Chương 6 Trần Quang Lộc

Người đàn ông tên Trần Quang Lộc, 37 tuổi không có những nét hay dáng vẻ của một người Việt Nam. Chỉ có cái tên họ là Việt Nam, trước mặt Hoài đây là một người Mỹ. Một người mang hai giòng máu: da trắng và da vàng!

Anh ta đi theo Hoài vào văn phòng không khách sáo hay ngần ngại mà ngồi xuống ghế ngay trước mặt Hoài.

Nàng quan sát người bệnh này kỹ hơn và không tìm thấy một nét Á châu nào! Sau cặp kính, đôi mắt nâu mở lớn nhìn Hoài với đôi chút tò mò.

Bao giờ Hoài cũng là người lên tiếng trước. Vì sao vậy? Có lẽ nàng muốn tìm cầu nối với người bệnh nhân để mọi sự dễ dàng hơn.

- Tôi có thể giúp gì được cho anh? Anh nói tiếng Việt được không?

Anh ta nhìn Hoài và nói với giọng rất trầm làm nàng phải chú ý nhiều hơn:

- Tôi chỉ biết một vài chữ tiếng Việt, không đủ để nói chuyện! Vợ tôi khuyên tôi đến đây.

Hoài đặt câu hỏi:

- Để cứu vãn gia đình hay một cái gì đó sao?

Người đàn ông ngồi trước mặt Hoài cười hực lên một tiếng, nghe rất gượng gạo! Đấy không hẳn là một tiếng cười!

- Có thể hiểu như vậy! Tôi phải nói như thế nào?

- Cứ nói những điều làm anh phải bận lòng! Nếu là từ gia đình thì hãy nói về gia đình anh, vợ anh, con cái anh hay bất cứ những gì dính líu đến gia đình hay vấn đề nào đó có liên quan.

- Tôi.. rất dễ bị lo âu và nóng giận..

- Với tất cả mọi người hay chỉ với những người trong gia đình?

- Với câu hỏi này bà đã nhìn thấy vấn đề của tôi! Bà hay thật! Vợ tôi đã nói một người bạn giới thiệu đến bà, cô ấy có lý!

Hoài không chỉ nhìn người bệnh tên Trần Quang Lộc mà nàng còn đang sục xạo trên gương mặt dài nhưng hơi bạnh ra ở phần dưới, cái mũi cao nhưng hơi to và đôi môi dầy và đỏ thắm một cách khác thường ở nam giới. Đây có phải là một người thích dùng bạo lực? Nàng không nghĩ như vậy! Nhưng làm sao biết được?

Hoài đặt câu hỏi:

- Thường anh giải quyết sự nóng giận của mình như thế nào? Có khi nào bằng võ lực hay không?

Anh ta cúi đầu khi trả lời:

- Như vậy đó! Tôi không kềm chế được bản thân để rồi.. sau đó lại hối hận!

- Tôi đoán chắc anh chỉ để cơn nóng giận của anh được thoát ra trong gia đình mà thôi, đúng không?

- Không sai! Tôi không muốn trở thành như thế.. không muốn chút nào nhưng không chế ngự được mình..

- Những lo âu và nóng giận đến từ những áp lực của công việc hay gia đình?

- Từ công việc!

Hoài đặt câu hỏi dù đã nhìn thấy trong hồ sơ bệnh lý, Trần Quang Lộc làm nhiều nghề khác nhau, từ thầy đến thợ..

- Công việc của anh như thế nào?

- Tôi thay đổi nghề nhiều lần, tôi làm đủ thứ nghề.

- Tại sao phải thay đổi nhiều như thế? Không hợp với công việc và khả năng hay sao?

- Tôi không hiểu nữa.. tôi luôn luôn bị căng thẳng, lo âu và sợ hãi..

- Có nhiều áp lực từ những công việc đó hay sao?

- Không hẳn là như vậy.. Là chính tôi mà thôi!

- Anh còn nhớ thời gian lúc anh còn nhỏ không?

Tự dưng thấy anh ta lúng túng hẳn:

- Tôi.. tôi nhớ chứ.. nhưng thời gian đó ăn thua gì với hiện tại và tình trạng của tôi?

- Theo tôi, mọi sự bắt đầu từ khi anh còn nhỏ!

Anh ta nhìn Hoài với vẻ hoài nghi:

- Thật sao?

- Anh lớn lên trong một gia đình ra sao? Hòa thuận, nhiều tiếng cười hay chỉ toàn những giận dữ và cãi vã?

Trần Quang Lộc trầm ngâm một lúc rồi mới trả lời:

- Ít tiếng cười.. Cha mẹ tôi cãi nhau liên tục, anh em chúng tôi luôn luôn sợ hãi trong bầu không khí căng thẳng vì chiến tranh giữa cha và mẹ tôi có thể nổ ra bất cứ lúc nào.

- Anh và những người anh chị em khác trong gia đình có bị đòn lây không?

- Thỉnh thoảng..

- Thật không?

Anh ta ngập ngừng:

- Nhiều hơn là.. thỉnh thoảng!

- Cha mẹ anh có đánh nhau không?

- Mỗi khi cãi nhau đến tột đỉnh thì họ xoay sang đánh nhau để đi đến kết thúc!

- Khi cha mẹ cãi nhau và đi đến xung đột thì con cái là những người bị tổn thương nhiều nhất. Gia đình là mái ấm để con trẻ lớn lên và phát triển nhưng khi đứa trẻ chứng kiến những bất đồng đến nỗi đưa đến bạo lực thì niềm tin về mái ấm gia đình trong đứa trẻ bị phá vỡ và đưa đến nỗi bất an và sợ hãi ở đứa trẻ. Từ đó đưa đến những tổn thương tâm lý lâu dài và đôi khi đeo đuổi theo đứa trẻ cho đến khi lớn khôn.

Anh ta có vẻ suy niệm về những điều Hoài vừa nói.

Nàng lại đặt câu hỏi tiếp:

- Lúc nhỏ anh có hay tự cô lập mình không?

Lộc như bừng tỉnh hỏi lại Hoài:

- Tại sao bà biết?

- Khi trẻ nhỏ thường xuyên chứng kiến những cảnh bạo lực từ cha mẹ, chúng sẽ trở nên ít nói và tự cô lập mình. Đứa trẻ thường xuyên bị căng thẳng vì những xung đột đó nên tự tạo cho nó một vỏ bọc che chắn và bảo vệ để không ai có thể hãm hại hay đi vào thế giới của mình được. Đứa trẻ trong tình huống đó khó mà kết nối với cha mẹ vì rào cản tâm lý đó. Khi lớn lên đứa trẻ sẽ trở nên rụt rè không thích giao tiếp và khó mà thể hiện được tình cảm.

- Tôi có cảm tưởng như bà đang đi vào trong đầu tôi và đọc được những thầm kín mà tôi chưa hề bày tỏ với ai, ngay cả với vợ tôi.

Hoài tiếp tục phân tích:

- Như tôi đã nói khi nãy cha mẹ cãi nhau hay đánh nhau thì con trẻ sẽ là những kẻ bị tổn thương nhiều nhất. Trẻ con chứng kiến cha mẹ cãi nhau thường xuyên và dùng bạo lực để giải quyết vấn đề thì đấy là bài học mà trẻ con học được từ người lớn và chúng sẽ tin rằng xử dụng bạo lực hay cãi vã là cách giải quyết vấn đề hoặc đạt được điều mình mong muốn. Trẻ con sẽ học theo những hành động, lời nói của cha mẹ chúng để khi lớn lên chúng cũng sẽ dùng y như thế để giải quyết vấn đề với những người chung quanh. Giống như anh nói khi nãy với tôi là cha mẹ anh sau khi cãi vã thì đi đến xung đột để kết thúc. Bài học đó đã đi sâu vào đầu anh từ khi anh còn nhỏ.

Anh ta cúi gầm đầu như chiêm nghiệm về những điều mà Hoài vừa phân tích.

- Lúc nhỏ anh có tự cô lập mình không?

- Luôn luôn!

- Vì đó là vỏ bọc an toàn cho anh!

- Đúng như vậy! Tôi không muốn bất cứ ai đi vào thế giới của tôi!

- Anh có dùng bạo lực trong gia đình anh không, với vợ con chẳng hạn?

Thấy anh ta có vẻ khổ sở khi tìm câu trả lời:

- Tôi không đè nén được.. tôi thù ghét mình sau mỗi lần tôi không nén được cơn giận.. Tôi phải làm gì để thay đổi?

Hoài ôn tồn hỏi anh ta:

- Anh trút cơn giận lên vợ anh hay con cái anh?

- Vợ tôi.. Chỉ vợ tôi thôi.. Tôi yêu vợ tôi, tôi không bao giờ muốn làm như vậy.. nhưng lúc đó tôi đã biến thành một con người khác! Tôi thù ghét con người đó! Nó đang hủy hoại cuộc hôn nhân của chúng tôi và gia đình tôi.. Bà bảo tôi phải làm gì? Tôi không bao giờ nghĩ đây là những hệ quả từ những chứng kiến bạo lực trong gia đình lúc nhỏ. Bà hãy thay đổi tôi..

- Tự anh hãy thay đổi chính mình. Tôi chỉ đưa ra những lời khuyên. Anh thay đổi công việc luôn luôn là vì sao? Tại sao đang từ là thầy mà xuống thành thợ? Không thỏa mãn sao?

- Làm công việc nào cũng có người trên đầu trên cổ mình, từ văn phòng hay hãng xưởng thì cũng thế thôi! Tôi không chịu được! Nhưng vẫn muốn thử công việc.

-Anh đem những áp lực đó về nhà sao?

- Chứ tôi phải làm gì bây giờ?

- Anh nên tìm cách giải tỏa những lo âu và tức giận trước khi về nhà.

- Bà nói tôi làm gì để giải tỏa những điều này?

- Có nhiều cách để giải tỏa những cảm xúc tiêu cực.

- Chẳng hạn như?

Hoài hơi mỉm cười khi nói với anh ta:

- Có nhiều cách. Anh nên hiểu là tức giận, lo lắng hay hồi hộp là những trạng thái bình thường của con người. Nhưng nếu anh cứ để những tâm trạng này kéo dài thì không tốt. Đầu tiên là anh nên hít thở sâu vì đó là biện pháp hiệu quả và nhanh chóng nhất để giảm sự tức giận và lo âu. Đừng xem thường hành động giản dị này vì khi tức giận, người ta có xu hướng thở nhanh và nông cạn. Đó là lúc não bộ con người báo cho biết rằng cơ thể đã sẵn sàng chiến đấu hay bỏ chạy. Khi anh thở sâu sẽ giúp nhịp tim chậm lại và anh sẽ trở nên bình tĩnh hơn.

Anh ta nhìn Hoài với vẻ hoài nghi:

- Chỉ vậy thôi sao?

Hoài lắc đầu:

- Anh phải học cách thừa nhận rằng tức giận là một cảm xúc lành mạnh.

- Lành mạnh? Tôi không hiểu bà nói gì?

Hoài giải thích:

- Tức giận là một cảm xúc lành mạnh bởi chính cảm xúc này cho anh biết ranh giới của anh ở đâu và anh sẽ suy xét xem điều gì là tốt nhất. Nếu cố kìm nén cơn tức giận, anh sẽ đánh lừa bản thân rằng sự tức giận này đã tan biến nhưng thực chất anh sẽ trở nên căng thẳng hơn. Một ngày nào đó, chỉ cần một kích thích nhỏ, sự tức giận bị đè nén lập tức bùng ra, khiến tâm trạng của bản thân trở nên tồi tệ hơn. Biết cách quản lý cơn giận hiệu quả là chìa khóa để có cuộc sống lành mạnh, cân bằng về cảm xúc.

- Nhưng làm sao tôi có thể để những lo lắng hay tức giận của tôi được giải tỏa ngoài chuyện hít thở sâu và chậm lại?

- Anh có thể tập thể dục, đi bộ hay chạy. Những hoạt động thể chất giúp giải phóng serotonin là chất hóa học trong não bộ có khả năng ảnh hưởng đến tâm trạng một cách tích cực và giúp anh bình tĩnh hơn. Nhưng đừng làm những hành động thiếu cân nhắc và suy nghĩ như la hét hay đập đầu. Nghe nhạc cũng có tác dụng tốt trong việc làm dịu những căng thẳng của đầu óc và tâm trí.

Lộc có vẻ lắng nghe những điều Hoài vừa nói.

- Bà cứ chỉ cho tôi càng nhiều phương cách giải tỏa thì càng tốt.

- Có một số biện pháp có thể sử dụng để đánh lạc hướng bản thân khỏi tức giận, lo lắng. Anh có thể chuyển hướng sang làm một chuyện gì khác để đầu óc bận rộn không còn chỗ cho những cảm xúc tiêu cực. Nên nhắc nhở bản thân, khi lo lắng hoặc tức giận cần phải làm thứ gì đó giúp bạn tập trung. Điều này có thể giúp giải tỏa lo lắng rất hiệu quả vì khi lo lắng hoặc tức giận, hầu hết năng lượng của anh sẽ bị lãng phí cho những suy nghĩ tiêu cực. Khi lo lắng hoặc tức giận, anh luôn cảm thấy cơ thể "căng cứng". Hãy thử tập một số bài kéo giãn cơ, chúng sẽ giúp anh bình tĩnh và tỉnh táo hơn. Nếu có kinh nghiệm về thể dục hoặc yoga, thiền... anh có thể sử dụng nó tại thời điểm này. Tôi nghĩ anh cứ thử tập những phương cách đó trước khi về nhà để giảm bớt những bực dọc do áp lực của công việc. Đừng biến gia đình là nơi để anh xả stress.

- Tôi sẽ làm theo lời bà khuyên.

Câu chuyện giữa Hoài và người bệnh nhân tên Lộc chấm dứt ở đó. Nàng hy vọng anh ta sẽ nghe lời khuyên để từ đó cứu vãn hạnh phúc gia đình và cho chính bản thân.