Cao bồi già hay nhà hiền triết trẻ- *-Tứ bình nude

Những khuôn mặt tự họa của Phạm Văn Hạng nhìn đẹp. Và ông đã nặn nhiều tượng các danh nhân, nhưng nếu tự nặn mình, e khó mà “đẹp” bằng người thật của ông.

Một lô các chân dung ông qua tay các họa sĩ và nhiếp ảnh, nhưng chưa có cái nào lột hết được cái sự “nghịch” và “quái” của ông Hạng thật.

.

Người ta thường chỉ chú ý đến cái vẻ nghệ sĩ của ông Hạng, nhưng đẹp hơn chính là vẻ đẹp của gã cao bồi tóc bạc trắng, mà lại ngông ngông.

Là cái nheo nheo mắt tinh quái có vẻ “hiền triết”, nhưng vẻ ngoài cứ hồn nhiên như đứa trẻ.

Khoác cái “áo” chỉ là một mảnh vải tím khoét lỗ tự làm, hai vạt bay bay cùng mái tóc, có lúc nhìn ông giống cụ “Đốt”, lúc giống Yer- sin, lúc lại giống gã “Đạc Ta Nhăng” ngang tàng trong ba chàng ngự lâm.

Mà ông hồn nhiên thật, hồn nhiên chơi với bọn trẻ, OK để thằng ranh gọi cậu cậu, tớ tớ…, trong lúc trên tường kia là tấm ảnh ông ngồi ung dung tự tại bên ông thủ tướng Võ Văn Kiệt mà chuyện trò.

Hồn nhiên phát biểu về những chuyện to tát, về ông Yersin, ông Kiệt, hay kiến trúc nhà Quốc hội, cứ nhẹ nhõm như khi ông đứng tán chuyện với lão hàng xóm qua bức hàng rào về ý tưởng đóng một cái chuồng chim trong mảnh vườn con nhà mình.

Chả nói gì nhiều về điêu khắc cả. Dẫn khách xem sơ mấy bức tượng đang làm dở, đất còn tươi. Tượng còn tươi như tranh ở dạng phác thảo, chưa thành hình nhưng gợi, bởi ngổn ngang những xúc cảm bộn bề.

Nhưng thật ra ông chả hồn nhiên, mà nhiều lúc như một nhà mưu lược. Và ông khá thành công.

“Nhà trưng bày nghệ thuật Phạm Văn Hạng” là một sự ưu ái thật đặc biệt của Đà Lạt với ông. Lạ nhỉ, sao vẫn còn một ngôi nhà tuyệt vời như thế, một biệt thự cổ trên triền đồi trung tâm dành cho Phạm Văn Hạng? Sao bao nhiêu năm mà chưa rơi vào tay một quan chức nào đó?

Có người kể, một lần ngủ nhà ông đêm nghe tiếng người. Tôi hỏi ông có bao giờ ông thấy và trò chuyện gì với họ, nhất là những “nữ hồn”? Ông giẫy nẩy. Cứ nhất định chống chế, như kiểu bị “vu vạ” với mẫu nữ ở cõi dương vậy.

Trêu ông, bảo tượng nào lột tả được “nết” xấu của Phạm Văn Hạng mới là tượng đẹp. Ông cười. Rồi tung tăng bảo, vào đây, vào đây. Hóa ra khoe một cái mũ phớt!

Ra tượng đài Yersin bên hồ Xuân Hương, ông được một “nhân dân” hâm mộ xin chụp ảnh, xin chữ ký, mời đi nhậu.

Hình như ông chỉ thích họ vừa vừa, dù trân trọng. Nhưng ông lộ đủ vẻ thỏa mãn đã đặt được “me xừ Yersin” vào chỗ đẹp nhất của Đà Lạt, với chữ ký Phạm Văn Hạng. Cứ như một sự sai khiến, một sự nhập hồn của Yersin vào ông, mặt ông sống kề bên tượng ông chết trông khá giống nhau, bức tượng thật đẹp và có hồn. Ông Hạng bảo, “thôi, đời như thế là được rồi”.

Rồi toe toe bấm còi Vespa đi ăn cưới.

Tứ bình nude

Lâu rồi, một lần hóng chuyện ông Nguyễn Tuân nói về tranh cụ Chánh vẽ đàn bà tắm, ông tỏ ý không thích. Ông bảo “kín hở” kiểu đấy nó “tục”. Hồi ấy mải nghe mà chưa kịp nghĩ, nghe rồi để đấy thôi. Theo ý ông Nguyễn, hình như là “cái nhìn cổ hủ mà nhìn đàn bà tắm thì nó dễ ra là tục”, có nhẽ thế?

Mình cũng không thích style đấy, cách nhìn đàn bà tắm của ông đồ nho, cứ “thập thà thập thò” thế nào, như “rình” người ta tắm vậy. “Bo đì” phốp pháp mà dáng đứng cứng đờ, mặt chả chút gì biểu cảm. Có biết bao nhiêu tư thế đẹp khi người ta múc, dội, kỳ cọ hay “ưỡn ra” đầy khoái cảm khi tắm mà. Sao lại “đứng nghiêm” như cây gỗ thế?

Thôi đấy là chuyện các cụ.

Hôm rồi xúi lão K vẽ quả “tứ bình nude” đi. Mà vẽ tắm. Tắm bốn mùa xuân hạ thu đông. Vẽ làm sao không cần “tả cảnh” mà ra mùa mới giỏi. Chứ kiểu “xuân tắm hồ sen hạ tắm ao” thì xoàng. Hì hì.

Thế chắc phải vẽ “tắm trong nhà tắm” thôi, là vẽ ra được cái thần thái, cái sự “phản ứng”, sự “rung” của cơ thể người ta ở mỗi mùa. Xuân là cái mùa “sinh sôi” thì cơ thể tràn trề sinh lực, nó phồn thực.

Hè oi bức lắm, người ta dường như chỉ muốn thỏa mãn với nước, thả lỏng, vô nghĩ. Thu chắc dễ làm khao khát, còn đông thì khiêu gợi kinh khủng.

Ra được thế thì chả cần gì sen, nắng, trăng leo lẻo hay gió máy này nọ mới ra mùa.