← Quay lại trang sách

Chương VII Phần I-MỘT NAM SINH MỚI.-

Sáng nay bà Cương đưa bé Hùng đến trường. Bà đánh xe ngựa ghé qua trường trước khi đi ra chợ. Bà chỉ vào trong sân trường chốc lát và chỉ nói vài lời với cô giáo vì bà không thể để ngựa một mình ngoài đường mà không có người coi giữ. Từ trên xe bà giơ roi lên làm dấu chào tạm biệt Hùng và kêu to: “ Thôi! Chiều về nhé!” Và Hùng vẫn ở lại trong sân tay cầm cái giỏ. Trong giỏ, có bữa ăn trưa của nó, bởi vì đường quá xa, nó không thể trở về nhà ăn trưa được. Hùng là cậu bé cường tráng. Cặp mắt của nó sáng lóng lánh trên gương mặt đỏ và tròn như quả táo. Nó đi một đôi giày thô, mặc một áo màu xanh dương may với vải lấy từ một cái áo cũ của ba nó. Cổ nó quàng một cái khăn màu đỏ. Một số học sinh nhận ra nó và đến lôi kéo nó. “Hùng! Tới đây chơi với bọn tao đi! Chiều nay bọn chúng mình sẽ ra về với nhau tha hồ mà nô đùa!” Hùng không có vẻ gì ngạc nhiên khi đến trưởng. Nó gặp lại những bạn bè mà nó đã quen biết. Nó cười nói với chúng và khi bị xô đẩy thì xô đẩy lại. “Đem giỏ để ở hành lang đi Hùng!” Không còn bị vướng víu nữa Hùng cầm lấy tay hai cậu cao lớn rồi cùng nhau chạy mấy vòng quanh sân. Để tỏ ra nó cũng biết chơi và cũng thích nô đùa, thỉnh thoảng nó bắt chước tiếng chó sủa. Lan Anh đứng yên một mình, mở to cặp mắt đầy kinh ngạc nhìn cậu học sinh mới đó. Cậu đã để cho má cậu ra về mà không có vẻ buồn rầu gì cả… Nhưng đã đến giờ vào lớp. Cô giáo dắt Hùng lại gần Lan Anh và nói: “Đây là Hùng. Hùng sẽ ngồi bên cạnh con. Hai con sẽ cùng học với nhau. Hùng sẽ là người bạn nhỏ của con, và cô hy vọng con sẽ nêu gương tốt cho bạn theo.”

Phần 2 LAN ANH VÀ CẬU BẠN

Hùng ngồi bên cạnh Lan Anh. Cũng như Lan Anh, nó vòng tay và đưa mắt tò mò ngó chung quanh lớp học. Lan Anh liếc mắt quan sát bạn học kế bên mà vẻ người làm nó hơi khiếp sợ. Tóc của Hùng cứng chổng lên. Muốn lấy lược mà rẽ một đường ngôi trong mớ tóc đó, chắc phải vất vả lắm. Hai bàn tay của bạn thì to và đỏ. Anh chàng rút ở trong túi ra một cái khăn tay. Trong khăn tay có những hạt dẻ. Anh chàng bốc một nắm đưa cho Lan Anh. Đưa thẳng phía trên mặt bàn, không giấu giếm gì cả. Lan Anh gạt tay Hùng ra, lắc đầu làm hiệu là không được làm như thế và nói nhỏ: “Trong lớp không được phép ăn hạt dẻ!” Hùng nghiêm chỉnh bỏ hạt dẻ vào lại trong túi. Lan Anh còn nói nhỏ: “Cất cái khăn cổ đi. Như vậy sẽ dễ chịu hơn” Hùng vâng lời và bỏ khăn cổ vào trong hộc bàn. Lan Anh nghĩ rằng chắc chắn nó sẽ thỏa hiệp với bạn mới một cách dễ dàng. Cô giáo đưa cho Hùng một số hình ảnh để giúp nó có thêm kiên nhẫn mà chờ giờ ra chơi. Nó xem những hình ảnh ấy rất lâu, xem từng cái một. Nó cầm lên rồi lại đặt xuống. Nó cố gắng nhận cho ra những hình ảnh nào là hình ảnh của những con chim mà nó đã thấy ở ngoài đồng hay trên các bụi cây. Nó nghiêng người về phía Lan Anh và chỉ cho Lan Anh xem hình một con chim sáo lông đen, mỏ vàng. Nó nói thật nhỏ : “Tôi có một con sáo ở trong lồng. Tôi sẽ chỉ cho bạn xem. Ba tôi đã dạy cho nó hót.” Lan Anh không nói không rằng gì cả. Nó hết sức chăm chú tập viết, như để nêu gương tốt cho Hùng theo. Và vì sau nửa tiếng đồng hồ ngồi im, Hùng bắt đầu cựa quậy và lắc lắc chân cẳng. Lan Anh thì thầm với nó: “Coi chừng không được động đậy chân! Không được đụng mạnh chân vào ghế!”

Phần 3 NHỮNG LỜI KHUYÊN BẢO CỦA LAN ANH

Cô giáo đã nhìn thấy Hùng lấy hạt dẻ ra cho Lan Anh. Cô đoán biết những gì Lan Anh thì thầm, khi Hùng lúc lắc chân. Cô lại gần ghế của hai đứa. “Lan Anh ạ! Cô trông cậy vào con để cho Hùng những lời khuyên bảo tốt và giải thích cho bạn những gì bạn không hiểu.” Lan Anh đảm nhiệm vai trò trợ giáo đó một cách nghiêm túc. Hôm sau, Hùng cũng nhận được những dụng cụ học sinh của nó. Nó viết nguệch ngoạc trên bảng đá. Nó lè lưỡi liếm tấm bảng đá, Lan Anh liền can ngăn: “Bạn sẽ mang theo một miếng giẻ như miếng giẻ của mình đây. Nhìn xem!…bạn sẽ nhúng giẻ vào nước và bỏ giẻ vào một cái hộp trước khi đi học. Không được nhổ nước miếng lên trên bảng đá, dơ bẩn quá!” Sau một lát, nó nói thêm: “Bạn xem này! Phải ngồi như thế này khi vẽ hay khi viết.” Nó ngồi ngay ngắn trên ghế, mình thẳng, hai cánh tay nhè nhẹ tì lên trên bàn. Cô giáo thỉnh thoảng liếc mắt nhìn về phía nhóm học sinh nhỏ của cô và rất ngạc nhiên. Cô không ngờ Lan Anh nhớ những lời dặn dò của cô kỹ đến thế. Trương tập viết là công việc quan trọng đầu tiên của Hùng. Cô giáo vẽ cho nó một nét sổ mẫu và nói: “Làm những nét sổ như thế này. Và đừng làm gãy đầu nhọn bút chì”. Hùng vừa le lưỡi vừa cố gắng kẻ một hàng nét sổ đầu tiên. Khó nhọc quá! Bút chì của nó cào rách giấy lại bị rơi khỏi tay nó và lăn trên bàn. Mặt mũi Hùng đỏ cả lên. Nó thở như vừa chạy đua xong. Sau một lát nghỉ ngơi, nó thở dài một cái và bắt đầu hàng thứ hai. Lan Anh kín đáo giám sát nó. Lan Anh hiểu rằng, đối với một học sinh mới, kẻ theo đúng những đường màu xanh dương ở trên trang giấy quả là một việc làm rất khó. Sau hàng thứ nhì, Hùng lại ngồi nghỉ và ngáp. Nó mệt mỏi. Nghỉ một lát, nó lại cầm bút chì lên và bắt đầu kẻ nguệch ngoạc. Nhưng Lan Anh liền giữ tay nó lại: “Không được! Không được! Không được kẻ cong queo như cái mở nút chai! Điều đó, cô giáo cấm!”

Phần 4 GIÚP ĐỠ NHAU LÚC NÀO CŨNG CÓ LỢI

Khi trời mưa Hùng được người ta dùng chiếc xe ngựa cũ đưa đến trường. Những ngày khác thì nó đi bộ đến trường, người lấm đầy bụi bặm hay bùn ngoài đường. Nó tập kẻ những nét sổ và cả một vài chữ mà cô giáo vui lòng nhận cho là những chữ mẫu. Nó thích tập kẻ những nét sổ, và nó học tính nhanh chóng. Nhưng đến giờ tập đọc thì nó luôn luôn nhầm lẫn. Khi cô giáo đã lặp đi lặp lại đến mười lần một lời giải thích mà nó vẫn lầm lẫn, thì nó nhìn cô giáo một cách buồn bã và nói nhỏ: “Con trì độn má con thường nói với con như thế!” Hôm nay lúc ra chơi Hùng mang theo cuốn sách đánh vần. Nó ngồi trên bực tam cấp, xa những trẻ khác. Sách mở kê trên đầu gối, hai tay ôm đầu, nó không nghe những tiếng kêu la của những học sinh khác. Mắt nó nhìn vào trang sách và môi nó mấp máy thong thả. Lan Anh đến ngồi bên cạnh Hùng. “Bạn có muốn chúng ta cùng đọc không Hùng? -Mình cũng thích thế, Hùng vừa trả lời vừa đặt cuốn sách vào giữa hai đứa. Dù sao thì tất cả những cái đó phải được nhét vào trong cái đầu của mình!” Lan Anh và Hùng cùng nhau đánh vần những hàng đầu tiên của trang sách. Khi Hùng lẫn lộn một chữ cái với một chữ khác, Lan Anh nhẹ nhàng nhắc nhở. Lan Anh chỉ cho Hùng thây rõ sự khác biệt giữa b và d, giữa chữ p và q. Vả lại chưa lúc nào Lan Anh phân biệt được rõ ràng những chữ ấy như thế, bằng khi giải thích cho bạn. Vào cuối giờ chơi, Hùng đọc được phần đầu của trang sách đánh vần mà không sai lầm. Nó hồ hởi. “Bạn đã giúp mình nhiều, nó nói với Lan Anh. Mai mình sẽ mang táo đến cho bạn.” Lan Anh từ chối không nhận táo. Nó sung sướng trước sự hồ hởi của Hùng, và nó cảm thấy đã được đền đáp quá đủ rồi. Phương chi, nếu Lan Anh đã giúp Hùng chút đỉnh, thì ngược lại Hùng đã giúp Lan Anh không Ít. Bởi vì mặc dù Hùng đã không ý thức được nó cũng đã cho Lan Anh một tấm gương tốt. Nó đã làm nảy ra trong lòng Lan Anh ý chí ham học.

Phần 5 HÙNG Ở NGOÀI ĐỒNG CỎ

Một ngày thứ năm, Lan Anh nghĩ đến con sáo của Hùng. Nó muốn được thấy con sáo ở trong lồng và nghe con sáo hót. Nó thưa với má: “Má có bằng lòng cho con đi cùng với con Vàng sang nhà bà Cương lấy bơ về cho má không?” Đường đi an toàn. Vàng là con vật hộ vệ đáng tin cậy. Nó sẽ không cho phép ai lại gần Lan Anh. Cho nên má để Lan Anh đi, tay xách một cái giỏ. Thời tiết tháng giêng mát dịu. Lúa mới xanh tốt như cỏ ngoài đồng và anh đào bắt đầu đâm chồi nảy lá. Lan Anh nói chuyện với con Vàng, con chó vui thích nhảy nhót tung tăng. Vừa đi vừa chơi, chả mấy chốc Lan Anh đã đến gần nhà bà Cương. Bỗng Lan Anh đột ngột dừng lại. Có tiếng nhỏ từ phía sau hàng rào cây vọng lại. Qua những cành cây nhỏ, Lan Anh thấy hai con bò cái đang ăn cỏ. Gần hơn một chút, nhìn kỹ, nó thấy hai chiếc giày đu đưa phía trên mặt cỏ và một bộ tóc rối bù. Đó là Hùng! Nó nằm sấp trên cỏ, hai tay ôm đầu, một quyền sách để trước mặt. Lan Anh lắng nghe, tay cầm xích cố ghìm con Vàng lại. Hùng đang ê a đánh vần trang sách của nó. “Bờ a ba, Lờ a la”. Đọc xong trang sách nó không ngần ngại đọc lại, đồng thời cứ tiếp tục đánh nhịp chân. Bên cạnh Hùng, Lan Anh thấy có một bó que nhỏ. Bây giờ thì Hùng dùng các que nhỏ ấy để tập đếm. Các con bò cái, chậm chạp và hiền lành tiếp tục ăn cỏ. Chúng không kiếm cách chạy ra ngoài đồng cỏ. Đó là điều may mắn, bởi vì kẻ giữ chúng hình như không để ý đến chúng nữa. “Cúc cù ”! Lan Anh rẽ lá bước vào và kêu như vậy. Hùng vội đóng sách lại và đứng phắt dậy. “Chào Hùng! Lan Anh nói. Mình đến mua bơ và luôn thể xem con sáo của bạn. Nó không đả động đến quyển sách đánh vần mà cũng không nhắc đến các que nhỏ. Nhưng khi đi bên cạnh Hùng, trên đường đến nhà bạn, nó nghĩ: “Nếu mình không chăm chỉ học tập như nó thì rồi đây, không lâu nữa nó sẽ biết đọc và biết tính giỏi hơn mình”.