Xa lạ trước hoàng hôn *-Khát-*-Cho một-khuôn hình cũ

Máy bay đang hạ độ cao, mặt đất dần hiện rõ qua khung hình nhỏ xíu cửa sổ máy bay, trời đã ngả sang chiều, hoàng hôn ưng ửng đỏ, ông khách ngồi bên cửa sổ chợt thốt lên: “Ồ trăng, có phải là trăng?”. Tôi ngoảnh sang, nhìn ra ngoài cửa sổ: một quả cầu đỏ lơ lửng giữa không trung, đang xuống thấp dần, thấp dần… “Không phải trăng đâu, mặt trời đấy”, tôi bảo, nhưng ông không chịu: “Mặt trời sao không có tia nắng, sao ta có thể nhìn nó rõ thế, hay là khinh khí cầu do sân bay thả lên?”. Ông nằng nặc không chịu tin đấy là mặt trời, tôi cố thuyết phục ông, rằng không thể có mặt trăng nào hiện ra vào lúc hơn năm giờ chiều, rằng “ngày tháng mười chưa cười đã tối”, mặt trời đi ngủ sớm, và lúc này là cái khoảng khắc mà người ta hay gọi là hoàng hôn, khi mặt trời đã mất đi những tia nắng gay gắt, chói chang để trở thành chỉ còn là một khối tròn ưng ửng đỏ, hắt xuống mặt đất một thứ ánh sáng thật dịu êm và đầy lãng mạn.

Lúc đó, gương mặt ông mới như được giãn ra, đầu ông gật gật như vỡ ra một điều gì: “Mình sống ở thành phố, giữa một rừng nhà cao tầng, ở nhà ống, làm việc trong cao ốc văn phòng, ra khỏi nhà khi mặt trời chưa mọc, trở về nhà lúc phố xá đã lên đèn, lâu quá rồi, có lẽ từ nhiều năm nay mình chưa thấy mặt trời lặn, chưa thấy hoàng hôn!”.

“Vâng, cuộc sống đô thị mà”, tôi an ủi ông, đấy là căn bệnh những người thành phố chúng ta đang mắc phải - xa lạ trước những gì bình thường nhất của thế giới tự nhiên, ngay cả trước một hoàng hôn như thế này!

.

Quán chiều lưa thưa khách, lịch sự nhưng hoang vắng. Anh chọn một bàn nơi góc khuất, hàng ghế phía bên kia.

Cách lối đi là một cặp, có vẻ chênh lệch tuổi tác. Người đàn ông trạc năm mươi, tóc điểm bạc, dáng sang trọng với vẻ sung mãn, thành đạt trên gương mặt. Cô gái trẻ, tóc nhuộm vàng, gương mặt đẹp rất thời trang, như trong phim ảnh. “Anh đừng giận em nữa mà”, một giọng nũng nịu, ướt sượt vẳng đến. Anh ngó sang, người đàn ông mắt nhìn sâu vào cô gái, nhẹ lắc đầu: “Không, không đâu, nhưng giá mà anh giận được”, ông ta nói, từng câu chữ như rải ra: “Có những trạng thái cảm xúc của con người, rất bình thường, như yêu, ghét, hờn giận, thế mà sao lắm khi cũng khó thực sự có được, cứ luôn là cái cảm giác trơ lì, trống rỗng. Những khoảng khắc bồng bềnh trước một buổi hẹn hò là một cái gì rất ít ỏi, rất thoáng qua và khó nắm bắt. Anh khao khát nó, thế mà em cứ để tuột đi. Không giận em, nhưng anh tiếc, tiếc vì cái cảm giác thèm khát, là một cái gì đó rất hiếm hoi lúc này, cứ bị vuột đi!”. Anh lại nhìn sang, không thấy vẻ gì giữa họ là vợ chồng, có gì hơi “phơn phớt” lãng mạn, anh bị cuốn hút vào câu chuyện của họ. Một buổi chiều thế này, trong cái không gian sang trọng thế này, với một người đẹp thế này, sao ông không hào hứng lắm, miệng nói mà có lúc mắt cứ nhìn đi đâu, thờ ơ, nguội lạnh. Hình như ông vừa bị tuột đi một cái gì đó, trên mặt ông là một vẻ hụt hẫng, như một cảm hứng bị đánh mất. Người như ông thế kia, gì mà chả có, có thể chỉ trừ một điều, ấy là nỗi khát khao.

Như anh cũng thế, anh đang ngồi đây, nơi hơn hai mươi năm trước lúc còn là gã viên chức quèn, nhà hàng khi ấy còn cũ kỹ, bình dân lắm, anh thường cùng vài người bạn ngồi uống những ly bia hơi nhạt thếch vào những buổi chiều sau khi lĩnh mớ tiền còm ở Viện. Thực ra thì bia rất nhạt, nhưng họ luôn thấy ngon. Lúc ấy, cái mà anh có là sinh lực, là sự khao khát tràn trề, khát ăn, khát uống, khát yêu đương, khát được sếp giao việc… Và bây giờ, sau một khoảng đời hơn hai mươi năm, anh đã khác, đã có nhiều, được nhiều, nhưng cũng mất đi nhiều, nhất là những “cái khát” của năm nào. Như người đàn ông kia, ngồi bên người đẹp sao với một khuôn mặt vô hồn như thế? Anh chắc cũng vậy, bằng cách nào đó, cũng có thể có một cô như thế, đôi lúc cũng thèm như thế, nhưng hình như vì tò mò nhiều hơn là vì một nỗi thèm khát bắt nguồn từ một xúc cảm thực sự. Cho nên, nó cũng chẳng vượt qua nổi sự cân đong. Cuộc sống khá no đủ, chính vì vậy mà anh luôn cảm thấy nó lại như thiếu một điều gì.

Và anh hiểu, đấy chính là cái cảm giác khát, khát một nỗi khát khao!

Cho một khuôn hình cũ

Có những thứ nhờ vẻ xưa cũ mà thành giá trị, và dường như nó càng quý hơn khi là cái giá trị “còn sót lại”, ít ỏi, nhất là khi nó thành “độc bản” và mang dấu ấn nào đó, dù dấu ấn chỉ là chuyện cá nhân.

Cái cây ngoài cửa sổ đẹp cho một khuôn hình, nhưng với một người thì đấy là tuổi thơ, là những năm tháng có chuyển mùa, trong đó ghi nhận và lưu giữ những khoảng thời gian trong lòng cứ thấy cái gì “cựa quậy”.

Những bí mật không ai biết.

Có sự ngăn nắp đẹp, nhưng có sự bộn bề cũng đẹp. Và tất nhiên, có thể nó chỉ đẹp trong sự cảm nhận của một người, cái người quen bày ra, và sống với nó, nhưng đồng thời cũng được nó chiều chuộng, ve vuốt lại. Bởi vì chính sự ngổn ngang, bộn bề ấy được đẻ ra từ một nếp thân quen, là hình ảnh có tính lưu truyền, và cũng là một cốt cách.

Những chỗ như thế thực ra rất giản dị, năm tháng thường chất vào đó nhiều thứ khiến nó chật chội, bức bối và biến dạng, chỉ cần nhấc bớt, lược đi những gì che lấp là hiện ngay ra bộ mặt nguyên bản. Nhưng xử lý khuôn mặt đó thế nào cũng cần một cái nhìn tinh, đôi khi không d