CHƯƠNG 11
Cabin điều khiển chống cận bất khả của Trái Tim Vàng nom như một tàu không gian hết sức thông thường ngoại trừ việc nó sạch bong bởi vì còn mới coóng. Một số ghế điều khiển còn chưa tháo bỏ lớp bọc ni lông. Cabin gần như trắng tinh, thuôn chữ nhật, và cỡ bằng một nhà hàng be bé. Trên thực tế nó không hoàn toàn thuôn: hai bức tường dài bị nắn thành hai đường cong hơi song song nhau và mọi góc nhỏ lẫn xó xỉnh của cabin đều được viền thành những hình dạng chắc nịch hay ho. Thực chất vấn đề nằm ở chỗ nếu xây cabin này như một căn phòng thuôn dài ba chiều bình thường thì đã đơn giản và thiết thực hơn biết bao nhiêu, nhưng vậy thì các nhà thiết kế sẽ thấy khổ sở. Vậy là cái cabin nom đầy hữu ý rất thú vị, với nhưng màn hình video lớn sắp hàng trên đầu các bảng hệ thống chỉ dẫn và điều khiển trên bức tường lõm, từng dãy dài máy tính gắn vào vách tường lời. Trong góc cabin một robot đang ngồi sụm, cái đầu thép xước sáng loáng của nó thõng giữa hai đầu gối thép xước sáng loáng. Nó cũng khá là mới, nhưng dù được chế tạo đẹp đẽ và đánh sáng loáng như vậy không hiểu sao nom như thể những bộ phận ít nhiều có dạng người của nó chưa hẳn đã khớp với nhau. Thực ra chúng đã khớp hoàn hảo rồi, nhưng có cái gì đó trong dáng điệu con robot cho thấy chúng đáng lẽ còn có thể ăn khớp hơn thế.
Zaphod Beeblebrox rảo bước lo lắng đi đi lại lại trong cabin, vừa lướt tay trên các bộ phận thiết bị bóng loáng, vừa khúc khích cười khoái chí.
Trillian ngồi lom khom bên một đống thiết bị mải mê đọc các con số. Giọng cô được truyền đi khắp hệ thống Tannoy của cả con tàu.
"Một trên năm và đang giảm..,” cô nói, "một trên bốn và đang giảm... một trên ba., hai... một... hệ số xác suất một trên một... chúng ta đạt mức bình thường, tôi nhắc lại chúng ta đạt mức bình thường." Cô tắt micro - rồi lại bật lại với một nụ cười khó thấy và tiếp tục: "Bất cứ vấn đề gì các anh còn chưa đương đầu nổi từ giờ là vấn đề của riêng các anh. Xin hãy thư giãn. Chúng tôi sẽ sớm mời đến các anh."
Zaphod gắt lên khó chịu: "Chúng là ai, Trillian?"
Trillian xoay ghế lại nhìn mặt gã và nhún vai.
"Chỉ là hai gã hình như ta đã nhặt được ngoài không gian," cô nói. "Khu vực ZZ 9 Da Z Alpha."
"Phải, ai dà, một ý nghĩ rất ngọt ngào đây, Trillian ạ," Zaphod phàn nàn, "nhưng cô có thực sự nghĩ trong những hoàn cảnh thế này làm thế là khôn ngoan không? Ý ta là, ở đây chúng ta đang đào tẩu và đủ thứ, giờ này có nhẽ ta đang bị cảnh sát cả nửa Ngân Hà đuổi theo không chừng, vậy mà ta dừng lại để rước bọn đi nhờ. OK, vậy điểm mười trên mười về chất chơi, nhưng âm vài triệu cho suy nghĩ hợp lẽ, được chưa?"
Gã bực bội gõ gõ bảng điều khiển. Trillian lặng lẽ dịch bàn tay gã trước khi gã gõ phải cái gì đó quan trọng. Bất kể trí não của Zaphod có những phẩm chất gì đi nữa - táo bạo, nghênh ngang, tự cao tự đại - thì gã vẫn vụng về lóng ngóng về mặt kỹ thuật và có thể dễ dàng thổi bay con tàu không gian này chỉ với một cử chỉ quá quắt. Trillian đã dần dần đâm ngờ rằng lý do chính giải thích tại sao gã sống được một cuộc đời ngông cuồng và thành công đến vậy là bởi vì gã chưa bao giờ thật sự hiểu thấu ý nghĩa bất cứ chuyện gì gã làm.
"Zaphod," cô kiên nhẫn nói, "bọn họ lúc ấy đang trôi dạt không thiết bị bảo vệ trong không gian vũ trụ... ngài không muốn bọn họ chết, phải không?"
"Ai dà, cô biết đấy... không. Không hẳn là như vậy, nhưng mà..."
"Không hẳn là như vậy? Không hẳn là chết như vậy? Nhưng mà?" Trillian nghênh đầu sang một bên.
"Chà, biết đâu sau đó có người khác rước bọn chúng cũng nên."
"Thêm một giây nữa thôi là bọn họ chết rồi."
"Ừ, vậy giá cô chịu khó suy nghĩ thêm chút nữa thôi thì vấn đề này đã biến mất luôn rồi."
"Mặc kệ họ chết chắc ngài sẽ sướng lắm?"
"Ai dà, cô biết đấy, không hẳn là sướng như vậy, nhưng mà..."
"Dù sao thì," Trillian nói, quay lại các bảng điều khiển, "không phải tôi rước họ lên."
"Ý cô là sao? Vậy chứ ai rước chúng lên?"
"Con tàu này rước."
"Hử?"
"Con tàu làm. Tự nó quyết định tất."
"Hử?"
"Trong khi ta còn đang chạy Động Cơ Cận Bất Khả."
"Nhưng chuyện đó thật không thể tin được."
"Không đâu, ngài Zaphod. Chỉ là rất rất khó có khả năng xảy ra thôi."
"Ờ, ừa."
"Nghe này, ngài Zaphod," cô nói, vỗ cánh tay gã, "đừng lo về bọn ngoài hành tinh đó. Tôi đoán họ chỉ là hai gã bình thường thôi. Tôi sẽ cử robot xuống đưa bọn họ lên đây. Nè, Marvin!"
Trong xó cabin, cái đầu robot vọt lên, nhưng rồi lại hơi ngúc nga ngúc ngắc. Nó dựng thân dậy như thể phải nặng hơn thực tế cỡ năm pao, đoạn băng ngang căn phòng với một vẻ mà người ngoài quan sát hẳn sẽ nghĩ là một nỗ lực phải vận ý chí khủng khiếp. Nó dừng trước mặt Trillian và có vẻ nhìn chằm chằm qua vai trái cô.
"Tôi nghĩ cô nên biết tôi đang cảm thấy rất suy sụp," nó nói. Giọng nó trầm và tuyệt vọng.
"Chúa ôi," Zaphod làu bàu, ngồi phịch xuống ghế.
"Chà," Trillian nói bằng một giọng cảm thông niềm nở, "có một cách giúp mi bận rộn và đầu óc được khuây lãng đây."
"Không ăn thua gì đâu," Marvin nói rề rề, "đầu óc tôi lớn ngoại cỡ mà."
"Marvin!" Trillian cảnh cáo.
"Được rồi," Marvin đáp, "cô muốn tôi làm gì?"
"Đi xuống khoang cửa vào số hai mang hai gã ngoại lai lên đây, mà phải giám sát kỹ đấy."
Ngập ngừng một phần triệu giây, tính toán kỹ lưỡng để điều biến cực tiểu cao độ và âm sắc - không gì có thể khiến người ta thực sự phật lòng - Marvin diễn đạt thái độ coi thường tột độ và nỗi kinh sợ trước mọi thứ dính dáng đến con người.
"Chỉ thế thôi?" nó hỏi.
"Phải," Trillian trả lời chắc nịch.
"Tôi không khoái chuyện đó đâu," Marvin nói.
Zaphod nhảy ra khỏi chỗ ngồi.
"Cô ấy không bảo mày khoái gì cả," gã gào lên, "cứ làm đi, nghe không?"
"Được rồi," Marvin đáp, nghe như tiếng gióng của một cái chuông vỡ to tướng, "tôi làm đây."
"Tốt…" Zaphod đốp, "tuyệt... cảm ơn chú mày..."
Marvin quay mình ngước cặp mắt đỏ hình tam giác dẹp đầu lên nhìn gã.
"Tôi không làm ngài thất vọng chứ, phải không?" nó nói thảm thương.
"Không, không, Marvin," Trillian véo von, "ổn cả mà, thực sự..."
"Tôi không muốn nghĩ là mình đã làm ngài thất vọng."
"Không, đừng lo chuyện đó," tiếng véo von tiếp tục, "mi chỉ cần cư xử tự nhiên rồi mọi thứ sẽ ổn cả."
"Cô có chắc cô không để bụng không?" Marvin hỏi dò.
"Không, không đâu Marvin," Trillian lại líu lo, "thế là ổn cả, thật đấy... sống là như vậy mà."
Marvin chiếu cho cô một cái nhìn điện tử.
"Sống à," Marvin nói, "đừng nói với tôi về sự sống."
Nó tuyệt vọng quay gót ngúc ngắc ra khỏi cabin. Có tiếng ư ử vẻ hài lòng, cánh cửa đóng cạch lại sau lưng nó.
"Tôi không nghĩ tôi có thể chịu được con robot đó lâu nữa, Zaphod," Trillian gầm gừ.
***
Bách khoa toàn thư Ngân Hà định nghĩa robot là một thiết bị cơ khí được thiết kế để làm công việc của người. Bộ phận marketing của Tập Đoàn Điều Khiển Học Thiên Lang định nghĩa robot là "Người Bạn Bằng Nhựa Ở Cùng Thì Rất Vui".
Bí kíp quá giang vào Ngân Hà định nghĩa bộ phận marketing của Tập đoàn Điều Khiển Học Thiên Lang là "một đám những kẻ khốn không có não mà bao giờ cách mạng đến sẽ dựa cột đầu tiên", với một chú thích có nội dung là nhóm chủ biên sẽ rất chào mừng đơn đăng ký từ bất cứ ai thích tiếp quản vị trí biên soạn chuyên đề robot học.
Cũng hết sức kỳ cục là, một ấn bản Bách khoa toàn thư Ngân Hà đã may mắn rơi qua nếp vặn thời gian từ một nghìn năm sau đã định nghĩa bộ phận marketing của Tập Đoàn Điều Khiển Học Thiên Lang là "một đám những kẻ khốn không có não mà hồi cách mạng đến đã dựa cột đầu tiên".
***
Phòng nhỏ màu hồng biến mất trong chớp mắt, lũ khỉ chìm dần vào một chiều không gian khác khá khẩm hơn. Ford và Arthur nhận ra mình đang ở trong khu vực lên tàu. Nội thất khá đẹp.
"Tôi nghĩ con tàu này mới cứng," Ford nói.
"Sao cậu phân biệt được?" Arthur hỏi. "Cậu lại có thiết bị kỳ quặc nào để đo tuổi kim loại à?"
"Không, chỉ là tôi thấy tập quảng cáo chào hàng này trên sàn. Có rất nhiều các thứ kiểu 'Vũ Trụ có thể là của bạn'. A! Nhìn đây này, tôi đúng này."
Ford chọc chọc vào một trang đoạn chìa ra cho Arthur xem.
"Quảng cáo viết: 'Đột phá mới hết sức ấn tượng trong lĩnh vực Vật Lý Cận Bất Khả. Ngay khi động cơ của tàu đạt đến Cận Bất Khả Vô Hạn nó sẽ đi qua tất cả mọi điểm trong Vũ Trụ. Hãy là niềm ghen tị của mọi chính phủ lớn khác ’ Chà chà, thứ đỉnh cao đây."
Ford phấn khích rà khắp các đặc tính kỹ thuật của con tàu, thỉnh thoảng lại há hốc kinh ngạc trước những gì đọc được - rõ ràng công nghệ vũ trụ của Ngân Hà đã có bước đại nhảy vọt trong suốt những năm anh ta lưu lạc.
Arthur lắng nghe suốt một lúc, song không thể hiểu phần lớn những gì Ford nói nên anh bắt đầu để đầu óc đi lan man. Lần ngón tay dọc gờ một dãy máy tính không sao hiểu nổi, anh vươn tay ấn một cái nút đỏ to tướng mời gọi trên một bảng điều khiển gần đấy. Bảng điều khiển sáng lóe mấy chữ Xin đừng ấn nút này lần nữa . Anh rùng mình.
"Nghe này," Ford nói, bấy giờ anh ta vẫn đang mải mê với tập quảng cáo chào hàng, "họ ca ngợi hệ thống điều khiển của con tàu du hành này ghê lắm. Một thế hệ mới các máy tính và robot Tập Đoàn Điều Khiển Học Thiên Lang, với các tính năng TCNCC mới. "
"Tính năng TCNCC?" Arthur hỏi. "Là gì vậy?"
"Ồ, nghĩa là tính cách người chính cống ."
"Ừ," Arthur nói, "nghe khiếp nhỉ."
Một giọng nói phía sau họ nói, "Khiếp lắm." Giọng nói trầm đục, nghe như tuyệt vọng, kèm theo một âm thanh lanh canh yếu ớt. Họ quay ngoắt lại thì thấy một người thép nom khốn khổ đang đứng so vai ở lối đi.
"Gì?" họ quát.
"Khiếp lắm," Marvin tiếp tục, "vậy đấy. Tuyệt đối khủng khiếp. Tốt nhất đừng đả động gì đến. Nhìn cánh cửa này xem," nó nói, đoạn bước qua cửa. Các mạch mỉa mai bật lên trong bộ điều biến giọng nói lúc nó bắt chước phong cách của tập quảng cáo chào hàng. " Mọi cánh cửa trên tàu không gian này đều có tính khí vui vẻ và tươi tắn. Mở cho bạn là niềm vui của chúng, đóng lại biết rằng đã làm tròn bổn phận là thỏa nguyện của chúng. "
Lúc cánh cửa đóng lại sau lưng thì bọn họ nghe rõ ràng quả có âm sắc thở dài thỏa mãn trong đó.
" Hummmmmmmmmmmmmyummmmmmmmmmm à! " nó thở phào.
Marvin nhìn nó vẻ căm ghét lạnh lùng, trong khi các mạch logic ghê tởm kêu lạch cạch và tung hứng cái ý tưởng dùng vũ lực với cánh cửa kia. Các mạch xa hơn xen vào, nói, Sao phải phiền? Để làm gì? Chẳng có gì đáng phải dính vào. Các mạch xa hơn nữa đùa giỡn bằng cách phân tích cấu trúc phân tử của cánh cửa, so sánh với tế bào não của hai kẻ dạng người. Để kết lại, chúng đo mức độ thải hydro trong một parsec lập phương không gian xung quanh và rồi lại chán chường tắt ngúm. Một cơn tuyệt vọng rung lắc toàn thân robot lúc nó quay lại.
"Đi nào,” nó rề rề nói, "tôi được lệnh đưa các vị xuống đài chỉ huy. Là tôi đây, bộ não cỡ một hành tinh mà bọn họ sai tôi đưa các vị xuống đài chỉ huy. Các vị có gọi đó là niềm vui trong công việc ? Bởi tôi không hề thấy thế."
Nó quay mình bước trở lại cánh cửa đáng ghét.
"Ờ, xin lỗi," Ford nói khi theo sau nó, "chính phủ nào sở hữu con tàu này?"
Marvin tảng lờ anh ta.
"Các vị chú ý cái cửa này," nó càu nhàu, "nó lại sắp mở đấy. Xem cái bầu không khí tự mãn không chịu nổi mà nó đột nhiên tạo ra này thì biết."
Với một tiếng rên rỉ nũng nịu mơ hồ cánh cửa lại trượt mở và Marvin thình thịch bước qua.
"Đi nào," nó nói.
Hai người kia vội theo sau và cánh cửa lại trượt sập vào vị trí cũ với những tiếng lách cách ro ro mơ hồ hài lòng.
"Cảm ơn bộ phận marketing của Tập Đoàn Điều Khiển Học Thiên Lang," Marvin nói, đoạn chán nản lạch cạch bước lên một hành lang cong láng bóng trải dài đằng trước bọn họ. " 'Chúng ta hãy lắp các robot có những Tính Cách Người Chính Cống' bọn họ bảo. Vậy là bọn họ đem tôi ra mà thử. Tôi là một mẫu tính cách. Các vị có thể nhận ra, phải không?"
Ford và Arthur lúng túng ấp úng những câu phủ nhận.
"Tôi ghét cánh cửa ấy," Marvin nói tiếp. "Tôi không làm các vị thất vọng đâu, phải không?"
"Chính phủ nào..." Ford lại dợm hỏi.
"Không chính phủ nào sở hữu cả," con robot cấm cảu, "nó bị đánh cắp."
"Bị đánh cắp?"
"Bị đánh cắp?" Marvin nhại lại.
"Kẻ nào lấy cắp?" Ford hỏi.
"Zaphod Beeblebrox."
Có gì đó bất thường kinh khủng hiện ra trên mặt Ford. Ít nhất cũng năm biểu cảm hoàn toàn độc lập và riêng biệt thuộc loại bàng hoàng lẫn kinh ngạc chồng chất lên thành một mớ bòng bong. Chân trái anh ta, vốn đang sải bước dở chừng, dường như chật vật không tìm thấy lại nền sàn. Anh ta nhìn trừng trừng con robot và cố gỡ các co Dartos đang xoắn lại.
" Zaphod Beeblebrox ..." anh ta thều thào.
"Xin lỗi, tôi đã nói gì sai ư?" Marvin hỏi, tiếp tục ì ạch đi không thèm để ý. "Thứ lỗi cho tôi vì đã thở, mà dù gì tôi cũng có thở đâu nên tôi không hiểu tại sao mình lại nhọc lòng nói thế, ôi Chúa ơi tôi suy sụp làm sao. Lại một cái cửa tự mãn nữa này. Sự sống! Đừng có nói với tôi về sự sống."
"Ai nói sống siếc gì đâu," Arthur làu bàu bực bội. "Ford, cậu ổn không?"
Ford trừng trừng nhìn anh. "Có phải con robot ấy nói Zaphod Beeblebrox không?"