Chương 42

Cho dù lô đầu tiên tới tận bảy giờ tối hôm đó mới được đưa ra đấu giá, nhà đấu giá đã đông nghịt từ lâu, như vẫn luôn thế vào đêm mở màn một đợt bán đấu giá quan trọng các tác phẩm thuộc trường phái Ấn tượng.

Ba trăm chỗ ngồi được lấp đầy bởi những quý ông mặc âu phục dạ tiệc, trong khi các quý bà lộng lẫy trong những bộ váy dài. Họ chẳng khác gì đang chờ đêm diễn mở màn tại nhà hát opera, và quả thực phiên đấu giá này hứa hẹn cũng kịch tính như bất cứ thứ gì được hứa hẹn tại Covent Garden1*. Và cho dù đã có kịch bản, thính giả vẫn luôn là người có những dòng thoại lý thú nhất.

Các khách mời thuộc nhiều thể loại khác nhau. Những người tham gia đấu giá nghiêm túc thường xuất hiện muộn vì họ đã đặt sẵn chỗ, và có thể không quan tâm tới vài lô đầu tiên, vốn chỉ hiện diện để làm nóng không khí giống như các nhân vật phụ trong một vở kịch của Shakespeare. Các nhà môi giới và chủ các phòng trưng bày ưa thích ngồi phía sau cùng các đồng nghiệp và chia sẻ với nhau bất cứ mẩu thừa nào rớt xuống từ bàn của người giàu khi một món đồ không đạt được mức giá đăng ký và phải rút lui khỏi cuộc đấu giá. Rồi cũng có những người coi dịp này như một sự kiện xã giao. Họ không quan tâm tới việc tham gia đấu giá, chỉ tận hưởng cảnh tượng các nhân vật siêu giàu giơ tay lên tranh đấu với nhau.

Cuối cùng là loại nguy hiểm hơn trong mấy loại người này, những tiểu thể loại. Các bà vợ, tới để theo dõi xem chồng mình sẽ tiêu bao nhiêu vào những món đồ mà họ chẳng chút hứng thú, bởi họ ưa thích tiêu tiền tại các cửa hàng khác trên cùng con phố này hơn. Kế đến có những cô bạn gái, những người giữ im lặng vì đang hy vọng trở thành các bà vợ. Và cuối cùng, chỉ đơn giản là các cô nàng xinh đẹp, không có mục đích gì khác trong đời ngoài hất cẳng các bà vợ và các cô bạn gái khỏi chiến trường.

Nhưng, như với mọi thứ trên đời, luôn có ngoại lệ cho quy luật. Một trong những ngoại lệ như thế là Sir Alan Redmayne, người có mặt đại diện cho đất nước mình. Ông sẽ tham gia đấu giá lô số 29, nhưng chưa quyết định được sẽ ra giá cao tới đâu.

Sir Alan không lạ gì các nhà đấu giá ở khu West End cùng các truyền thống lạ lùng của họ. Theo năm tháng, ông đã tích lũy được một bộ sưu tập nhỏ tranh màu nước của các họa sĩ Anh thế kỷ mười tám, và thỉnh thoảng ông cũng tham gia đấu giá đại diện chính quyền cho một bức tranh hay tác phẩm điêu khắc mà các sếp của ông cảm thấy không nên cho phép rời khỏi đất nước. Tuy nhiên, đây là lần đầu tiên trong sự nghiệp của mình ông sẽ tham gia đấu giá một tác phẩm quan trọng với hy vọng sẽ bị một người từ nước ngoài đánh bại.

Tờ The Times sáng hôm đó đã dự đoán bức tượng Người suy tư của Rodin sẽ được bán với giá 100.000 bảng - một kỷ lục cho bất kỳ tác phẩm nào của bậc thầy người Pháp. Tuy nhiên, điều The Times không biết là Sir Alan dự định sẽ nâng mức giá đấu vượt mốc 100.000 bảng, vì chỉ tới khi đó ông mới đoan chắc người tham gia đấu giá còn lại trên sàn sẽ là Don Pedro Martinez, người tin giá trị thực của bức tượng phải trên tám triệu bảng.

Giles đã hỏi ông thư ký nội các đúng câu hỏi mà ông cố tránh trả lời: “Nếu đấu giá thắng Martinez, ông sẽ làm gì với bức tượng?”.

“Nó sẽ được dành cho một chỗ tại Phòng Trưng bày Quốc gia của Scotland,” ông đã trả lời, “như một phần chính sách mua tác phẩm mỹ thuật của chính quyền. Ông có thể viết về chuyện này trong hồi ký của mình, nhưng chỉ sau khi tôi đã chết”.

“Còn nếu ông thành công?”

“Khi đó chuyện này đảm bảo sẽ được dành cho một chương trong hồi ký của tôi.”

Khi Sir Alan bước vào nhà đấu giá, ông tới ngồi xuống một cái ghế ở góc trái cuối phòng bán. Trước đó ông đã gọi điện thoại cho ông Wilson để báo cho ông này biết mình sẽ tham gia đấu giá lô số 29, và sẽ ngồi ở chỗ quen thuộc.

Đến khi ông Wilson bước lên năm bậc cấp lên bục điều hành, phần lớn những nhân vật chính trong cuộc đều đã yên vị. Đứng ở hai bên người điều hành đấu giá là một hàng nhân viên của Sotheby's. Phần lớn họ tham gia đấu giá đại diện cho những khách hàng không thể đích thân có mặt, hay những người không tin tưởng bản thân không bị tình huống cuốn đi để rồi cuối cùng ra giá cao hơn quá nhiều so với dự định. Ở bên trái căn phòng có một cái bàn dài kê trên một bục cao. Ngồi sau bàn là một số nhân viên cao cấp giàu kinh nghiệm nhất của nhà đấu giá. Trên bàn, trước mặt họ, là một dãy máy điện thoại màu trắng chỉ được nhấc lên để nói khẽ vào ống nghe khi lô mà khách hàng của họ quan tâm được đưa ra đấu giá.

Từ chỗ ngồi của mình ở cuối phòng, Sir Alan có thể thấy hầu hết các chỗ đều đã có người ngồi. Tuy nhiên, vẫn có ba chỗ trống ở hàng ghế thứ ba, hẳn đã được đặt sẵn cho một khách hàng quan trọng. Ông tự hỏi về những người ngồi ở hai bên Don Pedro Martinez. Sir Alan lướt qua các trang quyển ca-ta-lô của mình cho tới khi tới trang Người suy tư của Rodin, lô 29. Sẽ còn thừa đủ thời gian để Martinez xuất hiện.

Đúng bảy giờ tối, ông Wilson đưa mắt nhìn xuống các khách hàng của mình và hiền hòa mỉm cười. Ông ta gõ gõ micro và nói, ”Thưa các quý bà quý ông, xin chúc quý vị buổi tối tốt lành, chào mừng quý vị tới dự phiên bán đấu giá tác phẩm trường phái Ấn tượng của Sotheby's. Lô số một,” ông ta thông báo, liếc mắt sang trái để đảm bảo người vận chuyển tác phẩm đã đặt đúng bức tranh lên giá, “là một bức phấn màu vui tươi của Degas, vẽ hai vũ công ba lê đang luyện tập tại Trocadero. Tôi sẽ mở đầu việc đấu giá ở mức năm nghìn bảng. Sáu nghìn. Bảy nghìn. Tám nghìn...”.

Sir Alan theo dõi đầy quan tâm trong khi phần lớn các lô đầu tiên đều vượt qua mức giá ước tính của chúng, chứng tỏ, như tờ The Times đã nhận định sáng hôm ấy, là có một thế hệ các nhà sưu tầm mới đã tạo dựng được tài sản của họ sau chiến tranh, và muốn chứng tỏ sự xuất hiện của mình bằng việc đầu tư vào mỹ thuật.

Khi lô số mười hai đang được đấu giá, Don Pedro Martinez bước vào phòng, được hai chàng trai trẻ tháp tùng. Sir Alan nhận ra Bruno, con trai út của Martinez, và đoán thanh niên còn lại hẳn là Sebastian Clifton. Sự có mặt của Sebastian thuyết phục ông rằng Martinez hẳn rất tự tin về việc tiền vẫn còn ở trong bức tượng.

Những người môi giới và các chủ phòng trưng bày bắt đầu thảo luận xem liệu Martinez nhiều khả năng sẽ quan tâm hơn tới lô 28, bức Một góc vườn tại bệnh viện St. Paul ở St Rémy của Van Gogh, hay lô 29, bức tượng Người suy tư của Rodin.

Sir Alan luôn coi bản thân là một người bình tĩnh và tự chủ dưới áp lực, nhưng vào khoảnh khắc đó ông cảm thấy nhịp tim mình nhanh dần lên qua từng nhịp đập khi từng lô mới được đưa ra để lên giá. Việc đấu giá bức tranh Một góc vườn tại bệnh viện St Paul ở St Rémy bắt đầu ở mức 80.000 bảng, và sau khi tiếng búa cuối cùng vang lên ở mức 140.000 bảng, một kỷ lục cho một bức Van Gogh, ông lấy khăn tay ra thấm mồ hôi trán.

Ông lật trang quyển ca-ta-lô của mình để nhìn vào kiệt tác ông ngưỡng mộ, nhưng, trái khoáy thay, vẫn hy vọng là người thua cuộc khi đấu giá nó.

“Lô số hai mươi chín, Người suy tư của Auguste Rodin,” ông Wilson nói. ”Nếu xem trong ca-ta-lô của mình, quý vị sẽ thấy đây là một bản đúc lúc sinh thời được Alexis Rudier thực hiện. Tác phẩm được trưng bày tại lối vào phòng bán,” người điều hành đấu giá nói thêm. Vài người quay đầu lại để chiêm ngưỡng bức tượng đồng thau đồ sộ. “Tác phẩm này đã giành được sự quan tâm đáng kể, vì vậy tôi xin mở đấu giá ở mức bốn mươi nghìn bảng. Xin cảm ơn, thưa ngài,” người điều hành đấu giá vừa nói vừa chỉ vào một quý ông ngồi ngay trước mặt mình ở khu giữa. Thêm vài người quay đầu, lần này với hy vọng nhận diện người trả giá.

Sir Alan trả lời bằng một cái gật đầu rất nhẹ, gần như không thể nhận ra.

“Năm mươi nghìn,” người điều hành đấu giá tuyên bố, sự chú ý của ông này chuyển sang một người đàn ông ngồi trong khối ghế lại giơ bàn tay lên, “Tôi trả sáu mươi nghìn”. Chỉ với một cái liếc mắt về phía Sir Alan, ông Wilson nhận được cùng cái gật đầu khẽ, và ông này lại nhìn khối ghế giữa và đề nghị mức 80.000 bảng, nhưng nhận được một cái cau mày thất vọng, tiếp theo là một cái lắc đầu dứt khoát.

“Tôi đang nhận được bảy mươi nghìn bảng,” ông Wilson nói, đưa mắt nhìn Sir Alan, người cảm thấy chút ngờ vực len lỏi vào tâm trí mình. Nhưng rồi ông Wilson nhìn sang trái và nói, “Tám mươi nghìn. Tôi nhận được một đề nghị trả tám mươi nghìn qua điện thoại”. Ông ta lập tức chuyển sự chú ý trở lại Sir Alan. “Chín mươi nghìn?” Ông ta dò hỏi.

Sir Alan gật đầu.

Wilson lại nhìn về phía những chiếc điện thoại, nơi một bàn tay giơ lên sau đó vài giây. “Một trăm nghìn. Một trăm mười nghìn?” Ông ta dò hỏi, một lần nữa nhìn sang Sir Alan và dành cho ông nụ cười tươi tắn nhất theo phong cách mèo Cheshire của mình.

Ông có thể mạo hiểm không? Lần đầu tiên trong đời, vị thư ký nội các đánh cược. Ông gật đầu.

“Tôi được trả một trăm mười nghìn bảng,” Wilson nói, nhìn thẳng vào nhân viên của Sotheby’s đang giữ ống nghe điện thoại kề vào tai và chờ đợi chỉ thị dành cho mình.

Martinez quay người lại để nhìn xem liệu có thể nhận ra ai đang đấu giá chống lại mình hay không.

Cuộc trao đổi thì thầm qua điện thoại tiếp tục một lúc. Sir Alan càng thêm bồn chồn khi từng giây trôi qua. Ông cố không nghĩ tới khả năng Martinez đã qua mặt ông và bằng cách nào đó tuồn được tám triệu bảng vào trong nước trong khi đội SAS đã đốt chỗ tiền giả thế thân cho tiền giả. Quãng thời gian như một giờ đồng hồ mà ông vừa trải qua hóa ra chỉ chưa đầy hai mươi giây. Và rồi không hề báo trước, người đàn ông trực điện thoại giơ tay lên.

“Tôi có một đề nghị trả một trăm hai mươi nghìn qua điện thoại,” Wilson nói, cố không tỏ ra đắc thắng. Ông ta chuyển sự chú ý trở lại Sir Alan, người không nhúc nhích dù một múi cơ. “Tôi có một đề nghị trả một trăm hai mươi nghìn qua điện thoại,” ông ta nhắc lại. “Tôi chuẩn bị bán tác phẩm này với giá một trăm hai mươi nghìn, đây là cơ hội cuối cùng của ngài,” ông ta nói, nhìn thẳng vào Sir Alan, song vị thư ký nội các đã trở lại vai trò quan chức tự nhiên của mình, và không bày tỏ chút biểu cảm nào.

“Bán, với giá một trăm hai mươi nghìn bảng,” Wilson nói, gõ búa thịch một tiếng trong khi gửi nụ cười của mình tới người nhân viên đấu giá trực điện thoại.

Sir Alan thở phào nhẹ nhõm, và đặc biệt hài lòng khi thấy nụ cười tự mãn trên khuôn mặt Martinez, điều thuyết phục ông rằng tay người Argentina đã tin ông ta vừa mua lại bức tượng của chính mình, chứa bên trong tám triệu bảng, với cái giá chỉ một trăm hai mươi ngàn bảng. Và không nghi ngờ gì nữa, ngày mai ông ta dự định làm chuyện đổi đèn cũ lấy đèn mới.

Sau khi thêm vài lô hiện vật nữa được đưa ra, Martinez đứng dậy khỏi chỗ ngồi của mình ở hàng ghế thứ ba và sùng sục đi dọc theo hàng người mà không hề có chút bận tâm nào đến chuyện những người này có thể vẫn đang theo dõi cuộc đấu giá. Khi ra tới lối đi, ông ta bước ra phía sau phòng, trên mặt hiện rõ vẻ hài lòng, rồi rời khỏi căn phòng. Hai người trẻ tuổi đi theo sau ông ta đủ lịch sự để tỏ vẻ bối rối.

Sir Alan đợi đến khi sáu lô hiện vật nữa tìm thấy chủ nhân mới rồi mới ra về. Khi ông đặt chân ra ngoài phố Bond, buổi tối hôm đó thời tiết dễ chịu tới mức ông quyết định đi bộ tới câu lạc bộ của mình ở Pall Mall và đãi bản thân sáu con hàu cùng một ly sâm panh. Ông sẵn sàng bỏ ra một tháng lương để được thấy khuôn mặt Martinez khi ông ta khám phá ra chiến thắng của mình hóa ra rỗng tuếch.

1* Covent Garden nằm ở West End, khu vực giải trí và nhà hát chính của London. Nhà hát opera hoàng gia nằm ở đây là điểm đến thu hút du khách.