16. VÙNG NƯỚC LẶNG

Từ khi Leoncio xuất hiện lão Francisco chẳng mấy khi có mặt ở nhà. Lão lê la trên cảng, chuyện trò, uống rượu ở quán “Sao hải đăng”, chỉ trở về khi rạng sáng và thường đã say mềm. Lão không muốn kể câu chuyện về Leoncio và bảo Guma đừng bao giờ nhắc đến cái tên ấy khi mình có mặt. Guma rất lo lắng về chuyện uống nhiều của lão, bác sĩ Rodrigo đã cảnh cáo là nếu vậy ông già chẳng thể sống được lâu. Anh đã thử gợi chuyện lão về chủ đề ấy nhưng chỉ nhận được một câu trả lời khô khốc:

- Mỗi người một số.

Rufino cũng thay đổi. Thoạt tiên Guma nghĩ chắc cậu ta cũng đã nghi ngờ gì đó, nhưng ng Esmeralda cũng từ lâu đã nguội lạnh với anh, chẳng để ý gì anh và có vẻ như đã tìm được ai đó khác. Guma cảm thấy thoải mái, dễ chịu hơn. Anh chỉ suy nghĩ chuyện giá mà cô chết đi. Càng ngày anh càng nghĩ nhiều hơn về chuyện ấy. Nếu Esmeralda chết đi anh sẽ được giải thoát khỏi gánh nặng ngày đêm canh cánh bên lòng. Anh có cảm giác nếu cô gái lai ấy biến đi sẽ mang theo mọi nguyên nhân khiến anh buồn bã cùng với sự ray rứt khôn nguôi của lương tâm. Anh nghĩ nhiều đến nỗi cuối cùng như cảm thấy hiển hiện thân thể cô ta nằm bất động trên bàn, cặp mắt xanh nhắm nghiền, đôi mi thèm khát những nụ hôn không bao giờ còn hé mở. Anh hình dung Rufino cũng nhanh chóng nguôi ngoai với một người con gái khác. Livia hẳn sẽ khóc rất nhiều cạnh quan tài, cánh đàn ông trên cảng cũng đến tiễn đưa lần cuối... Một cô gái lai xinh đẹp dường kia.

Tuy nhiên điều tệ hại nhất là cô ta không chết đi, cô ta vẫn sống và hẳn là đang phản bội Rufino để bám theo ai đó khác. Dẫu sao Guma cũng có cảm giác ghen tuông. Ở cảng người ta đồn người tình mới của cô ta là một tay thủy thủ. Một chiếc tàu hàng lớn vừa cập cảng để sửa chữa tám ngày nay. Tay thủy thủ đã ngắm nhìn cặp mông, thưởng thức những nụ hôn và sở hữu phần thân xác bốc lửa của cô ta. Rufino đã nghi ngờ, anh ngầm theo dõi cô gái lai đen ấy.

Một tối nọ Guma vừa trở về sau một chuyến hàng. Rufino tìm gặp anh và nói ngay:

- Con bé cắm sừng mình!

- Cái gì?

- Nó phản bội mình, bắt bồ với một thằng khác.

Và anh ta giải thích:

- Mình cứ nghĩ hoài về chuyện ấy và để ý thăm dò. Rồi cũng phát hiện ra toàn bộ câu chuyện dơ dáy kia. Hôm nay mình đã vớ được một bức thư của thằng khốn đó.

- Ai vậy?

- Một thằng ở tàu Miralda. Tàu ấy vừa đi hôm nay, vì vậy thằng kia chưa bị ăn dao.

- Cậu tính làm gì bây giờ?

- Mình con bé một bài học. Nó đùa giỡn phản bội tình cảm của mình. Khổ nỗi mình lại rất yêu thương nó.

- Cậu định làm gì? Dẫu sao cũng đừng dây vào chuyện rắc rối vì con bé chứ?

- Mình biết suốt thời gian qua nó chẳng ra gì. Một con đàn bà bội bạc ngay từ lúc khởi đầu. Khi mình mang nó về đã qua tay rất nhiều thằng và đầy tai tiếng. Nhưng khi yêu người ta mất cả trí khôn, và khi mất trí khôn người ta chẳng còn muốn nghe gì cả.

Anh ta dõi mắt nhìn về phía chân trời như kiếm tìm một điều gì ở đó. Giọng anh trầm lặng, nhỏ, đều đều. Thật khác xa với chàng Rufino khi hát bản emboladas dập dồn, sôi nổi.

- Mình đã tưởng có thể kết với cô ta, như với bao người khác. Cặp với cô ta, rồi chia tay một cách thuận hòa. Nhưng cô ta cứ bám vào, và đã quá muộn, mình không dẫy ra nổi, và thế là chung sống cùng nhau. Rồi bây giờ dân cảng ai cũng cười nhạo mình. - Giọng anh ta trở nên khàn hơn. - Còn cậu biết mà không nói gì với mình cả.

- Mình không biết thực. Đây là lần đầu tiên mình nghe, chính từ miệng cậu. Cậu đang nghĩ gì vậy, nói đi.

- Mình tính chẻ xác con bé và cho thằng kia xuống đáy.

- Đừng tự hại mình vì con bé ấy!

- Đó cũng là điều mình đang tính nói với cậu: bản thân mình cũng chưa biết chắc sẽ làm gì, nhưng nếu có chuyện gì tồi tệ xảy ra, cậu hãy làm dùm cho mình một việc.

- Cậu đừng làm chuyện điên rồ. Đuổi cổ nó đi, thế là xong.

- Hàng tháng mình đều gởi về cho mẹ mình hai mươi milreis. Bà ấy già rồi, không làm lụng gì được nữa. Nếu mình gặp chuyện rắc rối cậu hãy bán chiếc thuyền của mình và gởi tiền cho bà ấy.

Rufino đột ngột bỏ đi, không để Guma kịp giữ lại. Anh ta đi vội ra phía cảng. Có tiếng Esmeralda đang cao tiếng hát ở nhà bên. Guma chạy đuổi theo Rufino, nhưng không bắt kịp.

° ° °

Trăng, mặt trăng tròn vành vạnh sáng trắng giữa bầu trời như đang lắng nghe tiếng hát của Rufino. “Tôi buồn vì cô ta, người phụ nữ làm tan nát hồn tôi ”. Bài ca ấy rất phổ biến trên vùng đất cảng, và Esmeralda bình thản ngồi trên thuyền chẳng chút nghi ngờ. Cô ta diện bộ áo váy màu xanh lá bởi Rufino nói họ sẽ đi dự hội ở Santo Amaro. Và bởi màu xanh lá là bộ áo váy mà anh ta thích, cô ta cố ý bận nó để đẹp lòng người đàn ông của mình. Cô nàng chẳng thích gì anh ta, đúng thế, nhưng khi chàng da đen cất tiếng hát thì không ai cưỡng được giọng ca sôi nổi ấy... Esmeralda nhích đến gần anh ta hơn. Mái chèo rẽ nước góp phần cùng với gió tiếp sức cho cánh buồm. Dòng sông hoang vắng trải rộng mênh mông dưới trời sao, như tấm gương phản chiếu lại những ngôi sao nhỏ. Rufino vẫn hát mãi bài ca của mình. Nhưng đã đến giờ... Anh quăng mái chèo và lặng luôn tiếng hát. Esmeralda nép sát vào anh:

- Anh hát hay lắm...

- Cô thích chứ?

Anh đưa mắt nhìn cô ta. Vẫn cặp mắt xanh quyến rũ, vẫn đôi môi hé mở chờ đợi những nụ hôn. Rufino nhìn tránh sang bên, sợ mình không cưỡng nổi. Giây phút này hẳn tên thủy thủ lạ mặt đang cười vang chế nhạo anh trên con tàu Miralda.

- Cô có biết tôi tính làm gì không?

- Làm gì?

- Tôi sẽ giết cô.

- Đừng làm chuyện ngớ ngẩn...

Chiếc thuyền vẫn lặng lẽ trôi xuôi, nghe tiếng sóng vỗ nhẹ. Đấy là một đêm dành cho tình ái. Giọng Rufino nghe buồn bã, không chút oán hờn.

- Cô đã phản bội tôi với thằng thủy thủ trên tàu Miralda.

- Ai hớt lẻo với anh như vậy?

- Ai mà chẳng biết. Mọi người đều cười tôi. Nếu chán tôi tại sao cô không bỏ đi? Sao cô để cho mọi người cười nhạo tôi chứ? Vì vậy tôi sẽ giết cô.

- Guma nói với anh phải không? (Cô nàng biết cái chết đã cận kề và gắng làm tổn thương anh). Và anh định giết tôi. Hãy thả cho tôi đi. Tôi sẽ không bao giờ chường mặt nơi bến cảng này thêm lần nào nữa.

- Cô sắp đi gặp Janaina đấy, hãy sẵn sàng đi!

- Chính Guma nói với anh phải không? Hắn ta ghen, tôi đã đoán thế. Hắn chỉ muốn tôi thuộc về mình hắn. Mà tôi với hắn chỉ có một, hai lần. Anh chàng thủy thủ kia mới là người tôi ưa thích đấy.

- Đừng có đặt điều cho Guma, nghe rõ chưa? Cậu ta đã cứu tôi khỏi hàm cá mập, và cô định vu oan cho cậu ấy.

- Vu oan ư?

Và cô ta thuật lại mọi chuyện, đến từng chi tiết. Kể lại chuyện Guma đã qua đêm với cô ta như thế nào hôm Livia ốm. Vừa kể vừa cười...

- Giờ anh định giết tôi. Biết bao người trên cảng cười nhạo khi anh đi ngang, nào Floriano, nào Guma...

Rufino biết cô ta nói thật. Anh thấy u buồn, chỉ cầu mong được chết. Anh chẳng thể xuống tay giết Guma, kẻ từng cứu mạng mình. Ngoài ra còn Livia nữa, cô ấy có tội gì. Nhưng lòng anh cầu mong cái chết, nếu không phải của Guma thì phải là cái chết của chính anh. Vầng trăng biển no tròn rực rỡ giữa trời cao. Esmeralda vẫn đang cười vang. Và cô ta chết đi giữa tiếng cười đang dở, khi bị mái chèo đập thẳng xuống đầu. Rufino lặng nhìn cái xác đang âm thầm chìm xuống. Lũ cá mập sẽ kéo đến qua tiếng gọi của máu tươi xuôi theo dòng nước sông đổ ra biển cả. Anh lặng nhìn cái thân xác yêu thương nhất đang chìm. Một tấm thân xinh đẹp, chắc lẳn, gợi tình với đôi mắt xanh và cặp vú sừng trâu. Tấm thân đã sưởi ấm cho anh bao đêm đông lạnh giá. Phần thịt da từng thuộc về anh. Anh không hề nghĩ đến Guma, dầu chỉ là một thoáng. Như bạn anh đã chết tự lâu rồi. Anh lần tay sờ lên mạn thuyền hồi lâu, mắt dõi nhìn lần cuối cùng những ánh đèn xa xôi nơi bến cảng, và mặt nước sông mở ra để đón nhận con người anh. Trong khoảnh khắc khi nhô khỏi mặt nước lần cuối (anh không còn thấy con thuyền không chèo, không lái đã trôi xuôi theo dòng nước trên sông) trước mắt anh hiện ra hình ảnh tất cả những con người anh đã yêu thương trong sống: anh thấy cha, một người da đen khổng lồ luôn tươi cười, thấy mẹ lưng còng đi khập khiễng, thấy Livia đi trong đám rước dâu ngày cưới mà anh là người làm chứng, thấy Dona Dulce, thấy lão Francisco, bác sĩ Rodrigo, thấy Manuel và các chủ thuyền. Anh cũng nhìn thấy Guma, nhưng Guma đang cười nhạo anh, cười nhạo sau lưng anh. Trong đôi mắt hầu như đã tắt đi sự sống của anh hiện ra hình ảnh Guma đang cười nhạo thằng bạn ruột của mình. Anh chết đi, chẳng có được niềm vui khuây khỏa của tâm hồn.