nữa, dù hôm nay ở đây chúng ta có quyết định gì đi nữa, thì tôi vẫn cứ ung dung câu cá ở Florida trong khi các bạn mệt nhoài vì lo cho chiếc Farstar ra đời, lúc ấy nếu có thì giờ xin hãy nghĩ đến tôi. Nhưng chắc các bạn chẳng làm gì có thì giờ.”

Tiếng cười lớn rộ lên xung quanh bàn.

“Trước lúc chia tay, xin được nói với các bạn đôi điều: lúc đầu tôi phản đối kiểu xe này. Bây giờ tôi vẫn phản đối trên một bình diện nào đó: một bộ phận của thiết kế, kể cả vẻ bên ngoài của nó, nó xúc phạm ý niệm của tôi về: thế nào là một chiếc xe hơi. Gạt cái đó sang bên, tôi có cảm tưởng thế là tốt, là đúng, thời cơ rất thích hợp, chiếc xe sẽ làm khốn khổ các anh! Tôi bỏ phiếu “Tán thành”.

Giám đốc lên tiếng:

“Cám ơn Nolan. Tôi cũng cảm thấy thế, nhưng anh diễn đạt giỏi hơn chúng tôi.”

Chủ tịch cũng tán thành, cả những người đến lúc ấy còn do dự. Vài phút sau, một quyết định chính thức được công bố: bật đèn xanh cho Farstar!

Adam bỗng cảm nhận thấy một khoảng trống kỳ lạ. Một mục tiêu đã đạt. Vẫn còn một điều nữa cần dứt khoát. Một quyết định của riêng anh.