- V -

NĂM Đinh Dần (1537) An thành Hầu thấy binh lương đã đầy đủ, ý muốn cất quân, liền tâu với vua Lê trang Tôn hội họp các tướng sĩ lại để hỏi mưu kế. Tiên phong là Ninh Chấp lên tiếng:

- Quân sĩ luyện đã thành thuộc, chỉ mong được ra trận đánh giặc, nếu ta chùng chình không chịu tiến binh, sợ lòng người sinh biến thì khó khăn về sau này.

Phó tướng Lý Vũ tiếp:

- Bộ binh thì đủ rồi, nhưng chiến mã còn thiếu, để sang năm hãy xuất quân thì hơn.

Mưu sĩ Trần Chung nói:

- Năm ngoái nước Ai Lao giúp ta 200 chiến mã cộng với 300 mới mua được, và 100 con của dân chúng ủng hộ, như thế là 600 con rồi. Ngoài ra lại có 200 con khác dùng về việc chuyển vận lương thực ở đường rừng kể như thế cũng tạm đủ cho việc hành quân. Còn lực lượng thủy binh, thì tuy còn ít, nhưng lúc này chưa cần lắm.

Nguyễn Hoàng cũng tiếp:

- Từ đây ra Thanh hóa chỉ cách một con sông nhỏ, quân sĩ có thể vượt qua bằng bè chuối hay thuyền nan cũng được. Đánh ở rừng núi thì cần bộ binh, khi ra tới Thanh hóa thì kỵ binh phải đi đầu dọn đường cho toán quân cảm tử xung phong và hỗ trợ các đơn vị đánh thành. Nếu chiến mã ít quá thì số quân kỵ tung vào chiến địa sẽ kém đi, bộ binh cũng chỉ hoạt động trong phạm vi nhỏ hẹp không đủ sức mạnh để uy hiếp đối phương được.

Nguyễn Kim cúi đầu ngẫm nghĩ một lát rồi rút lệnh tiễn đưa cho Lý Vũ, truyền lệnh:

- Tướng quân ra gọi Trịnh Kiểm vào bản soái hỏi có việc cần.

Lý Vũ cầm cờ lệnh ra khỏi dinh một lúc rồi dẫn Trịnh Kiểm vào đứng dưới trướng.

Nguyễn Kiểm cất tiếng hỏi:

- Chiến mã được bao nhiêu con?

Trịnh-Kiểm thưa:

- Bẩm nguyên soái, ngựa đủ điều kiện ra trận thì chỉ chọn được 500 con. Ngựa dùng tải quân nhu được: 250 con. Còn 50 con thì liệt vào đơn vị bổ xung.

- Nhà ngươi đã luyện lập thành thuộc chưa?

- Bẩm hoàn toàn cả.

- Nhà ngươi ra diễn thử để bản soái cùng các tướng ra xem.

Kiểm cúi đầu lui ra. Nguyễn Kim cùng các tướng cũng theo ra khỏi dinh, đứng trên đồi cao để chứng kiến cuộc tập trận

Trịnh Kiểm trèo lên chòi dựng giữa một thửa đất rộng độ mươi mẫu. Chung quanh thửa đất những nếp nhà tranh mọc san sát theo hình cánh cung là nơi để các chiến mã ở. Chàng cầm lá cờ phe phẩy mấy cái, bỗng tứ phía, trống trận nổi lên ầm ầm, tiếng chiêng rồn rập họa theo vang đội cả một khu rừng. Lá cờ lệnh tự nhiên thấy quay tít như chong chóng, tiếp đến ba tiếng pháo nổ như xé không khí, rồi một đoàn kỵ binh ở trong rừng đổ ra mạnh như thác lũ. Đoàn chiến mã phi đến gần chòi canh thì rẽ làm hai hàng, rồi làm bốn, làm tám, làm mười sáu, chớp mắt đã thành một cái vòng tròn to rộng cứ theo hiệu lá cờ mà riễu vòng quanh giáo trường, Bỗng một hồi pháo liên thanh nổ, lá cờ lệnh biến mất, đoàn kỵ binh phi như hay đến chụm lại trước chòi rồi tỏa ra như sung rụng, chia làm hai phe. Cuộc tranh đấu bắt đầu. Hồi trống trận vừa nổi lên, những chàng kỵ mã lao vào nhau nom rùng rợn kinh người. Những vệt gươm sáng lóe vung lên hạ xuống nhanh như chớp, tiếng ngựa hý quân reo hòa với tiếng gió rừng làm cho ta có cảm tưởng như là đứng trước một sự tàn sát thật sự. Trống trận vứa dứt hồi, lá cờ hiệu lại bắt đầu phe phẩy, toán kỵ binh tiến theo một con đường vòng tròn rút lui dần ra khỏi giáo trường. Suốt cả buổi tập, không một con ngựa nào lạc hàng ngũ, nhanh chậm tiến lui đều giờ đúng kỷ luật. Các tướng đều vỗ tay tán thưởng. Nguyễn Kim vào trong dinh ngồi, Trịnh Kiểm đứng dưới trướng đợi lệnh. Nguyễn Kim vui vẻ nói:

- Nhà ngươi giỏi lắm, bản soái sẽ trọng thưởng.

Đoạn, cho Kiểm ngồi ngang hàng với các tướng và ban cho chén nước trà. Mọi người đồng thanh xin Nguyễn Kim xuất quân.

Nguyễn Kim hỏi Trịnh Kiểm:

- Tráng sĩ nghĩ thế nào?

Kiểm đứng lên thưa rằng:

- Nguyên soái tiến binh để diệt tặc thần, thật là hợp với nguyện vọng của dân chúng, nhưng nguyên soái muốn thắng hay muốn bại?

Nguyễn Kim ngạc nhiên hỏi:

- Ra trận chỉ cốt lấy thắng sao nhà ngươi lại hỏi lẩn thẩn như vậy?

- Binh pháp có câu: ‘‘Tri kỷ, tri bỉ, bách chiến, bách thắng’’. Vậy nguyên soái đã biết rõ mình và biết rõ địch chưa?

Nguyễn Kim lặng yên không nói, đưa mắt nhìn các tướng. Ninh Chấp cướp lời:

- Lực lượng của ngụy triều tuy có hơn ta thực; nhưng hiện nay quân Minh đã tập trung cả ở Nam Quan sắp tiến đánh họ Mạc. Ta khởi quân đánh ra Mạc đăng Dung bị ép vào giữa ắt phải thua.

Kiểm thản nhiên hỏi:

- Quân Minh sang chuyến này có phải thực tâm giúp ta diệt trừ họ Mạc không?

Ninh Chấp quả quyết đáp:

- Người trong Hoàng phái trốn được sang Tàu cũng nhiều, nên cố kêu cầu Minh chúa cho quân sang giúp. Các đấng tiên vương đối với Minh triều vẫn giữ đạo thần tử thì sự hỗ trợ kia có chi là lạ.

- Tướng quân còn nhớ chuyện Trần thiêm Bình với Hồ quý Ly không?

Ninh Chấp nín lặng. Trịnh Kiểm tiếp:

- Cừu Loan sang chuyến này có ý mềm dẻo chớ không hùng hổ đâu, vì còn sợ dẫm phải bước chân cũ của Vương Thông. Hắn chỉ đàn quân ở biên thùy để dọa bố con Mạc đăng Doanh đó thôi. Nếu ta dấy binh, Mạc đăng Doanh ắt phải phạn tán lực lượng ra cự địch. Cừu Loan ở bên kia chỉ khoanh tay ngồi nhìn hai bên chọi nhau, đợi cuộc nội chiến kết liễu rồi mới ra tay. Mạc có thắng được Lê thì Mạc cũng kiệt quệ. Lê có thắng được Mạc thi Lê cũng bước dần vào cảnh suy vong. Lúc bấy giờ hắn mới kéo quân sang, đem lời lẽ khôn khéo phủ dụ dân chúng, tung tiền gạo thu phục nhân tâm. Dân ta đã kiệt quệ vì cuộc nội chiến tàn khốc còn hơi sức đâu mà gây sự với ngoại bang, đành phải nhắm mắt theo liều để cầu lấy yên ổn. Thành ra hắn không mất một mũi tên, không rỏ một giọt máu mà làm chủ giải đất này, lại đem ách nô lệ quàng lên cổ dân tộc ta, làm cho muôn đời nghìn kiếp cũng không ngóc đầu lên được.

Nguyễn Kim gật đầu hỏi:

- Vậy ta nên đối phó với họ như thế nào?

- Hắn đã khôn ngoan thì ta cũng chẳng dại gì. Nguyên soái cứ án binh bất động xem thời cuộc biến chuyển về mặt nào rồi sẽ liệu. Nếu Cừu Loan đánh họ Mạc thì ta cứ yên tâm xem trai cò mổ nhau, mình đứng giữa đóng vai ông lão câu cá. Cừu Loan thua, ta đánh Mạc. Nếu Mạc thua, ta đánh Cừu Loan. Đem quân sinh lực để huy hiếp đám tàn binh thì mười phần ăn chắc cả mười.

- Nếu họ Mạc hàng quân Minh để rảnh tay đối chọi với ta thì làm thế nào?

- Trịnh Kiểm cười, đáp:

- Nếu đúng như lời của Nguyên soái tiên đoán thì may cho ta lắm, vì một khi Mạc đăng Dung hàng quân Minh rồi, Cừu Loan mừng vì tránh khỏi cuộc chiến tranh ắt rút quân về. Lúc bấy giờ ta nhanh tay chiếm ngay Thanh Hóa, Nghệ An làm ‘‘căn bản’’ chiêu mộ binh sĩ tích trữ lương thực, chia hẳn giang sơn ra làm hai. Từ Thanh hóa giở ra, tạm nhường cho họ Mạc làm chủ quyền, đợi khi nào thế lực đầy đủ sẽ tiến quân ra Bắc thu nốt Thăng long thì giang sơn mới có cơ thống nhất được.

Nguyễn Kim cả mừng vỗ vai Trịnh Kiểm:

- Túc hạ mẹo mực như thần, dẫu Trương tử Phòng đời Hán cũng không hơn được.

Buổi chiều hôm ấy, An thành hầu vào nói chuyện với vợ là Đào Thị về Trịnh Kiểm, đoạn tiếp:

- Ta chỉ chê hắn xuất thân ở đám bình dân không phải là giòng giõi khoa mục, nên chẳng dám kén hắn làm rể sợ thiên hạ chê cười. Một người tài giỏi như thế mà bỏ thì đáng tiếc quá.

Đào thị cười, đáp:

- Xưa nay các vị anh hùng khai quốc phần nhiều đều ở trong đám bình dân cả. Ông Dương diêu Nghệ gả con gái cho Ngô Quyền là một người dân áo vải, chắc có ngờ đâu con rể sau này, lại thành nghiệp đế vương? Vua Lê thái Tổ chỉ là một người nông phu mà làm chủ được thiên hạ, khai sáng cơ nghiệp một trăm năm. Nếu tướng công muốn tìm những giòng giõi quí tộc để kết thân gia, thì thiếp sợ rằng vì cái hư danh ấy mà con gái chúng ta sẽ mang lụy suốt đời.

Đặng Thị cũng xen vào một câu:

- Người anh hùng ví như cây trầm, cây quế giữa rừng, chỉ có con mắt tinh đời mới biết được. Xưa nay kẻ có tài thường hay mai danh ẩn tích, đợi thời cơ mới chịu xuất đầu lộ điện. Họ là tiều phu, ngư phủ, thảnh thơi trên núi ven sông. Có khi là người hành khất vơ vẩn bên đường, hay một tiểu tốt vô danh trà trộn trong đám muôn nghìn quân sĩ. Xem như Trịnh Kiểm thì đủ biết. Hắn không phải là người hèn đâu, nếu không được trọng dụng, hắn phẫn chí bỏ đi thì đáng tiếc thực. Ta thử đem khách má đào ràng buộc anh hùng xem sao?

Nguyễn Kim thấy Đặng phu nhân cùng đồng ý với mình, thì cả mừng. Từ đó đối đãi với Trịnh Kiểm như khách quý. Nguyễn Uông nghe được tin ấy vội đến hỏi cha:

- Thân phụ sao lại có ý kiến lạ lùng như vậy? Trịnh Kiểm dẫu có chút tài mọn nhưng là một anh cùng đinh kết duyên với chị con khác nào như gà sánh với phượug.

Nguyễn Kim cười đáp:

- Chị con được kết duyên với người ấy là hạnh phúc lắm rồi. Ta chỉ e hắn không bằng lòng.

Uông nén giận, nói:

- Hòn ngọc liên thành lại trao vào tay lái buôn, con nghĩ xấu hổ lắm.

Kim vuốt râu:

- Ngọc dẫu quí thật nhưng không quí bằng người anh tài. Ngay cả đến vũ trụ bao la rộng rãi thế kia mà còn chịu nằm trong tay người anh hùng, huống hồ là một người đàn bà? Cha đã quyết rồi con chchớ nói lôi thôi nữa, sợ có hại đến tình em vợ anh rể,

Uông đỏ mặt, nói:

- Một tên chăn ngựa hèn mạt mà một bước nhảy lên địa vị tế huynk của con thật là quá đáng. Cha không sợ thiên hạ dị nghị hay sao?

Nguyễn Kim sầm nét mặt, đáp:

- Hàn tín lúc hàn vì, chịu nhẫn nhục luồn khố Đồ thư, thế mà khi cầm quân đánh Sở làm cho Hạng Vương phải thua trận rồi chết. Đinh bộ Lĩnh là một đứa trẻ chăn trâu, Lý công Uẩn ở chùa làm con nuôi nhà sư, Lê thái Tổ mặc áo vải đi cày, đó chẳng phải là những người xuất thân ở chỗ tầm thường, chỉ nhờ tài Iực mà dựng nên được nghiệp chúa ư? Nếu con chỉ căn cứ ở dòng máu, địa vị để dùng người, thì nghĩa sĩ bốn phương không khi nào chịu theo giúp cho con ta đâu!

- Thân phụ yêu tài hắn thì tâu với Hoàng thượng phong quan tước cho hắn, việc gì mà ép uổng người ngọc phải sánh đôi với kẻ thất phu!

Nguyễn Kim quát to:

- Thằng con bất hiếu dám cả gan tranh biện với bố, bước đi cho rảnh mắt.

Uông hậm hực lui ra, kể chuyện với Hoàng rồi nức nở khóc:

- Thân phụ tự bôi nhọ thanh danh, làm nhục ta quá lắm.

Hoàng khuyên giải anh:

- Thân phụ đã muốn thế, anh chớ có nhiều lời nữa. Nhỡ đến tai Trịnh Kiểm thì sau này lại thêm khó xử.

Uông nghiến răng nói:

- Tao với nó một còn, một mất, không khi nào lại đội trời chung.

Đoạn vùng vằng đi. Hoàng nhìn theo thở dài.

Đến tháng 10 năm ấy, Nguyễn Kim gả Ngọc Bảo cho Trịnh Kiểm. Hôm cử lễ thành hôn Uông vắng mặt. Kiểm cũng biết Uông bất bình với mình, nhưng lờ đi. Lúc động phòng, Ngọc Bảo rót một chén rượu mời chồng, vừa cười vừa nói:

- Em Uông nó dại dột hay cố chấp, xin phu quân chớ để tâm.

Kiểm uống hết chén rượu, đáp:

- Người anh hùng không hay để ý đến sự nhỏ nhặt. Vả lại đã là anh em trong nhà thì còn thù oán gì nữa. Tôi cũng chiều ý phu nhân, tha thứ cho cậu em ngang tàng.

Ngọc Bảo cúi đầu:

- Xin phu quân giữ lời hứa.