- II -
Lại nói chuyện Trịnh Kiểm và Ninh Chấp, Lý Vũ đem 500 quân luồn rừng dòng dã hai ngày đêm thì tới Nghệ An. Trịnh Kiểm cho Ninh Chấp 200 quân trá hình là dân quê, lọt được vào trong thành. Đến đêm Ninh Chấp phóng hỏa đốt cháy mấy cái lều cỏ ở chân thành, đánh tan quân canh rồi mở cổng cho quân Lê vào. Vương Cẩm chưa biết giặc nhiều ít thế nào không dám nghênh chiến, ôm đầu chạy trốn. Quân Mạc đổ xô chạy tan tác, dẫm lên nhau chết vô kể. Trịnh Kiểm chiếm được thành, treo bảng an dân, rồi phi báo về hậu tuyến. Chiều hôm sau thì đại binh tới nơi. Nguyễn Kim mở tiệc ăn mừng, định cho quân sĩ nghĩ ngơi vài ngày rồi sẽ kéo đi chiếm Thanh Hóa. Đến hôm thứ năm, Nguyễn Kim cùng Hồ Thích cưỡi ngựa đi chơi trong thành để xem xét tình hình dân chúng. Nhìn thấy cửa nhà san sát, bá tính vui vẻ làm ăn. Nguyễn Kim tươi cười nói:
- Trăm họ vẫn tưởng nhớ đến nhà Lê, xã tắc lại có cơ trung hưng. Ta ra quân chuyến này chắc hẳn là thành công.
Hồ Thích đáp:
- Lòng trời vẫn tựa nhà Lê. Nên nghĩa sĩ trong thiên hạ theo giúp rất nhiều. Cứ cái đà này mà tiến thì chỉ trong một tháng nữa, đất Bắc sẽ trở lại với cố chủ.
Hai người thủng thỉnh cho ngựa rẽ vào chợ thấy kẻ mua người bán rất sầm uất, hàng hóa, củi gạo bầy chật ních cả lối đi. Đang lúc ấy bỗng một toán trẻ con vỗ tay reo hò, đi theo một người điên quần áo lôi thôi lếch thếch, mồm nói lảm nhảm. Hai người dừng ngựa lại xem. Người điên tay cầm quạt phe phảy, chỉ Đông chỉ Tây, cười sằng sặc một lúc rồi hát:
Đàn chim vỗ cánh;
Mây kéo đen trời
Ầm ầm lá rụng tơi bời
Đầu tường gió thổi lưng trời mưa xa
Rập rìu mớ bẩy mớ ba
Trách người ăn nói sai ngoa chẳng cùng.
Đoạn lại ngửa mặt cười. Khi đi qua chỗ Nguyễn Kim đứng, người điên lè lưỡi, rụt cổ, chắp tay vái lung tung, rồi chỉ vào mặt Nguyễn Kim thét to:
- Ải! ải... quân khốn kiếp! Ngọc Hoàng sai tao mang thiên binh vạn mã xuống bắt mày. Tao bắt cái phọc quyết đánh ngã Thái bạch kim tinh, tao niệm thần chú là sang được Tây Chúc…cử binh tróc nã cái ông... Lưu Bị.
Bọn trẻ lại cười ầm lên. Người điên loạng choạng đi lẩn vào trong đám đông. Hồ thích sẽ bảo Nguyễn Kim:
- Tôi trông anh chàng này không có gì là điên cả, có lẽ là do thám của quân Mạc cũng nên.
Nhân có mấy tên lính đứng vẩn vơ ở góc đường, Thích sai đi bắt người điên mang về dinh, Hồ Thích vỗ vai hắn, cười hỏi:
- Anh là ai? Đừng vờ vĩnh nữa, ta biết rồi.
Hắn cũng cười, đáp:
- Ông quả là có con mắt tinh đời.
Vừa hay Trịnh Kiểm ở đâu đến, nhìn hắn một lúc rồi buột miệng kêu:
- Tưởng ai, té ra Trương hoằng Sử.
Hoàng Sử chào Kiểm:
- Biết tướng quân vừa lập được công to nên phải đến mừng.
Đoạn quay lại vái Nguyễn Kim thưa:
- Chúng tôi là Trương hoằng Sử, tri huyện Vĩnh Lộc, kính chào Nguyên soái.
Nguyễn Kiểm tủm tỉm cười, hỏi:
- Tiên sinh bầy trò ra thế này để làm gì?
- Tôi ở Vĩnh Lộc được tin Nguyên soái đã chiếm Nghệ an, vội đến tìm, giãi bầy vài ý kiến. Trong thành, ngoài thành, quân sĩ canh phòng cẩn mật, giá có gặp mặt chủ soái cũng khó khăn, nên bất đắc dĩ phải dùng cái mẹo nhỏ này, xin chớ cho là lạ.
- Xin tiên sinh cứ dậy.
- Nguyên soái có nhận thấy tình hình nguy lắm không?
Kim ngạc nhiên đáp:
- Lão phu mới xuất quân đã thắng lợi chỉ nay mai chiếm nốt Thanh hóa, sao lại gọi là nguy ngập được.
- Mạc đăng Dung hàng nhà Minh cốt để rảnh tay quay về phương Nam đối phó với nhà Lê. Nguyên soái dầu chiếm được Nghệ an nhưng chưa chắc đã đánh ngay được Thanh hóa vì Dương chấp Nhất còn ở trong tay hàng vạn quân, lương thực dồi dào, có thể cầm cự được 6, 7 tháng. Nguyên soái định dùng Nghệ an làm căn bản nhưng mấy năm nay mùa màng không được tốt lắm, thóc gạo chỉ đủ cung cấp cho quân sĩ dùng vài tháng thôi. Nếu Dương chấp Nhất dùng lối cố thủ, kéo dài cuộc chiến đấu đợi cho quân tiếp viện đến mới phản công, thì lúc bây giờ lương thực hết, quân sĩ mỏi mệt, Nguyên soái chạy đâu thoát?
Nguyễn Kim tỉnh ngộ, vội hỏi:
- Theo ý tiên sinh thì nên làm thế nào?
- Nguyên soái nên rút lui ngay về Sầm châu để bảo toàn lực lượng, đợi thời cơ thuận tiện sẽ tiến ra đánh chiếm cả Thanh, Nghệ một lúc, để cho giặc đầu đuôi không tiếp ứng được. Thanh, Nghệ đã lọt vào tay thì việc Bắc phạt mới có kết quả.
Nguyễn Kim cả mừng vái Hoằng Sử:
- Xin cảm tạ tiên sinh.
Ngay đêm hôm ấy, Nguyễn Kim ra lệnh cho quân sĩ cơ nào đội ấy bí mật rút lui về Sầm châu. Kim muốn mời Hoằng Sử nhập bọn với mình.
Sử từ chối đáp:
- Tôi phải về Vĩnh Lộc, khi nào nguyên soái ra Thanh Hóa lần thứ hai, tôi sẽ làm nội ứng cho.
Đoạn, Sử từ biệt đi. Cái tin quân Lê rút lui đưa về Tây Đô, Dương chấp Nhất vỗ vai Nguyễn Áng nói:
- Tôi đoán có sai đâu. Nhưng rồi chúng lại ra, mà lần sau này thì không những Nghệ An mà Thanh Hóa cũng bị đe dọa nữa