23. ĐÊM CỦA TÌNH YÊU

Mẹ Guma đang đợi nàng ở nhà. Bà đã đến mà không báo trước. Bà bảo Livia rằng mình chỉ mới gặp Guma một lần từ nhiều năm trước. Trông bà yếu ớt, mắt gần như đã loà.

- Tôi sống ở xa đây, hầu như chỉ nhờ bố thí. Cũng có vài người quen giúp đỡ đôi

Bà không lộ chuyện mình chỉ là mụ quét dọn ở một nhà thổ nọ. Lão Francisco nhận thấy bà đã già đi rất nhiều. Gần hai mươi năm đã trôi qua kể từ buổi bà đến cảng lần ấy để tìm gặp con mình. Bà những muốn đưa con đi, nhưng lão không chịu. Nếu bà đưa nó đi mọi sự có lẽ đã tốt hơn. Livia hẳn giờ đây đã không phải khóc, một đứa trẻ hẳn sẽ không phải sống thiếu cha vào lứa tuổi còn thơ dại thế. Nhưng số phận là điều không thể đổi thay.

Rosa Palmeirao từ buồng ngủ bước ra và bảo Livia cần phải ăn chút gì đó. Mẹ của Guma hỏi:

- Họ chưa tìm được nó phải không?

- Vâng.

- Vậy mai tôi sẽ quay lại. Tôi không thể về muộn.

Và bà đi. Mắt gần như đã mù, bà mò mẫm dọ đường trong đêm tối. Ánh trăng soi lối cho bà. Livia ẵm con trước ngực và cứ đứng lặng yên như thế hồi lâu. Cô chú nàng nhìn nàng, bà cô thỉnh thoảng lại lau nước mắt. Rosa Palmeirao bày ra bàn bữa ăn không ai động tới.

Đã đến lần thứ tư Toufick ghé nhà Livia. Rosa Palmeirao trả lời khách đến nhà:

- Cô ấy ra ngay, ông Toufick.

Gã Ả Rập bước vào phòng khách. Đây là nơi gã từng đến rủ Guma vào chuyện buôn lậu hôm nào. Cũng là nơi gã đã rủ Guma vào chỗ chết. Livia hiện ra. Toufick đứng lên, lặng yên chẳng biết nói gì. Nàng im lặng chờ đợi.

- Anh ấy là người ngay thẳng.

Vẫn lặng yên. Mắt thẫn thờ, nàng gần như không nghe, không thấy gì nữa cả. Gã tiếp tục:

- Anh ấy đã cứu mạng tôi, cứu mạng Antonio nữa. Tôi không biết nói sao…

Càng khó khăn hơn cho gã khi phải nói bằng thứ tiếng không phải

- Cô có cần gì không, bất cứ thứ gì?

- Không.

- Tôi đến đây theo lệnh của ông Murad. Ông ấy nói bất kỳ lúc nào, bất kỳ điều gì cô cần ở ông ấy cô luôn có một người bạn sẵn sàng đáp ứng.

Gã đặt tiền lên bàn. Mân mê chiếc mũ trên tay, gã không đủ can đảm gợi ý để nàng nói hở cho ai về chuyện buôn lậu. Gã từ từ đi lùi ra cửa.

- Chào cô.

Gã đâm bổ ra đường, va phải một khách bộ hành, với cảm giác nghẹn đắng trong họng gã chỉ muốn được khóc gào cho thỏa.

Trong những ngôi nhà có bắt sóng một trong các đài phát thanh ở Bahia tối ấy mọi người nghe tiếng của phát thanh viên:

- Phụ nữ vùng cảng cầu mong các con chiên ngoan đạo hãy đọc “Kinh nguyện cha” để đấng bề trên phù hộ tìm thấy xác một thuỷ thủ bị đắm thuyền tối hôm qua.

Một cô gái trẻ (có người yêu là hoa tiêu) chợt rùng mình đứng lên, lặng lẽo rời khỏi bàn ăn đi vào buồng trong và nhiệt tâm cầu nguyện.

Rodolfo đến lúc mọi người đang chuẩn bị đi. Gã mới hay tin vài phút trước, tỉnh dậy sau một giấc ngủ vùi kéo dài cả ngày. Gã nhập vào đám người đang kéo ra chỗ chiếc thuyền. Lần này hai chiếc thuyền cùng đi. Maneca tay vẹo sẽ lái chiếc “Khoảnh khắc”. Cùng với hắn là Rodolfo và lão Francisco. Những người kia đi trên chiếc “Lãng du”. Họ hướng về phía cảng Santo Antonio.

Ngọn nến được thả xuống ngay chỗ cũ. Hai chiếc thuyền nằm sát bên nhau. Trong đêm tối của ngàn sao, ngọn nến lang thang đang đi tìm thân xác một con người giữa biển. Mọi ánh mắt hồi hộp dõi nhìn theo. Nó nhẹ nhàng trôi, lúc xuôi sang phải, lúc lệch sang trái và không dừng lại. Trên cả hai thuyền những cánh buồm đều đã hạ. Ánh trăng nhợt nhạt đổ xuống người họ, trải khắp mặt thuyền. Những đêm trên biển như thế này luôn là đêm của ân ái yêu thương. Vào các đêm như vậy những phụ nữ luôn lo âu cho mạng sống của chồng thường nhận được rất nhiều tình cảm yêu thương. Đã từng có bao đêm giống thế - Livia cúi đầu nhớ lại - khi nàng ở bên Guma với mái đầu anh ngã trên đùi cùng ánh sáng nơi ngọn tẩu xen giữa muôn vì sao sáng. Những khi anh trở về qua một trời giông bão, một đêm khắc khoải với nàng, và cả hai lên thuyền cùng ân ái giữa trời mưa, giữa ánh chớp nhoáng nhoàng trên mặt sóng. Đó là thú đam mê pha lẫn cơn sợ hãi cùng với nỗi khát khao không thể diễn đạt bằng lời. Đó là sự khẳng định tình yêu của nàng không dậy sóng. Anh có thể đã không về, nàng tin thế. Chính vì vậy nàng đã yêu anh như mỗi phút giây sẽ là phút cuối cùng. Những đêm giông bão, đêm dành cho cái chết, cũng từng là những đêm ân ái của hai người. Đêm mà tiếng rên rỉ yêu đương cắt ngang trên mặt biển, những tiếng kêu dậy lên đầy thách thức ngoan cường. Họ ái ân trong bão tố. Những đêm trĩu mây, những đêm vắng sao, thiếu những đứa con côi của mẹ nguyệt, họ ân ái cùng nhau, và tình yêu mang hương vị của sự chia xa, của ngày tận thế. Vào những đêm như thế, khi gió dữ hoành hành, gió Đông Bắc hoặc gió Nam réo gào dữ dội, siết chặt tim bao phụ nữ trên bờ, họ chia tay như sẽ chẳng bao giờ gặp lại. Họ yêu đường như trong lần ân ái đầu tiên. Như lúc còn chưa cưới, khi họ ái ân cuồng nhiệt như thể nàng sẽ thánh góa phụ ngay sau lúc chia tay. Chuyện đó xảy ra trên dòng sông Paraguacu, cạnh nơi con ngựa trắng thường xuất hiện.

Manuel lặn xuống. Maneca tay vẹo nhảy khỏi con thuyền “Khoảnh khắc”. Ngọn nến đã dừng lại. Rodolfo cùng đã cởi áo ra và lao mình xuống nước. Ba con người lặn sâu xuống giữa làn nước màu xanh nhạt vào cữ ấy trong đêm. Manuel nhô lên đầu tiên:

- Cậu ấy vẫn chưa trở lại.

Nếu anh trở về đêm ấy - Livia nghĩ - hẳn hai người sẽ dịu dàng ân ái cùng nhau bởi đây là một đêm thật đẹp với bầu trời lấp lánh đầy sao và ánh trăng mênh mang trên mặt nước. Vào những đêm thế này anh thường ngồi nơi mũi thuyền hút thuốc. Nàng nằm dài trên khoang lắng nghe những giai điệu vọng lên từ nơi nào đó. Từ một thuyền khác, từ pháo đài cổ hay từ một con tàu. Rồi nàng dựa vào anh, ngã đầu lên bộ ngực vạm vỡ của anh. Nàng sẽ nghe kể về những chuyến đi vừa qua, về bao dự định sắp đến, và nỗi khao khát rụt rè sẽ từ từ dâng lên ngập tràn thân xác họ. Họ vẫn nhìn ra biển với cảm giác biển khơi là một người bạn ngọt ngào và đêm ấy được dành cho ân ái. Thân thể họ sẽ quyện chặt vào nhau nhẹ nhàng, không lỗ mãng, không có tiếng kêu la, chỉ có những âm thanh rên rĩ dịu dàng của đêm hoang lạc. Bài ca của chàng da đen buồn bã u hoài, bài ca của biển khơi, sẽ bao trùm lấy họ. Thường là vậy vào những đêm như thế. Nhưng hôm nay anh đã không về, đã ra đi trong chuyến biển cuối cùng của người thủy thủ anh hùng tìm về mảnh đất Aioca. “Chàng nằm lại ngàn năm trong sóng nước”, như lời bài ca nói. Thân phận người dân biển được viết rõ trong các bài ca của mình.

Bác sĩ Rodrigo hút thuốc hết điếu này đến điếu khác. Tẩu thuốc của lão Francisco bị tắt. Lão hỏi xin lửa:

- Bác sĩ cho châm nhờ được không?

Trên khoang thuyền “Khoảnh khắc”, Manuel và Maneca tay vẹo toàn thân ướt đầm đang nói chuyện với Rodolfo. Gã rời họ nhảy sang thuyền “Lãng du”. Gã những muốn gần gũi hơn với Livia. Nhẹ nhàng đến sát bên, gã áp tay lên má nàng, bàn tay còn ướt đầm nước biển.

- Mọi chuyện giờ sẽ ra sao, Livia?

Nàng nhìn anh trai, ngỡ nàng không hiểu. Trong thâm tâm nàng vẫn chưa tin rằng mọi sự đã đổi thay.

- Em sẽ về ở với cô chú, đúng không? Manuel và Maneca rất muốn thuê chiếc thuyền của em, thậm chí mua luôn nếu em cho trả dần. Có lẽ đó là cách tốt nhất với em bây giờ đấy.

Livia quay lại nhìn con thuyền “Khoảnh khắc”. Một trong những chiếc thuyền tốt và nhanh nhất khắp vùng. Ít có thuyền nào được như vậy. Guma thường kiêu hãnh biết bao khi nói thế! Anh yêu quí chiếc thuyền của mình, đã mua nó cho con trai và đã chết đi cũng chỉ vì muốn giữ gìn nó. Vậy mà giờ đây nàng phải bán nó đi, bán cho kẻ khác tất cả những gì còn lại của Guma trên biển cả… Có khác gì phải bán đi thân thể của chính mình, trao nó vào tay người đàn ông khác.

- Để em suy nghĩ đã.

Hồi chiều Rosa Palmeirao có nói ai cũng có phần số của mình, chẳng thể nào thay đổi. Nàng nhớ lại câu nói đó. Chẳng thể nào thay đổi ư? Nàng quay sang anh trai:

- Anh Manuel đang có rất nhiều hàng cần chở phải không?

- Vô số.

- Bảo anh ấy giao lại một phần cho em.

- Ai sẽ lái thuyền?

- Em.

- Em sẽ lái?

Rodolfo không hiểu. Ai là người có thể hiểu được nàng? Nhưng lão Francisco hiểu. Và lão giận mình đã quá già, không đủ sức lái con thuyền được nữa. Livia nhìn chiếc “Khoảnh khắc”, cảm thấy trong lòng tràn ngập yêu thương. Bán nó khác gì bán đi thân xác của mình. Cả con thuyền lẫn thân xác nàng đều thuộc về Guma. Đó là di vật của Guma, nàng không thể nào bán được.

Ngọn nến dừng lại trước hai chiếc thuyền. Rodolfo lặn xuống, lão Francisco lao theo - lão cũng muốn làm được điều gì đó. Bác sĩ Rodrigo nhìn Livia đang dõi mắt theo những người vừa lặn xuống. Có rất nhiều điều bác sĩ còn chưa hiểu. Nhưng ông hiểu rằng sự cương quyết của Livia không ra đường phố, không tự bán thân mà gắn số phận mình với kiếp sống nhọc nhằn của người đi biển - đó cũng là một phần của điều kỳ diệu của Dona Dulce vẫn còn mong. Điều kỳ diệu ấy sắp xảy ra…

Từ xa xôi bỗng vang lên những tiếng còi tàu. Manuel thốt lên:

- Nó đang cầu cứu.

Tuy nhiên đêm ấy trời trong và yên tĩnh. Những hồi còi SOS kêu cứu nghe mỗi lúc một mau và rõ hơn từ con tàu lạc hướng. Con tàu lạc hướng… Cũng lang thang như thân xác Guma mà mọi người đang lặn tìm trên biển theo ánh sáng yếu ớt của ngọn nến đưa đường. Một con tàu đang lạc lối, không biết tìm đầu bến cảng của mình. Mọi ánh mắt đều nhìn về hướng dường như nghe những âm thanh ấy vọng về. Những âm thanh buồn bã kéo dài của con tàu lạ gởi vào đêm trăng lời than khóc tang thương cho số phận.

Những người lặn tìm xác đã lên thuyền. Ngọn nến lại bơi về phía trước. bác sĩ Rodrigo nhay điếu thuốc đã ngấm từ lâu. Phía xa một chiếc thuyền đang bơi ra cứu con tàu. Rodolfo đang nói chuyện với Manuel, người chủ thuyền đang càng lúc càng tỏ ra lo ngại.

Maria Clara ủ rũ nằm trong góc. Bản thân cô cũng thấy thật nặng nề. Cô nhớ lại cái đêm Jacques mất. Khi ấy cô đã ôm Livia và khóc, hai người như hai chị em. Bao giờ sẽ đến lượt chồng cô? Bao giờ người ta sẽ đi tìm xác anh ấy như đang tìm đây, trong biển chết? Ánh sáng từ con thuyền nọ biến mất đằng xa.

Rodolfo quay sang Livia:

- Anh ấy hỏi em có nhận đi chuyến ngày mai đến Itaparica không, từ sáng sớm. Ở đó đang có nhiều hàng.

- Em sẽ đi.

Những con thuyền đong đưa trên mặt nước lặng yên, hầu như không gợn sóng.

Lúc nửa đêm ngọn nến bỗng trôi nhanh hơn và ra xa, xa mãi. Hai chiếc thuyền bám sát theo sau. Manuel, lão Francisco và Rodolfo lại lao xuống nước. Maneca tay vẹo luôn sẵn sàng chờ giúp họ khi tìm thấy xác. Gã hình dung Guma hẳn đã trương phềnh, người đấy cua cáy không thể nhận ra. Gã đưa tay lên mặt, gắng gạt đi những hình ảnh trong đầu…

Chỗ này sóng cao hơn. Họ lại nghe vang lên lần cuối tiếng còi tàu. Nhưng lần này tiếng còi nghe khác trước, như chứa chan hy vọng - hẳn họ đã nhìn thấy con thuyền… Mấy người lặn lại leo lên thuyền, không tìm thấy gì cả. Ngọn nến chợt xoay vòng quanh hai chiếc thuyền. Livia gục đầu xuống tay. Ước nguyện được nhìn thấy Guma, cảm nhận thân thể anh, cảm nhận vị mặn trên môi anh, nghe tiếng nói của anh hoàn toàn chế ngự nàng. Trọn vẹn hồn nàng đã chìm trong ao ước ấy, mãi giờ đây - và chỉ giờ đây - nàng mới hiểu được rằng anh sẽ không bao giờ trở lại, sẽ chẳng bao giờ còn có nữa, những ngày xưa, và những đêm xưa… Nước mắt đổ thành dòng… Maria Clara đến bên an ủi nàng và cũng khóc, lòng day dứt với niềm tin một ngày nào đó kết cục bi thương cay đắng kia rồi cũng đến cô.

Chiếc đĩa xoay vòng. Một đợt sóng nhỏ ào qua, nó lật ngược và chìm xuống. Lão Francisco nói:

- Thôi đừng tìm nữa, chẳng còn thấy nó được đâu. Khi cây nến bị lật

Họ hạ buồm. Livia cúi đầu. Gió xõa tung tóc nàng. Nàng hoà nước mắt của mình vào nước biển, giờ đây nàng đã thuộc về biển, bởi nơi ấy có Guma. Để còn cảm nhận được sự hiện diện của anh nàng cần phải sống cùng với biển. Nơi đây nàng sẽ luôn tìm thấy anh vào những đêm dành cho ân ái yêu đương. Qua nước mắt nàng nhìn thấy mặt nước biển nặng nề sóng sánh như dầu. Rodolfo gắng tìm mọi cách an ủi nàng. Bác sĩ Rodrigo nắm chặt tay, ông những muốn mọi sự mau kết thúc và mọi người không còn phải khổ đau. Nhưng ông biết Livia sẽ mãi còn đau khổ. Ông nghiến chặt điếu thuốc trên môi.

Trên mặt biển nàng sẽ tìm được Guma cho những đêm ân ái. Trên con thuyền, giữa gió trời nàng sẽ nhớ về những đêm xưa, nước mắt nàng sẽ không còn chảy xuôi trong vô vọng.