CHƯƠNG 25

Dĩ nhiên là có vô số vấn đề gắn với sự sống, trong đó một vài vấn đề phổ biến nhất là: Tại sao con người được sinh ra! Tại sao họ chết? Tại sao họ lại dành nhiều thời gian xen kẽ giữa sống và chết để đeo đồng hồ mặt số?

Nhiều nhiều triệu năm về trước một giống thực thể xuyên chiều siêu thông minh (mà hình dong của chúng trong vũ trụ xuyên chiều của riêng chúng không phải không giống chúng ta) phát chán cái trò cứ liên tục tranh cãi vặt vãnh về ý nghĩa sự sống vẫn thường cắt ngang trò tiêu khiển Ngoại Bóng Vồ Kiểu Brock ưa thích của chúng (một trò chơi lạ lùng trong đó người chơi tự dưng đánh người ta không vì lý do cụ thể nào rồi bỏ chạy mất dạng) mà quyết định ngồi lại và giải quyết các vấn đề của mình một lần cho xong.

Và vì mục đích này chúng tự ráp một siêu máy tính đồ sộ thông minh kỳ diệu đến độ trước cả khi các ngân hàng dữ liệu được kết nối xong xuôi cái máy tính đã khởi sự từ Ta tư duy vậy nên ta tồn tại tiến đến tận suy luận ra sự tồn tại của chè pudding gạo và thuế thu nhập trước khi ai đó tìm được cách tắt nó đi.

Nó có kích cỡ bằng một thành phố nhỏ.

Bảng điều khiển chính của máy tính được đặt trong một văn phòng điều hành có thiết kế đặc biệt, nghễu nghện trên một bàn điều hành khổng lồ bằng gỗ ngoại gụ tính xảo nhất bên trên bọc da hồng ngoại đắt tiền.

Nền thảm tối màu xa xỉ mà kín đáo, những thứ kỳ hoa dị thảo trồng trong chậu và tranh in khắc trang nhã hình các chuyên viên lập trình máy tính chính cùng gia đình của họ bày dàn tùy tiện quanh phòng, còn các cửa sổ oai vệ trông ra một quảng trường công cộng có viền hàng cây.

Đúng vào ngày Bật Lên Trọng Đại, hai chuyên viên lập trình ăn vận chỉn chu xách cặp táp tới và được kín đáo đưa vào văn phòng ấy. Bọn họ ý thức rõ rằng ngày hôm nay họ sẽ đại diện cho toàn thể giống loài của họ trong thời khắc trọng đại nhất, song họ cư xử điềm đạm, yên tĩnh ngồi xuống ngay ngắn trước bàn, mở cặp táp lấy ra hai quyển sổ bọc da.

Tên của họ là Lunkwill và Fook.

Trong vài khắc họ ngồi trong im lặng trịnh trọng, thế rồi sau khi trao đổi một cái liếc trầm tĩnh với Fook, Lunkwill nhoài ra trước chạm vào một bảng đen nhỏ.

Tiếng o o cực tinh vi cho thấy rằng cỗ máy tính đồ sộ giờ đã ở chế độ hoạt động toàn phần. Sau chút ngập ngừng nó nói với họ bằng một giọng ấm áp, vang và trầm.

Nó nói: "Vì nhiệm vụ vĩ đại gì mà tôi, Nghĩ Sâu, máy tính vĩ đại nhì toàn cõi Vũ Trụ Thời Không, lại được đưa vào tồn tại?"

Lunkwill và Fook liếc nhau vẻ kinh ngạc.

"Nhiệm vụ của mi, hỡi Máy Tính..." Fook dợm giọng.

"Không, gượm đã, thế không đúng," Lunkwill chặn lại, lo lắng. "Chúng ta rõ ràng đã thiết kế máy tính này làm máy tính vĩ đại nhất từng có và chúng ta sẽ không chấp nhận cái tốt thứ nhì. Nghĩ Sâu," anh ta nói với cái máy tính, "mi không phải đúng như chúng ta đã thiết kế ra, cỗ máy tính mạnh mẽ nhất, vĩ đại nhất mọi thời đại hay sao?"

"Tôi đã nói mình là vĩ đại nhì," Nghĩ Sâu ngâm nga, "và tôi đúng là như vậy."

Một cái nhìn lo âu nữa lướt qua giữa hai chuyên viên lập trình. Lunkwill hắng giọng.

"Hẳn là có lỗi nào đó," anh ta lẩm bẩm, "mi không phải máy tính vĩ đại hơn siêu máy tính Không Não Nghìn Triệu tại Maximegalon có thể đếm mọi nguyên tử trong một ngôi sao trong một phần nghìn giây sao?"

"Không Não Nghìn Triệu?" Nghĩ Sâu nói vẻ khinh bỉ không che giấu. "Chỉ là cái bàn tính - chứ nhắc đến nó."

"Thế mi chẳng phải," Fook nói, lo lắng nhoài hẳn người ra trước, "một nhà phân tích vĩ đại hơn cả siêu máy tính Tinh Tưởng Gia Gongieplex trên Thiên Hà Thứ Bảy Toàn Ánh Sáng Và Tài Tình, có thể tính toán quỹ đạo của từng phân tử bụi sao xuyên suốt trận bão tuyết cát năm tuần liền trên hành tinh Dangrabad Beta ư?"

"Bão tuyết cát năm tuần?" Nghĩ Sâu ngạo nghễ vặc lại. "Anh hỏi điều này với tôi, là cái máy tính đã dự liệu đến cả từng véc tơ của các nguyên tử trong chính Vụ Nổ Lớn? Đừng có làm phiền tôi với cái bài toán cho máy tính bỏ túi ấy."

Hai chuyên viên lập trình ngồi im lặng bứt rứt một hồi. Rồi Lunkwill lại nhoài người ra trước.

"Thế mi chẳng phải,” anh ta nói, "một tranh luận viên quỷ quyệt hơn cả Chuyên Gia Võ Mồm Neutron Đầu To Biết Tuốt Đại Tài trên Ciceronicus 12, Kỳ Diệu và Không Biết Mệt hay sao?"

"Chuyên Gia Võ Mồm Neutron Đầu To Biết Tuốt Đại Tài," Nghĩ Sâu nói, rung thật mạnh chữ r, "có thể thao thao bất tuyệt đến độ con Lừa Khủng sao Người Giữ Gấu cũng phải rụng cả bốn chân - song sau đó chỉ tôi có thể thuyết phục nó đứng dậy đi dạo."

"Thế đâu là vấn đề?" Fook hỏi.

"Chẳng có vấn đề nào cả," Nghĩ Sâu đáp kèm vài điệu nhạc hiệu reng reng kỳ diệu. "Tôi đơn giản là máy tính vĩ đại nhì khắp cả Vũ Trụ Thời Không."

"Nhưng mà vĩ đại nhì ? Lunkwill khăng khăng tiếp tục. "Tại sao mi cứ nói mãi chuyện nhì? Mi có chắc đang không nghĩ tới Máy Nghiền Bột Titan Đa Tiết Tố Gia Tốc Hạt? Hay là Trầm Ngâm Tự Động? Hay là...?"

Những chớp đèn khinh bỉ vụt lướt qua bảng điều khiển của cái máy tính.

"Tôi sẽ không phí đơn vị suy nghĩ nào cho mấy thằng ngốc điều khiển học dớ dẩn!" nó bừng bừng. "Tôi không nói về thứ nào khác ngoài cái máy tính sẽ xuất hiện sau tôi!"

Fook mất hết cả kiên nhẫn. Anh ta gạt quyển sổ ghi chép sang một bên và lầm rầm, "Mình nghĩ cái thứ này đang ra vẻ thầy tiên tri quá mức cần thiết rồi."

"Các anh không biết gì về thời tương lai," Nghĩ Sâu tuyên bố, "còn trong hệ thống mạch điện của tôi, tôi có thể lướt lái bon bon trên khắp các dòng mạch tam giác vô tận thuộc về xác suất tương lai và thấy được rằng một ngày nào đó chắc chắn sẽ xuất hiện một máy tính mà chỉ nội các thông số hoạt động đơn thuần của nó thôi tôi cũng không xứng để mà tính toán, song thiết kế ra nó chính là định mệnh chung cuộc của tôi."

Fook thở sượt, liếc ngang sang Lunkwill.

"Liệu chúng ta có thể tiếp tục chuyển sang hỏi câu cần hỏi không?" anh ta lên tiếng.

Lunkwill ra hiệu cho anh ta đợi.

"Máy tính mi nói đến đây là máy tính nào?" anh ta hỏi.

"Hiện giờ tôi sẽ không nói gì thêm nữa," Nghĩ Sâu nói. "Nào. Các anh hãy hỏi gì khác từ tôi, để tôi hoạt động. Nói đi."

Họ nhún vai nhìn nhau. Fook trấn tĩnh lại.

"Hỡi Máy Tính Nghĩ Sâu," anh ta nói, "nhiệm vụ chúng ta thiết kế cho mi hoạt động là đây. Chúng ta muốn mi nói cho chúng ta biết..." anh ta ngập ngừng "... Câu Trả Lời!"

"Câu Trả Lời?" 'Nghĩ Sâu hỏi lại. "Câu Trả Lời cho cái gì?"

"Sự Sống!" Fook hối.

"Vũ Trụ!" Lunkwill nói.

"Vạn Vật!" bọn họ đồng thanh.

Nghĩ Sâu ngừng lại ngẫm nghĩ giây lát.

"Hơi căng," cuối cùng nó nói.

"Nhưng mi có làm được không?"

Một lần nữa, khoảng dừng nghĩ ngợi. Có," Nghĩ Sâu nói, "tôi làm được chứ."

"Có câu trả lời thật ư?" Fook nói, kích động nghẹn lời.

"Một câu trả lời đơn giản?" Lunkwill bổ sung.

"Phải," Nghĩ Sâu nói. "Sự Sống, Vũ Trụ và Vạn Vật. Có một câu trả lời. Nhưng mà," nó bổ sung, "tôi còn phải nghĩ cái đã."

Một tiếng ồn ào bất thình lình phá tan khoảnh khắc ấy: cánh cửa bật mở và hai người đàn ông giận dữ mặc áo chùng xanh thô phai màu cùng đai lưng của Đại học Cruxwan lao vào phòng, gạt phắt sang bên những kẻ tôi tớ bất lực chặn bọn họ ở bên ngoài.

"Chúng tôi đòi hỏi được vào!" người trẻ hơn trong hai người hét lên, cùi chỏ huých vào cổ họng cô thư ký trẻ xinh đẹp.

"Thôi nào," người già hơn hét, "các người không thể chặn chúng ta ở bên ngoài!" Ông ta đẩy một tay chuyên viên lập trình trẻ tuổi bật lùi qua cửa.

"Chúng ta đòi hỏi các người không được chặn chúng ta ở bên ngoài!" người trẻ hơn oang oang, mặc dù anh ta giờ đã chắc cú ở bên trong căn phòng và không còn nỗ lực nào hòng cản anh ta nữa cả.

"Các người là ai?" Lunkwill hỏi, tức giận nhổm khỏi chỗ ngồi. "Các người muốn gì?"

"Ta là Majikthise!" người già hơn tuyên bố.

"Còn ta đòi hỏi ta là Vroomfondel!" người trẻ hơn la lên.

Majikthise quay sang Vroomfondel. "Được rồi," ông ta giận dữ giải thích, "cái đó thì không phải đòi."

"Thưa vâng!" Vroomfondel oang oang vừa đập rầm lên cái bàn gần đó. "Ta là Vroomfondel, và đây không phải là một đòi hỏi, đây chính là dữ liệu chính xác! Thứ chúng ta đòi hỏi là các dữ liệu chính xác!"

"Không phải thế!" Majikthise rên lên vì cáu giận. "Dữ liệu chính xác chính là thứ chúng ta không đòi hỏi!"

Hầu như chẳng ngưng lời để thở, Vroomfondel lại la lên, "Chúng ta không đòi các dữ liệu chính xác! Thứ chúng ta đòi là hoàn toàn không có các dữ liệu chính xác. Ta đòi hỏi rằng ta có thể là hoặc có thể không là Vroomfondel!"

"Nhưng các người là lũ quỷ quái nào?" Fook cảm thấy bị xúc phạm bèn la toáng.

"Chúng ta," Majikthise nói, "là các Triết Gia."

"Mặc dầu có thể chúng ta không phải," Vroomfondel nói, lắc lắc ngón tay cảnh cáo về phía hai nhà lập trình.

" Phải mà," Majikthise khăng khăng. "Chúng ta hoàn toàn rõ rành ở đây làm đại diện của Hiệp Hội Hổ Lỗn Triết Gia, Nhà Thông Thái, Danh Nhân và Tư Tưởng Gia, và chúng ta muốn cỗ máy này tắt đi, và chúng ta muốn nó tắt đi ngay!"

"Nhưng có vấn đề gì?" Lunkwill hỏi.

"Tôi sẽ cho các anh bạn biết vấn đề gì, anh bạn," Mapkthise nói, "phân ranh giới, đó chính là vấn đề!"

"Chúng ta đòi," Vroomfondel ré lên, "rằng ranh giới có thể là hoặc có thể không là vấn đề!"

"Các người cứ để kệ máy móc tiếp tục trò tính cộng," Majikthise cảnh cáo, "còn chúng ta sẽ lo phần các chân lý vĩnh cửu, cảm ơn nhiều. Các người sẽ cần kiểm tra địa vị pháp lý của các người đấy, mấy cậu trẻ ạ. Theo luật pháp, Truy Tìm Chân Lý Tối Thượng hoàn toàn rõ ràng là đặc quyền không thể tách rời của giai cấp nghĩ ngợi chuyên nghiệp. Bất cứ cỗ máy chết bầm nào mà đi tìm và thực sự tìm thấy chân lý đó thì chúng ta thất nghiệp thẳng cẳng, chẳng phải ư? Ý ta là chúng ta thức cả nửa đêm tranh cãi xem có hay không có một vị Chúa để làm gì nếu sáng hôm sau cỗ máy này chỉ việc đi mà cho số điện thoại chết tiệt của Chúa?"

"Thing thế," Vroomfondel quát lên, "chúng ta đòi Si có các khu vực dành cho nghi ngờ và không chắc chắn được xác định chặt chẽ!"

Đột nhiên một giọng oang oang rổn rang từ đầu kia căn phòng.

" Tôi có thể nhận xét ở điểm này chăng?" Nghĩ Sâu hỏi.

"Chúng ta sẽ đình công!" Vroomfondel ré lên.

"Đúng thế!" Majikthise tán đồng. "Các anh sẽ phải dối diện với một cuộc đình công của các Triết Gia toàn quốc!"

Cấp độ âm thanh rền o o trong căn phòng đột nhiên tăng lên trong khi vài đơn vị điều khiển âm trầm phụ trợ, đặt trên các loa tủ chạm khắc cầu kỳ đánh bóng véc ni đặt quanh căn phòng, bật lên để cho giọng nói của Nghĩ Sâu thêm chút vẻ uy quyền.

"Tất cả những gì tôi muốn nói," cái máy tính gầm lên, "là các mạch của tôi giờ đã khởi động và không thể hủy bỏ được chương trình tính toán các câu trả lời cho Câu Hỏi Tối Thượng về Sự Sống, Vũ Trụ và Vạn Vật..." nó lời tự mãn rằng mình đã được hết thảy mọi người chú ý, trước khi tiếp tục khẽ khàng hơn, "nhưng chương trình sẽ ngốn mất của tôi ít thời gian."

Fook sốt ruột nhìn đồng hồ.

"Bao lâu?" anh ta hỏi.

"Bảy triệu năm rưỡi,” Nghĩ Sâu nói.

Lunkwill và Fook chớp chớp mắt nhìn nhau.

"Bảy triệu năm rưỡi!" họ đồng thanh kêu lên.

"Phải," Nghĩ Sâu hùng hồn, "tôi đã nói tôi còn phải suy nghĩ đã, chẳng phải sao? Và tôi nhận thấy rằng chạy một chương trình như thế này chắc chắn sẽ mang lại hiệu quả quảng bá đại chúng khổng lồ cho toàn lĩnh vực triết học nói chung. Ai ai cũng đều sẽ có thuyết riêng của họ về việc cuối cùng tôi sẽ đưa ra câu trả lời nào, và để nắm lấy cơ hội từ thị trường truyền thông đó còn ai phù hợp hơn các anh? Thành thử chừng nào các anh còn tiếp tục bất đồng với nhau thật kịch liệt và bôi nhọ nhau trên báo chí đại chúng, và chừng nào các anh còn kiếm được người đại diện thông minh, các anh sẽ còn có thể chia chác suốt đời. Các anh thấy sao?"

Hai triết gia há hốc mồm nhìn nó.

"Mẹ kiếp," Majikthise nói, "đấy mới gọi là suy nghĩ đấy. Này, Vroomfondel, tại sao chúng ta không bao giờ nghĩ được những thứ như thế nhỉ?"

"Đâu biết," Vroomfondel thì thào kinh ngạc đáp lời. "Tôi nghĩ não ta hẳn là bị đào tạo quá kỹ rồi, Majikthise."

Nói đoạn, bọn họ quay gót ra khỏi cửa, bước vào một lối sống vương giả vượt quá cả những giấc mơ hoang dại nhất của họ.